To υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών παρουσίασε το νέο φορολογικό νομοσχέδιο και το νέο τρόπο φορολόγησης των ατομικών επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών, επαναφέροντας τον τεκμαρτό τρόπο προσδιορισμού του εισοδήματος, που είχε καταργηθεί.

Απόστολος Αλωνιάτης*

Επίσης, έδωσε παρατάσεις σε υποχρεώσεις των επιχειρήσεων για τα MyDATA, και θέσπισε νέα έντυπα για την εξυπηρέτηση αυτών. Παρατάσεις δόθηκαν και για τη διασύνδεση των POS. Δόθηκαν, επίσης, διευκρινίσεις για την αλλαγή των φορολογικών μηχανισμών (ΕΑΦΔΣΣ) και την αντικατάσταση του με ΦΗΜΑΣ.
Η «χαρά» του επιχειρηματία, του λογιστή και του οικονομικού δημοσιογράφου που έχει να γράφει και να γεμίζει τα φύλλα των εφημερίδων και των ιστοσελίδων με τα δελτία τύπου που εκδίδει κάθε τρεις και λίγο το αγαπημένο μας υπουργείο.

Παράταση υποχρεώσεων myDATA 2022
Με την απόφαση Α.1170/31.10.2023 (ΦΕΚ 6251/Β’/31.10.2023), για μια ακόμη φορά τελευταία στιγμή, άλλαξαν οι ημερομηνίες για την αποστολή των δαπανών, αλλά και των παραλήψεων αποκλίσεων, στην πλατφόρμα myDATA.
Πιο συγκεκριμένα, τα δεδομένα εξόδων τιμολόγησης, εσόδων αυτοτιμολόγησης και τα έξοδα μισθοδοσίας, για το 2022 διαβιβάζονται έως και την 31.12.2023 (αντί 31.10.2023 που ίσχυε).
Τα δεδομένα απόκλισης διαβίβασης και παράλειψης διαβίβασης του εκδότη, για το 2022 διαβάζονται από τον λήπτη έως την 31.01.2024 (αντί 30.11.2023 που ίσχυε).
Οι Εγγραφές τακτοποίησης εσόδων – εξόδων για το 2022 διαβιβάζονται έως 31.01.2024 (αντί 31.12.2023 που ίσχυε).

Προσοχή! Τα τιμολόγια που δεν έχουν ανεβάσει οι εκδότες, και τα τιμολόγια που έχουν διαφορά με τα τιμολόγια που οι λήπτες έχουν λάβει και η διαφορά αυτή είναι πάνω από 0,10 λεπτά δεν αποστέλλονται πλέον συγκεντρωτικά όπως συνέβαινε με τη χρήση 2021. Τα τιμολόγια που δεν έχουν ανέβει από τον εκδότη τους θεωρούνται ως ΠΑΡΑΛΗΨΗ ΔΙΑΒΙΒΑΣΗΣ, και η διαβίβαση θα γίνει από τον λήπτη στην περίπτωση μη τήρησης της υποχρέωσης διαβίβασης από τον ΕΚΔΟΤΗ.
Στην περίπτωση που υπάρχουν διαφορές στα τιμολόγια που έχει σε έγχαρτη μορφή και διαφέρουν με όσα στοιχεία έχει ανεβάσει ο εκδότης στην πλατφόρμα του myDATA, αποτελούν πλέον ΑΠΟΚΛΙΣΗ και ο λήπτης έχει την υποχρέωση να αποστείλει στα myDATA, τα στοιχεία που έχει εκείνος στην έγχαρτη μορφή, στοιχεία που έχει εγγράψει και στα βιβλία του.

Εγγραφές τακτοποίησης 

Έσοδα
Όσον αφορά στη διαβίβαση των εγγράφων τακτοποίησης εσόδων, πρέπει η επιχείρηση να ανεβάσει έσοδα που δεν έχουν διαβιβαστεί με τα παραστατικά που έχει εκδώσει, όπως για παράδειγμα έσοδα προηγουμένων χρήσεων ή έσοδα που τα τιμολόγια εκδόθηκαν μέσα στη χρήση 2023, που αφορούν το φορολογικό έτος 2022. Να θυμίσουμε ότι οι επιχειρήσεις βάσει των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων (ΕΛΠ) πρέπει να εκδώσουν τα στοιχεία τους μέχρι την 15η ημέρα του επόμενου μήνα. Το ίδιο ισχύει και για το τέλος της χρήσης δηλαδή για τα έσοδα του 2022 που τιμολογήθηκαν μέσα στο 2023 και αφορούν αγαθά που διακινήθηκαν με δελτίο αποστολής μέσα στον Δεκέμβριο αλλά τιμολογήθηκαν μέσα στο χρονικό διάστημα 01.01.2023 έως 15.05.2023.
Σε αυτήν την περίπτωση τα έσοδα θα πρέπει να μεταφερθούν στο φορολογικό έτος 2022, το παραστατικό θα πρέπει να ανέβει στην πλατφόρμα του myDATA την ημερομηνία έκδοσης του και το ΦΠΑ να αποδοθεί είτε με την περιοδική του Ιανουαρίου 2023 για τα διπλογραφικά, είτε με την περιοδική του πρώτου τριμήνου για τα απλογραφικά.
Η ΠΟΛ.1003/31.12.2023 για την εφαρμογή των ΕΛΠ, μάλιστα αναφέρουν τα παρακάτω παραδείγματα:
11.2.1 Με την παράγραφο αυτή καθορίζονται οι προθεσμίες έκδοσης τιμολογίου για πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών [περιπτώσεις (α) έως (ε)].
Η γενική αρχή είναι ότι τιμολόγιο εκδίδεται το αργότερο μέχρι τη 15η ημέρα του επόμενου μήνα της παράδοσης ή αποστολής αγαθών ή της παροχής της υπηρεσίας, κατά περίπτωση.
11.2.2 Για παράδειγμα, για μια πώληση/παράδοση αγαθών στις 4 Νοεμβρίου 20Χ1 και μία παροχή υπηρεσίας στις 28 Νοεμβρίου 20Χ1 τα αντίστοιχα τιμολόγια πρέπει να εκδοθούν μέχρι και την 15 Δεκεμβρίου 20Χ1, φέροντας την ημερομηνία έκδοσής τους (π.χ. 12 Δεκεμβρίου ή 15 Δεκεμβρίου 20Χ1. Ομοίως, για παροχή υπηρεσίας στις 3 Δεκεμβρίου 20Χ1 και μια πώληση/παράδοση αγαθών στις 23 Δεκεμβρίου 20Χ1 τα αντίστοιχα τιμολόγια πρέπει να εκδοθούν μέχρι και την 15 Ιανουαρίου 20Χ2, φέροντας την ημερομηνία έκδοσής τους (π.χ. 5 Ιανουαρίου ή 15 Ιανουαρίου 20Χ2.
Η ίδια γενική αρχή ακολουθείται και για το συγκεντρωτικό τιμολόγιο (περίπτωση δ). Υπενθυμίζεται (βλέπε 11.1.2) ότι βάσει της αρχής του δεδουλευμένου το έσοδο της παροχής υπηρεσίας και της πώλησης/παράδοσης αγαθών του Δεκεμβρίου θα αναγνωριστεί υποχρεωτικά στην περίοδο 20Χ1 (Δεκέμβριος), έστω και εάν το τιμολόγιο εκδοθεί τον Ιανουάριο του 20Χ2 (αποσύνδεση τιμολόγησης από την αναγνώριση του εσόδου).
11.2.3 Στην περίπτωση (β) ρυθμίζεται ο χρόνος έκδοσης τιμολογίου συνεχιζόμενης παροχής αγαθών, υπηρεσίας ή κατασκευής έργου. Συγκεκριμένα ορίζεται ότι το τιμολόγιο εκδίδεται μέχρι τη 15η ημέρα του επόμενου μήνα από τη λήξη της περιόδου στην οποία μέρος της σχετικής αμοιβής καθίσταται απαιτητό για τα αγαθά ή τις υπηρεσίες που έχουν παρασχεθεί ή το μέρος του έργου που έχει ολοκληρωθεί.

Έξοδα
Μέχρι τις 31.01.2024 πρέπει αν γίνει και τακτοποίηση των εξόδων που αφορούν το φορολογικό έτος 2022. Αφορούν τιμολόγια που εκδόθηκαν από τους προμηθευτές μας στο χρονικό διάστημα 01.01 έως 15.01.2023, αλλά ουσιαστικά αφορούν αγορές ή υπηρεσίες ή ακόμη και δαπάνες του 2022 και ενώ φαίνονται με τιμολόγια που φέρουν ημερομηνία 2023, χρησιμοποιήθηκαν για την έκδοση του αποτελέσματος του 2022.
Τόσο στα βιβλία μας όσο και η πλατφόρμα του myDATA δεν υπάρχει η δυνατότητα αυτόματης ενημέρωσης από την μία χρήση στην άλλη. Γι’ αυτό τον λόγο θα πρέπει, με τις εγγραφές τακτοποίησης, τα ποσά αυτά να αφαιρεθούν από την χρήση 2023 και να μεταφερθούν στην χρήση 2022, με δυο εγγραφές. Μια αρνητική στο 2023, ώστε αυτές να μην υπολογιστούν στο αποτέλεσμα της χρήσης αυτή και μία θετική στην χρήση 2022, ώστε τα αποτελέσματα στο myDATA να συμφωνούν με αυτά του Ε3 που καταθέσαμε με την φορολογική δήλωση του φυσικού ή του νομικού προσώπου.

Άλλες οδηγίες myDATA
Για τη διαβίβαση επίσης του έτους 2022 και 2023 παρέχεται η δυνατότητα διαβίβασης δεδομένων εξόδων με Τύπο Παραστατικού 14.30 για τα οποία ο Λήπτης έχει αντικειμενική δυσκολία διαβίβασης.
Για τα έτη 2022 και 2023 ανά περίπτωση δεδομένων με αντικειμενική αδυναμία διαβίβασης οι υπόχρεες οντότητες διαβιβάζουν αναλυτικά τα δεδομένα εσόδων αυτοτιμολόγησης με Τύπο Παραστατικού 11.3 – Απλοποιημένο Τιμολόγιο με αντίστοιχο Τύπο Παραστατικού 11.4 – Πιστωτικό Στοιχείο Λιανικής και τα δεδομένα των εξόδων τιμολόγησης με Τύπο Παραστατικού 14.30 -Παραστατικά Οντότητας ως Αναγράφονται από την ίδια (Δυναμικό) με αντίστοιχο Τύπο Παραστατικού 14.31 – Πιστωτικό ημεδαπής/αλλοδαπής. Στις περιπτώσεις αυτές η υπόχρεη οντότητα διαβιβάζει στα σχόλια την ένδειξη «Αδυναμία Συσχέτισης».
Οι εν λόγω εναλλακτικοί τρόποι διαβίβασης δίνονται για τις παρακάτω περιπτώσεις:
– Αδυναμία συσχέτισης αντικριζόμενων παραστατικών που προέρχεται από τις αποκλίσεις αξίας ΦΠΑ και λοιπών επιβαρύνσεων (παρακρατούμενοι, λοιποί φόροι, χαρτόσημα, τέλη και κρατήσεις) και μόνο στην περίπτωση που δεν δύναται να διενεργηθεί η σύγκριση αποκλειστικά στην καθαρή αξία.
– Αυτοτιμολόγηση αλλοδαπής είτε για παραδόσεις αγαθών και παροχής υπηρεσιών είτε για αποκτήσεις αγαθών και λήψης υπηρεσιών.
– Ανάθεση τιμολόγησης. Στην περίπτωση αυτή για τα έτη 2022 και 2023 ο εκδότης τρίτος δεν έχει υποχρέωση διαβίβασης δεδομένων.
– Διαβίβαση δεδομένων από τον εκδότη με αξία συναλλαγών μεγαλύτερη από αυτή που ο λήπτης λογιστικοποίησε είτε ως έξοδο τιμολόγησης είτε ως έσοδο αυτοτιμολόγησης. Η περίπτωση αυτή δεν νοείται και δεν διαβιβάζεται ως απόκλιση.
Στην περίπτωση χρήσης των Τύπων Παραστατικών 14.30 – Παραστατικά Οντότητας ως Αναγράφονται από την ίδια (Δυναμικό) και 14.31 – Πιστωτικό ημεδαπής/ αλλοδαπής για τις παραπάνω αναφερόμενες περιπτώσεις ο χαρακτηρισμός εξόδου που διαβιβάζεται σε κάθε περίπτωση είναι με 2.95 Λοιπά πληροφορικά στοιχεία εξόδων, με αντίστοιχη διαβίβαση Τύπου Παραστατικού 17.5 – Λοιπές Εγγραφές Τακτοποίησης Εξόδων – Λογιστική Βάση, για τη σωστή κατανομή των εξόδων, ανά περίπτωση.
Στην περίπτωση που ο εκδότης διαβίβασε αξίες συναλλαγής μεγαλύτερες από αυτές που ο λήπτης λογιστικοποίησε είτε ως έξοδα τιμολόγησης είτε ως έσοδα αυτοτιμολόγησης, τις επιπλέον αξίες εναλλακτικά μπορεί να τις χαρακτηρίσει με 2.95 Λοιπά πληροφοριακά στοιχεία εξόδων στην περίπτωση εξόδων και με 1.95 Λοιπά πληροφοριακά στοιχεία εσόδων στην περίπτωση εσόδων και να ολοκληρώσει με αυτόν τον τρόπο την υποχρέωση διαβίβασης του παραστατικού που έλαβε.
Στις παραπάνω περιπτώσεις οι οντότητες διαβιβάζουν τα δεδομένα που τεκμηριώνουν την ορθότητα ως προς τον προσδιορισμό του λογιστικού και φορολογικού τους αποτελέσματος ανά χρήση με τους αντίστοιχους χαρακτηρισμούς εσόδων και εξόδων. Επιπλέον διενεργούν τις σχετικές απορρίψεις των αντίστοιχων παραστατικών που λαμβάνουν από τους εκδότες τους για τον σκοπό αυτό.
Οι αποκλίσεις των εκδοτών που διαπιστώνονται και διαβιβάζονται από τους λήπτες των αντικριζόμενων παραστατικών ημεδαπής αφορούν αποκλειστικά στην καθαρή αξία και όχι στο ΦΠΑ και τις λοιπές επιβαρύνσεις (παρακρατούμενοι, λοιποί φόροι, χαρτόσημα, τέλη και κρατήσεις).
Τα παραστατικά των συναλλαγών που διενεργούνται με τις οντότητες παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου (Δ.Ε.Η. και λοιποί πάροχοι), την Ε.Υ.Δ.Α.Π., τις λοιπές οντότητες πώλησης ύδατος μη ιαματικού, τις οντότητες παροχής τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών και συνδρομητικής τηλεόρασης, τα οποία περιέχουν αντίθετα πρόσημα δύναται να διαβιβάζονται με διακριτούς τρόπους για τον εκδότη και τον λήπτη. Ο εκδότης δύναται να διαβιβάσει τις γραμμές σύνοψης που έχουν αντίθετο πρόσημο με χαρακτηρισμό 1.95 Λοιπά πληροφοριακά στοιχεία εσόδων και διαβίβαση είτε αναλυτικά είτε συγκεντρωτικά με Τύπο Παραστατικού 17.5.
– Λοιπές Εγγραφές Τακτοποίησης Εξόδων – Λογιστική Βάση και αντίθετο πρόσημο για τη σωστή κατανομή των εξόδων. Ο λήπτης των παραπάνω παραστατικών για κάθε ένα από αυτά δύναται να διενεργήσει δύο διαβιβάσεις. Η πρώτη διαβίβαση με Τύπο Παραστατικού 14.30 – Παραστατικά Οντότητας ως Αναγράφονται από την ίδια (Δυναμικό) για τα κανονικά πρόσημα και η δεύτερη με 14.31 – Πιστωτικό ημεδαπής/αλλοδαπής για τα αντίθετα πρόσημα. Εναλλακτικά δύναται να διαβιβάσει Τύπο Παραστατικού 14.30 – Παραστατικά Οντότητας ως Αναγράφονται από την ίδια (Δυναμικό). Τις γραμμές σύνοψης που έχουν αντίθετο πρόσημο μπορεί να τις χαρακτηρίσει με 2.95 Λοιπά πληροφοριακά στοιχεία εξόδων και να διαβιβάσει είτε αναλυτικά είτε συγκεντρωτικά και Τύπο Παραστατικού 17.5 – Λοιπές Εγγραφές Τακτοποίησης Εξόδων – Λογιστική Βάση με αντίθετο πρόσημο για τη σωστή κατανομή των εξόδων.
Οι ακυρώσεις που διενεργούνται από τους εκδότες των παραστατικών μετά τον χαρακτηρισμό τους από τους λήπτες δεν δημιουργούν την υποχρέωση στον λήπτη για νέα διαβίβαση χαρακτηρισμών. Στην περίπτωση αυτή ο λήπτης δύναται να διενεργήσει διαβίβαση Τύπων Παραστατικών 17.3 – Λοιπές Εγγραφές Τακτοποίησης Εσόδων – Λογιστική Βάση και 17.5 – Λοιπές Εγγραφές Τακτοποίησης Εξόδων – Λογιστική Βάση για τη σωστή κατανομή των εσόδων και εξόδων του ανά περίπτωση.
Σε καμία περίπτωση δεν παρακολουθείται στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA η διαδικασία της εγγυοδοσίας. Στην περίπτωση και μόνο που αναγράφεται σε παραστατικό πώλησης, ο εκδότης διαβιβάζει με χαρακτηρισμό 1.95 Λοιπά πληροφοριακά στοιχεία εσόδων και ο λήπτης με χαρακτηρισμό 2.95 Λοιπά πληροφοριακά στοιχεία εξόδων.

Άποψη: Θεωρούμε αναγκαίο και επιβεβλημένο να συνεχίσουν να λειτουργούν οι κωδικοί 14.30 και 14.31 και για το 2024, γιατί θα υπάρχουν αρκετές δυσλειτουργίες στην εφαρμογή τους.

Λογαριασμοί πρώην ΔΕΚΟ
Σύμφωνα με το Νόμο οι επιχειρήσεις μπορούν να εκπέσουν γενικές δαπάνες και ειδικά από πρώην ΔΕΚΟ, έστω και αν οι λογαριασμοί που εκδίδονται δεν είναι στο όνομα της επιχείρησης, παραδείγματος χάριν είναι στο όνομα του ιδιοκτήτη του ακινήτου, αν αυτές οι δαπάνες αποδεδειγμένα αποτελούν παραγωγικές δαπάνες της.
Ακόμη υπάρχουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες που έχουν ως έδρα το σπίτι τους, και ενημερώνουν τα βιβλία τους με μέρος των δαπανών των ΔΕΚΟ. Όλες αυτές οι δαπάνες θα πρέπει να ανέβουν στην πλατφόρμα του myDATA, με τις κινήσεις 14.30 – Παραστατικά Οντότητας ως Αναγράφονται από την ίδια (Δυναμικό) και 14.31 – Πιστωτικό ημεδαπής/ αλλοδαπής. Άρα είναι αναγκαίο να μπορούν αυτές οι επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν αυτούς τους κωδικούς.

Λοιπές αλλαγές
Επιπλέον εισάγονται σχετικές βελτιώσεις στη διαβίβαση δεδομένων στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA και προβλέπονται τα ακόλουθα:
– Εισάγονται νέοι Τύποι Παραστατικών για τη διασύνδεση των POS και συγκεκριμένα η Απόδειξη Είσπραξης POS και η Απόδειξη Επιστροφής POS και για την εστίαση το Δελτίο Παραγγελίας.
– Παρέχεται δυνατότητα διαβίβασης παράλειψης και απόκλισης εντός μηνός για τους τηρούντες διπλογραφικό λογιστικό σύστημα και εντός τριμήνου για τους τηρούντες απλογραφικό.
– Καθίσταται υποχρεωτική η χρήση QR code από την 1.1.2024 για τα παραστατικά που εκδίδονται με ERP.
– Χρόνος διαβίβασης δεδομένων απώλειας διασύνδεσης εντός μίας ημέρας από την ημερομηνία έκδοσης.
– Παρέχεται η δυνατότητα διαβίβασης δεδομένων εξόδων 2022 και 2023 με Τύπο Παραστατικού 14.30 για τα οποία ο Λήπτης έχει αντικειμενική δυσκολία διαβίβασης.

Παράταση και στα POS
– Δίνεται παράταση στις επιχειρήσεις έως 17.11.2023 για την επιβεβαίωση των POS που διαθέτουν.
– Ορίζεται η διαδικασία συγκατάθεσης των επιχειρήσεων προς την ΑΑΔΕ για την χορήγηση στοιχείων ΦΗΜ που διαθέτουν για την ενημέρωση των Παρόχων POS.
– Δίνεται παράταση στις επιχειρήσεις έως 29.2.2024 για την απόσυρση ΕΑΦΔΣΣ.

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.