Διαβίβαση παραστατικού Ζ (11.1 ΑΛΠ) που περιλαμβάνει ποσά αυτοπαράδοσης αγαθών

Η διαδικασία της αυτοπαράδοσης, ασχέτως του mydata, απαιτεί δύο διακριτά βήματα όταν η αυτοπαράδοση έχει περιληφθεί σε στοιχείο πώλησης (όπως στο Ζ της ερώτησής μας. Το πρώτο βήμα είναι η έκδοση Πιστωτικού Σημειώματος, ώστε να μειωθούν τα λειτουργικά έσοδα (και ο ΦΠΑ τους) που έχουν συμπεριληφθεί στην πώληση. Το δεύτερο βήμα περιλαμβάνει την έκδοση Στοιχείου Αυτοπαράδοσης (ή σπανιότερα Στοιχείου Ιδιοχρησιμοποίησης) με το κόστος του υπ’ όψιν είδους (ή υπηρεσίας), ώστε να αποδοθεί ο ΦΠΑ που συμψηφίστηκε κατά την απόκτησή του.
Πρώτα λοιπόν εκδίδουμε Πιστωτικό Λιανικής (αντιστοιχεί στο ομώνυμο παραστατικό του mydata με κωδικό 11.4) και κατόπιν 6.1 Στοιχείο Αυτοπαράδοσης (αφορά πώληση ειδών) ή 6.2 Στοιχείο Ιδιοχρησιμοποίησης (αφορά παροχή υπηρεσιών). Τα παραστατικά αυτά υπάρχουν αποκλειστικά για σκοπούς απόδοσης του ΦΠΑ αυτοπαράδοσης.
Σύμφωνα με τις οδηγίες της ΑΑΔΕ για το mydata, στην περίπτωση χρήσης εμπορεύματος ως παγίου ή ως εξόδου, η διόρθωση χαρακτηρισμού γίνεται είτε διακριτά ανά Τύπο Παραστατικού που αφορά, είτε συγκεντρωτικά πριν την υποβολή της Δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος μέσω του Τύπου Παραστατικού «17.5 Λοιπές Εγγραφές Τακτοποίησης Εξόδων – Λογιστική Βάση». Αυτή τη δεύτερη λύση προτείνουμε, ειδικά σε περίπτωση που η αυτοπαράδοση είναι σύνηθες φαινόμενο στην επιχείρηση, όπως σε επιχειρήσεις κατανάλωσης ποτών κ.λπ. συναφών ειδών. Πάντως η αυτοπαράδοση δεν επηρεάζει το λογιστικό και φορολογικό αποτέλεσμα, είναι μόνο για την απόδοση του ΦΠΑ.
Ωραία η θεωρία θα μου πείτε αλλά τι σημαίνουν όλα αυτά στον πραγματικό κόσμο; Ας προσπαθήσουμε να απαντήσουμε με ένα παράδειγμα: Έστω επιχείρηση με ημερήσιο έσοδο λιανικής (Ζ) 1.240 ευρώ (εντελώς τυχαίο το νούμερο), τα οποία υπάγονται όλα στον ανώτερο συντελεστή ΦΠΑ. Απ’ αυτά τα 248 ευρώ (άλλο τυχαίο νούμερο) αποτελούν αυτοπαράδοση του επιχειρηματία. Πώς θα καταχωρηθεί και διαβιβαστεί στο mydata;

Καταρχήν καταχωρούμε το έσοδο:

Στη συνέχεια εκδίδουμε, καταχωρούμε και διαβιβάζουμε το Πιστωτικό Λιανικής (11.4)

Στη συνέχεια εκδίδουμε, καταχωρούμε και διαβιβάζουμε το Στοιχείο Αυτοπαράδοσης (6.1).
Έστω ότι το κόστος των αναλωθέντων στην αυτοπαράδοση ήταν 100 ευρώ με 24 ευρώ ΦΠΑ. Η λογιστική εγγραφή έτσι όπως την ξέραμε μέχρι χθες έχει όπως παρακάτω:

Επειδή όμως η εγγραφή περιέχει ένα λογαριασμό εξόδου και έναν (εικονικού) εσόδου, αντιλαμβάνεστε ότι δεν μπορεί να διαβιβαστεί στο mydata όπως είναι. Γι’ αυτόν τον λόγο θα υποκαταστήσουμε την εγγραφή αυτή με δύο άλλες. Θα ακολουθήσουμε έτσι τη διαδικασία που θα ακολουθούσαμε και στα απλογραφικά βιβλία. Δηλαδή, θα χρησιμοποιήσουμε έναν ενδιάμεσο λογαριασμό (Πελάτη Λιανικής στην προκειμένη περίπτωση) και ένα βοηθητικό παραστατικό μη αντικριζόμενο, όπως το 13.1 Έξοδα – Αγορές Λιανικών Συναλλαγών.

Παραστατικό 6.1 Στοιχείο Αυτοπαράδοσης (εικονικό έσοδο)

Παραστατικό 13.1 Έξοδα – Αγορές Λιανικών Συναλλαγών (εικονικό έξοδο)

Ακολούθως, κατά τις εγγραφές προσαρμογής οι δύο (2) λογαριασμοί εσόδων και εξόδων αντιλογίζονται και σαν χρεωστικό υπόλοιπο, μένει μόνο ο μη εκπιπτόμενος ΦΠΑ ο οποίος εν τω μεταξύ έχει αποδοθεί μέσω των περιοδικών δηλώσεων. Αυτό γιατί, αντίθετα με ό,τι συνέβαινε παλαιότερα, στον υπολογισμό του αποτελέσματος δεν μπορούν να πάρουν μέρος εικονικά ποσά. Υπενθυμίζεται ότι το κόστος των αυτοπαραδοθέντων εμπορευμάτων έχει ήδη εμφανιστεί στο κόστος των αγορών, ενώ τα έσοδα που παρουσιάζονται στον λογαριασμό 80 είναι καθαρά εικονικά για τον υπολογισμό και την απόδοση του ΦΠΑ της αυτοπαράδοσης. Ιδού η εγγραφή μέχρι χθες:

Έτσι ο λογαριασμός 64 μένει χρεωμένος με 24 € που αντιστοιχούν στον ΦΠΑ της αυτοπαράδοσης, ο οποίος γίνεται έξοδο από εκπιπτόμενος που ήταν.
Ωραία μέχρι εδώ θα μου πείτε, αλλά τι γίνεται με το mydata; Ακριβώς όπως το μαντέψατε θα πρέπει αντί για την εγγραφή αυτή να γίνουν δύο εγγραφές, μία με παραστατικό 17.3 Λοιπές Εγγραφές Τακτοποίησης Εσόδων – Λογιστική Βάση, και μία με παραστατικό 17.5 Λοιπές Εγγραφές Τακτοποίησης Εξόδων – Λογιστική Βάση. Οι δύο εγγραφές πρέπει να γίνουν με αρνητικά πρόσημα ώστε να μειώσουν ανάλογα τα έσοδα και τα έξοδα. Υπενθυμίζουμε ότι στο mydata δεν υπάρχει η έννοια χρέωσης και πίστωσης όπως στα διπλογραφικά βιβλία. Για τα απλογραφικά η λογική είναι πολύ πιο βατή.
Πάντως πριν γίνετε έξαλλοι, να σας θυμίσω ότι αυτή η τακτοποίηση γίνεται μόνο μία φορά το χρόνο για το σύνολο των αντίστοιχων λογαριασμών.

Παραστατικό 17.3 Λοιπές Εγγραφές Τακτοποίησης Εσόδων – Λογιστική Βάση

Παραστατικό 17.5 Λοιπές Εγγραφές Τακτοποίησης Εξόδων – Λογιστική Βάση

Ίσως η όλη διαδικασία να φαίνεται παλαβή αλλά σκεφτείτε ότι έτσι γίνεται, ή σχεδόν έτσι, πάντα στα απλογραφικά. Ίσως αυτό να είναι μια μικρή παρηγοριά για όσους ασχολούνται κυρίως με τα διπλογραφικά.

*Χάρης Τσοχαντάρης, λογιστής – φοροτεχνικός, μέλος της διοίκησης της Prosvasis και συγγραφέας