Με μικρές αλλαγές, περισσότερο συμπληρώσεις θα τις έλεγε κανείς, κυκλοφόρησαν τα έντυπα Ε3 «Κατάσταση Οικονομικών Στοιχείων από Επιχειρηματική Δραστηριότητα» και «Ν», δηλαδή το έντυπο για την δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2024 των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων του άρθρου 45 του ν.4172/2013.

Απόστολος Αλωνιάτης*

 Έντυπο Ε3
Βασική αλλαγή στις δηλώσεις του 2025, δηλαδή τις δηλώσεις που αφορούν τα οικονομικά στοιχεία του φορολογικού έτους 2024, είναι το «κλείδωμα», ουσιαστικά των στοιχείων της   Κατάστασης Οικονομικών Στοιχείων Από Επιχειρηματική Δραστηριότητα, δηλαδή του εντύπου Ε3.
Σύμφωνα, τόσο με την απόφαση για τον τύπο και περιεχόμενο του εντύπου (Α.1021/2025), αλλά και με τις οδηγίες που δόθηκαν με την  εγκύκλιο Ε.2007/2024 «Οδηγίες συμπλήρωσης εντύπου Ε3 (Κατάσταση Οικονομικών Στοιχείων από Επιχειρηματική Δραστηριότητα) και Κατάστασης Φορολογικής Αναμόρφωσης φορολογικού έτους 2024»:
«4. Για το φορολογικό έτος 2024, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) προσυμπληρώνει κατηγορίες εσόδων και εξόδων με ποσά σε επιμέρους κωδικούς των Πινάκων Δ2 – Δ4, σε κωδικούς στη στήλη «Σύνολο» του Πίνακα Ζ και στην αντίστοιχη στήλη των επιλογών τυχόν εσωτερικού Υποπίνακα.
Ο φορολογούμενος έχει τη δυνατότητα να τροποποιεί το προσυμπληρωμένο πόσο και να καταχωρεί ποσό διαφορετικής αξίας με βάση τα δεδομένα που προκύπτουν από τα λογιστικά του αρχεία, με την επιφύλαξη των οριζόμενων στην απόφαση της παρ.16 του άρθρου 83 του ν. 5104/2024 (A’58) (Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας – ΚΦΔ), ορίων ανεκτών αποκλίσεων για τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2024».
Να θυμίσουμε εδώ ότι συμφώνα με τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ΚΦΔ):
«16. Με απόφαση του Υπουργού, που εκδίδεται μετά από εισήγηση του Διοικητή, ορίζονται η έναρξη ισχύος της παρ. 2 του άρθρου 16, περί υποχρεωτικής ηλεκτρονικής διαβίβασης πληροφοριών, οι εξαιρέσεις από την εφαρμογή της παρ. 2 του άρθρου αυτού και τα όρια ανεκτών αποκλίσεων από τον περιορισμό της παρ. 2 του ίδιου άρθρου ως προς την αξία των φορολογητέων πράξεων και εσόδων που λαμβάνονται υπόψη από τη Φορολογική Διοίκηση, που δεν μπορούν να υπερβαίνουν το τριάντα τοις εκατό (30%) της αξίας των παραστατικών που έχουν διαβιβασθεί ηλεκτρονικά στην Α.Α.Δ.Ε., σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 16».
Σε συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων προκύπτει ότι το «όριο ανεκτών αποκλίσεων» που αναφέρεται τόσο στην απόφαση όσο και στην ερμηνευτική εγκύκλιο είναι 30%.
Βέβαια, εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε ότι το σύστημα myDATA είχε αρκετά προβλήματα μέσα στη χρονιά, πολλά από τα οποία επιλύθηκαν στην πορεία, αλλά αυτά είχαν ήδη δημιουργήσει κενά στην προσυμπλήρωση του εντύπου Ε3.
Βασικό πρόβλημα είναι η σύνδεση της ειδικής φόρμας καταχώρησης τόσο με το Ε3, όσο και με την περιοδική δήλωση ΦΠΑ.
Σχεδόν όλα τα τιμολόγια που ενημέρωσαν το myDATA μέσα από την ειδική φόρμα καταχώρησης δεν ενημέρωσαν την περιοδική δήλωση, επίσης πολλά από αυτά δεν ενημέρωσαν ποτέ και το Ε3.
Ακόμη να θυμίσουμε ότι βάσει των οδηγιών που είχαν δοθεί για την ενημέρωση της περιοδικής δήλωσης και για τη συμφωνία του ΦΠΑ οι επιχειρήσεις ανέβαζαν εγγραφές είτε με τις κινήσεις  11.3 Απλοποιημένο Τιμολόγιο είτε 11.4 Πιστωτικό Λιανικής για τα έσοδα και 14.30 Παραστατικά Οντότητας ως αναγράφονται από την ίδια είτε 14.31 Πιστωτικό ημεδαπής / αλλοδαπής για τα έξοδα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ενημέρωση και του εντύπου Ε3.
Συνεπώς, οι επιχειρήσεις αυτές θα πρέπει και πάλι με διορθωτικές εγγραφές να προχωρήσουν στη συμφωνία του εντύπου  Ε3.
Από την εγκύκλιο Ε.2007/2024 επισημαίνεται, ότι με βάση τις διατάξεις της παρ.2 του άρθρου 16 του Κ.Φ.Δ., η αξία των φορολογητέων εσόδων που λαμβάνονται υπόψη από τη Φορολογική Διοίκηση για τον προσδιορισμό του φόρου εισοδήματος δεν δύναται να υπολείπεται αυτών που προκύπτουν από τα παραστατικά που έχουν διαβιβασθεί ηλεκτρονικά στην Α.Α.Δ.Ε., σύμφωνα με την παρ. 1 του ίδιου άρθρου. Δαπάνες προς έκπτωση δεν λαμβάνονται υπόψη, αν τα παραστατικά στα οποία στηρίζονται, δεν έχουν διαβιβασθεί ηλεκτρονικά στην Α.Α.Δ.Ε., σύμφωνα με την παρ.1 του άρθρου 16 του Κ.Φ.Δ.

Προσυμπληρωμένες δηλώσεις
Σύμφωνα με τον νόμο 5162/2024 αν ο φορολογούμενος δεν υποβάλλει εμπροθέσμως φορολογική δήλωση, ο προσδιορισμός του φόρου δύναται να γίνεται με έκδοση πράξης εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου με βάση κάθε στοιχείο που έχει στη διάθεσή της η Φορολογική Διοίκηση (εκτιμώμενος προσδιορισμός φόρου), και αφορά ιδίως στο επίπεδο διαβίωσης του φορολογούμενου, την άσκηση της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής δραστηριότητάς του ή ομοειδείς επιχειρηματικές ή επαγγελματικές δραστηριότητες. Εάν, μετά την έκδοση της πράξης αυτής, ο φορολογούμενος υποβάλει φορολογική δήλωση, η πράξη αυτή παύει να ισχύει αυτοδικαίως. Ο προσδιορισμός του φόρου γίνεται και με φορολογική δήλωση που έχει προσυμπληρωθεί αυτοματοποιημένα με βάση όλα τα στοιχεία που διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση και έχει κοινοποιηθεί στον φορολογούμενο. Στην περίπτωση του προηγούμενου εδαφίου, εφόσον ο φορολογούμενος δεν αντιταχθεί στο περιεχόμενο της δήλωσης μέχρι την προθεσμία υποβολής της, αυτή οριστικοποιείται αυτόματα (οίκοθεν προσδιορισμός φόρου). Ειδικά για τον προσδιορισμό φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, αν ο φορολογούμενος δεν αντιταχθεί στο περιεχόμενο της προσυμπληρωμένης δήλωσης εντός τριάντα (30) ημερών από την έναρξη της προθεσμίας για την υποβολή της, η οριστικοποίηση λαμβάνει χώρα την επόμενη εργάσιμη ημέρα.
Βάσει της διάταξης οι προσυμπληρωμένες δηλώσεις θα έπρεπε να εκκαθαριστούν πριν από το Πάσχα δηλαδή έως τις 16 Απριλίου 2025.
Όμως, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση που έδωσε σε δημοσιότητα η ΑΑΔΕ, αλλάζει το χρονοδιάγραμμα της αυτόματης υποβολής των δηλώσεων για 1,4 εκατ. μισθωτούς και συνταξιούχους, με τη διαδικασία να μετατίθεται για μετά το Πάσχα, παίρνοντας αναβολή 12 ημερών.
Όπως γράψαμε ο  αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε ότι μέχρι τη Μεγάλη Τετάρτη, 16 Απριλίου 2025, η ΑΑΔΕ θα είχε ενεργοποιήσει την αυτόματη αποστολή των δηλώσεων, εκδίδοντας ταυτόχρονα τον τελικό λογαριασμό, βάσει των στοιχείων που έχουν καταχωρηθεί στο έντυπο Ε1. Σύμφωνα με την ανακοίνωση «προκειμένου να διασφαλιστεί η αρτιότερη προετοιμασία των προσυμπληρωμένων δηλώσεων και να μειωθεί ο κίνδυνος λαθών που θα οδηγούσαν σε διορθώσεις από τους υπόχρεους, η διαδικασία της αυτόματης υποβολής θα ολοκληρωθεί μεταξύ 22 και 28 Απριλίου 2025».
Πάντα σύμφωνα με πληροφορίες από την ΑΑΔΕ, η αλλαγή αυτή κρίθηκε αναγκαία, καθώς το 2024, αν και η ΑΑΔΕ απέστειλε αυτόματα 423.000 δηλώσεις χωρίς να υπάρξουν τροποποιήσεις από τους φορολογούμενους, εντοπίστηκαν σφάλματα σε 350.000 περιπτώσεις, κυρίως σε στοιχεία για κατοικίες, εισοδήματα τέκνων και δεδομένα ενοικίων και αυτοκινήτων.
Η παράταση δίνει, επίσης, στους φορολογούμενους με χρεωστικό εκκαθαριστικό περισσότερο χρόνο για να επωφεληθούν από την έκπτωση 4%, η οποία ισχύει για πρώτη φορά φέτος. Το κίνητρο αφορά όσους υποβάλουν τη δήλωσή τους έως τις 15 Απριλίου και εξοφλήσουν εφάπαξ τον φόρο εισοδήματος έως το τέλος Ιουλίου.
Το ερώτημα είναι αν διαπιστωθεί ότι στην οριστικοποίηση της δήλωσης λάθος και υποβληθεί τροποποιητική δήλωση μέσα στο χρονικό διάστημα από 1ή Μαΐου έως 15 Ιουλίου, ο φορολογούμενος θα έχει την έκπτωση 4%;

ΕΦΚΑ – ΑΠΔ
Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ η απόφαση 3270/6.2.2025 του υπ. Εργασίας με την οποία ορίζεται η αυτοματοποιημένη προσυμπλήρωση της Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (ΑΠΔ) με στοιχεία της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας που αντλούνται από την Μηνιαία Εργασιακή Κατάσταση, μέσω της Ενιαίας Ροής Δεδομένων Απασχόλησης και Ασφάλισης.
Σύμφωνα με την  απόφαση προβλέπει αναλυτικά τα ακόλουθα:
1. Αντικείμενο – Πεδίο Εφαρμογής
Αντικείμενο της απόφασης είναι η παροχή δυνατότητας προσυμπλήρωσης των στοιχείων των Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων (ΑΠΔ) με στοιχεία της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας που είναι καταχωρημένα στην Μηνιαία Εργασιακή Κατάσταση (για το περιεχόμενο της κατάστασης βλέπε στην παράγραφο 3),  που προκύπτουν απευθείας από τις δηλώσεις στο ΠΣ Εργάνη ΙΙ, οι οποίες αφορούν στην απασχόληση, όπως αυτή αποτυπώνεται, μεταξύ άλλων στην Ψηφιακή Οργάνωση του Χρόνου Εργασίας και στο Ημερολόγιο Πραγματικής Απασχόλησης, δηλαδή είτε από το πρόγραμμα εργασίας που έχουν καταθέσει οι επιχειρήσεις, είτε από τα «κτυπήματα» της ψηφιακής κάρτας εργασίας όπως αυτά έχουν ανέβει στο ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ. Η παραπάνω δυνατότητα επιτυγχάνεται μέσω της διαλειτουργικότητας (Ενιαίας Ροής Δεδομένων) μεταξύ του πληροφοριακού συστήματος παρακολούθησης της απασχόλησης και ροών εργασίας ΠΣ Εργάνη ΙΙ και του πληροφοριακού συστήματος παρακολούθησης της ασφάλισης ΟΠΣ Ε-ΕΦΚΑ.
2. Πρόσβαση
Δυνατότητα για την υποβολή της ΑΠΔ, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4075/2012 (Α’ 89), με προσυμπλήρωση στοιχείων από το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ έχουν οι εργοδότες που είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα εργοδοτών του e-ΕΦΚΑ, χρησιμοποιώντας τον ίδιο συνδυασμό ονόματος και κωδικού χρήστη που έχουν στο Ο.Π.Σ. e-ΕΦΚΑ.
3. Μηνιαία Εργασιακή Κατάσταση
i. Στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ δημιουργείται Μηνιαία Εργασιακή Κατάσταση ανά σχέση εργασίας (εργοδότη-εργαζόμενου) που συγκεντρώνει και περιέχει στοιχεία απασχόλησης που τηρούνται στο ΠΣ Εργάνη ΙΙ. Η σύνθεση των στοιχείων, βάσει των διαδικασιών, οδηγεί στη δημιουργία μοναδικού αποτελέσματος (ανά εργαζόμενο – σχέση εργασίας) που δύναται στη συνέχεια να χρησιμοποιηθεί ως αναφορά για σύγκριση με τα στοιχεία δήλωσης ΑΠΔ από τον εργοδότη.
ii. Η Μηνιαία Εργασιακή Κατάσταση περιέχει στοιχεία που αφορούν στην εργασιακή κατάσταση του εργαζομένου ανά μήνα τα οποία εμπεριέχονται στις παρακάτω κατηγορίες:
– Στοιχεία Εργοδότη/Έργου.
– Σχέση Απασχόλησης (Εξαρτημένη, Απασχόληση σε Οικοδομοτεχνικά Έργα, Ωφελούμενοι Ειδικών Εντύπων).
– Προσωπικά Στοιχεία Εργαζόμενου.
– Στοιχεία Εργασιακής Σχέσης.
– Στοιχεία Ψηφιακής Οργάνωσης Χρόνου Εργασίας.
– Στοιχεία Κάρτας Εργασίας.
Το σύνολο των στοιχείων της Μηνιαίας Εργασιακής Κατάστασης προκύπτει από επεξεργασία στοιχείων που έχουν υποβληθεί από τους εργοδότες βάσει των διαδικασιών του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ.
4. Δημιουργία ΑΠΔ από στοιχεία ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ
i. Στοιχεία πεδίων της ΑΠΔ, που εμπεριέχονται στη Μηνιαία Εργασιακή Κατάσταση δύνανται να προσυμπληρώνονται αυτόματα.
ii. Οι εργοδότες δύνανται να καταχωρίζουν και πρωτογενώς και να τροποποιούν στοιχεία της ΑΠΔ που αντλούνται ως προσυμπλήρωση από το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ.
5. Διασταύρωση Στοιχείων ΑΠΔ
i. Τα στοιχεία των πεδίων της ΑΠΔ, μετά την καταχώρισή τους και πριν την υποβολή της δύναται να διασταυρώνονται με τα στοιχεία της Μηνιαίας Εργασιακής Κατάστασης του άρθρου 3 της παρούσας, καθώς και με τα διαθέσιμα στοιχεία από το Ο.Π.Σ e-Ε.Φ.Κ.Α.
ii. Σε περίπτωση που προκύψει ασυμφωνία με τα στοιχεία των ελέγχων της προηγούμενης παραγράφου, ενημερώνεται ηλεκτρονικά ο εργοδότης για την ανάγκη διόρθωσης των λανθασμένων εγγραφών της ΑΠΔ πριν από την οριστική υποβολή της.
iii.Η ορθότητα, η πληρότητα και η ακρίβεια των στοιχείων που περιλαμβάνονται στα πεδία της ΑΠΔ, αποτελούν ευθύνη του εργοδότη ή του κατά περίπτωση υπόχρεου προς υποβολή στοιχείων ή των εξουσιοδοτημένων από αυτούς προσώπων.
iv.Εφόσον μετά την οριστική υποβολή των ΑΠΔ στο ΟΠΣ e-ΕΦΚΑ εντοπισθούν λάθη ή παραλείψεις, οι αρμόδιες υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ προβαίνουν σε ελέγχους ουσιαστικούς, επιτόπιους, διασταυρώσεις με στοιχεία άλλων υπηρεσιών καθώς και ειδικούς ελέγχους.
6. Έναρξη ισχύος
Η απόφαση αυτή ισχύει από τη δημοσίευσή της (ΦΕΚ Β’ 465/10.2.2025)

Όπως γίνεται κατανοείτο από όλα τα παραπάνω, στόχος της Διοίκησης είναι σε όλα τα επίπεδα να συμπληρώνονται οι σχετικές δηλώσεις, που είναι υποχρεωμένες να υποβάλλουν οι επιχειρήσεις, με τα στοιχεία που πρέπει να ανεβάζουν στις διάφορές πλατφόρμες, που »ανεβάζουν» οι υπηρεσίες της.
Ξεκίνησε με την προσυμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων του φορολογικού έτους 2023 και την περιοδική δήλωση ΦΠΑ, και συνεχίζει με την προσυμπλήρωση του εντύπου Ε3 και την ΑΠΔ.
Να σημειώσουμε ότι και πέρυσι το Ε3 ήταν συμπληρωμένο με στοιχεία που είχαν ανέβει στο myDATA, αλλά δεν υπήρχε η αυστηρότητα του «κλειδώματος» της διαφοράς, όπως συμβαίνει για το φορολογικό έτος 2024.

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της SOFTONE PROSVASIS, και συγγραφέας.