Αναλυτικές οδηγίες από τη Φορολογική Διοίκηση
Η Διοίκηση με την απόφαση Α.1105/05.07.2024 (ΦΕΚ Β 3960/5.4.2024) έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες για την υποχρέωση χρήσης ΦΗΜΑΣ Εστιατορίου ή ΦΤΜ Εστιατορίου ή ΑΔΗΜΕ Εστιατορίου.

Απόστολος Αλωνιάτης*

Με τις διατάξεις της υπό στοιχεία Α.1073/2023 απόφασης του Διοικητή της ΑΑΔΕ ορίζεται ότι, οι οντότητες εστίασης που λειτουργούν με σερβίρισμα σε τραπεζοκαθίσματα και εκδίδουν τα λογιστικά τους στοιχεία με τη χρήση απλών ΦΗΜ ή ΕΑΦΔΣΣ, από την 1.8.2024 και εφεξής, έχουν την υποχρέωση χρήσης ΦΗΜΑΣ Εστιατορίου ή ΦΤΜ Εστιατορίου ή ΑΔΗΜΕ Εστιατορίου ή Παρόχου υπηρεσιών ηλεκτρονικής έκδοσης στοιχείων.

Ποιοι είναι υπόχρεοι
Στην ως άνω υποχρέωση εμπίπτουν οι οντότητες του άρθρου 1 του ν.4308/2014 (Α’ 251), δηλαδή όλες οι επιχειρήσεις που είναι υπόχρεες στην εφαρμογή των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων (ΕΛΠ), ανεξαρτήτως μεγέθους αυτών, που δραστηριοποιούνται στο χώρο της μαζικής εστίασης πλήρους επεξεργασίας (πλήρους γεύματος) και λειτουργούν με σερβίρισμα σε τραπεζοκαθίσματα, καθώς και Κ.Α.Δ., που περιλαμβάνονται στον ακόλουθο πίνακα:

Ποιοι θεωρούνται επιχειρήσεις «εστίασης»
Για τις ανάγκες της παρούσας ως εστίαση ορίζουμε τον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιούνται επιχειρήσεις μαζικής εστίασης πλήρους επεξεργασίας (πλήρους γεύματος), ήτοι επιχειρήσεις που διαθέτουν, τρόφιμα τα οποία παρασκευάζονται με πολλούς και σύνθετους χειρισμούς στην ίδια την οντότητα ή τρόφιμα που προέρχονται από νομίμως λειτουργούσες λοιπές οντότητες και οι οποίες προσφέρουν πλήρη εξυπηρέτηση από σερβιτόρους σε μεμονωμένους πελάτες που κάθονται σε τραπέζια (συμπεριλαμβανομένων των πάγκων ή των ιδιαίτερων χώρων [σεπαρέ]). Η δραστηριότητα αυτή νοείται ως η κύρια δραστηριότητα της επιχείρησης και όχι ως παρεπόμενη και συμπληρωματική της κύριας. Ως κύρια νοείται η δραστηριότητα με τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα όπως αυτά προσδιορίζονται με βάση την τελευταία υποβληθείσα δήλωση φορολογίας εισοδήματος ή εφόσον δεν έχει παρέλθει ο χρόνος υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του οικείου φορολογικού έτους έναρξης της επιχείρησης και η σχετική δήλωση δεν έχει υποβληθεί, ως αυτή προκύπτει από τον δηλωθέντα κύριο Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας (Κ.Α.Δ.) στο φορολογικό Μητρώο της ΑΑΔΕ.

Απόσυρση ΕΑΦΔΣΣ
Σε περίπτωση που επιχείρηση χρησιμοποιεί, κατά την ημερομηνία δημοσίευσης της παρούσας, ΕΑΦΔΣΣ για την έκδοση των λογιστικών της στοιχείων και διαθέτει ΚΑΔ των κατηγοριών 56.10 και 56.2, έχει σε κάθε περίπτωση υποχρέωση, από την 1.8.2024 και εφεξής, χρήσης ΦΗΜΑΣ Εστιατορίου ή ΦΤΜ Εστιατορίου ή ΑΔΗΜΕ Εστιατορίου που πληρούν τις τεχνικές προδιαγραφές που ορίζονται στην υπό στοιχεία Α. 1173/2022 απόφαση, (Μηχανές που πληρούν τις προδιαγραφές) ή Παρόχου υπηρεσιών ηλεκτρονικής έκδοσης στοιχείων ανεξαρτήτως των εξαιρέσεων της παρ. 7 της παρούσας για τις συναλλαγές που αφορούν τη δραστηριότητα εστίασης (56.10 και 56.2).
Επιτρέπεται η χρήση ΦΗΜΑΣ εστιατορίου ή ΦΤΜ Εστιατορίου ή ΑΔΗΜΕ Εστιατορίου που πληρούν τις νόμιμες τεχνικές προδιαγραφές ή Παρόχου υπηρεσιών ηλεκτρονικής έκδοσης στοιχείων λιανικής πώλησης, από λοιπές οντότητες εστίασης που λειτουργούν με Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας (Κ.Α.Δ.) των κατηγοριών 56.10 και 56.2, πέραν των αναφερόμενων στην παρ. 2 και δεν χρησιμοποιούν, κατά την ημερομηνία δημοσίευσης της παρούσας, ΕΑΦΔΣΣ για την έκδοση των λογιστικών τους στοιχείων.

Πρόγραμμα ανοιχτών τραπεζιών
Σε περίπτωση που δεν γίνεται χρήση του προγράμματος ανοιχτών τραπεζιών εστιατορίου με την έκδοση δελτίων παραγγελίας, εφαρμόζονται οι γενικές διατάξεις του άρθρου 13 του ν. 4308/2014, και οι ως άνω υπόχρεοι οφείλουν να εκδίδουν τα στοιχεία λιανικής πώλησης, με σήμανση από ΦΗΜΑΣ Εστιατορίου ή ΦΤΜ Εστιατορίου ή ΑΔΗΜΕ Εστιατορίου που πληρούν τις νόμιμές τεχνικές προδιαγραφές ή Παρόχου υπηρεσιών ηλεκτρονικής έκδοσης στοιχείων λιανικής πώλησης, κατά τον χρόνο παράδοσης των αγαθών, ήτοι με κάθε σερβίρισμα.

Πωλήσεις άλλων αγαθών – υπηρεσιών
Οντότητες εστίασης που εμπίπτουν στον ορισμό της παρ. 2, εφόσον στην ίδια εγκατάσταση πραγματοποιούν συναλλαγές που δεν εμπίπτουν στις σχετικές δραστηριότητες, δύνανται να εκδίδουν τα λογιστικά στοιχεία για τις συγκεκριμένες και μόνο συναλλαγές με χρήση λοιπών τύπων ΦΗΜ ή Παρόχου υπηρεσιών ηλεκτρονικής έκδοσης στοιχείων.

Εξαιρέσεις
Από την υποχρέωση ΦΗΜΑ εστιατορίων κλπ., εξαιρούνται:
α) Οντότητες εστίασης, ανεξάρτητα αν εμπίπτουν στην υποχρέωση, που ασκούν τη δραστηριότητά τους σε οικισμούς με πληθυσμό έως πεντακόσιους (500) κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των τριών χιλιάδων εκατό (3.100) κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, πλην των τόπων που έχουν ανακηρυχθεί ως τουριστικοί με το π.δ. 899/1976 (Α’ 329) και το π.δ. 664/1977 (Α’ 222),
β) οι συναλλαγές πώλησης σε πακέτο (take away), διανομής (delivery), αυτοεξυπηρέτησης (self-service), καθώς κατά τη διενέργεια των συγκεκριμένων συναλλαγών η επιχείρηση δεν παρακολουθεί «ανοικτά τραπέζια».

Δεν εξαιρούνται
Τυχόν μη δήλωση οποιουδήποτε εκ των αναφερόμενων ΚΑΔ στον πίνακα, στους δηλωθέντες ΚΑΔ με τους οποίους λειτουργεί μια οντότητα στο φορολογικό Μητρώο της ΑΑΔΕ καίτοι πληροί τις προϋποθέσεις δραστηριοποίησης στον χώρο της εστίασης όπως αυτός ορίζεται σε αυτή την απόφαση, δεν απαλλάσσει την οντότητα από την υποχρέωση έκδοσης των λογιστικών της στοιχείων σύμφωνα με αυτή. Συνεπώς αν υπάρχει χώρος που πληροί τις προϋποθέσεις για να θεωρηθεί χώρος παροχής υπηρεσιών εστίασης η επιχείρηση πρέπει αν έχει ΦΗΜΑΣ εστιατορίου.

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.