Πλησιάζουν οι καταληκτικές ημερομηνίες που αφορούν στην επόμενη φάση της ψηφιοποίησης της αγοράς και γίνεται προσπάθεια να δει η Διοίκηση σε ποιο σημείο βρίσκεται, ώστε να προχωρήσει στην υλοποίηση των εξαγγελιών της.

Απόστολος Αλωνιάτης*

Στις ανακοινώσεις αυτές λοιπόν είναι και  το «κλείδωμα» της δήλωσης του ΦΠΑ από τον Ιανουάριο του 2024. Πιο συγκεκριμένα ανακοινώθηκε ότι οι επιχειρήσεις δεν θα μπορούν να δηλώνουν, στην περιοδική δήλωση του ΦΠΑ, λιγότερα έσοδα από αυτά που έχουν καταγραφεί στην πλατφόρμα του myDATA και παράλληλα δεν θα μπορούν να δηλώνουν δαπάνες περισσότερες από αυτές που έχουν «ανέβει» στην πλατφόρμα.
Στα έσοδα δεν υπάρχει θέμα, καθώς τα περισσότερα προβλήματα έχουν λυθεί. Στα έξοδα όμως τα προβλήματα είναι αρκετά, ενώ αυτό πρακτικά σημαίνει ότι:
i. να γίνεται η διαβίβαση όλων των εξόδων, δηλαδή να ανεβαίνουν όλα τα παραστατικά με τους αντίστοιχους χαρακτηρισμούς, και
ii. τα μη αντικριζόμενα παραστατικά δαπανών, δηλαδή αυτά τα παραστατικά που αφορούν την αγορά τους με απόδειξη λιανικής και όχι με τιμολόγιο, θα πρέπει να στέλνονται και αυτά στην πλατφόρμα του myData πριν την υποβολή της περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ.
Να θυμίσουμε ότι σύμφωνα με τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα (ΕΛΠ), οι επιχειρήσεις μπορούν, σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφός 2 του Ν.4308/2014 (ΕΛΠ) να δικαιολογήσουν, δαπάνες, με Αποδείξεις Λιανικής Πώλησης. Σύμφωνα με τον νόμο επέχουν θέση απλοποιημένου τιμολογίου και στοιχεία λιανικής πώλησης αγαθών ή υπηρεσιών, που καλύπτουν επαγγελματικές συναλλαγές και μέχρι του ορίου των εκατό (100) ευρώ, εφόσον εκδίδονται για την αγορά μη εμπορεύσιμων (για τον αγοραστή) αγαθών (αναλώσιμων) ή για τη λήψη, ομοίως, υπηρεσιών.
Η ρύθμιση αυτή στοχεύει στην διευκόλυνση των συναλλαγών, χωρίς ωστόσο να ισοδυναμεί με υποκατάσταση του τιμολογίου πώλησης από τις αποδείξεις λιανικής. Δηλαδή, δεν δικαιολογείται γενικευμένη χρήση αποδείξεων λιανικής.
Στις περιπτώσεις αυτές, η τεκμηρίωση της σχετικής δαπάνης από τον αγοραστή των αγαθών ή τον λήπτη των υπηρεσιών δύναται να επιτυγχάνεται με την αναγραφή του είδους των αγαθών και των υπηρεσιών επί των στοιχείων λιανικής πώλησης κατά γενική περιγραφή ή και από την περιγραφή της δραστηριότητας– επαγγέλματος του εκδότη στα στοιχεία αυτά. Σε κάθε περίπτωση, η τεκμηρίωση είναι θέμα πραγματικών περιστατικών.

Τι αλλάξει από 1.1.2024

Χονδρικές πωλήσεις
α) Τα παραστατικά χονδρικών πωλήσεων ανεβαίνουν σε πραγματικό χρόνο και όχι μέχρι την επόμενη ημέρα, όπως συμβαίνει σήμερα. Η υποχρέωση αυτή αφορά όλους τους τρόπους έκδοσης και αποστολής των παραστατικών αυτών. Μέχρι σήμερα η συγκεκριμένη αποστολή στην πλατφόρμα myData, ήταν υποχρέωση όσων είχαν παροχή ηλεκτρονική τιμολόγησης ή εξέδιδαν τα παραστατικά του από την εφαρμογή (e-) timologio της ΑΑΔΕ. Η αποστολή σε πραγματικό χρόνο επεκτείνεται από 1.1.2024 και σε όσους εκδίδουν τιμολόγια από Εμπορικό/λογιστικό και  ERP.
β) Για όσες οντότητες έχουν το δικαίωμα χρήσης της Ειδική φόρμα καταχώρισης,  ό χρόνος ενημέρωσης είναι μέχρι την επόμενη ημέρα από την ημερομηνία που αφορά το έσοδο και όχι μέσα σε 48 ώρες που ισχύει σήμερα.
Η ειδική φόρμα καταχωρήσεις αφορά:
– Όσους τηρούν απλογραφικό λογιστικό σύστημα και δεν υπερβαίνουν τα όρια των ακαθάριστων εσόδων, όπως αυτά ορίζονται για την εφαρμογή της περ. β’ της παρ. 2 του άρθρου 38 του ν. 2873/2000. Τα ανωτέρω, για τους σκοπούς της διαβίβασης, εξετάζονται στο τέλος κάθε ημερολογιακού έτους, με βάση τα ακαθάριστα έσοδα, όπως αυτά προκύπτουν από την Πλατφόρμα myDATA, και ισχύουν καθ’ όλη τη διάρκεια του επόμενου έτους, εντός του οποίου πραγματοποιείται η ηλεκτρονική διαβίβαση. Εξαιρετικά, για τα έτη 2020, 2021, 2022 και 2023 τα ακαθάριστα έσοδα προσδιορίζονται με βάση την δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2018, 2019, 2020 και 2021 αντίστοιχα
Προσοχή! Aπό 1.1.2024 τα όρια του άρθρου 38 του ν. 2873/2000 έχουν αναπροσαρμοσθεί στα 30.000 ευρώ, από 50.000 ευρώ.
– εκδίδουν έως και πενήντα (50) τιμολόγια πώλησης, ανεξαρτήτως τηρούμενου λογιστικού συστήματος, όπως το πλήθος αυτών προκύπτει από τα δεδομένα που διαβιβάστηκαν στην Πλατφόρμα myDATA μέχρι το τέλος του προηγούμενου ημερολογιακού έτους. Εξαιρετικά για τα έτη 2020 και 2021, λαμβάνεται υπόψη μόνο το πλήθος των τιμολογίων, με βάση τις υποβληθείσες καταστάσεις φορολογικών στοιχείων πελατών, σύμφωνα με την υπό στοιχεία Γ.Γ.Δ.Ε. ΠΟΛ. 1022/2014 (Β’ 179) απόφαση.
γ) Όσο αφορά τα Έσοδα που δεν αφορούν σε έκδοση φορολογικού στοιχείου αλλά λογιστική εγγραφή καθώς και επιδοτήσεις, επιχορηγήσεις, διαβιβάζονται, με Εμπορικό / λογιστικό, ERP ή με την Ειδική φόρμα καταχώρησης, με την ένδειξη «λογιστική εγγραφή», μέχρι την εικοστή (20ή) ημέρα του επόμενου μήνα από την ημερομηνία που αφορά το έσοδο.

Λιανικές πωλήσεις
Όσο αφορά τις λιανικές πωλήσεις από 1.1.2024:
α) Αποστέλλονται σε πραγματικό χρόνο από τον Πάροχο Ηλεκτρονικής Τιμολόγησης.
β) Οι λιανικές συναλλαγές για τις οντότητες που έχουν υποχρέωση απευθείας διασύνδεσης των Φ.Η.Μ. με esend Α.1171/2021, αποστέλλονται με ΦΗΜ – ΦΗΜΑΣ στο esend.
– Η Σύνοψη: Σε ένα (1) λεπτό έως είκοσι τέσσερις (24) ώρες μέσω απευθείας διασύνδεσης των Φ.Η.Μ. με την Α.Α.Δ.Ε (esend).
– Ο Χαρακτηρισμός (από 1.4.2023): θα πρέπει να διαβιβάζεται έως την ημερομηνία υποβολής δήλωσης ΦΠΑ
Η ενημέρωση του myData, θα γίνεται μέσα από την πλατφόρμα του esend και η επιχείρηση (για την ακρίβεια ο λογιστής φοροτεχνικός) θα πρέπει να δηλώνει αν συμφωνεί με τα στοιχεία που αποστέλλει το esend στο myData. Σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να δηλώσει απόκλιση από τα στοιχεία esend – myData και να αποστείλει τα στοιχεία που έχει καταχωρήσει στα βιβλία της.
Προσοχή! Συνιστάται στις επιχειρήσεις να καταχωρούν στα βιβλία τους τα στοιχεία που υπάρχουν στις αποδείξεις που έχουν εκδοθεί από την Φορολογική Ταμειακή Μηχανή, είτε αναλυτικά απόδειξη την απόδειξη, είτε συγκεντρωτικά με το «Ζ» (ζήτα) της ημέρας, ώστε να μην υπάρχουν αποκλίσεις από τα στοιχεία στο myData.
Αν δηλαδή κάποιες από τις αποδείξεις λιανική πώλησης ή λιανικής παροχής υπηρεσιών, αντικατασταθεί από ένα τιμολόγιο, στα βιβλία μας θα πρέπει να καταχωρούμε το σύνολο του ποσού που είναι στο «Ζ» της ημέρας και δεν αφαιρούμε το τιμολόγιο από τις λιανικές πωλήσεις, όπως κάνουν σήμερα πολλές επιχειρήσεις.
Για τη μείωση των λιανικών πωλήσεων, και για την συμφωνία των ανωτέρω, η επιχείρηση πρέπει να περάσει ένα παραστατικό Πιστωτικό Λιανικής (11.4 για τα myData) ώστε να παρουσιάσει τις πραγματικές πωλήσεις λιανικής στα βιβλία της.
γ) Οι Λιανικές συναλλαγές από οντότητες που δεν έχουν υποχρέωση χρήσης ΦΗΜ (ΠΟΛ.1002/2014) διαβιβάζονται με Εμπορικό /λογιστικό, ERP ή Εφαρμογή ΑΑΔΕ (e-timologio) σε πραγματικό χρόνο.
δ) Για όσες οντότητες έχουν το δικαίωμα χρήσης της Ειδικής φόρμας καταχώρισης οι Λιανικές συναλλαγές από οντότητες που δεν έχουν υποχρέωση χρήσης ΦΗΜ (ΠΟΛ.1002/2014) αποστέλλονται στην πλατφόρμα μέχρι την επόμενη ημέρα από την ημερομηνία που αφορά το έσοδο.

Λοιπές υποχρεώσεις
Πέρα από όσα αναφέραμε μέχρι τώρα, έχουμε και άλλες αλλαγές.
– Από 1.1.2024 τα μη κερδοσκοπικά πρόσωπα διαβιβάζουν κανονικά ως λήπτες αποκλίσεις και μη διαβίβαση εκδότη (περ ια’ παρ 7, Α1138/2020).
– Από 1.1.2024 είναι υποχρεωτική η διαβίβαση των τύπων παραστατικών: 6.1 – Στοιχείο Αυτοπαράδοσης, 6.2 – Στοιχείο Ιδιοχρησιμοποίησης και 8.2 – Ειδικό Στοιχείο – Απόδειξης Είσπραξης Φόρου Διαμονής.
– Από 1.1.2024 είναι υποχρεωτική η διαβίβαση των μηδενικών παραστατικών.
– Από 1.1.2024 είναι υποχρεωτική η διαβίβαση των λοιπών επιβαρύνσεων (παρακρατούμενοι, λοιποί φόροι, χαρτόσημα, τέλη και κρατήσεις).

Υποβολή των Στοιχείων που αφορά το 2023

Να θυμίσουμε ότι έχουν ανακοινωθεί ήδη οι καταληκτικές ημερομηνίες για την αποστολή των στοιχείων του φορολογικού έτους 2023 στην ψηφιακή πλατφόρμα του myData.

Προθεσμίες διαβίβασης δεδομένων χρήσης 2023

– Μέχρι 28.2.2024 : Έσοδα τιμολόγησης, έξοδα αυτοτιμολόγησης και τίτλοι κτήσης.
– Μέχρι 31.3.2024 : Έξοδα τιμολόγησης, έσοδα αυτοτιμολόγησης.

Επισήμανση! Δεν είναι υποχρεωτική η διαβίβαση δεδομένων, σχετικών με τους Τύπους Παραστατικών
6.1 – Στοιχείο Αυτοπαράδοσης,
6.2 – Στοιχείο Ιδιοχρησιμοποίησης και
8.2 – Ειδικό Στοιχείο – Απόδειξης Είσπραξης Φόρου Διαμονής.
Δεν είναι υποχρεωτική επίσης η διαβίβαση των λοιπών επιβαρύνσεων (παρακρατούμενοι, λοιποί φόροι, χαρτόσημα, τέλη και κρατήσεις).
– Μέχρι 30.4.2024: Παράλειψη – Απόκλιση διαβίβασης δεδομένων
– Μέχρι την υποβολή της φορολογικής δήλωσης (30.6.2024 ή όποτε οριστεί η καταληκτική ημερομηνία υποβολής): Εγγραφές τακτοποίησης εσόδων – εξόδων.

Πρόστιμα

Μιλώντας σε εκδήλωση λογιστών ο Υφυπουργός Οικονομικών κος Θεοχάρης,  επισήμανε ότι:
«Θέλουμε να προκρίνουμε το κλείδωμα των δηλώσεων στο βαθμό που πετυχαίνουμε την άμεση συμμόρφωση, μακάρι να μην χρειαστούν και τα πρόστιμα. Επειδή ξέρουμε ότι το κλείδωμα των δηλώσεων στην πράξη θα φέρει τη συμμόρφωση θέλουμε να το αφήσουμε να λειτουργήσει για κάποιο χρονικό διάστημα για κάποιες λίγες δηλώσεις έτσι ώστε να δώσουμε την ευκαιρία σε όλους να συμμορφωθούν πριν πάμε σε πιο αυστηρά μέτρα».
Ο υφυπουργός είπε ακόμη: «Η πρώτη προτεραιότητα τώρα είναι να διορθωθούν τα bugs και τα προβλήματα που δεν σας αφήνουν να μπορείτε να κάνετε τις δηλώσεις, γιατί από τη στιγμή που θα τις κλειδώσουμε θα πρέπει να είμαστε σίγουροι 100% ότι σε κάθε ειδική περίπτωση, ότι και να έχετε μπροστά σας, μπορείτε να υποβάλετε τις δηλώσεις του ΦΠΑ και ό,τι άλλο χρειάζεται. Αυτό είναι το κρίσιμο σε πρώτη φάση, και σε δεύτερη φάση θα έρθουμε να κόψουμε και να διορθώσουμε τη γραφειοκρατία.
Μέχρι τέλος του έτους η συμφωνία που κάναμε με την ΑΑΔΕ είναι διόρθωση όλων των προβλημάτων ώστε να μπορείτε να κάνετε τις δηλώσεις του ΦΠΑ αρχικά, και μετά το Ε3 χωρίς πρόβλημα, κλείδωμα αμέσως μετά όλων των συστημάτων.»
Στην ίδια εκδήλωση ο Διοικητής της ΑΑΔΕ, επιβεβαίωσε τη διασύνδεση του myData με τους φορολογικούς ελέγχους. Μεταξύ άλλων στην παρέμβαση του τόνισε:
«Σε μια επιχείρηση με απλογραφικά βιβλία πρέπει να φτάσουμε σε ένα σημείο στην πραγματικότητα, να μην ζητάμε από μια επιχείρηση να μας δείξει βιβλία όταν υπάρχει το myDATA. Υπάρχει λόγος σε έναν έλεγχο δηλαδή να πας να ζητήσεις από μια επιχείρηση που τηρεί απλογραφικά βιβλία να της πεις φέρε μου τα βιβλία σου όταν όλα τα δεδομένα είναι πάνω και να πρέπει να συζητάς εάν θα επιβάλεις πρόστιμο μη επίδειξης βιβλίων; Νομίζω κοινή λογική είναι αυτό που λέω. Από την πρώτη στιγμή λέμε ότι με την εφαρμογή αυτή αναβαθμίζεται ο ρόλος του λογιστή».
Μια ακόμη είδηση που βγήκε από την εκδήλωση, είναι ότι πάει προς παράταση η απόσυρση των ΕΑΦΔΣΣ, δηλαδή οι φορολογικοί μηχανισμοί που χρησιμοποιούνται για την έκδοση φορολογικών στοιχείων που εκδίδονται μέσω Ηλεκτρονικού υπολογιστή,  η οποία προβλέπεται με την απόφαση Α.1073/2023 καθώς οι νέοι μηχανισμοί δεν έχουν ακόμη αδειοδοτηθεί.

Πωλήσεις  Χονδρικής

Πωλήσεις Λιανικής

Υποχρεώσεις αποστολής για το 2023
Προθεσμίες διαβίβασης δεδομένων χρήσης 2023

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.