Η υποβολή των φορολογικών δηλώσεων, των περισσότερων φορολογουμένων, ολοκληρώθηκε, με μία μικρή παράταση μέχρι τη Δευτέρα 4 Σεπτεμβρίου, λόγω τεχνικών προβλημάτων, του συστήματος taxis.

Απόστολος Αλωνιάτης*

Για την ιστορία και μόνο θα καταγράψουμε ότι η παράταση δόθηκε με την απόφαση Α.1133/2023, με θέμα «Μη επιβολή κυρώσεων για υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων του άρθρου 3 και νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων φορολογικού έτους 2022, έως την 4.9.2023, λόγω τεχνικής αδυναμίας στην ηλεκτρονική εφαρμογή υποβολής τους από 29.8.2023 έως 31.8.2023.» (ΦΕΚ Β’/5280/1.9.2023).
Με την ίδια απόφαση οι καταβολές του φόρου από την 1η έως και την 4η Σεπτεμβρίου πραγματοποιούνται αποκλειστικά μέσω web banking και όχι μέσω κάρτας ή μέσω συστήματος πληρωμών IRIS.

Τελείωσαν οι δηλώσεις;
Η απάντηση είναι όχι!
Παρόλες τις 6.801.528 δηλώσεις, που κατατέθηκαν μέχρι τη Δευτέρα 4 Σεπτεμβρίου στις 17:00, υπάρχουν ακόμη δηλώσεις που πρέπει να κατατεθούν και είναι εμπρόθεσμες. 

Δηλώσεις μελών νομικών προσώπων
Σύμφωνα με το νόμο, τα φυσικά πρόσωπα που συμμετέχουν σε νομικές οντότητες με απλογραφικά βιβλία, μπορούν να καταθέσουν τη φορολογική τους δήλωση έως την δέκατη πέμπτη ημέρα (15) του επόμενου μήνα από την λήξη των φορολογικών δηλώσεων. Στην συγκεκριμένη περίπτωση η εμπρόθεσμη κατάθεση μπορεί να γίνει γι’ αυτούς τους φορολογούμενούς έως την Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου 2023.

Γιατί μέχρι 15 Σεπτεμβρίου
Πολλοί θα αναρτηθούν γιατί στις 15 Σεπτεμβρίου και όχι στις 15 Οκτωβρίου, αφού οι δηλώσεις κατατίθενται χωρίς πρόστιμο έως την 4 Σεπτεμβρίου 2023;
Το κλειδί είναι στην φράση «Μη επιβολή κυρώσεων». Δεν παρατάθηκε η καταληκτική ημερομηνία υποβολής δηλώσεων, όπως αυτή καθορίστηκε με τον άρθρο 63 του νομού 5045 (ΦΕΚ Α’/136/29.7.2023), δηλαδή 31.8.2023 έως τις 15:00.
Ακόμη έχουμε την υποβολή έως το τέλος του έτους των δηλώσεων:
1. Δήλωση θανούντων.
2. Δηλώσεις κατοίκων εξωτερικού, που έγινε δεκτή η μεταφορά τους στη Δ.Ο.Υ. κατοίκων εξωτερικού.
3. Υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων με φορολογικό έτος που λήγει στις 30 Ιουνίου.
4. Δήλωση αναδρομικών.
Με την ανάλυση αυτών των υποχρεώσεων καθώς και τον τρόπο αποστολής θα ασχοληθούμε περαιτέρω σε άλλο άρθρο.

Εκπρόθεσμες αρχικές δηλώσεις
Γενικά μπορούμε να πούμε ότι τα πρόστιμα που επιβάλλονται κυμαίνονται από 100 έως 500 ευρώ, ανάλογα με την ιδιότητα του φορολογούμενου, αν είναι ιδιώτης, επιτηδευματίας ή νομικό πρόσωπο (εταιρία), αν βγαίνει φόρος ή όχι, κ.λπ.
Αναλυτικά, τα πρόστιμα είναι τα εξής:
α) 100 ευρώ, για φυσικά πρόσωπα που δεν τηρούν βιβλία. Δηλαδή μισθωτοί και συνταξιούχοι που δεν έχουν έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα.
β) 250 ευρώ, για νομικά πρόσωπα που έχουν απλογραφικά βιβλία, δηλαδή όσοι αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών ή είναι μισθωτοί και έχουν εισοδήματα και από επιχειρηματική δραστηριότητα.|
γ) 500 ευρώ, για νομικά πρόσωπα που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, δηλαδή έχει εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα.

Προσοχή! 1) Παραμένει για κάθε μήνα καθυστέρησης καταβολής του φόρου οι σχετικές προσαυξήσεις με επιτόκιο 0,73%. 2) Τα πρόστιμα έχουν και χαρτόσημο 2,4%.

Σύμφωνα με τις διατάξεις, του Κώδικα Τελών Χαρτοσήμου, ορίζεται ρητά, ότι κάθε απόδειξη που εκδίδεται από τη Φορολογική Διοίκηση και για πληρωμή που ενεργείται για το Δημόσιο, υπόκειται σε τέλος χαρτοσήμου 2% (πλέον εισφορά ΟΓΑ 20% ) εφόσον δεν προβλέπεται από άλλες διατάξεις του Κώδικα Τελών Χαρτοσήμου μεγαλύτερο ή μικρότερο τέλος ή ατέλεια. (ΠΟΛ.1125/16.6.2015).

Προσοχή! Αν ο φορολογούμενος υποβάλει τροποποιητική φορολογική δήλωση εντός της προθεσμίας υποβολής της αρχικής φορολογικής δήλωσης, τότε και η τροποποιητική φορολογική δήλωση επέχει θέση αρχικής δήλωσης και θεωρείται ότι και οι δύο, αρχική και τροποποιητική έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα. Ο άμεσος προσδιορισμός φόρου που προκύπτει από την τροποποιητική δήλωση υποκαθιστά τον αρχικό άμεσο προσδιορισμό φόρου. 

Πρόστιμα εκπρόθεσμων Δηλώσεων 

* (0,73% ανά μήνα καθυστέρησης από την καταληκτική ημερομηνία καταβολής του φόρου)

Εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις
Σύμφωνα με το άρθρο 19 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Ν.4174/2013):
«1. Αν ο φορολογούμενος διαπιστώσει, ότι η φορολογική δήλωση που υπέβαλε στη Φορολογική Διοίκηση περιέχει λάθος ή παράλειψη, υποχρεούται να υποβάλει τροποποιητική φορολογική δήλωση.
2. Αν ο φορολογούμενος υποβάλει τροποποιητική φορολογική δήλωση εντός της προθεσμίας υποβολής της αρχικής φορολογικής δήλωσης, τότε και η τροποποιητική φορολογική δήλωση επέχει θέση αρχικής δήλωσης και θεωρείται ότι και οι δύο, αρχική και τροποποιητική έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα……».
Όσον αφορά τα πρόστιμα που επιβάλλονται όταν υποβάλλονται εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, πρέπει να διευκρινίσουμε ότι:
i) Εάν το αποτέλεσμα εκκαθάρισης της αρχικής φορολογικής δήλωσης εισοδήματος είναι μηδενική ή πιστωτική και της εκπρόθεσμης χρεωστικής τότε το πρόστιμο είναι 100 για τα φυσικά πρόσωπα, 250 για τα νομικά πρόσωπα με απλογραφικά βιβλία και 500 ευρώ για τα νομικά πρόσωπα με διπλογραφικά βιβλία. Το ίδιο πρόστιμο ισχύει και στην περίπτωση που η εκκαθάρισης της αρχικής δήλωσης είναι χρεωστική ενώ το αποτέλεσμα της τροποποιητικής αυξάνει τον λογαριασμό για τον φορολογούμενο.
ii) Εάν η αρχική εκκαθάριση της δήλωσης είναι μηδενική και η εκκαθάριση της τροποποιητικής είναι πιστωτική τα πρόστιμα είναι 100 ευρώ για φυσικά και νομικά πρόσωπα ανεξαρτήτως των βιβλίων που τηρούν.

Τι διορθώνουμε
Ο φορολογούμενος που υποβάλει τροποποιητική δήλωση, μέσω του TAXISnet (aade.gr), ουσιαστικά μετατρέπει την αρχική δήλωση σε προσωρινή. Δηλαδή ο φορολογούμενος δεν χρειάζεται να συμπληρώσει την δήλωση από την αρχή. Αρκεί μόνο να τροποποιήσει τα σημεία εκείνα της αρχικής δήλωσης, που χρήζουν διόρθωσης.
Σε περίπτωση που πρέπει αν τροποποιηθούν στοιχεία από τα έντυπα Ε2 και Ε3, πρέπει πρώτα να γίνει η τροποποίηση στα συνοδευτικά έγγραφα και μετά η τροποποίηση των στοιχείων του Ε1.

Προσοχή! Ακολουθούμε την ίδια διαδικασία για την υποβολή των τροποποιητικών δηλώσεων. Υποβάλουμε πρώτα τα έντυπα Ε2 και Ε3 και μετά υποβάλουμε το έντυπο Ε1. 

Τροποποιητική δήλωση και εκκαθαριστικό σημείωμα
Η νέα δήλωση που προκύπτει μετά τις όποιες τροποποιήσεις (προσθήκες, αφαιρέσεις ή διορθώσεις δεδομένων) επιφέρει ο φορολογούμενος αντικαθιστά την αρχικά υποβληθείσα και από τη στιγμή που υποβάλλεται εμπρόθεσμα εξομοιώνεται με την αρχική εμπρόθεσμη δήλωση. Για το λόγο αυτό δεν επισύρει κανένα χρηματικό πρόστιμο.
Στο εκκαθαριστικό σημείωμα (στην πράξη προσδιορισμού του φόρου) που εκδίδεται και αναρτάται στο σύστημα TAXISnet αμέσως μόλις υποβληθεί οριστικά μια εμπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση φορολογίας εισοδήματος αναγράφεται όχι μόνο το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης της τροποποιητικής δήλωσης αλλά και το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης της αρχικής. Σε περίπτωση που με την υποβολή της τροποποιητικής δήλωσης μειώνεται ή αυξάνεται το χρεωστικό υπόλοιπο φόρου της αρχικής δήλωσης ή το πιστωτικό υπόλοιπο της αρχικής δήλωσης μετατρέπεται σε χρεωστικό υπόλοιπο η Ταυτότητα Οφειλής (Τ.Ο.) για την πληρωμή του ποσού που προέκυψε από την εκκαθάριση της τροποποιητικής δήλωσης δεν εκδίδεται αμέσως από το ΤΑΧΙSnet και δεν αναγράφεται στο εκκαθαριστικό σημείωμα. Επίσης, δεν αναγράφονται αμέσως στο εκκαθαριστικό τα ποσά των δόσεων στα οποία πρέπει να εξοφληθεί η οφειλή που βεβαιώθηκε με την τροποποιητική δήλωση. Η έκδοση και η εμφάνιση των στοιχείων της Τ.Ο. και των δόσεων για το πληρωτέο ποσό γίνεται τη μεθεπόμενη μέρα της εκκαθάρισης.

Προσοχή! Σε περίπτωση που αμέσως μετά την υποβολή της τροποποιητικής δήλωσης διαπιστωθεί νέο λάθος ή παράλειψη, δεν είναι δυνατή άμεσα η υποβολή νέας τροποποιητικής δήλωσης, αλλά θα πρέπει να περάσει τουλάχιστον μία ημέρα από την εκκαθάριση της πρώτης τροποποιητικής δήλωσης για να υποβληθεί η επόμενη. 

Ποιες τροποποιητικές δηλώσεις δεν έχουν πρόστιμο
Σύμφωνα με έγγραφα της διοίκησης, αλλά και αποφάσεις της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ), αρκετές περιπτώσεις τροποποιητικών δηλώσεων, δεν έχουν πρόστιμο.
Κύρια αυτές αφορούν περιπτώσεις που, είτε την ευθύνη για την υποβολή τροποποιητικής, δεν φέρει ο φορολογούμενος (π.χ. έκδοση εκκαθαρίσεων επιδοτήσεων για αγρότες από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, μετά το πέρας των φορολογικών δηλώσεων), ή η τροποποίηση δεν επιφέρει αλλαγή στην φορολογητέα ύλη, δηλαδή δεν αλλάξει τα φορολογητέα εισοδήματα.
Πιο συγκεκριμένα και «κατά το αληθές νόημά της, η έννοια της τροποποιητικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος καταλαμβάνει την τροποποίηση στοιχείων που άπτονται άμεσα της φορολογητέας ύλης. Τούτο διευκρινίζεται και από τη με αριθ. πρωτ. 1164337 ΕΞ 2014 Εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών, σύμφωνα με την οποία: «3….τροποποιητικές δηλώσεις πρέπει να υποβάλλονται όταν γίνεται μεταβολή στη δηλούμενη φορολογητέα ύλη ή δηλώνεται νέα φορολογητέα ύλη ή τροποποιούνται ή συμπληρώνονται ουσιαστικά στοιχεία της δήλωσης, σύμφωνα με την οικεία απόφαση που καθιερώνει τον τύπο και το περιεχόμενό της. 4. Όμως, δεν απαιτείται η υποβολή τροποποιητικής δήλωσης όταν στα πλαίσια και κατά τη διάρκεια του διενεργούμενου ελέγχου παρέχονται από τον φορολογούμενο διευκρινίσεις ή προσκομίζονται από τον φορολογούμενο υποστηρικτικά έγγραφα ή άλλα στοιχεία ή υποβάλλονται έγγραφα τα οποία παραλαμβάνει η φορολογική αρχή με απλή αίτηση του φορολογούμενου». (σκεπτικό που αναφέρεται σε πλείστες αποφάσεις της ΔΕΔ, που ακυρώνουν πρόστιμα των κατά τόπους Δ.Ο.Υ.).

Κατηγορίες τροποποιητικών χωρίς πρόστιμο
Είναι γνωστό ότι οι τροποποιητικές δηλώσεις που κατατίθενται μέσα στην προθεσμία της εμπρόθεσμης δήλωσης, δεν έχουν πρόστιμο.
Πέραν όμως από αυτές τις δηλώσεις πρόστιμο δεν έχουν, όποτε και αν υποβληθούν, οι παρακάτω δηλώσεις.
– Δεν επιβάλλονται πρόστιμα και τόκοι για τις τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που υποβάλλονται από όσους λαμβάνουν αγροτικές επιδοτήσεις, εφόσον οι σχετικές βεβαιώσεις εκδόθηκαν καθυστερημένα από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και εκ του λόγου αυτού δεν ήταν δυνατή η υποβολή εμπρόθεσμης δήλωσης για το εισόδημα αυτό.
Οι δηλώσεις αυτές υποβάλλονται χειρόγραφα μέχρι το τέλος του φορολογικού έτους που εκδόθηκε η βεβαίωση και η καταβολή του φόρου γίνεται όπως και των λοιπών δηλώσεων με καταληκτική ημερομηνία υποβολής την 31η Δεκεμβρίου εκάστου φορολογικού έτους.
– Εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση για διόρθωση στοιχείων προστατευόμενου μέλους.
– Εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση φορολογίας εισοδήματος για διόρθωση λανθασμένου Α.Μ.Κ.Α.
– Εκπρόθεσμη δήλωση εισοδήματος λόγω καθυστέρησης έκδοσης βεβαίωσης από φορέα.
– Εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση εισοδήματος για διαγραφή συζύγου.
– Εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση εισοδήματος για αλλαγή/συμπλήρωση λογαριασμού IBAN.
– Εκπρόθεσμη τροποποιητικής δήλωσης για συμπλήρωση προστατευόμενων τέκνων.

Νέες υπηρεσίες για ΦΠΑ και παρακρατούμενους φόρους
Νέες υπηρεσίες προσφέρει η ΑΑΔΕ στους φορολογούμενους. Πιο συγκεκριμένα, μετά την τελευταία αναβάθμιση του πληροφοριακού συστήματος της ΑΑΔΕ (aade.gr), οι φορολογούμενοι μπορούν στο myAADE να έχουν άμεση εμφάνιση και πληρωμή ΦΠΑ και παρακρατούμενων φόρων. Αυτές οι νέες ψηφιακές λειτουργικότητες, μέσω της ψηφιακής πύλης, myAADE έχουν πλέον τη δυνατότητα, σε ό,τι αφορά τον ΦΠΑ και παρακρατούμενους φόρους:
– Να δουν αμέσως μετά την υποβολή της αρχικής δήλωσης, το ποσό του φόρου που βεβαιώθηκε, στην επιλογή «ο Λογαριασμός μου»,- Να εξοφλήσουν την οφειλή τους μέσω κάρτας ή IRIS, με άμεση πίστωση της καταβολής ή
– Να ρυθμίσουν την οφειλή τους,
– Να υποβάλουν τροποποιητική δήλωση, χωρίς αναμονή / καθυστερήσεις.

Πληρωμή με κάρτα ή IRIS
Επιπρόσθετα, κατά την υποβολή της δήλωσης, όταν αυτή υποβάλλεται από τον υπόχρεο (με τους προσωπικούς του κωδικούς και όχι από εξουσιοδοτημένο λογιστή ή εκπρόσωπο), ενεργοποιείται σύνδεσμος, μετά την ολοκλήρωση της υποβολής της χρεωστικής δήλωσης, από την επιλογή «Αυτόματη πληρωμή με κάρτα / IRIS», η οποία κατευθύνει τον φορολογούμενο στη διαδρομή: myAADE / ο Λογαριασμός μου / Οφειλές εκτός ρύθμισης και πληρωμές, προκειμένου να εξοφλήσει άμεσα την οφειλή του ή μέρος αυτής, επιλέγοντας τον τρόπο πληρωμής (μέσω κάρτας ή IRIS) και το ποσό που επιθυμεί να καταβάλει.
Με την αναβάθμιση αυτή, οι υπόχρεοι βλέπουν πλέον αμέσως το ποσό, που οφείλουν, ώστε να το πληρώσουν την ίδια στιγμή, εφόσον το επιθυμούν. Με την άμεση πίστωση του φόρου, μέσω κάρτας ή IRIS, μπορούν να λάβουν αμέσως φορολογική ενημερότητα, χωρίς την αναμονή της μεταφοράς της πληρωμής από την τράπεζά τους προς την ΑΑΔΕ, μέσω της πληρωμής με Ταυτότητα Οφειλής.
Αντίστοιχη δυνατότητα έχει δοθεί στην υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος Νομικών Προσώπων – Οντοτήτων.
Με τη νέα αυτή αναβάθμιση λύθηκε και ένα σημαντικό πρόβλημα που είχαν οι επιχειρήσεις με τις τροποποιητικές δηλώσεις του ΦΠΑ. Σήμερα δεν χρειάζεται οι επιχειρήσεις να περιμένουν μια και δυο ημέρες μέχρι να ενημερωθεί το σύστημα με το νέο υπόλοιπο για να μπορέσουν να στείλουν την τροποποιητική του επόμενου μήνα.
Δηλαδή, μέχρι πριν την αναβάθμιση αν τον Ιούλιο ερχόταν στην επιχείρηση ένα τιμολόγιο παροχής υπηρεσίας προμηθευτή με ημερομηνία Ιανουαρίου, βάσει του νόμου του Κώδικα ΦΠΑ, αλλά και για αν συμφωνεί με τα myData, θα έπρεπε να γίνει τροποποιητική δήλωση του Ιανουαρίου. Αν η επιχείρηση είχε διπλογραφικά βιβλία πρέπει μετά την νέα καταχώρηση να προβεί στην κατάθεση τροποποιητικών δηλώσεων μήνα – μήνα για το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου – Μαΐου, αφού θεωρητικά η δήλωση του Ιουνίου κατατίθεται έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Ιουλίου.
Αυτή η διαδικασία ήθελε για να ολοκληρωθεί περίπου δέκα ημέρες, ώστε να μπορέσει η επιχείρηση να καταθέσει την δήλωση του Ιουνίου υπολογίζοντας και το πιστωτικό υπόλοιπο, του συγκεκριμένου τιμολογίου, αφού το σύστημα ελέγχει, και σωστά, το πιστωτικό υπόλοιπο του προηγούμενου μήνα και δεν σου επιτρέπει να βάλεις αυθαίρετα νούμερα.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες μας αυτό θα γίνεται μέσα σε λιγότερο από μια ώρα.
Για την ιστορία και μόνο τα απλογραφικά βιβλία καταθέτουν περιοδική δήλωση ΦΠΑ, κάθε τρίμηνο, άρα οι επιχειρήσεις με απλογραφικά βιβλία πρέπει να καταθέσουν μόνο μια τροποποιητική δήλωση, αυτή του πρώτου τριμήνου. 

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.