Αντικειμενικές αξίες
Με τις αντικειμενικές αξίες του 2022 θα πληρώσουν ΕΝΦΙΑ και το 2023, οι κάτοχοι δικαιωμάτων σε ακινήτων.

Απόστολος Αλωνιάτης* 

Ενστάσεις δήμων
Να θυμίσουμε ότι με διάταξη που ψηφίστηκε οι δήμοι είχαν τη δυνατότητα να υποβάλουν ένσταση στις τιμές ζώνης που ισχύει από 1.1.2022.
Μέχρι το τέλος της προθεσμίας, περίπου 145 δήμοι, είχαν υποβάλει αιτιολογημένη γνώμη για επανάληψη της διαδικασίας υπολογισμού των τιμών ζώνης, αντιδρώντας για το άλμα των αντικειμενικών αξιών.
Αιτιολογημένη γνώμη για επανάληψη της διαδικασίας υπολογισμού των τιμών ζώνης έχουν υποβάλει ο Δήμος Αθηναίων, καθώς και οι δήμοι της Αττικής Γλυφάδα, Καλλιθέα, Μαρούσι, Βριλήσσια, Ζωγράφου, Αγ. Δημήτριος, Παλλήνη, Μοσχάτο-Ταύρος, Πετρούπολη, ενώ το «κίνημα» των δήμων κατά των αυξημένων αντικειμενικών αξιών έχει «φουντώσει» και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Κόρινθος, Καλαμάτα, Ρόδος, Κιλκίς, Πύλος, Σάμος, Κέρκυρα, Πάτρα, Πύργος, Ιθάκη, Κομοτηνή, περιλαμβάνονται στη λίστα των δήμων που ζητούν μείωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων.

Η θέση του υπουργείου
Από την πλευρά του, το υπουργείο έχει διαμηνύσει ότι θα εξετάσει μόνο τις γνώμες των δημοτικών συμβουλίων που συνοδεύονται με αποδεικτικά στοιχεία για τις πραγματικές τιμές της αγοράς ενώ δεν έχει αφήσει το παραμικρό περιθώριο αναδρομικών διορθώσεων. Εφόσον γίνει επανάληψη της διαδικασίας και προσδιοριστούν νέες τιμές ζώνης, αυτές θα ισχύσουν από το χρόνο έκδοσης της απόφασης και εφεξής. Έτσι, δεν θα επηρεαστεί ο ΕΝΦΙΑ ούτε του 2022 αλλά ούτε του 2023, καθώς και οι φόροι μεταβίβασης που έχουν καταβληθεί.
Σύμφωνα με το σχεδιασμό του υπουργείου Οικονομικών επανακαθορισμός των αντικειμενικών τιμών θα γίνει στις περιοχές που θα αποδειχθεί η βασιμότητα των αιτημάτων των τοπικών δημοτικών αρχών με αρμόδια στελέχη να αναφέρουν ότι οι διορθώσεις στις τιμές δεν θα πρέπει να αναμένονται πριν το καλοκαίρι.
Η διαδικασία προβλέπει ότι οι αιτιολογημένες γνώμες που θα καταθέσουν οι δήμοι θα τεθούν υπόψη της αρμόδιας Επιτροπής του υπουργείου Οικονομικών, που θα τις μελετήσει υποβάλλοντας τις προτάσεις της στον υπουργό Οικονομικών προκειμένου να λάβει την τελική απόφαση.

Η επιτροπή
Η αρμόδια επιτροπή έχει ξεκινήσει τον έλεγχο των σχετικών παραστατικών που συνοδεύουν την αιτιολογημένη γνώμη για επανάληψη της διαδικασίας υπολογισμού των τιμών ζώνης των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων που έχουν υποβάλει οι δήμοι της χώρας.
Η αρμόδια επιτροπή έχει ξεκινήσει να βλέπει τα αιτήματα των δήμων και μόλις ολοκληρωθεί ο έλεγχος θα αναλάβουν οι ιδιώτες εκτιμητές ακινήτων να δώσουν νέες αντικειμενικές αξίες για τους δήμους. Οι νέες τιμές ζώνης δεν θα έχουν αναδρομική ισχύ και σε κάθε περίπτωση δεν θα επηρεάσουν τον ΕΝΦΙΑ του 2023.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του υπουργείου Οικονομικών ο επανακαθορισμός των αντικειμενικών τιμών θα γίνει στις περιοχές όπου θα αποδειχθεί η βασιμότητα των αιτημάτων των τοπικών δημοτικών αρχών με αρμόδια στελέχη να αναφέρουν ότι οι διορθώσεις στις τιμές δεν θα πρέπει να αναμένονται πριν από το καλοκαίρι.

Επέκταση
Πέρα από τα παραπάνω, πιστοποιημένοι εκτιμητές ακινήτων θα αναλάβουν να καθορίσουν τιμές ζώνης σε 2.167 περιοχές σε όλη τη χώρα που παραμένουν εκτός αντικειμενικού συστήματος.
Η έκταση που καλύπτουν αυτές οι περιοχής , αποτελεί το 1,5% της Επικράτειας και οι δουλειά των εκτιμητών είναι αρκετά δύσκολή μιας και στις εκτάσεις αυτές περιλαμβάνονται περιοχές που έλειπαν τα απαιτούμενα πολεοδομικά στοιχεία. Ακόμη πρόκειται για περιοχές με πολύ μικρό αριθμό κατοίκων ακόμα και για ερειπωμένα χωριά.
Με βάση τις τιμές ζώνης που θα καθοριστούν θα υπολογίζονται οι φόροι και τα τέλη που επιβάλλονται στα ακίνητα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στην Αττική οι περιοχές στις οποίες θα επεκταθεί το σύστημα των αντικειμενικών τιμών ζώνης είναι από τη Βάρκιζα έως τα Λεγραινά, Αγία Μαρίνα, Χάρακας, Δασκαλειό, περιοχές από το Πόρτο Ράφτη, περιοχές σε Σαλαμίνα, Κύθηρα, Αίγινα. Στην υπόλοιπη Ελλάδα αναμένεται να αποκτήσουν για πρώτη φορά αντικειμενικές αξίες περιοχές στην Αχαΐα (Διακοπτό, Αιγείρα, Πλάτανος, Σελιανίτικα, Ψαθόπυργος), στην Ηλεία (Κυλλήνη, Αρχαία Ολυμπία), στα Τρίκαλα (Περτούλι, Ελάτη, Πύλη, Καστράκι) στη Φλώρινα (Αμύνταιο, Άγιος Παντελεήμονας, Πρέσπες, Φιλώτας, Δροσοπηγή, Πισοδέρι, Κρυσταλλοπηγή, Μελίτη).

Μειώσεις ΕΝΦΙΑ
Να θυμίσουμε ότι πέρα από τις απαλλαγές, οι ιδιοκτήτες που έχουν δικαιώματα επί ακινήτων, έχουν τις παρακάτω μειώσεις:

Απαλλαγή κατά 50% του ΕΝΦΙΑ
Συγκεκριμένα, για να έχει ο φορολογούμενος την έκπτωση του 50%, θα πρέπει να έχει σωρευτικά τις παρακάτω προϋποθέσεις:
Το «συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα» του προηγούμενου έτους να μην έχει υπερβεί τις 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και για κάθε εξαρτώμενο μέλος της οικογένειας.
Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων τα οποία κατέχει ο φορολογούμενος και τα λοιπά μέλη της οικογένειάς του να μην υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα.
Η συνολική αντικειμενική αξία των κτισμάτων και των εντός σχεδίων πόλεων οικοπέδων, που κατέχει ο φορολογούμενος ή η οικογένειά του, να μην υπερβαίνει τα 85.000 ευρώ αν πρόκειται για άγαμο, τα 150.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο χωρίς παιδιά και τα 200.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο με ένα ή δύο εξαρτώμενα τέκνα.

Απαλλαγή κατά 100% του ΕΝΦΙΑ
Αντίστοιχα σε ό,τι αφορά στους τρίτεκνους, τους πολύτεκνους και τα άτομα με βαριά αναπηρία άνω του 80%, με βάση τα όσα ισχύουν σήμερα, δικαιούνται 100% απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ, σε περίπτωση που πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:
Το «συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα» του προηγούμενου έτους δεν έχει υπερβεί τις 12.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος, και
Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων, στα οποία κατέχουν δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας, ο υπόχρεος υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα.
Να σημειώσουμε ότι οι φορολογούμενοι που έχουν στην κατοχή τους κενά ημιτελή κτίσματα, τα οποία δεν έχουν ακόμη ηλεκτροδοτηθεί ή ηλεκτροδοτούνται με εργοταξιακό ρεύμα, δικαιούνται έκπτωσης 60% στον ΕΝΦΙΑ που αναλογεί στα συγκεκριμένα κτίσματα.

Airbnb
Χωρίς πρόστιμο
Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών υπό τον τίτλο: «Διατάξεις για την ανάπτυξη, τις υποδομές και τη στήριξη της επιχειρηματικότητας και του τουρισμού».
Μεταξύ άλλων στο άρθρο 28 του νομοσχέδιου, αναφέρεται η κατάργηση επιβολής προστίμου σε όσους φορολογούμενους δεν οριστικοποιήσουν τα έσοδα μέχρι 28 Φεβρουαρίου του επόμενου έτους, και τα οριστικοποιήσουν αργότερα, με την προϋπόθεση να τα έχουν δηλώσει.
Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με το άρθρο 28, με τίτλο «Μη επιβολή διοικητικού προστίμου εκπρόθεσμης δήλωσης για τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων στην περίπτωση που έχει δηλωθεί στη φορολογία εισοδήματος οικείου φορολογικού έτους -Τροποποίηση περ. γ ‘ παρ. 5 άρθρου 111 ν.4446/2016 – Μεταβατική διάταξη»
«1. Στην περ. γ’ της παρ. 5 του άρθρου 111 του ν.4446/2016 (Α’ 240) προστίθεται δεύτερο εδάφιο και η περ. γ’ της παρ. 5 διαμορφώνεται ως εξής:
«γ. Σε περίπτωση εκπρόθεσμης Δήλωσης Βραχυχρόνιας Διαμονής επιβάλλεται αυτοτελές διοικητικό πρόστιμο ύψους εκατό (100) ευρώ. Το πρόστιμο του πρώτου εδαφίου δεν επιβάλλεται στην περίπτωση που το εισόδημα που προκύπτει από την εκπρόθεσμη Δήλωση Βραχυχρόνιας Διαμονής, έχει περιληφθεί στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του οικείου φορολογικού έτους.».
2. Πράξεις επιβολής προστίμου που εκδόθηκαν από την 1η.1.2018 και μετά για εκπρόθεσμη υποβολή Δήλωσης Βραχυχρόνιας Διαμονής, κατ’ εφαρμογή της περ. γ’ της παρ. 5 του άρθρου 111 του ν.4446/2016, εφόσον το εισόδημα που προκύπτει από την εκπρόθεσμη Δήλωση Βραχυχρόνιας Διαμονής έχει περιληφθεί στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του οικείου φορολογικού έτους, ακυρώνονται ή, εφόσον έχουν εισπραχθεί, συμψηφίζονται ή επιστρέφονται κατά περίπτωση.» 

Βεβαίωσης Τέλους Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ)
Με τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή στο σχέδιο νόμου του Υπ. Δικαιοσύνης, ρυθμίζονται θέματα σχετικά με τη χορήγηση της βεβαίωσης περί μη οφειλής Τέλους Ακίνητης Περιουσίας κατά τη διαδικασία μεταβίβασης της κυριότητας ακινήτων (διάρκεια ισχύος κ.λπ.) και προσδιορίζονται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την έκδοση αυτής.
Οι προτεινόμενες διατάξεις, περιλαμβάνονται στο άρθρο 3 της τροπολογίας με τίτλο «Ρυθμίσεις για τη βεβαίωση περί μη οφειλής Τέλους Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) -Τροποποίηση περίπτωσης α’ παρ. 18 του άρθρου 24 του ν.2130/1993».
Με την σχετική διάταξη τροποποιείται η παράγραφος 18 του άρθρου 24 του ν.2130/1993 (Α’ 62) στην οποία και αναφέρονται οι σχετικές διαδικασίες και τα δικαιολογητικά που χρειάζεται για την έκπτωση του ΤΑΠ.
Μετά την τροποποίηση η σχετική παράγραφος γίνεται ως εξής:
«18.α. Σε περίπτωση μεταβίβασης της κυριότητας των πάσης φύσεως ακίνητων για οποιαδήποτε αιτία και προ της υπογραφής του συμβολαίου, απαιτείται βεβαίωση περί μη οφειλής Τέλους Ακίνητης Περιουσίας (Τ.Α.Π.), άλλως η συμβολαιογραφική πράξη είναι άκυρη και δεν επάγεται οποιαδήποτε έννομη συνέπεια. Η βεβαίωση χορηγείται κατόπιν αιτήσεως του ιδιοκτήτη ή αναζητείται αυτεπάγγελτα από τον συμβολαιογράφο ή προσκομίζεται από τον μεταβιβάζοντα, εκδίδεται εντός πέντε (5) ημερών με βάση τα στοιχεία που τηρεί ηλεκτρονικά ο δήμος και ισχύει μέχρι το τέλος του έτους έκδοσής της. Η βεβαίωση που χορηγεί ο δήμος δύναται να είναι και ψηφιακή και να χρησιμοποιείται και για την ηλεκτρονική μεταβίβαση του ακινήτου. Ο δήμος ζητά ως δικαιολογητικά για τη χορήγηση της βεβαίωσης μόνον α) για την περίπτωση ηλεκτροδοτούμενου ακινήτου, φωτοτυπία τελευταίου λογαριασμού ρεύματος μαζί με το αποδεικτικό εξόφλησής του και Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας, και β) για την περίπτωση μη ηλεκτροδοτούμενου ακινήτου, βεβαίωση διακοπής ηλεκτροδότησης από τον Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕ.ΔΔΗ.Ε), με ημερομηνία διακοπής, Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας και υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη για τη μη χρήση του ακινήτου. Η βεβαίωση εκδίδεται για τα τετραγωνικά μέτρα που αναφέρονται στο Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας.».
Στόχος της τροποποίησης αυτής είναι η συμπληρώνεται και απλουστεύεται η διαδικασία έκδοσης βεβαιώσεων Τέλους Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ).
Συγκεκριμένα, συμπληρώνεται η πρόσφατη ρύθμιση του άρθρου 19 του ν.4915/2022 για τη δυνατότητα έκδοσης ψηφιακής βεβαίωσης από το Δήμο. Ειδικότερα, απαιτείται για τη χορήγηση της βεβαίωσης, κατόπιν σχετικής αίτησης του ενδιαφερομένου για τα τετραγωνικά που δήλωσε στην αίτησή του, η προσκόμιση μόνο δύο ή τριών στην περίπτωση μη ηλεκτροδοτούμενου ακινήτου, δικαιολογητικών πλέον, δηλαδή φωτοτυπίας τελευταίου λογαριασμού ρεύματος μαζί με το αποδεικτικό εξόφλησής του και του Πιστοποιητικού Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας. Αν πρόκειται για μη ηλεκτροδοτούμενο ακίνητο, αντί του λογαριασμού ρεύματος ο αϊτών προσκομίζει βεβαίωση διακοπής ηλεκτροδότησης από τον Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕ.ΔΔΗ.Ε), με ημερομηνία διακοπής και υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη για τη μη χρήση του ακινήτου.»
Να σημειώσουμε ότι η έως και σήμερα προβλεπόμενη διαδικασία έκδοσης βεβαιώσεων Τέλους Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) είναι ιδιαίτερα περίπλοκη τόσο για τη διοίκηση όσο και για τον διοικούμενο, αυξάνοντας τα γραφειοκρατικά βάρη.
Συμπερασματικά η αλλαγή που προωθείται θα διευκολύνει τους δήμους, τους συμβολαιογράφους και τα φυσικά πρόσωπα που ενδιαφέρονται για τη μεταβίβαση ακινήτων.

Παρατάσεις – Ιδιωτικά Σχολεία
Με την απόφαση Α.1022/28.2.2023 (ΦΕΚ Β’ 1149/28.2.2023), η ΑΑΔΕ έδωσε παράταση προθεσμίας υποβολής πληροφοριών που διαβιβάζονται στην ΑΑΔΕ από ιδιωτικά εκπαιδευτήρια έως και την 20η Μαρτίου 2023.
Να θυμίσουμε ότι βάσει της ΠΟΛ.1033/28.1.2014 (ΦΕΚ 276/Β’ /10.2.2014) «Υποχρεώσεις πιστωτικών και χρηματοδοτικών ιδρυμάτων, ιδρυμάτων πληρωμών, Ελληνικών Ταχυδρομείων, Εταιρειών Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών, επιχειρήσεων ιδιωτικής ασφάλισης, ιδιωτικών θεραπευτηρίων, ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων, εταιρειών σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, εταιρειών παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και ύδρευσης, σύμφωνα με το άρθρο 15 του Ν.4174/2013 (ΦΕΚ 170/Α’ /26.7.2013)» -όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ.1054/2.3.2015 και την ΠΟΛ.1260/3.12.2015- τα ιδιωτικά σχολεία στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης (νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια), με εξαίρεση τα εσπερινά γυμνάσια και λύκεια, καθώς και τα ειδικά σχολεία ατόμων με ειδικές ανάγκες, πρέπει να διαβιβάσουν στην Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (e-Εφαρμογές) της ΑΑΔΕ του Υπουργείου Οικονομικών, ηλεκτρονική κατάσταση καταβληθέντων διδάκτρων και πληρωμών για πρόσθετες παροχές (μεταφορά μαθητών, διατροφή κ.λπ.) ανά ημερολογιακό έτος.
Τα στοιχεία αυτά θα χρησιμοποιηθούν για την προσυμπλήρωση των κωδικών των αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης για τα δίδακτρα της ιδιωτικής εκπαίδευσης.

Άρα και να ανοίξει νωρίτερα η εφαρμογή για τα φορολογικά έντυπα, τα στοιχεία από τα ιδιωτικά σχολεία, θα μπορούν να ενημερωθούν προς τα τέλη του μήνα. 

Φ.Ι.Χ. και αγρότες – Επέκταση δυνατότητας οδήγησης φορτηγών ΙΧ και στα αδέλφια των αγροτών
Σύμφωνα με εγκύκλιο που υπέγραψε ο Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, αρμόδιος για τις Μεταφορές κ. Μιχάλης Παπαδόπουλος, επεκτείνετε και στα αδέλφια των αγροτών η Δυνατότητα Οδήγησης Φορτηγών Ιδιωτικής Χρήσης, που ανήκουν σε επαγγελματίες αγρότες, σύμφωνα με το Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ), ανεξαρτήτως μεικτού βάρους του οχήματος, Σκοπός είναι η διευκόλυνση των αγροτών στην κάλυψη των μεταφορικών αναγκών των δραστηριοτήτων τους, σχετικά με τη δυνατότητα χρήσης του αγροτικού αυτοκινήτου.
Ουσιαστικά, με τη συγκεκριμένη οδηγία επεκτείνεται και στα αδέλφια το πλαίσιο που ίσχυε ήδη για τους γονείς, τα τέκνα και συζύγους των αγροτών, υπό τον όρο ότι έχουν τις νόμιμες προϋποθέσεις για την οδήγηση των οχημάτων των συγκεκριμένων κατηγοριών.

Υ.Γ. Πολλά θα μπορούσαμε …. Θα αρκεστούμε μόνο στο να εκφράσουμε τη θλίψη μας για το δυστύχημα στα Τέμπη και την ανείπωτη αυτή τραγωδία. Θα θέλαμε να εκφράσουμε τη συμπαράστασή μας στις οικογένειες των νέων παιδιών που χάθηκαν, που είναι και δικά μας παιδιά, αλλά και στους τραυματίες, και να φωνάξουμε και εμείς «Στείλε όταν φτάσεις». 

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.