Πολλά θα μπορούσαμε να γράψουμε ως πρόλογο, αλλά τα κύρια θέματα που έχουμε να αναπτύξουμε δεν μας το επιτρέπουν μιας και πέρα από τις μηνιαίες υποχρεώσεις που έχουν τα φυσικά πρόσωπα, οι επιχειρήσεις και τα νομικά πρόσωπα κάθε μήνα, μέχρι τις 30 Ιουνίου του 2022, έχουν συγκεντρωθεί έκτακτες υποχρεώσεις που πρέπει να εκπληρώσουν οι φορολογούμενοι.

Απόστολος Αλωνιάτης*

Επιδότηση κόστους ρεύματος
Άλλη μια πλατφόρμα -και για όσους παρακολουθούν τα άρθρα μας- καταλαβαίνουν τι εννοώ, μια απλή κατά τ’ άλλα διαδικασία, το power pass για την επιδότηση του ρεύματος, που όμως οι ημερομηνίες είναι ασφυκτικές έως τέλος του μήνα. Αυτό με την καταληκτική ημερομηνία ανά ΑΦΜ ποιος το σκέφτηκε άραγε; Αλήθεια γνωρίζετε ότι βάσει νόμου απαγορεύεται η εργασία την Κυριακή και στους λογιστές; Γιατί για μία ακόμη φορά καταληκτικές ημερομηνίες μπήκαν και τις Κυριακές. Όλοι στην παραλία λοιπόν, αλλά ο λογιστής στο γραφείο του να κάνει δηλώσεις Power Pass!

MyDATA έως 30/6
Η υποβολή των στοιχείων του 2021 στην πλατφόρμα myDATA, πήρε μία ακόμη παράταση μέχρι 30 Ιουνίου 2022.

Ανείσπρακτα ενοίκια 2020
Οι φορολογούμενοι που είχαν δηλώσει ανείσπρακτα ενοίκια για το 2020, πρέπει να προσκομίσουν έγγραφα διαταγής πληρωμής ή διαταγής απόδοσης χρήσης μίσθιου ή δικαστικής απόφασης αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή αντίγραφο της αγωγής αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων, προκειμένου να μην φορολογηθούν τα ανείσπρακτα εισοδήματα από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας του φορολογικού έτους 2020 στο έτος αυτό (για περιπτώσεις που είχε κοινοποιηθεί στον μισθωτή εξώδικη καταγγελία της μίσθωσης, ή εξώδικη όχληση για την καταβολή των οφειλόμενων μισθωμάτων).
Να θυμίσουμε ότι για το φορολογικό έτος 2020, λόγω της πανδημίας, δεν τηρήθηκαν οι διαδικασίες που απαιτεί ο νόμος, αλλά για τη δήλωση των ανείσπρακτων ενοικίων, θεσμοθετήθηκαν πιο χαλαρές διαδικασίες, για να ελαφρυνθούν τα δικαστήρια, όπως περιγράφονται παρακάτω:
Παρ. 66 του άρθ. 72 «Μεταβατικές διατάξεις και έναρξη ισχύος» του ίδιου νόμου, όπως προστέθηκε με το άρθ. 32 του Ν.4797/2021 (ΦΕΚ Α’ 66/23.4.2021) και ισχύει:
«66. Ειδικά για το φορολογικό έτος 2020, πέραν των οριζόμενων στην παρ. 4 του άρθρου 39, τα εισοδήματα από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας, τα οποία δεν έχουν εισπραχθεί από τον δικαιούχο, δεν συνυπολογίζονται στο συνολικό εισόδημά του και στην περίπτωση που μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων έχει κοινοποιηθεί στον μισθωτή εξώδικη καταγγελία της μίσθωσης, λόγω μη καταβολής του μισθώματος ή εξώδικη όχληση για την καταβολή των οφειλόμενων μισθωμάτων.
Εάν έχει κοινοποιηθεί οποιοδήποτε εξώδικο του πρώτου εδαφίου, ο φορολογούμενος οφείλει, μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2021, να προσκομίσει διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μίσθιου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή αντίγραφο της αγωγής αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων, προκειμένου να μην φορολογηθούν τα εισοδήματα αυτά στο φορολογικό έτος 2020. Σε περίπτωση που προσκομιστούν τα οριζόμενα στο δεύτερο εδάφιο, τα εν λόγω εισοδήματα φορολογούνται στο έτος και κατά το ποσό που αποδεδειγμένα εισπράχθηκαν, κατά παρέκκλιση του άρθρου 8. Στην περίπτωση που τα οριζόμενα στο προηγούμενο εδάφιο δεν προσκομιστούν εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας, ο φορολογούμενος οφείλει να δηλώσει τα μισθώματα αυτά με την υποβολή τροποποιητικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2020, η οποία υποβάλλεται χωρίς τόκους και πρόστιμα μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2022.
Με απόφαση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων δύναται να ορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας.».

Αδήλωτα τετραγωνικά στους Ο.Τ.Α.
Μετά την παράταση που δόθηκε, οι ιδιοκτήτες ακινήτων μέχρι την 30η Ιουνίου, θα πρέπει να προβούν στην υποβολή δηλώσεων στους Ο.Τ.Α., στοιχείων καθορισμού της επιφάνειας ή και της χρήσης ακινήτου για τον υπολογισμό φόρων, τελών και εισφορών («αδήλωτα τετραγωνικά»).
Σχετικές οι τροποποιήσεις στους νόμους που μεταθέτουν την ημερομηνία υποβολής άρθ. 18 «Υποβολή δηλώσεων στοιχείων για τον καθορισμό επιφάνειας Ν.4915/2022 το αργότερο μέχρι τις 30.6.2022.
Σε όσους υποβάλλουν δήλωση ορθών στοιχείων, σύμφωνα με την παρ. 1, διαγράφεται το σύνολο των προστίμων που προκύπτουν από τις διαφορές τετραγωνικών μέτρων. Οι υποβάλλοντες τη δήλωση της παρ. 1, υποχρεούνται να καταβάλουν τα τέλη που αντιστοιχούν στα ορθά τετραγωνικά μέτρα, υπολογιζόμενα από 1ης.1.2020, μέχρι την ημερομηνία της δήλωσης, με πρόστιμο είκοσι τοις εκατό (20%) επί του ποσού που προκύπτει από τη διαφορά των τετραγωνικών μέτρων αυτού του διαστήματος.
Οι Ο.Τ.Α. α’ βαθμού επεξεργάζονται τις δηλώσεις και εκκαθαρίζουν όλες τις σχετικές υποθέσεις, εγγράφοντας στα Μητρώα τους τα ορθά τετραγωνικά μέτρα, το αργότερο μέχρι τις 30.9.2022.
Οφειλές προς τους Ο.Τ.Α. α’ βαθμού, που προκύπτουν από τα οριζόμενα στην παρ. 2, καταβάλλονται από τους υπόχρεους σε είκοσι τέσσερις (24) ισόποσες μηνιαίες δόσεις με ελάχιστο όριο μηνιαίας δόσης πλην της τελευταίας δόσης τα δέκα (10) ευρώ για φυσικά πρόσωπα και τα πενήντα (50) ευρώ για τα νομικά πρόσωπα. Μηνιαίες δόσεις με ποσό μικρότερο των ανωτέρω ελαχίστων ορίων, που έχουν ήδη καταβληθεί ή βεβαιωθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος, διατηρούνται σε ισχύ.
Οι οφειλές που προκύπτουν από διαφορές ως προς την επιφάνεια ενός ακινήτου ή τη χρήση αυτού, κατά το παρόν, εξαιρούνται από την παρ. 1 του άρθρου 165 του Ν.4764/2020 (Α’ 256).»». 

ΦΠΑ στα νεόδμητα ακίνητα – Με άδειες εκδοθείσες μέχρι και τις 31.12.2021
Τι ισχύει με την αναστολή ΦΠΑ στα νεόδμητα ακίνητα;
Σύμφωνα με την εγκύκλιο Ε.2006/2020 «Οδηγίες για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 39 του Ν.4646/12.12.2019 περί αναστολής του ΦΠΑ στα ακίνητα», οι κατασκευαστικές επιχειρήσεις θα πρέπει μέχρι 30.6.2022 να υποβάλουν αίτηση για την αναστολή πληρωμής ΦΠΑ. Πιο συγκεκριμένα:
«7. Διευκρινίσεις αναφορικά με τις δηλώσεις Φ.Π.Α. και λοιπά θέματα
Ι) Οι υποκείμενοι στον φόρο, που έχουν ενταχθεί στο καθεστώς αναστολής ΦΠΑ για τα ακίνητα του άρθρου 6, εξακολουθούν να υποβάλλουν δηλώσεις ΦΠΑ. Με την υποβολή των δηλώσεων οι υποκείμενοι εκπίπτουν κανονικά τις εισροές που αναλογούν στα ακίνητα που έχουν ήδη διατεθεί με ΦΠΑ και συνεχίζουν να κατασκευάζονται, εφόσον υπάρχουν τέτοια, ενώ δεν εκπίπτουν τις εισροές που αναλογούν στα ακίνητα υπό αναστολή, είτε αυτά έχουν διατεθεί είτε όχι, όπως αντίστοιχα δεν εκπίπτουν τον φόρο εισροών που αναλογεί σε ακίνητα που έχουν διατεθεί ως πρώτη κατοικία κ.λπ. Αυτονόητο είναι ότι οι υποκείμενοι που έχουν και άλλη φορολογητέα δραστηριότητα ή άλλη απαλλασσόμενη χωρίς δικαίωμα έκπτωσης δραστηριότητα εκπίπτουν ή δεν εκπίπτουν αντίστοιχα τον φόρο εισροών που αντιστοιχεί στις δραστηριότητες αυτές και εφαρμόζουν το κλάσμα της Pro-rata για τις κοινές εισροές τους, όπως όλες οι επιχειρήσεις/υποκείμενοι που έχουν κοινές εισροές για πράξεις φορολογητέες και απαλλασσόμενες χωρίς δικαίωμα έκπτωσης.
ΙΙ) Ο φόρος που οφείλεται και καταβάλλεται λόγω διακανονισμού καταχωρείται στη δήλωση Φ.Π.Α. της φορολογικής περιόδου που αυτός καταβλήθηκε με αναγραφή του οφειλομένου ποσού στον κωδικό 422 (Λοιπά αφαιρούμενα Ποσά) και του καταβληθέντος ποσού στον κωδικό 402 (Λοιπά προστιθέμενα ποσά) του εντύπου της δήλωσης Φ.Π.Α., ανεξάρτητα από τον χρόνο υποβολής της έκτακτης δήλωσης και τον χρόνο παράδοσης του ακινήτου.
ΙΙΙ) Για τις παραδόσεις ακινήτων τα οποία τελούν σε καθεστώς αναστολής εφαρμογής ΦΠΑ, η αξία της παράδοσης καταχωρείται στον κωδικό 310 (εκροές απαλλασσόμενες και εξαιρούμενες χωρίς δικαίωμα έκπτωσης) της δήλωσης ΦΠΑ.
Στον κωδ. 906 (πωλήσεις α’ κατοικίας) καταχωρείται ανά φορολογική περίοδο εκτός της αξίας των πωλήσεων που αφορούν α’ κατοικία από οικοδομή υπαγόμενη σε ΦΠΑ και η αξία της παράδοσης ακινήτου που είναι σε καθεστώς αναστολής.

Παράδειγμα 1
Στις 17.2.2020 κατασκευαστική επιχείρηση που τηρεί διπλογραφικά βιβλία παραδίδει ακίνητο που έχει τεθεί σε αναστολή έναντι τιμήματος 100.000 ευρώ.
Για τον διακανονισμό της έκπτωσης του φόρου εισροών που αναλογεί στο ακίνητο αυτό έχει υποβληθεί στις 10.2.2020 έκτακτη δήλωση με ποσό προς καταβολή 20.000 και ο φόρος αυτός καταβλήθηκε 12.2.2020.
Στην δήλωση Φ.Π.Α. της φορολογικής περιόδου 1.2.2020-29.2.2020 η κατασκευαστική επιχείρηση πρέπει να αναγράψει:
Στον κωδ. 310 την αξία της παράδοσης του ακινήτου που είναι σε καθεστώς αναστολής (100.000). Στον κωδ. 402 τον φόρο που καταβλήθηκε (20.000).
Στον κωδ. 422 το ποσό που οφείλεται λόγω του διακανονισμού και καταβλήθηκε (20.000). Στον κωδ. 906 την αξία της παράδοσης ακινήτου που είναι σε καθεστώς αναστολής (100.000). 

Παράδειγμα 2
Στις 7.7.2020 κατασκευαστική επιχείρηση που τηρεί απλογραφικά βιβλία παραδίδει ακίνητο που έχει τεθεί σε αναστολή έναντι τιμήματος 130.000 ευρώ.
Για τον διακανονισμό της έκπτωσης του φόρου εισροών που αναλογεί στο ακίνητο αυτό έχει υποβληθεί στις 10.3.2020 έκτακτη δήλωση με ποσό προς καταβολή 25.000 και ο φόρος αυτός καταβλήθηκε 20.4.2020.
Στην δήλωση Φ.Π.Α. της φορολογικής περιόδου 1.4.2020-30.6.2020 η κατασκευαστική επιχείρηση πρέπει να αναγράψει στον κωδ. 422 το ποσό που οφείλει λόγω διακανονισμού και καταβλήθηκε (25.000) και στον κωδ. 402 τον φόρο που καταβλήθηκε (25.000).
Στη δήλωση Φ.Π.Α. της φορολογικής περιόδου 1.7.2020-30.9.2020 η κατασκευαστική επιχείρηση πρέπει να αναγράψει στον κωδ. 310 την αξία της παράδοσης του ακινήτου που είναι σε καθεστώς αναστολής (130.000) ομοίως και στον κωδ. 906. 

ΙV) Στην περίπτωση που ο υποκείμενος έχει ενταχθεί σε καθεστώς αναστολής για τα αδιάθετα ακίνητά του και κατά την διάρκεια της αναστολής ανακύψει περίπτωση ιδιοκατοίκησης, παράδοσης σε μη φορολογητέα δραστηριότητα του ιδίου υποκειμένου, μίσθωση, δωρεάν παραχώρηση της χρήσης ή χρησιμοποίηση για οποιονδήποτε σκοπό ξένο προς την επιχείρηση (άρθρο 7 παρ. 2 γ’ του Κώδικα ΦΠΑ), ο φόρος που οφείλεται για τον διακανονισμό της έκπτωσης που έχει πραγματοποιηθεί περιλαμβάνεται στην δήλωση ΦΠΑ της περιόδου που πραγματοποιείται η παράδοση κατά τα ανωτέρω, στην οποία δήλωση καταχωρούνται τα ποσά των διακανονισμών των εκπτώσεων στον κωδικό «422 – λοιπά αφαιρούμενα ποσά».
V) Σημειώνεται ότι τυχόν πιστωτικό υπόλοιπο που έχει σχηματιστεί έως την υπαγωγή σε αναστολή δύναται να ζητηθεί προς επιστροφή σύμφωνα με την ισχύουσα διαδικασία περί επιστροφής ΦΠΑ. 

Παράδειγμα 3
Έστω κατασκευαστική επιχείρηση που τηρεί απλογραφικά βιβλία, στη δήλωση ΦΠΑ της φορολογικής περιόδου 1.10.2019-31.12.2019 έχει ποσό προς έκπτωση 100.000. Στις 15/2/2020 αιτείται και της χορηγείται αναστολή.
Στις 17.3.2020 παραδίδει ακίνητο (που έχει τεθεί σε αναστολή) έναντι τιμήματος 150.000 ευρώ.
Για τον διακανονισμό της έκπτωσης του φόρου εισροών που αναλογεί στο ακίνητο αυτό έχει υποβληθεί στις 10.3.2020 έκτακτη δήλωση με ποσό προς καταβολή 30.000 και ο φόρος αυτός καταβλήθηκε 12.3.2020.
Στην δήλωση ΦΠΑ της φορολογικής περιόδου 1.1.2020-31.3.2020 η κατασκευαστική επιχείρηση πρέπει να αναγράψει στον κωδ. 310 την αξία της παράδοσης του ακινήτου που είναι σε καθεστώς αναστολής (150.000) ομοίως και στον κωδ. 906, στον κωδ. 422 το ποσό που οφείλει λόγω διακανονισμού και καταβλήθηκε (30.000) και στον κωδ. 402 τον φόρο που καταβλήθηκε (30.000).
Ο κωδικός 401 της δήλωσης αυτής θα έχει το ποσό που προέρχεται ως πιστωτικό από την προηγούμενη φορολογική περίοδο (δηλ. 100.000) το οποίο μπορεί είτε να μεταφερθεί στην επόμενη περίοδο είτε να ζητηθεί προς επιστροφή.».

Επιδότηση τόκων
i. Προσκόμιση δικαιολογητικών για τον Β’ κύκλο Επιδότησης Τόκων Υφιστάμενων Δανείων Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων πληττόμενων από τα μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας της νόσου COVID-19
ii. Υποβολή δικαιολογητικών για το πρόγραμμα ΓΕΦΥΡΑ 2
Σύμφωνα με την Υ.Α. με αρ. 24101/25.2.2021, οι επιχειρήσεις που έλαβαν επιδότηση τόκων μέχρι 30.06.2022 οφείλει να προσκομίσει στο οικείο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα τα ακόλουθα πιστοποιητικά: (α) Πιστοποιητικό περί μη κήρυξης σε πτώχευση ή περί μη θέσης σε αναγκαστική διαχείριση ή σε εξυγίανση ή σε άλλη διαδικασία συλλογικής ικανοποίησης των πιστωτών και (β) πιστοποιητικό περί μη κατάθεσης αίτησης για κήρυξη σε πτώχευση, ή θέση σε αναγκαστική διαχείριση ή θέση σε εξυγίανση ή σε παύση πληρωμών ή σε άλλη διαδικασία συλλογικής ικανοποίησης των πιστωτών, από τα κατά τόπον αρμόδια Πρωτοδικεία ή το Γ.Ε.ΜΗ. κατά περίπτωση.

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.