Περιμένοντας τον τύπο και το περιεχόμενο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων και τις λοιπές αποφάσεις για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων, κάνουμε μερικές σκέψεις.

Απόστολος Αλωνιάτης*

Εκτός από τα τελευταία χρόνια, τα έντυπα των δηλώσεων, τα είχαμε στα τέλη του Ιανουαρίου, αρχές Φεβρουαρίου. Τώρα, που το σύστημα θα ανοίξει στις αρχές Μαρτίου δεν θα έπρεπε να έχουν ήδη βγει; Απλά μια απορία εκφράζω, γιατί πέρα από το άνοιγμα του συστήματος για να μπορέσουν να σταλούν οι δηλώσεις, υπάρχουν και μια σειρά από άλλες εργασίες που πρέπει να γίνουν. Για παράδειγμα, με τη δημοσιοποίηση των εντύπων των δηλώσεων, θα πρέπει να εκδοθούν οι εγκύκλιοι – οδηγίες με τις λεπτομέρειες για τη συμπλήρωση τους, το βιβλιαράκι με τις οδηγίες του υπουργείου, το εγχειρίδιο με τα φορολογικά θέματα, και να φτιαχτούν τα προγράμματα που χρησιμοποιούν οι λογιστές – φοροτεχνικοί. 

Διορθώσεις Ε9

Μπορεί να περιμένουμε τη νομοθέτηση των αλλαγών στον ΕΝΦΙΑ, αλλά δεν πρέπει αν ξεχνάμε και τις διορθώσεις στο Ε9 ώστε να γίνει σωστός ο υπολογισμός του. Να θυμίσουμε ότι ο υπολογισμός του ΕΝΦΙΑ γίνεται με τα στοιχεία που υπάρχουν την 1η Ιανουαρίου κάθε χρόνου.
Μπορεί οι αλλαγές για το έτος 2021 να επιτρέπονται μέχρι την 31 Μαΐου 2022, αλλά βάσει των εξαγγελιών της κυβέρνησης τα εκκαθαριστικά θα εκδοθούν τον Απρίλιο.
Ένα ακόμη γεγονός που θα οδηγήσει δεκάδες φορολογούμενους να κάνουν αλλαγές στο έντυπο Ε9, είναι η δήλωση των ακινήτων στο κτηματολόγιο, και οι αλλαγές που έχει επιφέρει αυτή η δήλωση στην ακίνητη περιουσία των πολιτών. 

Τι πρέπει να προσέξουμε
Τους κωδικούς που πρέπει να προσέξουμε στη συμπλήρωση του εντύπου «Δήλωση Στοιχείων Ακίνητων (Ε9), έδωσε στη δημοσιότητα η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) με την απόφαση Α.1175/5.8.2021 (ΦΕΚ 3706/Β’/11.8.2021).
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ, ορίζονται τα στοιχεία εκείνα, που συνιστούν τη φορολογική ταυτότητα του ακινήτου και επιδρούν στον ορθό υπολογισμό του φόρου, για τις ανάγκες του πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ τα οποία είναι τα ακόλουθα:
Τα στοιχεία που συνιστούν τη φορολογική ταυτότητα του ακινήτου και επιδρούν στον ορθό υπολογισμό του φόρου
Ι. Πίνακας 1 της δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9)
α. στοιχεία διεύθυνσης ακινήτου (στήλη 3, 4, 4α, 5, 6, 7 και 28. Συγκεκριμένα: νομός, δήμος ή κοινότητα, δημοτικό ή κοινοτικό διαμέρισμα, οδός-αριθμός, λοιποί δρόμοι οικοδομικού τετραγώνου, προσόψεις επί των οδών και πλήθος προσόψεων),
β. ένδειξη ΑΠΑΑ (στήλη 26),
γ. κατηγορία ακινήτου, όροφος, επιφάνεια, έτος κατασκευής κτίσματος καθώς και επιφάνεια οικοπέδου (στήλη 9, 11, 12, 13, 14 και 18),
δ. είδος δικαιώματος, ποσοστό συνιδιοκτησίας και, σε περίπτωση ύπαρξης επικαρπωτή, το έτος γέννησης αυτού (στήλη 15, 16, 17, 19, 20 και 21),
ε. ειδικές συνθήκες, εφόσον έχει συμπληρωθεί η αντίστοιχη στήλη (στήλη 10),
στ. ηλεκτροδότηση ακινήτου σε κτίσμα που δεν έχει ακόμα αποπερατωθεί και είναι κενό (στήλη 30 και 32), ζ. ειδική κατηγορία στην οποία εντάσσεται το ακίνητο, εφόσον έχει συμπληρωθεί η αντίστοιχη στήλη (στήλη 32),
η. κατηγορία χρήσης κτίσματος/οικοπέδου, εφόσον έχει συμπληρωθεί η αντίστοιχη στήλη (στήλη 33),
θ. στοιχεία οικοπέδου, όπου απαιτείται, και σε κάθε περίπτωση στις μονοκατοικίες και στα ειδικά κτίρια.
Πίνακας 2 της δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9)
α. στοιχεία διεύθυνσης ακινήτου (στήλη 3, 4, 4α, 5 και 6. Συγκεκριμένα: νομός, δήμος ή κοινότητα, δημοτικό ή κοινοτικό διαμέρισμα, οδός-αριθμός ή θέση, πρόσοψη σε οδό),
β. απόσταση από θάλασσα (στήλη 7),
γ. εδαφική έκταση απαλλοτριωτέα, εφόσον έχει συμπληρωθεί η αντίστοιχη στήλη ή αρδευόμενη έκταση (στήλη 8 και 9),
δ. επιφάνεια του γηπέδου ανάλογα με την κατηγορία αυτού (στήλη 10, 11, 12, 13, 14, 15 και 16),
ε. επιφάνεια κτισμάτων που βρίσκονται στο αγροτεμάχιο ανάλογα με την κατηγορία τους (στήλη 17α, 17β, 17γ και 17),
στ. ειδικές χρήσεις γης (στήλη 29),
ζ. είδος δικαιώματος, ποσοστό συνιδιοκτησίας και, σε περίπτωση ύπαρξης επικαρπωτή, το έτος γέννησης αυτού (στήλη 18, 19 και 20),
η. ειδική κατηγορία στην οποία εντάσσεται το ακίνητο, εφόσον έχει συμπληρωθεί η αντίστοιχη στήλη (στήλη 26),
θ. κατηγορία χρήσης γηπέδου, εφόσον έχει συμπληρωθεί η αντίστοιχη στήλη (στήλη 28),
ι. στοιχεία γηπέδου, όπου απαιτείται.
Τα στοιχεία που δεν συνιστούν τη φορολογική ταυτότητα των ακινήτων, γιατί δεν επηρεάζουν τον ορθό υπολογισμό του ΕΝ.Φ.Ι.Α.:
α. αριθμός ταυτότητας ακινήτου (ΑΤΑΚ) και κωδικός ακινήτου (ΚΑΕΚ) (στήλη 1 και 27 πίνακα 1 και 2),
β. ταχυδρομικός κώδικας και αριθμός οικοδομικού τετραγώνου (στήλη 25 πίνακα 1 και 2 και στήλη 8 πίνακα 1), γ. μήκος πρόσοψης (στήλη 29 πίνακα 1),
δ. αριθμός παροχής ηλεκτρικού/εργοταξιακού ρεύματος (στήλη 31 πίνακα 1 και στήλη 21 και 22 πίνακα 2).
Ειδικά, εξαιρείται από τα στοιχεία που συνιστούν τη φορολογική ταυτότητα των ακινήτων, η συνολική επιφάνεια κτισμάτων στο οικόπεδο (στήλη 22 πίνακα 1), λόγω αδυναμίας του συμβολαιογράφου και του υποθηκοφύλακα/προϊστάμενου του κτηματολογικού γραφείου να διαγνώσουν την ακρίβεια των δηλωθέντων. 

Πως γίνονται οι διορθώσεις
Εάν επιθυμείτε να υποβάλετε δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) θα πρέπει αφού διαβάσετε προσεκτικά τις οδηγίες χρήσης της εφαρμογής καθώς και τις συχνές ερωτήσεις – απαντήσεις που σας αφορούν, να ακολουθήσετε τα παρακάτω βήματα:
Επιλέξτε το έτος που θέλετε να υποβάλλετε Ε9 και από τις διαθέσιμες ενέργειες της αρχικής σελίδας, επιλέξτε δημιουργία δήλωσης Ε9 για να προβείτε στις απαραίτητες τροποποιήσεις της περιουσιακής σας κατάστασης.
Μπορείτε να εισάγετε/μεταβάλλετε/διαγράψετε ακίνητο των πινάκων 1 (κτίσματα και οικόπεδα) και 2 (γήπεδα).
Εάν εισάγετε ακίνητο, συμπληρώστε όλα τα υποχρεωτικά πεδία που αφορούν τα περιγραφικά στοιχεία του ακινήτου (τετραγωνικά μέτρα, είδος εμπράγματου δικαιώματος, ποσοστό συνιδιοκτησίας κ.τ.λ.) και επίσης κάντε γεωγραφικό εντοπισμό του ακινήτου είτε μέσω επιλογής του νομού, δημοτικού διαμερίσματος και δρόμων οικοδομικού τετραγώνου είτε μέσω επιλογής ανοίγματος του χάρτη Αντικειμενικού Προσδιορισμού Αξίας Ακινήτων.
Εάν μεταβάλλετε ακίνητο, τροποποιήστε μόνο τα περιγραφικά στοιχεία για τα οποία απαιτείται τροποποίηση.
Από το έτος 2013 και μετά, κατά την οριστική υποβολή των δηλώσεων Ε9, ζητείται υποχρεωτικά η αναγραφή του αριθμού παροχής ρεύματος στα κτίσματα στα οποία έχετε πλήρη κυριότητα ή επικαρπία.
Από το έτος 2014 και μετά, ανάλογα με την αιτία εισαγωγής/μεταβολής/διαγραφής ακινήτου που θα επιλέξετε, θα πρέπει να συμπληρώσετε τα υποχρεωτικά πεδία που ζητούνται και αφορούν στοιχεία συμβολαίων (αριθμός και ημερομηνία συμβολαίου, Α.Φ.Μ. συμβολαιογράφου), στοιχεία διαθήκης εφόσον υπάρχει (αριθμός και ημερομηνία δημοσίευσης, ημερομηνία θανάτου) κ.λπ.
Κατά την οριστική υποβολή δήλωσης Ε9, μπορεί να ζητηθεί η μεταβολή συγκεκριμένων ακινήτων λόγω ελλείψεων στα στοιχεία τους.
Οποιαδήποτε ενέργεια κάνετε, αποθηκεύεται προσωρινά.
Όταν ολοκληρώσετε τις μεταβολές της περιουσιακής σας κατάστασης, ελέγξτε το πως έχει διαμορφωθεί μέσω της προεπισκόπησης περιουσιακής κατάστασης.
Επιλέξτε οριστική υποβολή της δήλωσης Ε9 και εάν επιθυμείτε, μεταφορά της δήλωσης στο επόμενο έτος.
Από τις διαθέσιμες ενέργειες μπορείτε να εκτυπώσετε τις υποβληθείσες δηλώσεις Ε9, την περιουσιακή σας κατάσταση και τα εκκαθαριστικά σημειώματα Φ.Α.Π. /πράξεις διοικητικού προσδιορισμού ΕΝ.Φ.Ι.Α.

Χωρίς πρόστιμο
Να σημειώσουμε ότι οι αλλαγές που θα γίνουν στο έντυπο Ε9 δεν έχουν πρόστιμο, μέχρι την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης.
Όμως πολλοί φορολογούμενοι είδαν να τους επιβάλλεται πρόστιμο. Τα πρόστιμα αυτά αφορούσαν τις αρχικές εμπρόθεσμες δηλώσεις που υπέβαλλαν οι φορολογούμενοι, δηλαδή εκείνοι που δεν είχαν υποβάλει ποτέ Ε9 και αναγκάστηκαν να υποβάλλουν αρχικές εκπρόθεσμες δηλώσεις λόγω του κτηματολογίου.

ΕΡΓΑΝΗ – Δήλωση rapid test

Δυσαρέσκεια προκάλεσε την περασμένη εβδομάδα το πρόβλημα που προέκυψε με τις Δηλώσεις Υποχρεωτικών Διαγνωστικών Ελέγχων Ανεμβολίαστων και Μη Νοσησάντων Εργαζόμενων (rapid test). Το σύστημα έβγαζε μήνυμα λάθους, παρόλο που έμπαιναν σωστά η ημερομηνίες της εβδομάδας.
Σύμφωνα με την ενημέρωση από το Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, δόθηκαν οδηγίες για τις αλλαγές που υπάρχουν στο ποιους θεωρούν ανεμβολίαστους και ποιους όχι.
Σύμφωνα με αυτές το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων μας ενημερώνει ότι από τη Δευτέρα 7 Φεβρουαρίου 2022, επέρχονται αλλαγές στο πλαίσιο των υποχρεωτικών διαγνωστικών ελέγχων για τους εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα, σε συνέχεια της ρύθμισης που προβλέπεται στην Κοινή Υπουργική Απόφαση Δ1α/Γ.Π.οικ. 4761/28.1.2022 (ΦΕΚ Β’ 290), σύμφωνα με την οποία «Από τις 7 Φεβρουαρίου 2022 πλήρως εμβολιασμένοι θεωρούνται όσοι ενήλικες έχουν εμβολιαστεί και έχει παρέλθει χρονικό διάστημα τουλάχιστον επτά (7) μηνών από τη χορήγηση της δεύτερης δόσης ή, στην περίπτωση μονοδοσικών εμβολίων, τριών (3) μηνών από τη χορήγηση της μοναδικής δόσης, εφόσον έχουν λάβει και την αναμνηστική δόση του εμβολίου για τον κορωνοϊό».

Αναμνηστική δόση
Επομένως, από τις 7.2.2022 όσοι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα που παρέχουν την εργασία τους με φυσική παρουσία στον χώρο εργασίας έχουν εμβολιαστεί, αλλά μετά την πάροδο χρονικού διαστήματος έως επτά (7) μηνών από τη χορήγηση της δεύτερης δόσης ή, στην περίπτωση μονοδοσικών εμβολίων, έως τριών (3) μηνών από τη χορήγηση της μοναδικής δόσης, δεν έχουν λάβει και την αναμνηστική δόση, έχουν την υποχρέωση να υποβληθούν σε διαγνωστικό έλεγχο κατά τα οριζόμενα στην υπ’ αριθμόν Δ1α/Γ.Π.οικ.64232/15.10.2021 (ΦΕΚ Β’ 4766) ΚΥΑ, όπως έχει τροποποιηθεί με την υπ’ αριθμόν Δ1α/Γ.Π.οικ.69459/5.11.2021 (ΦΕΚ Β’ 5165) ΚΥΑ. Υποχρεούνται δηλαδή σε διενέργεια ελέγχου δυο φορές την εβδομάδα με δική τους επιβάρυνση, με τους ίδιους όρους που ισχύουν και για τους ανεμβολίαστους εργαζομένους. Η υποχρέωση αίρεται άμεσα από την ημέρα διενέργειας της αναμνηστικής δόσης.
Δεν υποχρεούνται να υποβληθούν σε rapid tests οι εργαζόμενοι που έχουν νοσήσει από κορωνοϊό και το αποδεικνύουν με την επίδειξη Πιστοποιητικού Νόσησης. Το Πιστοποιητικό Νόσησης εκδίδεται:
α) κατόπιν εργαστηριακού ελέγχου με τη μέθοδο PCR για κορωνοϊό COVID-19, εντός δεκατεσσάρων (14) ημερών μετά από τον πρώτο θετικό έλεγχο,
β) ειδικώς για τους πλήρως εμβολιασμένους, κατόπιν θετικού ελέγχου με τη χρήση rapid test. Η ισχύς του πιστοποιητικού νόσησης διαρκεί έως ενενήντα (90) ημέρες μετά από τον θετικό έλεγχο.

Έλεγχος συμμόρφωσης
Αναφορικά με τον έλεγχο της συμμόρφωσης με την υποχρέωση διενέργειας rapid test, υπενθυμίζεται ότι τα διαγνωστικά κέντρα, ιδιωτικές κλινικές κ.λπ. στέλνουν εντός 24ωρου στο Εθνικό Μητρώο Ασθενών COVID-19 που τηρείται στην ΗΔΙΚΑ τα στοιχεία των προσώπων που ελέγχθηκαν και το αποτέλεσμα του ελέγχου (θετικό ή αρνητικό).
Αν το αποτέλεσμα του ελέγχου είναι αρνητικό, μετά από την καταχώριση αυτή ο εργαζόμενος μπορεί να εκδίδει από το gov.gr Βεβαίωση Αρνητικού αποτελέσματος.
Αν το αποτέλεσμα είναι θετικό, ο εργαζόμενος ενημερώνει άμεσα τον εργοδότη, τίθεται σε κατ’ οίκον περιορισμό, ακολουθείται το πρωτόκολλο του ΕΟΔΥ και εφαρμόζονται οι ρυθμίσεις του άρθρου 62 του ν. 4886/2022 και της εφαρμοστικής ΥΑ 6924/27.1.2022 (ΦΕΚ Β’ 291) για την ειδική άδεια λόγω νόσησης εργαζομένου από κορωνοϊό.
Το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ διαλειτουργεί με την ΗΔΙΚΑ και διαμορφώνεται το ιστορικό διαγνωστικών ελέγχων των εργαζομένων. Σε αυτό το αρχείο έχει πρόσβαση ο εργοδότης, που υποχρεούνται να δηλώσει ποιοι εργαζόμενοι εξαιρούνται από την υποχρέωση, υποβάλλοντας στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ «Υπεύθυνη Δήλωση Επιχειρήσεων-Εργοδοτών περί τήρησης της υποχρέωσης υποβολής των ανεμβολίαστων και μη νοσησάντων εργαζομένων σε διαγνωστικό έλεγχο νόσησης από τον κορωνοϊό COVΙD-19». Στη συνέχεια εκδίδεται από Π.Σ ΕΡΓΑΝΗ ο τελικός κατάλογος των παραβατών.
Αποτέλεσμα αυτών των αλλαγών ήταν και η μη σωστή λειτουργεία του συστήματος. Έτσι η Υπεύθυνη Δήλωση που προαναφέρθηκε υποβάλλεται για τις δυο πρώτες εβδομάδες του Φεβρουαρίου, δηλαδή από 7η Φεβρουαρίου 2022 (ημερομηνία έναρξης ισχύος των νέων ρυθμίσεων περί αναμνηστικής δόσης) έως την 20η Φεβρουαρίου 2022, το χρονικό διάστημα από 22 έως 25 Φεβρουαρίου 2022. Στη συνέχεια θα υποβάλλεται κάθε εβδομάδα από Τρίτη έως Παρασκευή για την εβδομάδα αναφοράς που προηγήθηκε.

Νέα παράταση
Από το γραφείο τύπου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων εκδόθηκε η ακόλουθη ανακοίνωση:
Ενημερώνουμε ότι η Υπεύθυνη Δήλωση επιχειρήσεων για τους εργαζόμενούς τους που έχουν την υποχρέωση διενέργειας διαγνωστικού ελέγχου, κατά τα οριζόμενα στην υπ’ αριθμόν Δ1α/Γ.Π.οικ.64232/15.10.2021 (ΦΕΚ Β’ 4766) ΚΥΑ, όπως έχει τροποποιηθεί με την υπ’ αριθμόν Δ1α/Γ.Π.οικ.69459/5.11.2021 (ΦΕΚ Β’ 5165) ΚΥΑ και δη για τις εβδομάδες αναφοράς από 7.2.2022 και μετά, υποβάλλεται το χρονικό διάστημα από 8 έως 11 Μαρτίου. Στη συνέχεια θα υποβάλλεται κάθε εβδομάδα από Τρίτη έως Παρασκευή για την εβδομάδα αναφοράς που προηγήθηκε.
Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα στους υπόχρεους εργοδότες για τους οποίους εκκρεμεί η υποβολή της ανωτέρω Υπεύθυνης Δήλωσης για τις εβδομάδες αναφοράς από 15.11.2021 έως και 06.02.2022 να προβούν στην υποβολή δηλώσεων ή/και διορθώσεων από Τρίτη 22 Φεβρουαρίου έως και Δευτέρα 07 Μαρτίου.

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.