Ποιες οι αλλαγές στο έντυπο Ε3 για τις φορολογικές δηλώσεις του φορολογικού έτους 2020 

Απόστολος Αλωνιάτης* 

Κάποιοι διατείνονται ότι σιγά σιγά οδεύουμε προς την κανονικότητα. Φαίνεται ότι ζουν σε άλλη χώρα ή δεν κυκλοφορούν στη χώρα που ζούμε εμείς, να δουν καταστήματα και επιχειρήσεις που είναι κλειστά ακόμη. Τα περισσότερα ξενοδοχεία χωρίς κόσμο, «τη βαριά βιομηχανία της χώρας» να μην γνωρίζουν πότε θα ανοίξουν ακόμη, ή στην καλύτερη περίπτωση θα ανοίξουν με τους μισούς εργαζόμενους από άλλες φορές, και τους υπόλοιπους υποχρεωτικά στην ανεργία. Δεν βλέπουν έναν κόσμο τρελαμένο, να κυκλοφορεί χωρίς να ξέρει που βρίσκεται, που πατά και που πηγαίνει.
Δεν βλέπουν τα κατεβασμένα κεφάλια και τον σκεπτικισμό στο βλέμμα τους, ιδίως σε επιχειρηματίες που δεν ξέρουν πως θα αντιμετωπίσουν τη νέα κανονικότητα και τις αυξημένες τους υποχρεώσεις.
Είναι βέβαια φυσιολογικό να μην ακούγεται η μουσική, μιας και έχει απαγορευτεί στους χώρους που παίζεται.
Δεν είναι πια θέμα πολιτικής μόνο. Είναι θέμα αντιμετώπισης από το κράτος των ίδιων των πολιτών του. Η κανονικότητα έχει έλθει μόνο στα κανάλια και στα κεφάλια αυτών που δεν έχουν σχέση με την Ελλάδα και τους κατοίκους της. 

Που είναι οι δηλώσεις;
Στα κάγκελα είναι όμως και ο λογιστικός κόσμος, που περίμενε εναγωνίως τις αποφάσεις για τις φορολογικές δηλώσεις του φορολογικού έτους 2020.
Μπορεί να πήραν παράταση, με ημερομηνία εμπρόθεσμης υποβολής έως 27 Αυγούστου 2021, και διπλή δόση στις 31 Αυγούστου, αλλά όσο δεν άνοιγε το σύστημα, τόσο θα έπρεπε να σκέπτονται οι επιτελείς του υπουργείου Οικονομικών μια νέα παράταση.
Να κρατήσουμε και την παράδοση. Δεν μπορεί να δίνουν μόνοι τους τις παρατάσεις. Πρέπει να γκρινιάζουμε και εμείς λίγο μπας και δοθεί ένας μήνας ακόμη και να σεβαστούν τις διακοπές αυτών που μόχθησαν περισσότερο από όλους, των άμισθων υπαλλήλων του κράτους των λογιστών.
Εκείνο που μου κάνει εντύπωση είναι ότι κανείς δεν σκέπτεται ότι αυτή η καθυστέρηση θα φέρει συνωστισμό στα λογιστικά γραφεία και ως γνωστόν ο συνωστισμός φέρνει και διασπορά του Covid-19.
Εκτός αν θεωρούν ότι η δήλωση γίνεται από το τηλέφωνο, χωρίς να είναι ο φορολογούμενος μπροστά, να υπογράψει τα όσα δηλώνει για να μην πει αύριο: «Δεν ξέρω εγώ ο λογιστής μου».
Θα τα γράψουμε για μια ακόμη φορά. Ο λογιστής φοροτεχνικός μεταφέρει τα στοιχεία στις δηλώσεις και τα αποστέλλει ηλεκτρονικά. Δεν αναλαμβάνει την ευθύνη των γραφομένων στις δηλώσεις.
Όπως λέει και το άρθρο 38 του Ν.2873/2000 (όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 17 του Ν.3842/2010), ο λογιστής, στις επιχειρήσεις, έχει την ευθύνη της μεταφοράς από τα στοιχεία στο βιβλία και από αυτά στην φορολογική δήλωση. Δεν είναι στην επιχείρηση να μπορεί να ελέγχει τι κάνει ο επιχειρηματίας, άσχετο αν για τις επιχειρήσεις ο λογιστής φταίει «για πάσα νόσο και πάσα ….»

Αλλαγές στο νέο έντυπο Ε3

Μιας και μιλάμε για φορολογικές δηλώσεις του φορολογικού έτους 2020, μέχρι τη στιγμή που γραφόταν αυτό το άρθρο, είχε δημοσιευθεί μόνο η απόφαση Α.1112/2021 (ΦΕΚ 2110/Β’/21.5.2021) που αφορά τον «Τύπο και περιεχόμενο της «ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΠΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ» – Έντυπο Ε3» και τη «Φορολογική Αναμόρφωση».

Στο νέο έντυπο υπάρχουν σημαντικές αλλαγές, που οι περισσότερες αφορούν είτε αλλαγές στο νόμο είτε προσαρμογή του εντύπου στα έκτακτα μέτρα που πάρθηκαν λόγω πανδημίας και πρέπει να αποτυπωθούν σε αυτό.
Κύρια αλλαγή είναι η προσθήκη ενός ακόμη πίνακα, στον οποίο απεικονίζονται όλα τα ποσά που δόθηκαν σαν ενισχύσεις και βάσει νόμου είναι αφορολόγητα και ακατάσχετα.

Πιο συγκεκριμένα:
Στον υποπίνακα του Πίνακα ΣΤ’ και συγκεκριμένα στον Κωδικό 144 «Αφορολόγητα έσοδα» που μειώνει τα φορολογητέα κέρδη, πλέον αναλύεται σε 11 περιπτώσεις :

• ΚΩΔ 001 : «Αφορολόγητη αποζημίωση ειδικού σκοπού»
• ΚΩΔ 002 : «Αφορολόγητη ενίσχυση προς τους πληγέντες από τον κυκλώνα «ΙΑΝΟΣ» (άρθρο2 ν.4728/2020)»
• ΚΩΔ 003 : «Αφορολόγητη ενίσχυση προς τους πληγέντες (ν.4722/2020)»
• ΚΩΔ 004 : «Αφορολόγητη αποζημίωση για μισθώσεις τουριστικών καταλυμάτων (άρθρο 36 ν. 4753/2020)»
• ΚΩΔ 005 : «Αφορολόγητη επιχορήγηση για την προμήθεια θερμαντικών σωμάτων (άρθρο 55 ν. 4758/2020)»
• ΚΩΔ 006 : «Ωφέλεια λόγω εφάπαξ εξόφλησης οφειλών (ν. 4682/2020, ν. 4690/2020)»
• ΚΩΔ 007 : «Ωφέλεια από τη διαγραφή υποχρεώσεων στο πλαίσιο προπτωχευτικής διαδικασίας εξυγίανσης (άρθρο 99 επ. πτωχευτικού Κώδικα)»
• ΚΩΔ 008 : «Αφορολόγητη ενίσχυση στο πλαίσιο αντιμετώπισης των επιπτώσεων του κορωνοϊού COVID 19 στον πρωτογενή τομέα (άρθρο 146 ν.4764/2020)»
• ΚΩΔ 009 : «Αφορολόγητη ενίσχυση στο πλαίσιο αντιμετώπισης των επιπτώσεων του κορωνοϊού COVID 19 στις εταιρείες ΚΤΕΛ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ, τουρ. γραφεία-επιχειρήσεις που διαθέτουν τουρ. λεωφορεία Δ.Χ. (άρθρο 139 ν. 4764/2020)»
• ΚΩΔ 010 : «Ωφέλεια από τη μη είσπραξη μισθωμάτων στο πλαίσιο αντιμετώπισης των επιπτώσεων του κορωνοϊού COVID 19 (παρ. 2 άρθρο 13 ν. 4690/2020)»
• ΚΩΔ 011 : «Λοιπές περιπτώσεις αφορολόγητων εσόδων»

ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΤΟ ΕΝΤΥΠΟ Ε3

 Γενικά στοιχεία: Στον ΚΩΔ 011 αλλάζει το λεκτικό σε «Αγρότες – Μέλη αγροτικών συνεταιρισμών που πληρούν τις προϋποθέσεις του ν. 4673/2020»

Στον Πίνακα Α’ : και στην ανάλυση των εσόδων (ΚΩΔ 023), αυτά αναλύονται σε 4ο βαθμό. 

Στον Πίνακα Γ’ 2 «Στοιχεία αγροτικών επιδοτήσεων – Ενισχύσεων που εισπράχθηκαν κατά το φορολογικό έτος»: Προστέθηκε ο Κωδικός 081 «Αγροτικές ενισχύσεις στο πλαίσιο αντιμετώπισης του COVID-19». 

Στον Πίνακα ΣΤ’ «Προσδιορισμός φορολογητέων κερδών ατομικών επιχειρήσεων (Απλογραφικά – Διπλογραφικά Βιβλία)»:

• Στους Κωδικούς 150, 250, 350, 450 και 550, εκτός από τις δαπάνες του άρθρου 22Α του Ν.4172/2013, θα πρέπει να συμπεριλάβετε και τις δαπάνες των άρθρων 22Β και 22Γ (εξωλογιστικά), (σχετικά με τη χορήγηση προσαυξημένης έκπτωσης για συγκεκριμένες δαπάνες που αφορούν τους εργαζόμενους και την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και την προσαυξημένη έκπτωση διαφημιστικής δαπάνης κατά τα φορολογικά έτη 2020 και 2021, αντίστοιχα).
• Μετατρέπεται σε περίπτωση (ιγ) ΚΩΔ 151-251-351-451-551 η μείωση του Ποσού επένδυσης για την ενίσχυση της παραγωγής οπτικοακουστικών έργων (άρθρο 71Ε ν.4172/2013)
• Προστέθηκαν οι Κωδικοί 158, 258, 358, 458 και 558 «Μείον: Δαπάνες για την εφαρμογή της ηλεκτρονικής τιμολόγησης άρθρου 71ΣΤ του Ν.4172/2013 (εξωλογιστικά)».
• Προστέθηκαν οι Κωδικοί 259 και 559 «Φορολογητέα καθαρά αποτελέσματα της παρ. 1 του άρθρου 71Ζ του Ν.4172/2013 (παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων και αγαθών ή ειδών σχετικών με τα ηλεκτρικά οχήματα).
• Επίσης στον Πίνακα αυτόν θα συμπεριλάβετε και άλλες περιπτώσεις, όπως π.χ. αφορολόγητες αποζημιώσεις ειδικού σκοπού ή για μισθώσεις τουριστικών καταλυμάτων, ωφέλεια από τη μη είσπραξη μισθωμάτων στο πλαίσιο αντιμετώπισης των επιπτώσεων του κορωνοϊού COVID-19 κ.λπ.

Ο ΚΩΔ 150, που μετονομάστηκε σε «Δαπάνες άρθρων 22Α, 22Β και 22Γ του ν.4172/2013», περιλαμβάνει 3 περιπτώσεις :

• ΚΩΔ 001 : «Δαπάνες Επιστημονικής και Τεχνολογικής Έρευνας (άρθρο 22Α του ν. 4172/2013) (εξωλογιστικά)»
• ΚΩΔ 002 : «Δαπάνες άρθρου 22Β του ν.4172/2013 για τη χορήγηση προσαυξημένης έκπτωσης για συγκεκριμένες δαπάνες που αφορούν τους εργαζόμενους και την προστασία του περιβάλλοντος (εξωλογιστικά)»
• ΚΩΔ 003 : «Δαπάνες άρθρου 22Γ του ν. 4172/2013 για τη χορήγηση προσαυξημένης έκπτωσης διαφημιστικής δαπάνης κατά τα φορολογικά έτη 2020 και 2021 (εξωλογιστικά)»
  

Στον Πίνακα Ζ’ «Γενικές Οικονομικές Πληροφορίες (Απλογραφικά – Διπλογραφικά Βιβλία)» και στον υποπίνακα Ζ3 «Λοιπά πληροφοριακά στοιχεία»: 

• Προστέθηκε νέος ΚΩΔ 196 (Επιδοτήσεις-Επιχορηγήσεις) στην Αγροτική-Βιολογική δραστηριότητα
• Προστέθηκε ο Κωδικός 999 «Σύνολο εισπραχθείσας επιστρεπτέας προκαταβολής».
• Προστέθηκε ο Κωδικός 099 «Κέρδη επιχείρησης με κλάδο που υπάγεται στις διατάξεις του άρθρου 71Ζ του Ν.4172/2013».

Φορολογική αναμόρφωση
Ύστερα από τις αλλαγές του Ν.4646/2019 (ΦΕΚ Α’ 201/12.12.2019), έχουν προστεθεί 3 νέοι κωδικοί:

✔ Δαπάνες ενοικίων, εφόσον η εξόφλησή τους δεν έχει πραγματοποιηθεί με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών. (περ. ιε’ άρθρου 23 του ΚΦΕ)

✔ Χρηματικά ποσά ή άλλα ανταλλάγματα που τυχόν καταβλήθηκαν άμεσα ή έμμεσα για μη εξουσιοδοτημένη πώληση διαφημιστικού τηλεοπτικού χρόνου. (περ. ιστ’ άρθρου 23 του ΚΦΕ)

✔ Δαπάνες για δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που υπερβαίνουν τα λογιστικά κέρδη χρήσης κατά τον χρόνο πραγματοποίησής τους (άρθρο 22 του ΚΦΕ)

Νέες παρατάσεις

Παράταση στο άνοιγμα και την καταληκτική ημερομηνία υποβολής, δεν πήραν μόνο οι δηλώσεις.

Ειδικός Φόρος Ακινήτων 2021
Παρατείνεται η προθεσμία υποβολής δηλώσεων Ειδικού Φόρου επί των Ακινήτων έτους 2021 μέχρι την 27.8.2021 σύμφωνα με την απόφαση του υπουργείου Οικονομικών που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Α’ 1111/19.5.2021 (ΦΕΚ Β’ 2096/20.5.2021)].
Σύμφωνα με την σχετική απόφαση, η ημερομηνία υποβολής της δήλωσης Ειδικού Φόρου επί των Ακινήτων, ειδικά για το έτος 2021, παρατείνεται μέχρι την 27.8.2021.

Δόσεων Μαΐου
Η δόση Μαρτίου καταβάλλεται την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα της τελευταίας δόσης του προγράμματος της υφιστάμενης ρύθμισης τμηματικής καταβολής.

Με δυο αποφάσεις του υπουργείου Οικονομικών που δημοσιεύτηκαν στο ΦΕΚ, Α.1109/17.5.2021 (ΦΕΚ 2092/Β’/20.5.2021) και Α.1110/17.5.2021 (ΦΕΚ 2092/Β’/20.5.2021), δόθηκε παράταση στις δόσεις Μαΐου, ρυθμισμένων χρεών προς την εφορία.
Ειδικότερα στην πρώτη απόφαση ( Α.1109/2021) προβλέπεται:
Παρατείνεται η προθεσμία καταβολής της δόσης Μαρτίου 2021 ρυθμίσεων και διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής βεβαιωμένων οφειλών στις Δ.Ο.Υ./Ελεγκτικά Κέντρα για τις πληττόμενες επιχειρήσεις με βάση τους ΚΑΔ που έχουν ανακοινωθεί (από 20-3-2020) ή ακαθάριστα έσοδα ενεργού κατά την 20-3-2020 ΚΑΔ δευτερεύουσας δραστηριότητας, όπως αυτά προκύπτουν από την αρχική δήλωση φόρου εισοδήματος φορολογικού έτους 2018, τα οποία είναι μεγαλύτερα από τα ακαθάριστα έσοδα που αντιστοιχούν στον κύριο ΚΑΔ στις 20-3-2020.
Στη δεύτερη απόφαση (Α.1110/2021) προβλέπεται:
 Παρατείνεται η προθεσμία καταβολής της δόσης Μαΐου 2021 ρυθμίσεων και διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής βεβαιωμένων οφειλών στις Δ.Ο.Υ./Ελεγκτικά Κέντρα για τις πληττόμενες επιχειρήσεις που έχουν ενεργό, κύριο κωδικό δραστηριότητας (στις 20-03-2020), ή ακαθάριστα έσοδα ενεργού κατά την 20-03-2020 ΚΑΔ δευτερεύουσας δραστηριότητας, όπως αυτά προκύπτουν από την αρχική δήλωση φόρου εισοδήματος φορολογικού έτους 2018, τα οποία είναι μεγαλύτερα από τα ακαθάριστα έσοδα που αντιστοιχούν στον κύριο ΚΑΔ στις 20-03-2020.
Σύμφωνα και με τις δύο αποφάσεις:
i. Η δόση Μαΐου καταβάλλεται την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα της τελευταίας δόσης του προγράμματος της υφιστάμενης ρύθμισης τμηματικής καταβολής.
ii. Από την εφαρμογή τους εξαιρούνται: α) οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, όπως ορίζονται στην παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014, β) τα εκτός αυτής νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), γ) τα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) που ανήκουν στο κράτος, ή σε Ν.Π.Δ.Δ. ή Ο.Τ.Α. -κατά την έννοια της επίτευξης κρατικού ή δημοσίου ή αυτοδιοικητικού σκοπού, εποπτείας, διορισμού και ελέγχου της πλειοψηφίας της Διοίκησής τους- ή επιχορηγούνται τακτικά, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, από κρατικούς πόρους κατά πενήντα τοις εκατό τουλάχιστον του ετήσιου προϋπολογισμού τους, δ) οι εκτός αυτής δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμοί του Κεφαλαίου Α’ του ν. 3429/2005 (Α’ 314), ανεξαρτήτως εάν έχουν εξαιρεθεί από την εφαρμογή του και ε) οι επιχειρήσεις που υπάγονται στο Κεφάλαιο Β’ του αμέσως παραπάνω νόμου. 

Μισθώματα Μαΐου
Με το άρθρο 110 του Ν.4799 (ΦΕΚ Α’ 78/18.5.2021) επεκτάθηκε η απαλλαγή μισθώματος επαγγελματικών μισθώσεων.
«10. Ειδικά για τους μήνες Ιανουάριο, Φεβρουάριο, Μάρτιο, Απρίλιο και Μάιο του έτους 2021, ο μισθωτής επαγγελματικής μίσθωσης προς εγκατάσταση επιχείρησης, για την οποία έχουν ληφθεί ειδικά και έκτακτα μέτρα περί αναστολής ή προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας για προληπτικούς ή κατασταλτικούς λόγους που σχετίζονται με τον κορωνοϊό COVID-19 ή η οποία πλήττεται οικονομικά λόγω της διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19 και ανήκει σε συγκεκριμένους κλάδους επιχειρήσεων, πέραν των αναφερόμενων στις αποφάσεις που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 8α, απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής του συνολικού μισθώματος, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων περί εμπορικών μισθώσεων, σύμφωνα με το δεύτερο και το τρίτο εδάφιο της παρ. 1….».

Σχετικά με τα μισθώματα Μαΐου εκδόθηκε η Α.1114/21.5.2021 (ΦΕΚ 2149/Β’/25.5.2021) «Προσδιορισμός πληττόμενων επιχειρήσεων για την υποχρεωτική απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής του συνολικού μισθώματος για τον μήνα Μάιο 2021», σύμφωνα με την οποία:
«Αποφασίζουμε
1. Ο μισθωτής επαγγελματικής μίσθωσης προς εγκατάσταση επιχείρησης η οποία εδρεύει ή έχει υποκατάστημα στην Ελληνική Επικράτεια και για την οποία έχουν ληφθεί ειδικά και έκτακτα μέτρα περί αναστολής ή προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας για προληπτικούς ή κατασταλτικούς λόγους που σχετίζονται με τον κορωνοϊό COVID-19 ή η οποία πλήττεται οικονομικά λόγω της διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19 και ανήκει σε συγκεκριμένους κλάδους επιχειρήσεων, ήτοι επιχείρησης η οποία την 4η Ιανουαρίου 2021 έχει ενεργό, κύριο Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας (ΚΑΔ) ή έχει ενεργό ΚΑΔ δευτερεύουσας δραστηριότητας την 4η Ιανουαρίου 2021 στον οποίο αντιστοιχούν τα μεγαλύτερα ακαθάριστα έσοδα με βάση την αρχική δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2019, έναν από τους ΚΑΔ που περιλαμβάνεται στον ΠΙΝΑΚΑ του Παραρτήματος, απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής του συνολικού μισθώματος για τον μήνα Μάιο 2021, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων περί μισθώσεων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο δεύτερο και τρίτο εδάφιο της παρ. 1 του δεύτερου άρθρου της από 20.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 68), όπως ισχύει.
Για την εφαρμογή της παρούσας, ως υποκατάστημα ορίζεται οποιαδήποτε εκτός της έδρας της επιχείρησης επαγγελματική εγκατάσταση, στην οποία πραγματοποιείται παραγωγική ή συναλλακτική δραστηριότητα [κωδικός εγκατάστασης υποσυστήματος Μητρώου TAXIS (10) – υποκατάστημα].
2. Για την εφαρμογή των οριζομένων στην προηγούμενη παράγραφο, οι Κωδικοί Αριθμοί Δραστηριότητας (ΚΑΔ) λαμβάνονται, όπως αυτοί έχουν τροποποιηθεί στο Φορολογικό Μητρώο της ΑΑΔΕ μέχρι και την 9η Φεβρουαρίου 2021.
3. Ειδικά για επιχειρήσεις που δεν ήταν ενεργές την 4η Ιανουαρίου 2021, για την εφαρμογή των οριζόμενων στην παράγραφο 1 της παρούσας, λαμβάνεται υπόψη ο κύριος ΚΑΔ κατά την ημερομηνία έναρξής τους από την 4η Ιανουαρίου 2021 και έως και τη δημοσίευση της παρούσας. Σε περίπτωση που η επιχείρηση δήλωσε ημερομηνία έναρξης υποκαταστήματος μετά την 4η Ιανουαρίου 2021, λαμβάνεται υπόψη ο ενεργός κύριος ΚΑΔ υποκαταστήματος κατά την έναρξη του υποκαταστήματος από την 4η Ιανουαρίου 2021 και έως και τη δημοσίευση της παρούσας.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Πίνακας Κωδικών Αριθμών Δραστηριοτήτων»

*Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος – φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.