Όταν οι αριθμοί δεν λένε την αλήθεια…

Απόστολος Αλωνιάτης*

Με εκκρεμότητες έκλεισε η χρόνια που πέρασε. Εκκρεμότητες όχι μόνο στη μεταφορά των υποχρεώσεων για την υποβολή δηλώσεων και πληρωμών που μεταφέρονται για το 2021, καθώς η πανδημία δημιούργησε και αρκετές εκκρεμότητες (με την κατάσταση ακορντεόν κλείσε – άνοιξε).
Το πρόβλημα με τις παραδόσεις από τα courier είναι γνωστό και πολλοί από εμάς περιμένουμε ακόμη τα χριστουγεννιάτικα δώρα που έπρεπε να μοιράσουμε στην αλλαγή του χρόνου. Άσε που δεν κατάλαβα ποτέ πως γίνεται να δουλεύεις στο σπίτι, να είσαι σε αυτό 24 ώρες το εικοσιτετράωρο και κατεβαίνοντας να πετάξεις τα σκουπίδια να βρίσκεις χαρτάκι στο κουδούνι ότι πέρασαν και δεν σε βρήκαν.
Αρχίζεις να αμφισβητείς τον εαυτό σου… «λες να βγήκα και να μην το θυμάμαι;».
Πέρα από την πλάκα όμως υπάρχουν και σοβαρά προβλήματα που δημιούργησε η όλη κατάσταση.
Πολλές επιχειρήσεις κινδυνεύουν να πληρώσουν ΦΠΑ και φόρους για πωλήσεις που δεν έκαναν στην πραγματικότητα.
Ήδη σε πολλές έχουν αρχίσει, στο τέλος Δεκεμβρίου, οι επιστροφές του Νοεμβρίου και αν συνεχιστεί αυτός ο ρυθμός οι επιστροφές του Δεκεμβρίου θα φτάσουν να επιστρέψουν τον Φεβρουάριο του 2021.

Πωλήσεις χονδρικής

Όσον αφορά στα πιστωτικά μέχρι τις 15 Ιανουαρίου 2021, μπορούν οι επιχειρήσεις να εκδίδουν παραστατικά που αφορούν το προηγούμενο φορολογικό έτος και μάλιστα με ημερομηνία 31/12 του έτους που αφορά, στη συγκεκριμένη περίπτωση το 2020.
Αυτό ορίζεται από τον Ν.4308/2014, για τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα, που στην ανάλυση του με την ΠΟΛ.1003/31.12.2014, που αφορά και την έκδοση παραστατικών, αναφέρεται ότι:

«Άρθρο 11: Χρόνος έκδοσης τιμολογίου (για χονδρικές πωλήσεις)

Παράγραφος 2
11.2.1 Με την παράγραφο αυτή καθορίζονται οι προθεσμίες έκδοσης τιμολογίου για πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών [περιπτώσεις (α) έως (ε)].
Η γενική αρχή είναι ότι τιμολόγιο εκδίδεται το αργότερο μέχρι τη 15η ημέρα του επόμενου μήνα της παράδοσης ή αποστολής αγαθών ή της παροχής της υπηρεσίας, κατά περίπτωση.
11.2.2 Για παράδειγμα, για μια πώληση/παράδοση αγαθών στις 4 Νοεμβρίου 20Χ1 και μία παροχή υπηρεσίας στις 28 Νοεμβρίου 20Χ1 τα αντίστοιχα τιμολόγια πρέπει να εκδοθούν μέχρι και την 15 Δεκεμβρίου 20Χ1, φέροντας την ημερομηνία έκδοσής τους (π.χ. 12 Δεκεμβρίου ή 15 Δεκεμβρίου 20Χ1. Ομοίως, για παροχή υπηρεσίας στις 3 Δεκεμβρίου 20Χ1 και μια πώληση/παράδοση αγαθών στις 23 Δεκεμβρίου 20Χ1 τα αντίστοιχα τιμολόγια πρέπει να εκδοθούν μέχρι και την 15 Ιανουαρίου 20Χ2, φέροντας την ημερομηνία έκδοσής τους (π.χ. 5 Ιανουαρίου ή 15 Ιανουαρίου 20Χ2.
Η ίδια γενική αρχή ακολουθείται και για το συγκεντρωτικό τιμολόγιο (περίπτωση δ). Υπενθυμίζεται (βλέπε 11.1.2) ότι βάσει της αρχής του δεδουλευμένου το έσοδο της παροχής υπηρεσίας και της πώλησης/παράδοσης αγαθών του Δεκεμβρίου θα αναγνωριστεί υποχρεωτικά στην περίοδο 20Χ1 (Δεκέμβριος), έστω και εάν το τιμολόγιο εκδοθεί τον Ιανουάριο του 20Χ2 (αποσύνδεση τιμολόγησης από την αναγνώριση του εσόδου).»
Μεγαλύτερο είναι το πρόβλημα στις επιχειρήσεις που πώλησαν σε πελάτες λιανικής και έστειλαν τα αγαθά μέσω courier και αυτά επεστράφησαν ή θα επιστρέφουν μέσα στο 2021.

Σύμφωνα λοιπόν με τον Ν.4308/2014 και την ΠΟΛ.1003/31.12.2014:

«Άρθρο 13: Χρόνος έκδοσης στοιχείων λιανικής πώλησης

Παράγραφος 1
13.1.1 Με την παράγραφο αυτή καθορίζεται ο χρόνος έκδοσης παραστατικών λιανικής πώλησης (απόδειξη λιανικής πώλησης ή τιμολόγιο, κατά περίπτωση), ανάλογα με το αντικείμενο της πώλησης [περιπτώσεις (α) έως (δ)].
13.1.2 Για την περίπτωση πώλησης αγαθών (περίπτωση α), το παραστατικό εκδίδεται κατά την παράδοση ή την έναρξη αποστολής.
13.1.3 Διευκρινίζεται ότι στις λιανικές πωλήσεις αγαθών η έκδοση παραστατικού διακίνησης από τον πωλητή δεν μεταθέτει το χρόνο έκδοσης του παραστατικού λιανικής πώλησης. Το στοιχείο αυτό πρέπει να εκδίδεται και πάλι κατά την παράδοση ή την έναρξη της αποστολής των αγαθών.
13.1.3 Αποκλειστικά και μόνο στην περίπτωση που η παράδοση των πωλούμενων αγαθών στον ιδιώτη – αγοραστή γίνεται από τρίτο (τριγωνική παράδοση από τον προμηθευτή ή αποστολή από αποθηκευτή κ.λπ.), τα στοιχεία λιανικής πώλησης μπορούν να εκδοθούν το αργότερο μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από την παράδοση των αγαθών. Εννοείται πως όταν εκδίδεται παραστατικό λιανικής, δεν απαιτείται έκδοση παραστατικού διακίνησης.
13.1.4 Στην περίπτωση απόκτησης δικαιώματος λήψης υπηρεσιών που θα παρασχεθούν σε μελλοντικό χρόνο για συγκεκριμένο ή μη χρονικό διάστημα, τα στοιχεία λιανικής εκδίδονται με την απόκτηση του δικαιώματος αυτού, ανεξάρτητα του τρόπου καταβολής (μετρητοίς, επιταγές, πιστωτικές κάρτες κ.λπ.). Τέτοιες περιπτώσεις είναι, μεταξύ άλλων, τα εισιτήρια θεαμάτων, τα εισιτήρια μεταφοράς προσώπων κ.λπ. Ο χρόνος αυτός μπορεί να είναι πριν από την έναρξη ή με την έναρξη της παροχής της υπηρεσίας, και η έκδοση του σχετικού παραστατικού μπορεί να τίθεται ως προϋπόθεση για να αποκτήσει και να μπορεί να ασκήσει ο πελάτης το δικαίωμα λήψης ή χρήσης των υπηρεσιών, για ορισμένο ή μη χρονικό διάστημα. Σημειώνεται ότι το πλήθος των λήψεων των υπηρεσιών μπορεί να είναι, ή να μην είναι, καθορισμένο.
13.1.5 Ειδικά για τις λιανικές πωλήσεις αγαθών σε συνεχή ροή (π.χ. ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο κ.λπ.), κατ’ αναλογία της ρύθμισης της περίπτωσης (β) της παραγράφου 2 του άρθρου 11, το στοιχείο λιανικής μπορεί να εκδοθεί μέχρι τη δέκατη πέμπτη (15η) ημέρα του επόμενου μήνα από την περίοδο στην οποία μέρος της σχετικής αμοιβής καθίσταται απαιτητό για τα αγαθά που έχουν πωληθεί.
13.1.6 Για την περίπτωση συνεχιζόμενης παροχής υπηρεσίας ή κατασκευής (τεχνικού) έργου της περίπτωσης δ της παραγράφου 1 του ως άνω άρθρου (π.χ. διδασκαλία συγκεκριμένων μαθημάτων, συμπλήρωση φορολογικής δήλωσης από το φοροτέχνη-λογιστή, κλπ.), ισχύουν όσα αναφέρθηκαν στην παράγραφο 2 του άρθρου 11 του παρόντος νόμου.»

Συμπερασματικά οι επιχειρήσεις αυτές θα κληθούν να πληρώσουν ΦΠΑ, που δεν θα εισπράξουν ποτέ, στο τέλος Ιανουαρίου γιατί τα αγαθά που έχουν τιμολογήσει θα επιστραφούν. Κάποιος μπορεί να πει ότι θα κόψουν πιστωτικά και θα πιστώσουν την επόμενη φορά που θα πληρώσουν ΦΠΑ.
Πρώτον υπάρχει το θέμα της ρευστότητας και δεύτερον ειδικά για τις επιχειρήσεις που έχουν απλογραφικά βιβλία η επόμενη φορά είναι τον Απρίλιο και, αν συνεχιστεί έτσι η κατάσταση, είναι ζήτημα αν θα έχουν τις πωλήσεις για να καλύψουν τα πιστωτικά.
Όμως το μεγάλο πρόβλημα δημιουργείται με το εισόδημα. Θα κληθούν να φορολογηθούν για ένα εισόδημα που ποτέ δεν θα εισπράξουν ενώ παράλληλα όλο αυτό μπορεί να τους δημιουργήσει πρόβλημα σε όποια επιδότηση θα δώσει το κράτος, μιας και θα έχουν έναν πλασματικό τζίρο, που θα τους βγάζει έξω από κάθε επιδότηση που αφορά τον τζίρο.
Μήπως τόσο το υπουργείο όσο και η Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων (ΕΛΤΕ), θα έπρεπε να δουν κάποια μέτρα που αφορούν το πρόβλημα που έχουν οι επιχειρήσεις αυτές; 

Επιστρεπτέα προκαταβολή και παράλογες απαιτήσεις ή αγκυλώσεις

Όλοι γνωρίζουμε τις επιστρεπτέες προκαταβολές που δίνονται από το κράτος σαν ελάχιστη παροχή οικονομικής ενίσχυσης στις πληττόμενες επιχειρήσεις. Με τις προθεσμίες και τα παράλογα όμως των υπευθύνων που βάζουν ασφυκτικές ημερομηνίες όμως τι γίνεται;
Θα μου πείτε ψιλά γράμματα για τους ιθύνοντες αυτά! Πάμε λοιπόν από την αρχή να σας εξηγήσουμε το παράλογο:
Επιστρεπτέα 1, 2, 3 η υποχρέωση της αναγραφής των ακαθάριστων εσόδων έως 10 του επόμενου μήνα.
Επιστρεπτέα 4 έως 31 του επόμενου μήνα για αναγραφή των εσόδων του προηγούμενου.
Αίτηση για επιστρεπτέα 5 προϋπόθεση υποβολής εκδήλωσης ενδιαφέροντος έως 15/1.
Σοβαρά τώρα όλα αυτά τα σκέφτονται διαφορετικοί άνθρωποι; Γιατί δεν μπορούμε να καταλάβουμε την πολυπλοκότητα του πράγματος.
Επίσης, κάτι πολύ σημαντικό, δεν μπορούμε να καταλάβουμε γιατί δεν μπορείς να διορθώσεις κάτι μετά την υποβολή π.χ. έναν αναριθμητισμό (όλοι γνωρίζουμε πόσο ιδιαίτερος είναι ο μήνας Δεκέμβρης και το κλείσιμο του χρόνου, μήπως θα έπρεπε να τα ξανασκεφτούν αυτά οι κυβερνώντες;).
Ασφυκτικές προθεσμίες έως τις 15/1 για την έκδοση των όποιων στοιχείων εκκαθαρίσεων πιστωτικών όπως ανέφερα και πιο πάνω και τα λογιστήρια στα κάγκελα, για να μπορέσουν να σταθούν στα πόδια τους οι επιχειρήσεις και να επιβιώσουν.
Αυτό θέλουν άραγε; Αν όχι, θα πρέπει να ξανασκεφτούν τις όποιες μικρές παραφωνίες και αστοχίες τότε.
Θεωρούμε ότι θα πρέπει να δοθεί παράταση στην ημερομηνία εκδήλωσης ενδιαφέροντος, ώστε οι επιχειρήσεις να μπορέσουν να οριστικοποιήσουν τα έσοδά τους.
Άλλωστε και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης, αναγνώρισε ότι υπάρχουν αρκετές επιχειρήσεις, οι οποίες δεν μπορούν για την ώρα να έχουν τα στοιχεία του τζίρου τους και για τον λόγο αυτό δεν μπορούν να υποβάλουν αίτηση για ένταξη στην Επιστρεπτέα Προκαταβολή 5.
Ακόμη θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα διόρθωσης σε όλους τους μήνες ώστε να μην έχουν προβλήματα οι επιχειρήσεις σε ενδεχόμενο έλεγχο.

Προσοχή: Πληροφορίες για την εκδήλωση ενδιαφέροντος για την Επιστρεπτέα Προκαταβολή 5 στην απόφαση ΓΔΟΥ 1/2021 (ΦΕΚ Β’ 7/4.1.2021) «Διαδικασία υποβολής εκδήλωσης ενδιαφέροντος για το προσωρινό μέτρο ενίσχυσης με τη μορφή Επιστρεπτέας Προκαταβολής σε επιχειρήσεις που επλήγησαν οικονομικά λόγω της εμφάνισης και διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19 κατά τους μήνες Σεπτέμβριο ως και Δεκέμβριο 2020».

Παροχή υπηρεσίας και επιδοτήσεις

Μιας και μιλάμε για πλασματικούς τζίρους επιτρέψτε μου να αναφερθώ και σε ένα άλλο θέμα, που έμμεσα αφορά και εμάς του λογιστές-φοροτεχνικούς.
Όπως είναι γνωστό στην παροχή υπηρεσίας οι περισσότεροι, όταν έχουν συνεχόμενη παροχή, έχουν υπογράψει συμβάσεις, ώστε να είναι και οι δυο αντισυμβαλλόμενοι καλυμμένοι. Οι παρέχοντες την υπηρεσία (εκδότες) για να μην τους αμφισβητήσει ο έλεγχος την αμοιβή τους και οι επιχειρήσεις (λήπτες) για να έχουν καλυμμένη τη δαπάνη τους.
Το 2020 σε συνθήκες πανδημίας, σε συνθήκες που με κρατική εντολή πολλές επιχειρήσεις δεν άνοιξαν καθόλου, όσοι είχαν σύμβαση έπρεπε να εκδίδουν κανονικά τα παραστατικά τους, αλλιώς κινδύνευαν σε ένα έλεγχο να τους καταλογίσουν πρόστιμο για μη έκδοση παραστατικού και να κατηγορηθούν για φοροδιαφυγή.
Αποτέλεσμα να μην έχουν, θεωρητικά, καθόλου ή ελάχιστή μείωση τζίρου, αλλά στην πραγματικότητα να έχουν απλήρωτα πάνω από το 40% με 50% των τιμολογίων που έχουν εκδώσει.
Αποτέλεσμα να μην μπορούν να μπουν στις επιστρεπτέες προκαταβολές και να κινδυνεύουν να χάσουν και την πενιχρή ενίσχυση των 400 ευρώ, αν αυτή, όπως φημολογείται δοθεί με οικονομικά κριτήρια. Βέβαια είναι και το θέμα της μείωσης της προκαταβολής του επόμενου έτους.
Κάποιες προτάσεις που είχαν γίνει για ένα διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης της τιμολόγησης των μηνών που οι επιχειρήσεις ήταν κλειστές ή υπήρχαν ειδικά μέτρα, όπως συμβαίνει από το Νοέμβριο μέχρι σήμερα, δηλαδή να αποδεσμευτούμε από τις συμβάσεις και να τιμολογήσουμε όταν και αν πληρωθούν αυτά τα χρήματα, απλά δεν συζητήθηκαν.
Σε αυτές υπήρχε η πρόταση κατά παράβαση των διατάξεων, οι μήνες της πανδημίας να τιμολογηθούν όταν πληρωθούν και με το ποσό που θα συμφωνήσουν οι αντισυμβαλλόμενοι, που θα αποδεικνύεται είτε με ειδική σύμβαση ή με κάθε άλλο πρόσφορο μέσο.
Φτάνουμε στο τέλος του φορολογικού έτους και όσοι ήθελαν να είναι νόμιμοι και να κόβουν όλα τα παραστατικά τους βάσει των συμβάσεων που έχουν με τους πελάτες τους, σήμερα βρίσκονται να έχουν ένα τζίρο που δεν είναι πραγματικός μιας και δεν τον έχουν πληρωθεί, και δεν υπάρχει προοπτική να τον πληρωθούν από κλειστές επιχειρήσεις, ή επιχειρήσεις που δεν θα ανοίξουν ποτέ.
Γι’ αυτά τα ποσά θα έχουν πληρώσει ΦΠΑ που δεν έχουν εισπράξει, θα πληρώσουν φόρο για εισόδημα που δεν θα εισπράξουν ποτέ και θα βρεθούν έξω από κάθε επιχορήγηση.
Μήπως θα έπρεπε να γίνει αντικείμενο συζήτησης, αν όχι για μείωση του φόρου αλλά για την ενίσχυση όλων αυτών των περιπτώσεων.
Δύο επισημάνσεις:
1. Όσον αφορά τον κλάδο των λογιστών φοροτεχνικών, πρέπει αν πούμε ότι είναι ένας από τους κλάδους που έβαλαν και βάζουν πλάτη για την αντιμετωπίσει των επιπτώσεων της πανδημίας και της υλοποίησης των όποιων μέτρων που πήρε το κράτος. Ο κλάδος δεν σταμάτησε καθόλου, ούτε τις αργίες, μιας και τασεβαστά μας υπουργείο φρόντισαν να βάζουν καταληκτικές ημερομηνίες μέχρι και την ημέρα του Πάσχα. Από την «πλάτη» μας πέρασαν και περνάνε αναστολές , προγράμματαΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ, επιστρεπτέες προκαταβολές, άδειες κυκλοφορίας και μύρια όσα θέματα σκέπτονται οι κυβερνόντες. ΣΑ κλάδος είχαμε και εμείς τους νεκρούς μας συναδέλφους από Covid και κάθε μέρα κινδυνεύουμε, όχι μόνο να ασθενήσουμε, αλλά να μεταφέρουμε την ασθένεια και στους δικούς μας.
2. Με την ευκαιρία να θυμίσουμε ότι όλες οι συμβάσεις του 2020, μπορούν να κατατεθούν στο taxisnet μέχρι την 29η Ιανουαρίου 2021.
Πιο συγκεκριμένα:

Υποβολή συμφωνητικών για ολόκληρο το 2020 έως την 29η Ιανουαρίου 2021

Τροποποίηση της υπό στοιχεία 1065606/7222/ΔΕ-Β’/18.7.2000 (Β’ 951/31.7.2000) απόφασης του Υπουργού Οικονομικών, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, περί καθορισμού διαφορετικού τρόπου υποβολής της «Κατάστασης Συμφωνητικών της παρ. 16 του άρθρου 8 του Ν.1882/1990» για συμφωνητικά που καταρτίζονται εντός του έτους 2020

Α.1185/7.8.2020 (ΦΕΚ 3342/Β’/10.8.2020)

[….]
Αποφασίζουμε
1. Μετά το πρώτο εδάφιο της παρ. 2 της υπό στοιχεία 1065606/7222/ΔΕ-Β/18.7.2000 (Β’ 951) απόφασης του Υπουργού Οικονομικών προστίθεται νέο εδάφιο ως εξής: «Ειδικά για τα συμφωνητικά που καταρτίζονται εντός του έτους 2020, ανεξαρτήτως του ημερολογιακού τριμήνου κατάρτισής τους, ορίζεται ετήσια υποβολή, με προθεσμία έως την 29η Ιανουαρίου 2021.».
2.  Η παρούσα απόφαση ισχύει από τη δημοσίευσή της και καταλαμβάνει και τα συμφωνητικά που έχουν συνταχθεί και πριν την ημερομηνία αυτή.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 

Ο Διοικητής Α.Α.Δ.Ε.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος – φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.