Είναι πολύ σημαντικό να παρακολουθούμε τις τροπολογίες που κατεβαίνουν και ενσωματώνονται μέσα στα νομοσχέδια, γιατί, σχεδόν πάντα, μέσα σε αυτές κρύβονται σημαντικές αλλαγές όχι μόνο στη φορολογία αλλά και γενικότερα στο οικονομικό περιβάλλον.

Απόστολος Αλωνιάτης*

Αυτό συνέβη και με τον Ν.4916/2022 (ΦΕΚ 65/Α/28.3.2022),«Εκσυγχρονισμός του πλαισίου λειτουργίας της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς – Πρόγραμμα συνεισφοράς Δημοσίου σε ευάλωτους οφειλέτες μέχρι τη μεταβίβαση της κατοικίας τους στον φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης του κεφαλαίου Α’ του μέρους δευτέρου του τρίτου βιβλίου του ν. 4738/2020 – Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών (ΕΕ) 2020/1151 και (ΕΕ) 2021/1159, νέος μειωμένος Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), επείγουσες φορολογικές και τελωνειακές ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση ιδίως της ενεργειακής κρίσης και άλλες διατάξεις.»
Σε αυτόν υπάρχουν σημαντικές φορολογικές αλλαγές που αφορούν τόσο το φορολογικό έτος 2021 όσο και γενικότερες αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος, και σε άλλα φορολογικά αντικείμενα.

Φόρος εισοδήματος
Εξόφληση σε 8 δόσεις
Παρέχεται η δυνατότητα καταβολής του φόρου εισοδήματος για το φορολογικό έτος 2021 σε οκτώ (8) ισόποσες μηνιαίες δόσεις, για τα φυσικά πρόσωπα καθώς και για τα νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες.(άρθρο 58).
Σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις στο τρόπο εξόφλησης του φόρο εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, για το φορολογικό έτος 2021:
Η καταβολή του φόρου εισοδήματος των νομικών προσώπων και των νομικών οντοτήτων για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2021, με εξαίρεση τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες που έχουν λυθεί ή έχουν τεθεί υπό εκκαθάριση, πραγματοποιείται σε οκτώ (8) ισόποσες μηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης, με βάση την παρ. 2 του άρθρου 68 και οι υπόλοιπες επτά (7) μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των επτά (7) επόμενων μηνών.
Η καταβολή του φόρου εισοδήματος των φυσικών προσώπων του φορολογικού έτους 2021 πραγματοποιείται σε οκτώ (8) ισόποσες μηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουλίου 2022 και η καθεμία από τις επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των επτά (7) επόμενων μηνών. Η καταβολή του φόρου που προσδιορίζεται από δηλώσεις φορολογούμενων που συμμετέχουν σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που τηρούν απλογραφικά βιβλία γίνεται σε έξι (6) ισόποσες μηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Σεπτεμβρίου 2022 και η καθεμία από τις επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των πέντε επόμενων μηνών. 

3% έκπτωση στον φόρο
Παρέχεται η δυνατότητα εφάπαξ εξόφλησης εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας, του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων για το φορολογικό έτος 2021 με έκπτωση τρία τοις εκατό (3%) επί του συνολικού οφειλόμενου φόρου.
Όπως αναφέρεται στο άρθρο 78 του νόμου,  όταν ο φόρος που οφείλεται, µε βάση την εκπρόθεσμη δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων φορολογικού έτους 2021, για τον οποίο παρέχεται η δυνατότητα εξόφλησης σε δόσεις, καταβληθεί εφάπαξ εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας για την καταβολή της πρώτης δόσης, δηλαδή, μέχρι την τελευταία εργάσιμή ημέρα του μηνός, την 29η Ιουλίου 2022, παρέχεται, στο συνολικό ποσό του φόρου και των λοιπών συμβεβαιούμενων µε αυτόν οφειλών, έκπτωση τρία τοις εκατό (3%). 

Παρατηρήσεις
Εδώ θα θέλαμε να επισημάνουμε μερικά σοβαρά θέματα που προκύπτουν:
Α) Ο νόμος δεν δίνει την δυνατότητα να μεταφερθεί η ημερομηνία για την έκπτωση. Με την κατάσταση που επικρατεί σήμερα, είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο ότι θα υπάρχει παράταση στις φορολογικές δηλώσεις.
Όπως είναι γνωστό μέχρι τις 27 Μαΐου, οι επιχειρήσεις πρέπει να ενημερώσουν το myDATA με τα έσοδα του 2021. Αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις και οι λογιστές φοροτεχνικοί θα δουν τα στοιχεία αυτά ανάμεσα στις 10 και 15 Ιουνίου, άρα θα έχουν λιγότερες από 20 ημέρες για τον έλεγχο όλου αυτού του όγκου των στοιχείων για τη συμφωνία  με τα στοιχεία που έχουν καταχωρηθεί στα βιβλία των επιχειρήσεων. Η χρηστή διοίκηση λοιπόν επιτάσσει να δοθεί περισσότερος χρόνος στους εμπλεκόμενους για τον έλεγχο και την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων. Αν η παράταση αυτή είναι μέχρι τις 27 Ιουλίου, η διάταξη που ψηφίστηκε μπορεί να εφαρμοστεί χωρίς πρόβλημα.
Αν όμως, εξέλιξη που απευχόμαστε, η παράταση πάει μέχρι τέλος Αυγούστου, τότε η διάταξη θέλει νέα νομοθετική ρύθμιση για να ισχύσει, αλλιώς θα έχουμε δηλώσεις δυο ταχυτήτων.
Β) Η διάταξη θέτοντας ως καταληκτική ημερομηνία την πρώτη δόση των δηλώσεων, δημιουργεί αδικίες σε δυο ομάδες φορολογουμένων.
Κατά πρώτον στους εταίρους μέλη των προσωπικών εταιριών. Όπως σημειώνουμε και παραπάνω: «Η καταβολή του φόρου που προσδιορίζεται από δηλώσεις φορολογούμενων που συμμετέχουν σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που τηρούν απλογραφικά βιβλία γίνεται σε έξι (6) ισόποσες μηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Σεπτεμβρίου 2022 και η καθεμία από τις επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των πέντε επόμενων μηνών.»
Αυτό σημαίνει ότι οι φορολογούμενοι αυτοί δεν θα έχουν την έκπτωση του 3% στην εφάπαξ εξόφληση των δηλώσεών τους.
Η δεύτερη ομάδα που αδικείται από την διάταξη είναι όσοι φορολογούμενοι έχουν καταθέσει αίτηση για την μεταφορά τις έδρας τους στο εξωτερικό, αλλά και οι κληρονόμοι που κάνουν δήλωση για τους αποθανόντες φορολογουμένους.
Οι δύο αυτές ομάδες έχουν δικαίωμα να καταθέσουν την φορολογική τους δήλωση έως το τέλος του έτους , με αποτέλεσμα να μην έχουν την έκπτωση του 3%. 

Τροποποιητικές δηλώσεις
Έχουμε γράψει για το πρόβλημα στα αναδρομικά και παλιότερα. Μπορεί κάποιος φορολογούμενος να μην είχε πάρει είδηση κάποια χρονιά ότι έχει αναδρομικά, γιατί ο φορέας τα ανέβασε μετά την υποβολή από τον υπόχρεο της φορολογικής του δήλωσης ή το πιο σύνηθες τα ταμείο να μην ενημερώσει καθόλου για τα ποσά αυτά. Το αποτέλεσμα είναι ότι εκτός από τον φόρο που βγαίνει υπάρχουν και οι προσαυξήσεις αλλά  και το πρόστιμο 102,40 με το χαρτόσημο για την εκπρόθεσμη δήλωση.
Έτσι είχαμε περιπτώσεις που είχε φορολογούμενος 0,86 ευρώ αναδρομικά, δεν έβγαινε φόρος να πληρώσει αλλά πλήρωνε 102,40 ευρώ το πρόστιμο της εκπροθέσμου δήλωσης.
Με την νέα διάταξη που ψηφίστηκε από την βουλή δεν θα επιβάλλονται, εφεξής, πρόστιμα, σε περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικού προσώπου, από την οποία το επιπλέον ποσό φόρου που προκύπτει προς καταβολή σε σχέση με την αρχική δήλωση, είναι έως εκατό (100) ευρώ.
Επίσης, ακυρώνονται ή εφόσον έχουν εισπραχθεί, συμψηφίζονται με οφειλές και, στην περίπτωση που δεν υπάρχει οφειλή, επιστρέφονται, τα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί εκ της ανωτέρω αιτίας, για τα οποία δεν έχει παρέλθει η προθεσμία άσκησης ενδικοφανούς προσφυγής ή εκκρεμούν ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών ή των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων ή δεν έχει παρέλθει η προθεσμία άσκησης δικαστικής προσφυγής.
Η διάταξη αναφέρει ότι στο τέλος  της παρ. 2 του άρθρου 54 του Ν.4174/2013 (Α’ 170) (το άρθρο του Κώδικά φορολογικής διαδικασίας που αφορά τα διαδικαστικά πρόστιμα), προστίθεται νέο εδάφιο ως εξής:
«Τα πρόστιμα του παρόντος άρθρου δεν επιβάλλονται σε περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματός φυσικού προσώπου, από την οποία το επιπλέον ποσό φόρου που προκύπτει προς καταβολή, σε σχέση µε την αρχική δήλωση, είναι έως εκατό (100) ευρώ.
Στις μεταβατικές διατάξεις του ίδιου νόμου και συγκεκριμένα στο άρθρο 72 του Ν.4174/2013 προστίθεται νέα παρ. 57, που αναφέρει ότι πράξεις επιβολής προστίμου που εκδόθηκαν για εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, από τις οποίες το επιπλέον ποσό φόρου που προέκυψε προς καταβολή σε σχέση µε την αρχική δήλωση, είναι έως εκατό (100) ευρώ, για τις οποίες δεν έχει παρέλθει η προθεσμίας άσκησης ενδικοφανούς προσφυγής ή εκκρεμούν ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών ή των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων ή δεν έχει παρέλθει η προθεσμίας άσκησης δικαστικής προσφυγής, ακυρώνονται ή, εφόσον έχουν εισπραχθεί, συμψηφίζονται µε οφειλές και, στην περίπτωση που δεν υπάρχει οφειλή, επιστρέφονται. 

Λοιπά θέματα
Στο νόμο πέρα από τις αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ, που τις βασικές τις αναφέραμε στο προηγούμενο άρθρο μας, έχουμε ακόμη:
– Μείωση στο 6% ο Φ.Π.Α. στα λιπάσματα και μηδενικός ΕΦΚ για το αγροτικό πετρέλαιο.
– Παράταση προθεσμίας υποβολής αίτησης από τον κατασκευαστή οικοδομών για την υπαγωγή στο καθεστώς αναστολής επιβολής του Φ.Π.Α.
– Κατατέθηκαν οι διατάξεις για την οικονομική ενίσχυση λόγω της αύξησης των καυσίμων.
– Υποχρέωση υποβολής δήλωσης αποθεμάτων σε ορισμένα γεωργικά προϊόντα και τρόφιμα από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους αντίστοιχους τομείς. 

Ασφαλιστική ικανότητα, δηλώσεις, ΤΕΚΑ και rapid test

ΕΦΚΑ και ΕΡΓΑΝΗ και νέες παρατάσεις
Ο ΕΦΚΑ δίνει συνεχείς παρατάσεις για την υποβολή των δηλώσεων του νέου ταμείου επικουρικής ασφάλισης ΤΕΚΑ. Η υποβολή της ΑΠΔ ΤΕΚΑ πραγματοποιείται αποκλειστικά μέσω διαδικτύου, μέσω της εφαρμογής «Ηλεκτρονική Υποβολή ΑΠΔ ΤΕΚΑ», με τη χρήση των κωδικών πρόσβασης που αποδίδονται στους εργοδότες κατά την πιστοποίησή τους στις Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες για Εργοδότες του e-ΕΦΚΑ και για την ΑΠΔ Ιανουαρίου 2022 δόθηκε νέα παράταση έως τις 4 Απρίλιου 2022. Επιπλέον, δόθηκαν οι αναγκαίες παρατάσεις στην ασφαλιστική ικανότητα των ασφαλισμένων έως 31/5/2022 ύστερα από τα πολλά παράπονα στις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ των ασφαλισμένων.
Νέες παρατάσεις δόθηκαν και για τη δήλωση από τις επιχειρήσεις των δηλώσεων rapid test. Σύμφωνα με τις διευκρινίσεις για την υποβολή στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ της υπεύθυνης δήλωσης για τη διενέργεια rapid test από το Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων εκδόθηκε ανακοίνωση ή όποια  ενημερώνει τους ενδιαφερόμενος  ότι η Υπεύθυνη Δήλωση επιχειρήσεων για τους εργαζόμενους τους που έχουν την υποχρέωση διενέργειας διαγνωστικού ελέγχου, και δη για τις εβδομάδες αναφοράς από 7.2.2022 και μετά, υποβάλλεται το χρονικό διάστημα από Τρίτη 5 Απριλίου έως Παρασκευή 15 Απριλίου.
Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα στους υπόχρεους εργοδότες για τους οποίους εκκρεμεί η υποβολή της ανωτέρω Υπεύθυνης Δήλωσης για τις εβδομάδες αναφοράς από 15.11.2021 έως και 6.2.2022 να προβούν στην υποβολή δηλώσεων ή/και διορθώσεων από Τρίτη 22 Μαρτίου έως Δευτέρα 4 Απριλίου. 

Ορθόδοξο και Καθολικό Πάσχα

 Διατραπεζική αργία
Είναι γνωστό ότι το Πάσχα των ορθοδόξων και των καθολικών δεν συμπίπτουν κάθε χρόνο εκτός από σπάνιες περιπτώσεις. Αυτό συμβαίνει και φέτος αφού  το 2022, το καθολικό Πάσχα θα γιορταστεί την Κυριακή 17 Απριλίου 2022 και το ορθόδοξο στις 24 Απριλίου.
Η διαφοροποίηση αυτή επηρεάζει την λειτουργεία του διατραπεζικού συστήματος, με αποτέλεσμα οι ελληνικές τράπεζες να μην μπορούν να λειτουργήσουν τόσο το καθολικό Πάσχα όσο και το ορθόδοξο. Σαν αποτέλεσμα όλων αυτός είναι να δημιουργηθούν προβλήματα στις διατραπεζικές συναλλαγές , είτε μέσω καταστημάτων είτε μέσω e-banking. Θα πρέπει, λοιπόν, να προγραμματίσουμε τις τραπεζικές μας υπηρεσίες έτσι ώστε να μην υπάρχουν προβλήματα στην εξόφληση των υποχρεώσεων μας, κατά τις ημερομηνίες του καθολικού Πάσχα   λόγω τραπεζική αργία από Μεγάλη Παρασκευή τους 15 Απριλίου μέχρι και την  Δευτέρα του Πάσχα τους 18 Απριλίου.
Να θυμίσουμε ότι σύμφωνα με την ανακοίνωση που έχει βγει για τις επίσημές και ειδικές αργίες των τραπεζών για το έτος 2022

Αργίες διατραπεζικών συναλλαγών TARGET2 για το έτος 2022
Ανακοινώνεται ότι κατά το έτος 2022 οι ημέρες αργίας διατραπεζικών συναλλαγών TARGET2 είναι οι:
1/1/2022  Πρώτη του Έτους
15/4/2022  Μεγάλη Παρασκευή (Καθολικό Πάσχα)
18/4/2022   Δευτέρα του Πάσχα (Καθολικό Πάσχα)
1/5/2022   Πρωτομαγιά
25/12/2022 Χριστούγεννα
26/12/2022 Δεύτερη ημέρα Χριστουγέννων

Ειδικές αργίες διατραπεζικών συναλλαγών για το έτος 2022
Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 11 του Νόμου 3336/2005, ορίζονται ως ημέρες ειδικής αργίας διατραπεζικών συναλλαγών κατά το έτος 2022 οι:
15/4/2022 Μεγάλη Παρασκευή  (Καθολικό Πάσχα)
18/4/2022   Δευτέρα του Πάσχα (Καθολικό Πάσχα) 

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.