Δεν μου κάνει εντύπωση που όλοι οι επιχειρηματίες ρωτάνε και ξαναρωτάνε τι γίνεται με τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με το EFT/POS. Είναι φανερό ότι τα ΜΜΕ έχουν παίξει και εδώ το ρόλο τους, μιας και έχουν εξαπολύσει εκστρατεία τρομοκράτησης κοινού και επιχειρήσεων.

Απόστολος Αλωνιάτης*

Ναι λοιπόν, στις 30 Ιουνίου όσες επιχειρήσεις έχουν τζίρο μέχρι 100.000 ευρώ πρέπει να ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΟΥΝ τις ταμειακές τους μηχανές. Οι αποφάσεις είναι σαφής, θα πρέπει από την επόμενη ημέρα δηλαδή από 1 Ιουλίου 2023, οι επιχειρήσεις που έχουν Φορολογική Ταμειακή Μηχανή, να εκδίδουν αποδείξεις από μηχανές που είναι συνδεδεμένες με POS, αλλά αυτό θα γίνει σε δεύτερη φάση και θα δοθούν νέες σχετικές ημερομηνίες.
Για το λόγο αυτό πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στην ΑΑΔΕ, την Δευτέρα 19.6.2023, με τη συμμετοχή όλων των πλευρών, ώστε να συζητηθεί σε ποια φάση βρίσκεται το έργο, ποια προβλήματα υπάρχουν και πως θα συντονιστούν όλες οι πλευρές κατασκευαστές – διαχειριστές Φορολογικών ταμειακών Μηχανών, εταιρίες διαχειριστών EFT/POS, εταιρίες πληροφορικής και ΑΑΔΕ.

«Α.Α.Δ.Ε. | ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ | Αθήνα, 19 Ιουνίου 2023

Συνάντηση για τη διασύνδεση ταμειακών με POS
Πραγματοποιήθηκε σήμερα συνάντηση του Διοικητή της ΑΑΔΕ Γ. Πιτσιλή και υπηρεσιακών στελεχών του οργανισμού με εκπροσώπους επιχειρήσεων που υποστηρίζουν τεχνολογικά ταμειακές μηχανές, φορολογικούς μηχανισμούς και μηχανήματα συναλλαγών με κάρτες (pos), καθώς και με παρόχους ηλεκτρονικής τιμολόγησης.
Στη συνάντηση επιβεβαιώθηκε η στενή συνεργασία μεταξύ όλων των πλευρών και καταγράφηκε η μέχρι στιγμής πρόοδος στο μεγάλο έργο της διασύνδεσης ταμειακών μηχανών και pos.
Συγκεκριμένα, μέχρι σήμερα έχουν πιστοποιηθεί τα λογισμικά αναβάθμισης για 50 τύπους ταμειακών μηχανών, που αντιστοιχούν σε 220.000 ταμειακές μηχανές, δηλ. στο 55% των ταμειακών μηχανών που λειτουργούν στην αγορά.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης καταγράφηκαν οι σημαντικές τεχνολογικές προκλήσεις του έργου και διαπιστώθηκε η ανάγκη να δοθεί χρόνος προσαρμογής για την πλήρη προετοιμασία του συνόλου της αγοράς, ο οποίος θα καθοριστεί σε συνεργασία με τη νέα πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών, μετά τις εκλογές.
Τέλος, συμφωνήθηκε να συνεχιστούν και να ενταθούν οι τεχνικές συναντήσεις με κλιμάκια από όλες τις πλευρές, υπό το συντονισμό της ΑΑΔΕ.»

Είναι κατανοητό ότι οι ημερομηνίες που έχουν δοθεί με την απόφαση Α.1021/24.2.2023 (ΦΕΚ 1826/Β’/22.3.2023) «Αναβάθμιση λειτουργούντων Φορολογικών Ταμειακών Μηχανών και Αυτόνομων Δημοσιονομικών Μονάδων Επεξεργασίας (ΑΔΗΜΕ) με εξαίρεση των Αυτόνομων Δημοσιονομικών Μονάδων Επεξεργασίας (ΑΔΗΜΕ) Ταξιμέτρων».
«i) η 30.6.2023 για τις οντότητες, που το σύνολο των ακαθαρίστων εσόδων τους για το φορολογικό έτος 2021, δεν υπερβαίνει τις εκατό χιλιάδες ευρώ (100.000,00 €) και
ii) η 31.7.2023 για τις οντότητες, που το σύνολο των ακαθαρίστων εσόδων τους για το φορολογικό έτος 2021, υπερβαίνει τις εκατό χιλιάδες ευρώ (100.000,00 €)»,
δεν είναι σε ισχύ και αναμένονται νέες ημερομηνίες για την ολοκλήρωση του έργου, σε συνεννόηση με τη νέα ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών. Άλλωστε δεν θα μπορούσαν να ισχύσουν αφού και η ίδια η ΑΑΔΕ παραδέχεται ότι μέχρι 19.6.2023 είχαν περάσει από την ειδική επιτροπή που λειτουργεί στο ΕΜΠ, του 55% των Φορολογικών Ταμειακών Μηχανών, άρα ένα κομμάτι της αγοράς δεν μπορεί να αναβαθμίσει την ταμειακή μηχανή του, αφού δεν έχει πάρει ακόμη έγκριση ότι λειτουργεί με τις νέες προδιαγραφές.

Φορολογική μεταχείριση αποζημίωσης αλλοδαπής προέλευσης
Με την εγκύκλιο Ε.2041/15.6.2023 η διοίκηση έδωσε οδηγίες για τη φορολογική μεταχείριση αποζημίωσης αλλοδαπής προέλευσης, που εισπράττει φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, λόγω διακοπής της σχέσεως εργασίας. Παροχή οδηγιών για τον τρόπο αναγραφής στο έντυπο Ε1, την βεβαίωση και την απόδοση του φόρου εισοδήματος που αναλογεί.
Περιεχόμενο της εγκυκλίου είναι η αποσαφήνιση του τρόπου φορολόγησης της αποζημίωσης, λόγω διακοπής της σχέσεως εργασίας, που προκύπτει στην αλλοδαπή, για φορολογικό κάτοικο Ελλάδος και η παροχή οδηγιών για τον τρόπο αναγραφής στο έντυπο Ε1, την βεβαίωση και την απόδοση του φόρου εισοδήματος.
Η εγκύκλιος αφορά στα φυσικά πρόσωπα, φορολογικούς κάτοικους Ελλάδος, που εισπράττουν αποζημίωση λόγω διακοπής της σχέσεως εργασίας για μισθωτή εργασία παρασχεθείσα στην αλλοδαπή.

Παγκόσμιο εισόδημα
Οι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος φορολογούνται για το παγκόσμιο εισόδημά τους (άρθρο 3 του Ν.4172/2013, εφεξής ΚΦΕ) και υποχρεούνται να δηλώνουν όλα τα εισοδήματά τους, τα φορολογούμενα με οποιοδήποτε τρόπο ή απαλλασσόμενα, στη Φορολογική Διοίκηση ηλεκτρονικά ή, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, σε έγχαρτη μορφή (άρθρο 67 του ΚΦΕ). Στις περιπτώσεις που κριθεί απαραίτητος ο έλεγχος των δικαιολογητικών των δηλώσεων που υποβάλλονται με χρήση της διαδικτυακής Υπηρεσίας υποβολής δηλώσεων, οι φορολογούμενοι ειδοποιούνται, μέσω μηνύματος, να προσκομίσουν ή να αποστείλουν στην αρμόδια ΔΟΥ τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά (σχετ. η Α.1042/2023 απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ για τον Τύπο και Περιεχόμενο των Δηλώσεων Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων – Έντυπο Ε1).

Φορολόγηση αποζημίωσης
Περαιτέρω, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 15 του ΚΦΕ, κάθε εφάπαξ αποζημίωση που παρέχεται από οποιονδήποτε φορέα και για οποιονδήποτε λόγο διακοπής της σχέσεως εργασίας ή άλλης σύμβασης, η οποία συνδέει το φορέα με το δικαιούχο της αποζημίωσης, φορολογείται αυτοτελώς με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης. Ο φόρος αυτός υπολογίζεται, με την ακόλουθη κλίμακα:

Έννοια αποζημίωσης
Επιπροσθέτως, με την Ε.2212/2021 εγκύκλιο διευκρινίστηκε ότι, από τη γραμματική διατύπωση της διάταξης της παρ. 3 του άρθρου 15 του ΚΦΕ, προκύπτει ότι στο πεδίο εφαρμογής της περιλαμβάνεται κάθε αποζημίωση που καταβάλλεται εφάπαξ για οποιονδήποτε λόγο διακοπής της σχέσεως εργασίας ή άλλης σύμβασης, χωρίς να τίθεται ως προϋπόθεση η καταβολή της αποζημίωσης λόγω μονομερούς καταγγελίας της σχέσης εργασίας και χωρίς να απαιτείται να πληρούνται ειδικότερες προϋποθέσεις που τυχόν τίθενται από την εργατική νομοθεσία για τη θεμελίωση της υποχρέωσης καταβολής αποζημίωσης από τον εργοδότη (ενδεικτικά πρώτο εδάφιο του άρθρου 8 του Ν.3198/1955).

Καταβολή από ημεδαπό εργοδότη
Όταν η αποζημίωση καταβάλλεται από ημεδαπό εργοδότη, ο φόρος ο οποίος υπολογίζεται, παρακρατείται και αποδίδεται από αυτόν, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην Α.1099/2019 απόφαση του Διοικητή ΑΑΔΕ (Β’ 949), και στη συνέχεια το καθαρό ποσό που εισέπραξε προσυμπληρώνεται στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του εργαζόμενου, στους κωδικούς 617-618 του Πίνακα 6 του εντύπου Ε1 (είναι απαλλασσόμενο από την εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ΚΦΕ).

Φόρος αλλοδαπής
Η ανωτέρω διαδικασία απόδοσης του φόρου όμως, δεν δύναται να ακολουθείται όταν η αποζημίωση καταβάλλεται στην αλλοδαπή (από αλλοδαπό εργοδότη), παρόλο που οι διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 15 του ΚΦΕ έχουν εφαρμογή και στην περίπτωση αυτή.
Συνεπώς, ο φόρος της αποζημίωσης, εφόσον η Ελλάδα έχει δικαίωμα φορολόγησης, υπολογίζεται κατά την εκκαθάριση της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του φυσικού προσώπου, εργαζόμενου, που την εισέπραξε. Για το λόγο αυτόν, στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων (έντυπο Ε1) φορολογικού έτους 2022, προβλέφθηκαν οι νέοι κωδικοί 387-388 του υποπίνακα 4Α. Ο τυχόν φόρος που έχει παρακρατηθεί ή καταβληθεί στην αλλοδαπή αναγράφεται στους κωδικούς 651-652 του ίδιου υποπίνακα, μόνο όταν η αποζημίωση υπερβαίνει τις εξήντα (60.000) χιλιάδες ευρώ, διότι μόνο τότε προσδιορίζεται φόρος ημεδαπής έναντι του οποίου πιστώνεται ο φόρος αλλοδαπής για το εισόδημα αυτό.

Κατάθεση δικαιολογητικών
Σημειώνεται ότι ο φορολογούμενος πρέπει να έχει τα απαραίτητα δικαιολογητικά (δημόσια έγγραφα ή ιδιωτικά έγγραφα που φέρουν βεβαίωση καταχώρισης από δημόσια αρχή), τα οποία φέρουν βέβαιη χρονολογία και είναι θεωρημένα κατά τα διεθνή νόμιμα, προκειμένου κατά την προσκόμισή τους στην αρμόδια ΔΟΥ να διαπιστώνεται ότι πράγματι η αποζημίωση καταβλήθηκε λόγω της διακοπής της σχέσεως εργασίας στην αλλοδαπή.

Συμβάσεις Αποφυγής Διπλής Φορολογίας
Στην περίπτωση που υπάρχει διμερής Σύμβαση για την Αποφυγή της Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ) με τη χώρα προέλευσης του εισοδήματος, οι ΔΟΥ εξετάζουν τις διατάξεις του άρθρου της οικείας Σύμβασης σχετικά με τον τρόπο φορολόγησης του εισοδήματος από απασχόληση, δηλαδή εξετάζουν εάν υπάρχει αποκλειστικό δικαίωμα φορολόγησης σε μία εκ των συμβαλλομένων χωρών ή εάν και οι δύο χώρες έχουν δικαίωμα φορολόγησης. Εξάλλου, σύμφωνα με τα σχόλια της Πρότυπης Σύμβασης του ΟΟΣΑ (επικαιροποιημένη έκδοση 2017) επί του άρθρου 15 αυτής, το εισόδημα αποζημίωσης από απασχόληση εμπίπτει στο εν λόγω άρθρο. Στο συνημμένο Παράρτημα αποτυπώνονται οι εν ισχύ ΣΑΔΦ και το εκάστοτε εφαρμοστέο άρθρο για τη φορολόγηση του εισοδήματος από απασχόληση.

Παρακράτηση Φόρου σε αλλοδαπή
Όταν έχει παρακρατηθεί ή καταβληθεί φόρος στην αλλοδαπή και προβλέπεται η πίστωσή του, δηλαδή είτε δεν υφίσταται ΣΑΔΦ με τη χώρα προέλευσης του εισοδήματος, είτε το εισόδημα αποκτάται από χώρα με την οποία υφίσταται ΣΑΔΦ, η οποία προβλέπει ότι έχουν και οι δύο χώρες δικαίωμα φορολόγησης και περιλαμβάνει διατάξεις για την εξάλειψη της διπλής φορολογίας, οι οποίες προβλέπουν την μέθοδο της πίστωσης, τότε προκειμένου οι φορολογούμενοι να τύχουν της μείωσης του φόρου εισοδήματος της παρ. 1 του άρθρου 9 του ΚΦΕ, υποχρεούνται να συνυποβάλλουν με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος τα δικαιολογητικά που προβλέπονται στην ΠΟΛ.1026/2014 Απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων (Β’ 170). Η μείωση του φόρου δεν δύναται να υπερβαίνει το ποσό του φόρου που αναλογεί για το εισόδημα αυτό στην Ελλάδα (άρθρο 9 ΚΦΕ), με την επιφύλαξη των διατάξεων τυχόν εφαρμοστέας ΣΑΔΦ, η οποία υπερισχύει του άρθρου 9 του ΚΦΕ.

Αποζημίωση παλαιότερων ετών
Σε περίπτωση που η αποζημίωση αυτή καταβλήθηκε στα φορολογικά έτη 2021 και προηγούμενα, για τα οποία δεν υπήρχε αντίστοιχη πρόβλεψη κωδικών 387-388 στο έντυπο Ε1, υποβάλλεται τροποποιητική δήλωση (ή εκπρόθεσμη αρχική) για την αναγραφή της αποζημίωσης λόγω διακοπής της σχέσεως εργασίας για μισθωτή υπηρεσία παρασχεθείσα στην αλλοδαπή, και ο φόρος αποδίδεται από το ίδιο το φυσικό πρόσωπο, εργαζόμενο. Η δήλωση υποβάλλεται στην αρμόδια ΔΟΥ είτε μέσω της εφαρμογής «τα Αιτήματά μου» στην ψηφιακή πύλη «myAADE», είτε με φυσικό φάκελο με συστημένη επιστολή ή υπηρεσία ταχυμεταφοράς, είτε με κατάθεση στο γραφείο πρωτοκόλλου της ΔΟΥ. Εναλλακτικά μπορεί να υποβληθεί δήλωση, ηλεκτρονικά, με επιφύλαξη, η εκκαθάριση της οποίας πραγματοποιείται από την αρμόδια ΔΟΥ.

Αναγραφή αποζημίωσης – Έλεγχο
Η αρμόδια ΔΟΥ, αφού ελέγξει τα αναφερόμενα στις παραγράφους 7, 8 και 9 της παρούσας, εκκαθαρίζει τη δήλωση για τα φορολογικά έτη 2021 και προηγούμενα, κατά περίπτωση ως εξής:
α) Όταν το ποσό της αποζημίωσης είναι μέχρι 60.000 ευρώ, αναγράφεται ακέραιο στους κωδικούς 657-658 του Πίνακα 6 της δήλωσης (αφού είναι ποσό αφορολόγητο και απαλλασσόμενο της εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ΚΦΕ), όπως ακριβώς ισχύει και για το εισόδημα της ίδιας κατηγορίας ημεδαπής προέλευσης και η δήλωση οριστικοποιείται. Στην περίπτωση αυτή δεν τίθεται θέμα πίστωσης φόρου αλλοδαπής, ακόμα και αν έχει παρακρατηθεί ή καταβληθεί και προβλέπεται η πίστωσή του, αφού δεν προσδιορίζεται φόρος ημεδαπής.
β) Όταν το ποσό της αποζημίωσης υπερβαίνει το όριο των 60.000 ευρώ και δεν έχει παρακρατηθεί ή καταβληθεί φόρος στην αλλοδαπή ή δεν προβλέπεται από την οικεία ΣΑΔΦ πίστωση του φόρου αλλοδαπής, βεβαιώνεται σε χειρόγραφο κατάλογο, από το υποσύστημα των εσόδων, το ποσό του φόρου που αναλογεί, υπολογισμένο σύμφωνα με την κλίμακα της παρ. 3 του άρθρου 15 του ΚΦΕ. Στη συνέχεια, αναγράφεται στους κωδικούς 657-658 το ποσό της αποζημίωσης που απομένει αφού αφαιρεθεί ο φόρος που βεβαιώθηκε και η δήλωση οριστικοποιείται.
γ) Όταν το ποσό της αποζημίωσης υπερβαίνει το όριο των 60.000 ευρώ και έχει παρακρατηθεί ή καταβληθεί φόρος στην αλλοδαπή, ο οποίος υπολείπεται του ποσού του φόρου που αναλογεί βάσει της κλίμακας της παρ. 3 του άρθρου 15 του ΚΦΕ και εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις πίστωσης του φόρου αλλοδαπής, βεβαιώνεται σε χειρόγραφο κατάλογο, από το υποσύστημα των εσόδων, το ποσό του φόρου που αναλογεί, υπολογισμένο σύμφωνα την κλίμακα της παρ. 3 του άρθρου 15 του ΚΦΕ, μειωμένο όμως κατά το ποσό του φόρου αλλοδαπής. Στη συνέχεια, αναγράφεται στους κωδικούς 657-658 το ποσό της αποζημίωσης που απομένει αφού αφαιρεθούν ο φόρος που βεβαιώθηκε, καθώς και ο πιστωθείς φόρος αλλοδαπής. Σε περίπτωση που ο φόρος που καταβλήθηκε ή παρακρατήθηκε στην αλλοδαπή είναι ίσος ή υπερβαίνει το ποσό του φόρου που αναλογεί για το εισόδημα αυτό στην Ελλάδα, στους κωδικούς 657-658 αναγράφεται το ποσό της αποζημίωσης μειωμένο κατά το ποσό του φόρου της αλλοδαπής μέχρι του ποσού του φόρου που αναλογεί για το εισόδημα αυτό στην Ελλάδα (παρ. 2 άρθρου 9 ΚΦΕ) και η δήλωση οριστικοποιείται.

Έλλειψη δικαιολογητικών – Τρόπος φορολόγησης
Ελλείψει δικαιολογητικών που αποδεικνύουν ότι πρόκειται για αποζημίωση λόγω λύσης εργασιακής σχέσης, το εισόδημα θα μεταφέρεται στους κωδικούς 389-390 ή 391-392 του υποπίνακα 4Α κατά περίπτωση και θα φορολογείται με τις γενικές διατάξεις, ως εισόδημα από μισθωτή εργασία αλλοδαπής προέλευσης. 

Συμβάσεις Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ)
Παραθέτουμε πίνακα όπου μπορείτε να βρείτε στοιχεία για την φορολογική μεταχείριση αποζημίωσης αλλοδαπής προέλευσης, που εισπράττει φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, σε περίπτωση που υπάρχει Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ), αναφέροντας τις χώρες, τους σχετικούς νόμους που τις έχουν κυρώσει και τα σχετικά άρθρα. 

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.