Υποχρεώσεις φυσικών και νομικών προσώπων

Απόστολος Αλωνιάτης*

Το… καταραμένο 2020 της πανδημίας των lockdown και των ατελείωτων υποχρεώσεων, που εξακολουθούν να πηγαίνουν από παράταση σε παράταση, πλησιάζει στο τέλος του. Φοροτεχνικοί, πολίτες και επιχειρήσεις σε αναμονή για μια σειρά από εκκρεμότητες καθώς ουδείς γνωρίζει τι ακριβώς πρέπει να γίνει και, το κυριότερο, πότε!
Προσπαθώντας να σας βοηθήσουμε να παραμείνετε όσο το δυνατόν συνεπείς, συνεχίζουμε με όλες τις τρέχουσες δηλωτικές υποχρεώσεις των φορολογουμένων, καθώς και τις ασφαλιστικές και φορολογικές οφειλές, που πρέπει να καταβληθούν έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Δεκεμβρίου.

Υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων με φορολογικό έτος που λήγει στις 30 Ιουνίου
Τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες υποχρεούνται να δηλώνουν ηλεκτρονικά όλα τα εισοδήματά τους στη Φορολογική Διοίκηση. Η δήλωση υποβάλλεται, σύμφωνα με το άρθρο 68 του Κ.Φ.Ε., μέχρι και την τελευταία ημέρα του έκτου μήνα από το τέλος του φορολογικού έτους.
Επισημαίνεται ότι, ειδικά για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, το φορολογικό έτος μπορεί να λήγει στις 30 Ιουνίου. Στην περίπτωση αυτή, η δήλωση φορολογίας εισοδήματος υποβάλλεται μέχρι 31 Δεκεμβρίου.

Προσοχή: Για τα νομικά πρόσωπα αυτά την ίδια ημερομηνία λήγουν όλες οι υποχρεώσεις που τα αφορούν, π.χ.
– Κατάθεση εγγυητικής επιστολής για την προσωρινή απαλλαγή ενδοομιλικών μερισμάτων, για νομικά πρόσωπα με διαχειριστική περίοδο 1/7-30/6).
– Κατάρτιση Φακέλου Τεκμηρίωσης ενδοομιλικών συναλλαγών. Κατάρτιση και υποβολή συνοπτικού Πίνακα Πληροφοριών, για νομικά πρόσωπα με διαχειριστική περίοδο 1/7-30/6 κ.λπ.

Δωρεές και Γονικές παροχές σε χρήμα
Πως φορολογείται η δωρεά ή γονική παροχή χρηματικών ποσών;
Η γονική παροχή χρηματικών ποσών φορολογείται αυτοτελώς με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%), ενώ η δωρεά χρηματικών ποσών φορολογείται αυτοτελώς με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%) για δωρεοδόχους που υπάγονται στην Α’ κατηγορία, είκοσι τοις εκατό (20%) για δωρεοδόχους που υπάγονται στη Β’ κατηγορία και σαράντα τοις εκατό (40%) για δωρεοδόχους που υπάγονται στην Γ’ κατηγορία.
Πότε καταβάλλεται ο φόρος
Στην περίπτωση δωρεάς-γονικής παροχής χρηματικών ποσών, ο φόρος καταβάλλεται άμεσα [εντός τριών (3) ημερών από την υποβολή της δήλωσης. 

Προσοχή: α) Σε περίπτωση αγοράς περιουσιακού στοιχείου μεγάλης αξίας (π.χ. ακινήτου) αν το περιουσιακό στοιχείο δεν εξοφληθεί τμηματικά, οι ελεγκτές συνηθώς εξετάζουν αν τα χρήματα υπήρχαν πριν από την καταβολή τους. Συνεπώς αν έχουμε αγοράσει ένα διαμέρισμα μετρητά, με την υπογραφή του συμβολαίου δηλαδή π.χ. στις 15 Μαΐου 2020, ίσως μας ζητηθεί να αποδείξουμε ότι είχαμε τα χρήματα μέχρι εκείνη την περίοδο. Σε αυτή την περίπτωση δεν μας καλύπτει η δωρεά στο τέλος του χρόνου.
Να θυμίσουμε ότι από 31.7.2020 και μετά οι γονικές δωρεές σε χρήμα, μέχρι 150.000,  για αγορά πρώτης κατοικίες δεν επιβαρύνονται με φόρο 10%.
β) Οι δωρεές πάνω από 300 ευρώ θεωρούνται τεκμήριο για αυτόν που κάνει την δωρεά. Για να κάνει κάποιος φορολογούμενος δωρεά σε κάποιον άλλο, πρέπει και εκείνος να καλύπτει το τεκμήριο δωρεών. 

Καταβολή υποχρεώσεων
Μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του χρόνου, Πέμπτη 31η Δεκεμβρίου, οι φορολογούμενοι φυσικά και τα νομικά πρόσωπα πρέπει να καταβάλουν:
α) Καταβολή δόσεων που προέρχονται από φορολογικές ρυθμίσεις και φορολογικούς ελέγχους.
β) Καταβολή της έκτη (6ης) δόσης του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων, που τηρούν διπλογραφικά βιβλία (Γ’ κατηγορίας) και έχουν κλείσει διαχειριστική περίοδο στις 31.12.2019.
γ) Καταβολή της έκτη (6ης) δόσης του φόρου εισοδήματος τον φυσικών προσώπων
δ) Καταβολή δόσεων που προέρχονται από φορολογικές ρυθμίσεις και φορολογικούς ελέγχους.
ε) Καταβολή τέταρτη δόσης ΕΝΦΙΑ
στ) Λοιπές ασφαλιστικές και φορολογικές υποχρεώσεις,
– όπως ΙΚΑ μισθωτών Νοεμβρίου, ΕΦΚΑ Μη μισθωτών (αυτοαπασχολουμένων , ελευθέρων επαγγελματιών και αγροτών κ.λπ.
– ΦΠΑ επιχειρήσεων με διπλογραφικά βιβλία.
– Απόδοση παρακρατούμενων φόρων , όπως Φόρο Μισθωτών Υπηρεσιών, Εισφορά Αλληλεγγύης, Φόρος εργολάβων , Φόρο που παρακρατήθηκε από ελευθέρους επαγγελματίες κ.λπ. 

Προσοχή: Οι φορολογούμενοι πρέπει να παρακολουθούν μήπως κάποιες από τις παραπάνω υποχρεώσεις παραταθούν λόγω των συνθηκών πανδημίας που υπάρχουν στην χώρα. 

Λοιπές υποχρεώσεις
Απόσυρση ταμειακών μηχανών – Παρατάθηκε μέχρι 31 Μαρτίου
Στο τέλος του χρόνου, μετά από τρεις παρατάσεις, έληγε η προθεσμία για την απόσυρση των ταμειακών φορολογικών μηχανών, αλλά και την αναβάθμιση των λοιπών μηχανών, ώστε να μπορέσουν να στέλνουν στοιχεία στην πλατφόρμα MyDATA και να εκδίδουν αποδείξεις που φέρουν τυπωμένο QR Code.
– Με το Ν.4764/2020 άρθρο 77, παράγραφος 1, παρατάθηκε η ημερομηνία απόσυρσης και αναβάθμισης των ΦΗΜ μέχρι 31.3.2021.
Εάν με την υποβολή αρχικής φορολογικής δήλωσης δεν έχει υπολογιστεί η μείωση έως και 100% της προκαταβολής φόρου  2019, οι  επιχειρήσεις θα πρέπει να υποβάλουν τροποποιητική δήλωση έως το τέλος του έτους για να κερδίσουν τη μείωση. Άρθρο 77 – Απόσυρση ταμειακών μηχανών Φ.Η.Μ.
Η παρ. 9 του άρθρου 101 του Ν.4714/2020 (A’ 148) αντικαθίσταται ως εξής:
«9. Τα μοντέλα των Φ.Η.Μ., που εμφανίζονται ως ενεργοί στο υποσύστημα taxis και τα οποία αποσύρονται από τη χρήση, σύμφωνα με την απόφαση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) υπό στοιχεία ΠΟΛ. 1196/2017 (Β’ 4486), μπορούν να αποσυρθούν χωρίς την επιβολή κυρώσεων έως και τις 31.3.2021. Τα ανωτέρω ισχύουν και για δηλώσεις παύσης των μοντέλων αυτών που υποβάλλονται μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος.
Η ημερομηνία του πρώτου εδαφίου δύναται να παρατείνεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, κατόπιν εισήγησης του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε..».

Μητρώο πραγματικών δικαιούχων
Μέχρι το τέλος του έτους οι επιχειρήσεις πρέπει αν προβούν στην  καταχώριση στοιχείων στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων (βάσει της Υ.Α. 67343/19.6.2019 ΦΕΚ 2443/Β’/20.6.2019),

Ακόμη πρέπει αν υποβληθούν οι παρακάτω δηλώσεις
– Υποβολή αιτήσεων για την εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 29 του άρθ. 66 και της παρ. 44 του άρθ. 66 του Ν.4646/2019 (παύση βάρους οφειλών αλληλεγγύως και προσωπικά ευθυνόμενων προσώπων)
– Υποβολή δήλωσης αποκλειστικής χρήσης ηλεκτρονικής τιμολόγησης μέσω Παρόχου και αποδοχής ηλεκτρονικής τιμολόγησης μέσω Παρόχου, για την εφαρμογή των κινήτρων του άρθ. 71ΣΤ του ΚΦΕ φορολογικού έτους 2020
– Υποβολή αίτησης στον e-ΕΦΚΑ για αλλαγή ασφαλιστικής κατηγορίας από το επόμενο ημερολογιακό έτος, ελευθέρων επαγγελματιών, αυτοτελώς απασχολούμενων και αγροτών
– Αίτηση χορήγησης αναστολής πληρωμής του ΕΝ.Φ.Ι.Α. σε νομικά πρόσωπα. (Σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθ. 7 «Χορήγηση εκπτώσεων και αναστολή πληρωμής φόρου» του Ν.4223/2011 «Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων και άλλες διατάξεις»)

Τέλη κυκλοφορίας – Παράταση έως 26 Φεβρουαρίου 2021
Σχετικά με τα τέλη κυκλοφορίας και την απόσυρση των πινακίδων:
α) Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών, η εξόφληση των τελών κυκλοφορίας παρατείνονται έως τις 26 Φεβρουαρίου 2021.
β) Ηλεκτρονική «κατάθεση» πινακίδων.
Σύμφωνα με  το άρθρο 66 του Ν.4758/2020 (ΦΕΚ 242/Α’/4.12.2020), οι ιδιοκτήτες οχημάτων μπορούν να τα θέσουν ηλεκτρονικά σε ακινησία, χωρίς να χρειάζεται να καταθέσουν ή να αποστείλουν στην Δ.Ο.Υ τις πινακίδες.
Η ηλεκτρονική «κατάθεση» θα γίνεται μέσα από πλατφόρμα που θα λειτουργήσει στην ΑΑΔΕ.
Όσοι κάνουν ηλεκτρονική «κατάθεση» και κινήσουν το όχημα, θα έχουν πρόστιμο 10.000 ευρώ και αν συλληφθούν ξανά το πρόστιμο γίνεται 30.000 ευρώ και αφαιρείται για τρία (3) έτη το δίπλωμα οδήγησης του ιδιοκτήτη ή κατόχου του οχήματος.
Σύμφωνα με το δελτίο τύπου η κατάθεση των πινακίδων μπορεί να γίνει μέχρι 26 Φεβρουαρίου, αλλά θέλει προσοχή στην απόφαση που θα βγει από το αρμόδιο υπουργείο, γιατί το όχημα θα κινείται για δύο μήνες μέσα στην επόμενη χρονιά 2021, το αναφέρω από θέμα ασφαλίστρων, τεκμηρίων, τελών. Ίδωμεν όταν βγει η απόφαση…

Δήλωση για την μείωση της προκαταβολής του 2021
Εάν με την υποβολή αρχικής φορολογικής δήλωσης δεν έχει υπολογιστεί η μείωση έως και 100% της προκαταβολής φόρου  2019, οι  επιχειρήσεις θα πρέπει να υποβάλουν τροποποιητική δήλωση έως το τέλος του έτους για να κερδίσουν τη μείωση.
Σύμφωνα με την Α.1186/2020 «Μείωση προκαταβολής φόρου εισοδήματος φορολογικού έτους 2019» (Α.1186/7.8.2020 (ΦΕΚ 3327/Β’/7.8.2020).
«6. Σε περίπτωση υποβολής αρχικής δήλωσης χωρίς να υπολογιστεί μειωμένη προκαταβολή, η μείωση αυτής επέρχεται με την υποβολή τροποποιητικής δήλωσης για το σκοπό αυτό. Η τροποποιητική αυτή δήλωση δύναται να υποβληθεί μέχρι 30.12.2020.»

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος – φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας