Υπάρχουν πολλές ειδήσεις που θα μπορούσε κάποιος να καταγράψει και να παρουσιάσει σαν θέματα στο παρόν άρθρο. Σταχυολογούμε τα σημαντικότερα.

 Απόστολος Αλωνιάτης*

Υποχρεώσεις που έχουν καταληκτική ημερομηνία την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου.
Προβλήματα έχουν δημιουργηθεί με την προμήθεια των EFT/POS. Η καταληκτική ημερομηνία, μετά τη νέα παράταση, είναι στις 29 Φεβρουαρίου 2024. Όμως ακόμη δεν έχουν ξεκαθαριστεί θέματα που έχουν τεθεί από ανθρώπους της αγοράς προς τη διοίκηση. Το χειρότερο βέβαια είναι ότι ορισμένα θέματα έχουν ειπωθεί και από παράγοντες, αλλά δεν έχουν αποσαφηνιστεί σε κάποια απόφαση της διοίκησης.

Άρνηση τράπεζων
Πρώτα απ’ όλα θα αναφερθούμε στην άρνηση των τραπεζών να προμηθεύσουν τους επιτηδευματίες με μηχανάκια POS. Σύμφωνα με ανάρτηση του προέδρου του Επαγγελματικού Επιμελητήριου Αθήνας (ΕΕΑ) στα κοινωνικά δίκτυα, ο αρμόδιος υπουργός είπε στη διοίκηση του ΕΕΑ «ότι αν κάποιος κάνει αίτηση για POS και η τράπεζα εγγράφως το αρνηθεί δεν θα έχει πρόστιμο».
Εμείς να πιστέψουμε την καλή πρόθεση του αρμόδιου υπουργού, μήπως όμως θα έπρεπε αυτός ο υπουργός να αποτυπώσει σε ένα έγγραφο τη θέση αυτή;
Ο ελεγκτής που θα έλθει να εφαρμόσει τον νόμο του αρμόδιου υπουργού τι θα κάνει;
Μάλλον θα εφαρμόσει τον νόμο γιατί όταν θα έλθει για έλεγχο ο φορολογούμενος δεν καλύπτεται από προφορικές απαντήσεις της διοίκησης αλλά μόνο με γραπτές… εκτός αν δοθούν άλλες οδηγίες. Προς τι όμως οι ανακοινώσεις και τα βαρύγδουπα πρόστιμα;

Ασφαλιστές και POS
Ένα ακόμη μυστήριο που πρέπει να απαντηθεί. Σύμφωνα με τα όσα έχει δημοσιοποιήσει και γι’ αυτό το θέμα ο πρόεδρος του ΕΕΑ, που είναι και το αρμόδιο επιμελητήριο για τους ασφαλιστές, «οι επαγγελματίες του κλάδου που δεν κάνουν απολύτως καμία συναλλαγή με ασφάλιστρα, που δεν εισπράττουν δηλαδή χρήματα για λογαριασμό τρίτων, δεν έχουν καμία υποχρέωση να εγκαταστήσουν POS. Ωστόσο, πρέπει να γνωρίζουν ότι έστω και μια συναλλαγή να γίνει ακόμα και με μετρητά και αν ο ασφαλισμένος την καταγγείλει τότε ο Ασφαλιστής θα είναι αντιμέτωπος με πρόστιμο».
Επιπρόσθετα όσοι έχουν πάνω από 2 συμβάσεις με εταιρείες αλλά έχουν εκχωρήσει το δικαίωμα είσπραξης σε Ασφαλιστικές Εταιρείες ή συνεργαζόμενους συντονιστές πρακτόρων δεν υποχρεούνται να έχουν POS.
Τα σημειώνουμε εδώ για να υπάρχουν όλα συγκεντρωμένα, ώστε αν χρειαστεί να χρησιμοποιηθούν σε ένα έλεγχο, μιας και η διοίκηση δεν τα έχει καταγράψει πουθενά. Θα μου πείτε ότι είναι αυτονόητο ότι από τη στιγμή που δεν έχει το δικαίωμα να εισπράττει χρήματα δεν έχει και την υποχρέωση να έχει POS, αλλά σε αυτό το κράτος δεν λειτουργούν τα αυτονόητα, δυστυχώς.

Νέα πρόστιμα για POS και διασύνδεση
Να ξεκαθαρίσουμε για μια ακόμη φόρα ότι η 29η Φεβρουαρίου 2024, αφορά τη διασύνδεση των Φορολογικών Ηλεκτρονικών Μηχανών (ΦΤΜ) με τα POS και τίποτε άλλο. Σε δεύτερη φάση θα γίνει η διασύνδεση των επιχειρήσεων που εκδίδουν τα παραστατικά τους με Πάροχο Ηλεκτρονική Τιμολόγησης και στη συνέχεια θα πάρουν σειρά όσοι εκδίδουν με απλά ERP ή εμπορικά προγράμματα, όσοι δηλαδή εκδίδουν τα παραστατικά τους με την ΠΟΛ.1002/31.12.2014 και όχι μόνο.
Στην προσπάθεια για γρήγορη διασύνδεση των POS με τις Φορολογικές Ταμειακές Μηχανές (ΦΤΜ), και με δεδομένη την αργή υλοποίηση του προγράμματος, η διοίκηση προχώρησε στη θέσπιση νέων αυστηρότερων προστίμων.
Με τις διατάξεις των άρθρων 42 έως 45 του νομοσχεδίου που κατατέθηκε στη Βουλή και σε συνέχεια του Δ.Τ. του υπ. Οικονομικών (Από 10.000 έως 20.000 ευρώ τα πρόστιμα μη διασύνδεσης POS – Ταμειακών – Αυστηρότερα πρόστιμα και για τους παρόχους) προβλέπονται τα ακόλουθα:
«Τροποποιούνται-συμπληρώνονται διατάξεις του ν. 4987/2022, σχετικά με τη διασύνδεση τερματικών Ηλεκτρονικής Μεταφοράς Κεφαλαίων στο Σημείο Πώλησης ημεδαπής και αλλοδαπής με τη Φορολογική Διοίκηση.
Συγκεκριμένα μεταξύ άλλων:
α. Υποχρεούνται οι αναφερόμενες οντότητες να ολοκληρώνουν τις διαδικασίες αναβάθμισης και διασύνδεσης των Φορολογικών Ηλεκτρονικών Μηχανισμών (Φ.Η.Μ.) ή του λογισμικού ηλεκτρονικής τιμολόγησης με τα τερματικά EFT/POS των χρηστών, εντός των οριζόμενων προθεσμιών.
β. Επιβάλλεται, υπό τις οριζόμενες προϋποθέσεις, χρηματικό πρόστιμο, για παραβάσεις υποχρεώσεων υποβολής δήλωσης ή αποστολής πληροφοριών σχετικών με υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης Φ.Η.Μ. ή εμπορικού/λογιστικού προγράμματος διαχείρισης.
γ. Επανακαθορίζονται οι επιβαλλόμενες κυρώσεις σχετικά με την παραβίαση της υποχρέωσης i) διασύνδεσης των τερματικών Ηλεκτρονικής Μεταφοράς Κεφαλαίων στο Σημείο Πώλησης ημεδαπής και αλλοδαπής με τη Φορολογική Διοίκηση και ii) συμμόρφωσης των οντοτήτων που δραστηριοποιούνται στον τομέα υπηρεσιών πληρωμών μέσω κάρτας, με τις απαιτήσεις λειτουργίας και διασύνδεσης της Α.Α.Δ.Ε. των τερματικών Ηλεκτρονικής Μεταφοράς Κεφαλαίων στο Σημείο Πώλησης.» 

Αιτιολογική έκθεση
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τις νέες διατάξεις:
Άρθρο 42: Ορίζεται η υποχρέωση εισαγωγέων, κατασκευαστών και εμπόρων φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών (Φ.Η.Μ.) που έχουν λάβει άδεια καταλληλότητας να μεριμνήσουν, ώστε οι τύποι Φ.Η.Μ. να είναι συμβατοί με τους τύπους τερματικών «Ηλεκτρονικής Μεταφοράς Κεφαλαίων στο Σημείο Πώλησης (Electronic Funds Transfer at the point of sale, EFT/POS)», για τους οποίους έχουν υποβληθεί δηλώσεις συμμόρφωσης από τους παρόχους τους. Για να επιτευχθεί η συμβατότητα, οι υπόχρεοι πραγματοποιούν τις σχετικές δοκιμές και μετά την επιτυχή περαίωσή τους, συντάσσουν αντίστοιχη δήλωση συμβατότητας. Παρόμοια υποχρέωση ορίζεται και για τους κατασκευαστές και τους παρόχους τεχνικής υποστήριξης σε Εμπορικά/Λογιστικά Προγράμματα Διαχείρισης (Enterprise Resource Planning, «ERP»).
 Άρθρο 43: Καθιερώνεται πρόστιμο χιλίων (1.000€) ευρώ εις βάρος παρόχων υπηρεσιών τεχνικής υποστήριξης Φ.Η.Μ. ή προγραμμάτων διαχείρισης οι οποίοι δεν δηλώνουν τους λήπτες των υπηρεσιών τους, σύμφωνα με απόφαση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) που εκδίδεται κατά την παρ. 5 του άρθρου 14 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας.
Άρθρο 44: Αυστηροποιούνται οι κυρώσεις για χρήστες τερματικών EFT/POS, τα οποία δεν συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις λειτουργίας και διασύνδεσης με την Α.Α.Δ.Ε.. Συγκεκριμένα, το πρόστιμο στην περίπτωση αυτή ανέρχεται σε δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ, όταν ο χρήστης POS είναι επιχείρηση που τηρεί απλογραφικά βιβλία, και είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ, όταν ο χρήστης τηρεί διπλογραφικά βιβλία, τα οποία μειώνονται κατά το ήμισυ όταν οι επιχειρήσεις είναι εγκατεστημένες σε περιοχές ή νησιά με μικρό πληθυσμό, τα οποία δεν είναι τουριστικά. Περαιτέρω, προβλέπεται ότι ανακαλούνται οι άδειες καταλληλότητας φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανών που δεν είναι συμβατές με τερματικά EFT/POS για τα οποία έχει υποβληθεί δήλωση συμμόρφωσης. Σε επιχειρήσεις που παράγουν και υποστηρίζουν ERP, και δεν έχουν διασφαλίσει τη δυνατότητα διασύνδεσης των προγραμμάτων με Φ.Η.Μ. και τύπους τερματικών EFT/POS για τα οποία έχουν εκδοθεί δηλώσεις συμμόρφωσης, επιβάλλεται πρόστιμο δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ και τα παραστατικά πωλήσεων που εκδίδονται από τα αντίστοιχα λογισμικά θεωρείται ότι εκδόθηκαν από μη εγκεκριμένο Φ.Η.Μ.. Οι πάροχοι υπηρεσιών τεχνικής υποστήριξης Φ.Η.Μ. και εγκατάστασης λογισμικού ERP οφείλουν να αναβαθμίσουν τις Φ.Η.Μ. και τα λογισμικά των πελατών τους εντός της προθεσμίας που ορίζεται με απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε.. Αν δεν το πράξουν, ανακαλείται η άδεια τεχνικής υποστήριξης του παρόχου τεχνικής υποστήριξης, ενώ το πρόγραμμα διαχείρισης θεωρείται μη νόμιμο.
Άρθρο 45: Σε παρόχους υπηρεσιών EFT/POS που μολονότι έχουν υποβάλλει αίτηση συμμόρφωσης δεν συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις λειτουργίας και διασύνδεσης με την Α.Α.Δ.Ε., επιβάλλεται πρόστιμο διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ και αν επαναλάβουν την ίδια παράβαση εντός πενταετίας, πρόστιμο τριακοσίων χιλιάδων ευρώ (300.000). Επίσης, για τους παρόχους υπηρεσιών EFT/POS που δεν αναβαθμίζουν τα τερματικά των οποίων είναι διαχειριστές, παύει να ισχύει η δήλωση συμμόρφωσης και τους επιβάλλεται πρόστιμο εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ, αν δεν έχουν αναβαθμίσει καμία συσκευή EFT/POS και στην περίπτωση που έχουν αναβαθμίσει κάποια τερματικά, πρόστιμο πεντακοσίων (500 ) ευρώ ανά τερματικό.
Τα νέα άρθρα ενσωματώνονται στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ΚΦΔ):
– Άρθρο 42: Υποχρεώσεις παρόχων υπηρεσιών τεχνικής υποστήριξης φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών και συστημάτων διαχείρισης επιχειρηματικών πόρων, εισαγωγέων, κατασκευαστών και εμπόρων φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών – Εξουσιοδοτική διάταξη – Τροποποίηση άρθρου 15Β Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας
– Άρθρο 43: Κυρώσεις για παραβάσεις υποχρέωσης υποβολής δήλωσης ή αποστολής πληροφοριών για υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών ή εμπορικού/λογιστικού προγράμματος διαχείρισης – Προσθήκη παρ. 1Β στο άρθρο 54 Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας
– Άρθρο 44: Κυρώσεις για παραβίαση της υποχρέωσης του άρθρου 15Β του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας -Τροποποίηση άρθρου 54Θ Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας – Εξουσιοδοτική διάταξη
– Άρθρο 45: Κυρώσεις για παραβίαση των υποχρεώσεων του άρθρου 15Γ του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας -Εξουσιοδοτική διάταξη – Τροποποίηση άρθρου 54ΙΒ Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας

Έκδοση τιμολογίου μετά τη διασύνδεση
Μπορεί να μην έχει εκδοθεί Κοινή Υπουργική Απόφαση, για τη χρήση του POS αλλά η ΑΑΔΕ εξέδωσε οδηγίες για την έκδοση παραστατικών πωλήσεων από ΦΗΜ που διασυνδέονται και εξοφλούνται με POS και αφορούν χονδρικές συναλλαγές.|
Με την εγκύκλιο 2010/2024 της ΑΑΔΕ διευκρινίζονται ζητήματα σχετικά με την έκδοση παραστατικών πωλήσεων (τιμολογίων, αποδείξεων λιανικής) από οντότητες που διαθέτουν Φορολογικούς Ηλεκτρονικούς Μηχανισμούς (ΦΗΜ) που διασυνδέονται με τερματικά ηλεκτρονικής μεταφοράς κεφαλαίων στο σημείο πώλησης (Electronic Funds Transfer at the point of sale, EFT/POS), αφορούν χονδρικές συναλλαγές και εξοφλούνται μέσω τερματικών EFT/POS.
Η εγκύκλιος αφορά την παροχή διευκρινίσεων σχετικά με την διαδικασία αντικατάστασης αποδείξεων λιανικής, οι οποίες έχουν εκδοθεί μέσω Φορολογικών Ηλεκτρονικών Μηχανισμών (ΦΗΜ) που διασυνδέονται με τερματικά ηλεκτρονικής μεταφοράς κεφαλαίων στο σημείο πώλησης (Electronic Funds Transfer at the point of sale, EFT/POS) βάσει της υπό στοιχεία Α.1098/2022 απόφασης του Διοικητή της ΑΑΔΕ, με τιμολόγια πώλησης σε διενεργούμενες χονδρικές συναλλαγές.
Με την εγκύκλιο διευκρινίζονται ζητήματα σχετικά με την έκδοση παραστατικών πωλήσεων (τιμολογίων, αποδείξεων λιανικής) από οντότητες που διαθέτουν Φορολογικούς Ηλεκτρονικούς Μηχανισμούς (ΦΗΜ) που διασυνδέονται με τερματικά ηλεκτρονικής μεταφοράς κεφαλαίων στο σημείο πώλησης (Electronic Funds Transfer at the point of sale, EFT/POS), αφορούν χονδρικές συναλλαγές και εξοφλούνται μέσω τερματικών EFT/POS.

Ποιους αφορά
– Οντότητες του άρθρου 1 του ν.4308/2014 (δηλαδή όλες οι επιχειρήσεις που είναι υπόχρεες να τηρούν λογιστικά βιβλία και αρχεία και να ενημερώνου το myDATA.
– Ελεγκτικές Υπηρεσίες της ΑΑΔΕ.

Οδηγίες
«Η εγκύκλιος εκδόθηκε με αφορμή ερωτήματα που έχουν τεθεί στην Υπηρεσία μας και προκειμένου να επιλυθούν πρακτικά ζητήματα που έχουν προκύψει κατόπιν θέσης σε ισχύ της υπό στοιχεία Α.1098/2022 απόφασης του Διοικητή της ΑΑΔΕ, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
Οι οντότητες του άρθρου 1 του ν.4308/2014 (ΕΛΠ), που διαθέτουν Φορολογικούς Ηλεκτρονικούς Μηχανισμούς (ΦΗΜ) οι οποίοι διασυνδέονται με τερματικά ηλεκτρονικής μεταφοράς κεφαλαίων στο σημείο πώλησης (Electronic Funds Transfer at the point of sale, EFT/POS) βάσει της υπό στοιχεία Α.1098/2022 απόφασης του Διοικητή της ΑΑΔΕ, για τις διενεργούμενες συναλλαγές λιανικής, εκδίδουν αποδείξεις λιανικών συναλλαγών.
Για τις διενεργούμενες συναλλαγές τους με άλλες οντότητες, για τις οποίες απαιτείται έκδοση τιμολογίου, ενώ η εξόφλησή αυτού πραγματοποιείται μέσω EFT/POS, εκδίδουν:
α) αρχικά απόδειξη λιανικών συναλλαγών μέσω ΦΗΜ, με βάση τα οριζόμενα στην παρ. 8 του άρθρου 12 του ν.4308/2014,
β) στη συνέχεια πιστωτικό στοιχείο λιανικής για την αντικατάσταση της απόδειξης λιανικών συναλλαγών με βάση τα οριζόμενα στην παρ. 4 του ως άνω άρθρου και τέλος,
γ) ισόποσο τιμολόγιο προς την πράγματι αντισυμβαλλόμενη οντότητα για την ορθή απεικόνιση της συναλλαγής.
Στην περίπτωση κατά την οποία η έκδοση του τιμολογίου προηγείται της εξόφλησης αυτού, εκδίδεται απόδειξη λιανικών συναλλαγών και εν συνεχεία πιστωτικό στοιχείο λιανικής κατά την εξόφλησή του, σύμφωνα με τα ανωτέρω.
Τα ως άνω εκδοθέντα παραστατικά, διαβιβάζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα της υπό στοιχεία Α.1138/2020 κοινής απόφασης του Υφυπουργού Οικονομικών και του Διοικητή της ΑΑΔΕ.
Σημειώνεται ότι η εκδοθείσα απόδειξη, καθώς και το πιστωτικό στοιχείο λιανικής πώλησης παραμένουν στην οντότητα-εκδότη, η οποία υποχρεούται να τα διαφυλάσσει, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν. 4308/2014.».

Η εγκύκλιος θυμίζει λίγο το στοίχο του τραγουδιού «φτάνει, φτάνει, φτάνει η έκδοση των παραστατικών κύκλους κάνει».
Μπορεί να δίνεται απάντηση, έστω και με αυτόν το περίεργο τρόπο, στο ερώτημα της χρήσης του POS, σε περίπτωση που αυτό είναι συνδεδεμένο με την ΦΤΜ.
Ακόμη όμως δεν έχουν δοθεί απαντήσεις σχετικά με άλλα ερωτήματα, που έχουν τεθεί.
Για παράδειγμα το γίνεται με τα βενζινάδικα που έχουν και το σύστημα εισροών – εκροών για την πώληση καυσίμων, έχουν ΕΑΦΔΣΣ, για λίγες μέρες ακόμη, για την έκδοση των τιμολογίων αντικατάστασης και μπορεί να έχουν και ταμειακή μηχανή.
Το POS λοιπόν θα διασυνδεθεί στην ταμειακή μηχανή και το ερώτημα είναι τι γίνεται όταν κάποιος θέλει να πληρώσει το καύσιμο με πιστωτική ή χρεωστική κάρτα. Θα πρέπει η επιχείρηση να αποκτήσει δεύτερο ελεύθερο POS ή θα κάνουμε κύκλους τα εκδοθέντα παραστατικά;
Το ίδιο συμβαίνει με ένα λογιστικό γραφείο ή ένα γιατρό π.χ. δερματολόγο. Στην πρώτη περίπτωση μπορεί στο λογιστικό γραφείο να υπάρχει και ένα φωτοτυπικό μηχάνημα. Για τις φωτοτυπίες πρέπει να υπάρχει ταμειακή μηχανή ενώ για την παροχή λογιστικών εργασιών εκδίδει παραστατικά χωρίς την χρήση Φορολογικού Ηλεκτρονικού Μηχανισμού (ΦΗΜ).
Πως θα γίνει η χρήση του POS για τις εισπράξεις της λογιστικής υπηρεσίας;
Στη δεύτερη περίπτωση αν ο γιατρός δερματολόγος έχει και κρέμες που εμπορεύεται άρα έχει υποχρεωτικά ταμειακή μηχανή που θα διασυνδεθεί με το POS, θα μπορεί να εισπράττει με κάρτα και τις ιατρικές επισκέψεις ή θα χρειαστεί και δεύτερο POS;
Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα της αγοράς που χρίζουν απαντήσεων.

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.