Κλείσαμε μήνα από το «άνοιγμα» της πλατφόρμας των φορολογικών δηλώσεων και ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί, ούτε οι οδηγίες για την εφαρμογή των διατάξεων των αποφάσεων, για την υποβολή τους, ούτε και οι προσυμπλήρωση των στοιχείων που πρέπει να υπάρχουν στις δηλώσεις. Ερωτήματα υπάρχουν και για τον τρόπο καταγραφής και φορολόγησης ορισμένων εισοδήματών στα έντυπα (π.χ. για τη συμβολαιακή γεωργία).

Απόστολος Αλωνιάτης* 

Επίσης, τα έντυπα δεν περιλαμβάνουν ακόμη επιδόματα, αλλά και μισθούς από νοσοκομεία του δημοσίου. Όσο για το έντυπο φορολογίας νομικών προσώπων, γνωστό και ως έντυπο «Ν», δεν έχουμε ακόμη καμία πληροφορία για τις αλλαγές που θα έχει.
Μήπως θα πρέπει από τώρα να δει η διοίκηση την παράταση των δηλώσεων τουλάχιστον μέχρι το τέλος Ιουλίου, και να μην περιμένει την τελευταία στιγμή;

Ρυθμίσεις

Μετά από τη θέσπιση του νόμου ν.5036/2023, για την αναβίωση της παλιάς ρύθμισης και την νέα ρύθμιση σε 72 δόσεις, πολλοί πίστεψαν ότι μπορούν να ενταχθούν και θα πάρουν μια ανάσα για αποπληρωμή των φορολογικών και ασφαλιστικών τους υποχρεώσεων
Απ’ ότι αποδείχθηκε όμως άνθρακες ο θησαυρός, καθώς στην πράξη ελάχιστες είναι οι επιχειρήσεις και οι φορολογούμενοι – ασφαλισμένοι, που μπορούν να επανενταχθούν στις 120 δόσεις, ή να μπουν στη νέα ρύθμιση έως 72 δόσεις.
Στην έρευνα που κάναμε, βρήκαμε λογιστικά γραφεία που είχαν 100% αποτυχία στην επανένταξη πελατών τους στις 120 δόσεις.
Το σύστημα πετάει εκτός τους περισσότερους επαγγελματίες που προσπαθούν να ενταχθούν στα προγράμματα, διακανονισμού των «κόκκινων» οφειλών στην εφορία, που άνοιξαν μέσα στο Πάσχα ως «αναβίωση» παλαιότερων ρυθμίσεων για όσους έχουν δημιουργήσει χρέη και οφειλές για να μπορέσουν να τακτοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους.
Κοιτώντας πιο προσεκτικά τα κριτήρια ένταξης, αλλά και τις ανακοινώσεις του υπουργού Οικονομικών, Χρήστου Σταϊκούρα, διαπιστώνει κανείς πως πρόκειται για οφειλές που δημιουργήθηκαν την προηγούμενη διετία, και συγκεκριμένα από την 1^η Νοεμβρίου του 2021 μέχρι τον Φεβρουάριο του 2023.
Αφενός, οι συγκεκριμένες ημερομηνίες αφήνουν εκτός την κρίσιμη περίοδο ξεσπάσματος της πανδημίας.
Αφετέρου, αν κάποιος είχε μπει σε ρύθμιση 24 ή 48 δόσεων, «πιέζεται» λόγω της νέας κρίσης στην οικονομία και θέλει να ωφεληθεί από τις ρυθμίσεις αυτές, δεν μπορεί να κάνει μετάπτωση, δηλαδή να μεταφέρει το χρέος του σε 36, 72 ή 120 δόσεις.
«Η ρύθμιση των 36-72 δόσεων είναι αναποτελεσματική και αφήνει εκτός 8 στους 10 επαγγελματίες, βιοτέχνες και εμπόρους. Ρυθμίζει οφειλές που γεννήθηκαν από 1/11/21 έως ½/23, άρα μένουν εκτός προγενέστερα χρέη» δηλώνει ο Γιώργος Καββαθάς, πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών, Βιοτεχνών, Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΒΕ).
Αντίστοιχη είναι και η δήλωση του Γιάννη Χατζηθεοδοσίου, προέδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΕΑ). Σύμφωνα με τον ίδιο, οι 8 στους 10 δεν μπορούν να μπουν στη ρύθμιση των 36 ή 72 δόσεων.
Ο πρόεδρος τονίζει ότι: «Έντονη ανησυχία για το άμεσο μέλλον των μικρομεσαίων προκαλούν τα πρώτα σημάδια από τη διαδικασία υπαγωγής στις ρυθμίσεις για την εξόφληση οφειλών. Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό οφειλετών, οι εκτιμήσεις της αγοράς είναι για περίπου 8 στους 10, δεν μπορεί να μπει στη νέα ρύθμιση των 72 ή 36 δόσεων, εξαιτίας των προϋποθέσεων που έχει βάλει το οικονομικό επιτελείο…».
Λέει επίσης ο κ. Χατζηθεοδοσίου: «Σύμφωνα με όσα ισχύουν, η νέα ρύθμιση 36 ή 72 δόσεων αφορά όσους την 1^η Νοεμβρίου του 2021 δεν είχαν ληξιπρόθεσμες ή αρρύθμιστες οφειλές, ενώ ταυτόχρονα κατέβαλαν όλες τις δόσεις των ρυθμίσεων των 120 ή 72 δόσεων, εφόσον είχαν τέτοιες ρυθμίσεις. Δηλαδή, στο πεδίο της νέας ρύθμισης υπάγονται οφειλές που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες μετά την 1^η Νοεμβρίου του 2021. Όμως, όπως είχε τονίσει το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών από την πρώτη στιγμή που έγιναν οι σχετικές ανακοινώσεις, το κυβερνητικό επιτελείο δεν υπολόγισε καθόλου το δύσκολο διάστημα της πανδημίας και τα χρέη που «γεννήθηκαν» τότε. Άρα ένας πολύ μεγάλος αριθμός οφειλετών μένει εκτός της νέας ρύθμισης, ενώ εκτιμώ ότι και οι λίγοι που τελικά θα υπαχθούν, θα πιεστούν πάρα πολύ εξαιτίας του μεγάλου ύψους των επιτοκίων. Το ποσοστό 4,38% για τις 36 δόσεις και 5,87% για τις 72 δόσεις είναι σίγουρα ένας επιπλέον «πονοκέφαλος». Δυσκολίες αναμένεται να παρουσιαστούν και στην αναβίωση των 120 δόσεων, λόγω της υποχρεωτικής καταβολής δύο δόσεων για να μπορέσει κάποιος οφειλέτης να ξαναμπεί. Η πλειονότητα των μικρομεσαίων βρίσκεται σήμερα σε τέτοια οικονομική κατάσταση που πολλοί δεν θα καταφέρουν να ανταποκριθούν σε αυτή την προϋπόθεση».
Και καταλήγει: «Το αποτέλεσμα θα είναι να δούμε στο άμεσο μέλλον τη δέσμευση τραπεζικών λογαριασμών λόγω οφειλών ενώ θα διακυβευθεί η λειτουργία χιλιάδων μικρομεσαίων επιχειρήσεων που δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε τόσα βάρη. Αν δεν δοθεί μία πραγματική ευκαιρία στους οφειλέτες να ρυθμίσουν τα χρέη τους, οι συνέπειες για το επιχειρείν και την οικονομία θα είναι τραγικές και θα επηρεάσουν άμεσα και το κομμάτι της απασχόλησης. Με δεδομένο ότι εισερχόμαστε και επίσημα σε προεκλογική περίοδο, άρα είναι ελάχιστες οι πιθανότητες βελτίωσης της ρύθμισης αυτή την στιγμή, καλούμε τα κόμματα εξουσίας να δεσμευθούν ότι με το που θα βγει νέα κυβέρνηση –είτε αυτοδύναμη, είτε συνεργασίας- θα δώσει άμεσα λύση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι οφειλέτες». 

Άδεια λογιστή
Μια πρώτη, όχι ολοκληρωμένη κατά την άποψη μας, νίκη, αποτελεί η ψήφιση της διάταξης για την άδεια του λογιστή.
Σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 67 του ν.5042/2023:
«Άρθρο 67. Δυνατότητα παράτασης προθεσμιών υποβολής φορολογικών και ασφαλιστικών δηλώσεων και καταστάσεων, σε περίπτωση ασθένειας, τοκετού ή θανάτου λογιστή φοροτεχνικού
Σε περίπτωση που λογιστής φοροτεχνικός νοσηλεύεται για διάστημα τουλάχιστον τριών (3) ημερών σε δημόσιο ή ιδιωτικό νοσοκομείο, λόγω ασθένειας ή τοκετού, που αποδεικνύεται από τα σχετικά έγγραφα του νοσοκομείου νοσηλείας του, οι προθεσμίες υποβολής των φορολογικών και ασφαλιστικών δηλώσεων και καταστάσεων του ιδίου και των εντολέων πελατών του, οι οποίες λήγουν εντός του διαστήματος από την πρώτη (1η) μέχρι και την τριακοστή (30ή), κατ’ ανώτατο όριο, ημέρα νοσηλείας του, παρατείνονται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από αυτόν της έκδοσης του εξιτηρίου, εφόσον η νοσηλεία δεν υπερβαίνει τις τριάντα (30) ημέρες ή μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από αυτόν εντός του οποίου συμπληρώθηκε νοσηλεία τριάντα (30) ημερών, για μεγαλύτερης διάρκειας νοσηλεία.
Η παρ. 1 ισχύει για τους εντολείς πελάτες για τους οποίους ο λογιστής φοροτεχνικός αποδεδειγμένα ήταν εξουσιοδοτημένος μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE, ήδη κατά τον προηγούμενο μήνα της ημερομηνίας εισαγωγής του στο νοσοκομείο και παραμένει εξουσιοδοτημένος, σύμφωνα με τα στοιχεία της σχετικής εξουσιοδότησης.
1. Σε περίπτωση θανάτου λογιστή φοροτεχνικού, οι προθεσμίες της παρ. 1 παρατείνονται μέχρι το τέλος του μεθεπόμενου μήνα από αυτόν του θανάτου.
2. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, δύναται να εξειδικεύονται οι λεπτομέρειες για την εφαρμογή του παρόντος.
3. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος καταργείται το άρθρο 93 του ν. 4764/2020 (Α’ 256).»

Εδώ πρέπει αν πούμε ότι η σχετική διάταξη δεν περιλαμβάνει συναδέλφους που κάνουν θεραπείες (π.χ. ακτινοβολίες ή χημειοθεραπείες). Ακόμη η διάταξη θέλει αρκετές διευκρινήσεις ή και συμπληρώσεις. Για παράδειγμα τι γίνεται με τις δηλώσεις στο ΓΕΜΗ;
Ελπίζουμε οι εφαρμοστικές εγκύκλιοι να εκδοθούν γρήγορα, γιατί η εμπειρία μας από το άρθρο 93 του ν.4767/2020, μας έχει δείξει ότι, αυτό εφαρμόστηκε μόνο για τις φορολογικές δηλώσεις, αφού το υπουργείο Εγασίας και οι εποπτευόμενοι φορείς τους δεν εξέδωσαν ποτέ τα σχετικά έγραφα για την εφαρμογή του.

Ασθένεια και δηλώσεις
Με την ευκαιρία να θυμίσουμε ότι για μία ακόμη χρονιά η απόφαση για τον τύπο και περιεχόμενο της φορολογικής δηλώσεις, περιλαμβάνει και σχετική διάταξη, που ορίζει τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν για την υποβολή της φορολογικές δήλωσης σε περίπτωση ασθένειας ή θανάτου του λογιστή.
Η απόφαση Α.1042/30.3.2023, αναφέρει σχετικά με την υποβολή της φορολογικής δήλωσης και στο κεφάλαιο «Υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων», αναφέρει ότι:
i. Οι ετήσιες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2022, των υπόχρεων της παρ. 1 του άρθρου 67 του ν.4172/2013 (Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος, εφεξής ΚΦΕ), υποβάλλονται υποχρεωτικά, με χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω διαδικτύου και συγκεκριμένα με τη χρήση της διαδικτυακής Υπηρεσίας Υποβολής Δηλώσεων Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων της ΑΑΔΕ, μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE, έως την ημερομηνία που ορίζουν οι οικείες διατάξεις. Οι ίδιες ημερομηνίες ισχύουν και για τις δηλώσεις που, κατ’ εξαίρεση, δε θα υποβληθούν με τον ανωτέρω τρόπο αλλά σε χειρόγραφη μορφή στις Δ.Ο.Υ.
ii. Οι εκπρόθεσμες αρχικές και τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φορολογικών ετών 2017 και έπειτα, υποβάλλονται υποχρεωτικά με τη χρήση της ανωτέρω διαδικτυακής Υπηρεσίας υποβολής δηλώσεων μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE.
iii. Οι δηλώσεις που, κατ’ εξαίρεση, δεν υποβάλλονται με χρήση της διαδικτυακής Υπηρεσίας υποβολής δηλώσεων μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE, κατά τα αναφερόμενα ανωτέρω, υποβάλλονται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. (χειρόγραφες δηλώσεις) είτε με αποστολή αιτήματος μέσω της εφαρμογής “Τα Αιτήματά μου” στην ψηφιακή πύλη myAADE (https://www1.aade.gr/gsisapps5/myaade/#!/arxiki) σύμφωνα με την υπό στοιχεία Α. 1054/2022 απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ, στο οποίο επισυνάπτεται αρχείο σάρωσης (scan) του εντύπου Ε1 της δήλωσης και των συνυποβαλλόμενων εντύπων (συμπληρωμένων), των συνοδευτικών δικαιολογητικών και λοιπών εγγράφων είτε με αποστολή των ανωτέρω με φυσικό φάκελο, ταχυδρομικά με συστημένη επιστολή ή με υπηρεσία ταχυμεταφοράς. Τα στοιχεία επικοινωνίας των Δ.Ο.Υ. είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα της ΑΑΔΕ στο διαδίκτυο (www.aade.gr/menoy/aade/epikoinonia>Στοιχεία Επικοινωνίας Υπηρεσιών ΑΑΔΕ για ραντεβού). Ως ημερομηνία υποβολής των δηλώσεων που υποβάλλονται στη Δ.Ο.Υ. θεωρείται είτε η ημερομηνία αποστολής του αιτήματος στην εφαρμογή “Τα Αιτήματά μου” και η υποβολή της δήλωσης λαμβάνεται ως εμπρόθεσμη, εφόσον το αίτημα καταχωρηθεί στην εφαρμογή μέχρι το πέρας της τελευταίας ημέρας της καταληκτικής προθεσμίας υποβολής, είτε η ημερομηνία αποστολής του φυσικού φακέλου που προκύπτει από τη σφραγίδα του Ταχυδρομείου ή της υπηρεσίας ταχυμεταφοράς. Το αποδεικτικό του ταχυδρομείου ή της υπηρεσίας ταχυμεταφοράς, αποτελεί αποδεικτικό υποβολής της δήλωσης και υπέχει θέση απόδειξης παραλαβής εκ μέρους του αποδέκτη.
Επίσης, είναι δυνατή η υποβολή των ανωτέρω δηλώσεων με κατάθεση στο γραφείο πρωτοκόλλου της Δ.Ο.Υ. Μέσω της εφαρμογής «τα Ραντεβού μου» στην ψηφιακή πύλη myAADE παρέχεται η δυνατότητα προγραμματισμού ραντεβού για την υποβολή των δηλώσεων.

Εξουσιοδότηση λογιστή
α. Τα παραπάνω ισχύουν για δηλώσεις που υποβάλλονται είτε από τους ίδιους τους φορολογούμενους με τους προσωπικούς τους κωδικούς πρόσβασης, είτε από εξουσιοδοτημένο φοροτεχνικό – λογιστή – λογιστικό γραφείο με τους προσωπικούς του κωδικούς πρόσβασης.
β. Η εξουσιοδότηση προς τον φοροτεχνικό – λογιστή – λογιστικό γραφείο αφορά στη διαχείριση των εντύπων Ε1, Ε2 και Ε3 και πραγματοποιείται διαδικτυακά στην εφαρμογή διαχείρισης εξουσιοδοτήσεων του λογαριασμού του φορολογούμενου, μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE.
γ. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 93 ν. 4764/2020, σε περίπτωση που λογιστής – φοροτεχνικός βεβαιωμένα πάσχει από κορωνοϊό COVID-19 και εξαιτίας αυτού έχει νοσηλευτεί σε δημόσιο νοσοκομείο που παρέχει νοσηλεία για κορωνοϊό COVID-19, όπως αυτό αποδεικνύεται από τη σχετική βεβαίωση του εν λόγω νοσοκομείου, οι προθεσμίες υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος του ιδίου και των εντολέων πελατών του που λήγουν σε ημερομηνίες που συμπίπτουν με τη διάρκεια της νοσηλείας του, παρατείνονται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα που ακολουθεί τον μήνα του εξιτηρίου. Η εν λόγω ρύθμιση ισχύει για τους εντολείς πελάτες για τους οποίους ο λογιστής φοροτεχνικός αποδεδειγμένα έχει εξουσιοδοτηθεί με τον ανωτέρω αναφερόμενο τρόπο, κατά τον προηγούμενο μήνα της ημερομηνίας εισαγωγής του στο νοσοκομείο και παραμένει εξουσιοδοτημένος, σύμφωνα με τα στοιχεία της σχετικής εξουσιοδότησης. Σε περίπτωση θανάτου λογιστή φοροτεχνικού λόγω κορωνοϊού COVID-19, οι ως άνω προθεσμίες παρατείνονται μέχρι την εξουσιοδότηση του εντολέα πελάτη του σε άλλον λογιστή φοροτεχνικό και σε κάθε περίπτωση όχι πέραν των τριών μηνών από την ημερομηνία θανάτου.
Προσοχή! Στις συγκεκριμένες περιπτώσεις η δήλωση φορολογίας εισοδήματος υποβάλλεται εντός των νέων προθεσμιών στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., κατά τα αναφερόμενα στην παρ. 1γ του παρόντος, χωρίς την επιβολή προστίμου του άρθρου 54 και υπολογισμού του τόκου του άρθρου 53 του ΚΦΔ. 

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.

_______________
Υ.Γ. Αυτό λοιπόν ήταν! Οι εκλογές προκηρύχθηκαν και οδεύουμε προς την εφαρμογή της θέλησης του κυριάρχου λαού στις 21 Μαΐου ή …;
Να σημειώσουμε ότι «πάμε σε εκλογές» με την έκδοση της εγκυκλίου Ε.2028/12.4.2023 και διευκρινήσεις για την επιβολή τσουχτερών προστίμων για παραβάσεις μη τήρησης λογιστικών αρχείων και μη διαφύλαξης φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών (ΦΗΜ) και φορολογικών μνημών και αρχείων που δημιουργούν οι ΦΗΜ, που έδωσε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), κατ’ εφαρμογή του άρθρου 54 Ε του Κώδικά Φορολογικής Διαδικασίας (ΚΦΔ – Ν.4987/2022).