Με πολλές εκκρεμότητες αρχίζει ο μήνας Δεκέμβριος, μιας και ακόμη περιμένουμε την κατάθεση του φορολογικού νομοσχεδίου που παραδοσιακά συνοδεύει την ψήφιση του προϋπολογισμού.

Απόστολος Αλωνιάτης*

Ένα νομοσχέδιο που εκτός από τη νομοθέτηση των υπόλοιπων εξαγγελιών του πρωθυπουργού στη Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης, θα φέρει μαζί του και την «αποκάλυψη» των προθέσεων τις κυβέρνησης για θέματα όπως ο νέος ΕΝΦΙΑ και το «ποινολόγιο», δηλαδή τα πρόστιμα και τις λοιπές ποινές, στην ηλεκτρονική υποβολή των οικονομικών στοιχείων στην πλατφόρμα myDATA της ΑΑΔΕ.
Οι υποχρεώσεις μέχρι το τέλος του χρόνου, πέρα από τις γνωστές που αφορούν την υποβολή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος ορισμένων κατηγοριών, είναι αυξημένες και για τη φετινή χρονιά. 

Γονικές παροχές
Σημαντική κίνηση παρουσιάζεται στο συμβολαιογραφικά γραφεία για τη μεταβίβαση ακινήτων από τους γονείς στα παιδιά, και όχι μόνο.
Την κινητικότητα αυτή δεν την πυροδότησε τόσο η νέα διάταξη για την αύξηση του αφορολόγητου έως 800.000, αλλά η αναμενόμενη εφαρμογή των νέων αντικειμενικών τιμών ζώνης από 1.1.2022, που σε πολλές περιοχές συνεπάγεται και την αύξηση της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων, αξία πάνω στην οποία υπολογίζεται τόσο ο φόρος, όσο και τα έξοδα που αφορούν τη μεταβίβαση.
Η μεγαλύτερη κίνηση εντοπίζεται στα συμβολαιογραφικά γραφεία των περιοχών που έχει αποφασιστεί η μεγαλύτερη αύξηση στις τιμές ζώνης, με αποτέλεσμα την αύξηση της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων, όπως για παράδειγμα στο Χαλάνδρι όπου η τιμή ζώνης από 1.250 ευρώ, ανεβαίνει στα 1.700 ευρώ, με αποτέλεσμα πέρα από την εμπορική αξία, που ελάχιστα επηρεάζεται από τις αντικειμενικές αξίες, να έχουμε μια αύξηση των εξόδων μεταβίβασης, για τις γονικές παροχές και τις δωρεές, αφού τα έξοδα στην συγκεκριμένη περίπτωση, υπολογίζονται πάνω στη αντικειμενική αξία.
Μία ακόμη περίπτωση είναι αυτή του Αμαρουσίου, όπου η αύξηση τις τιμής ζώνης από 1.300 ανεβαίνει σε 2.000 ευρώ το τετραγωνικό με αποτέλεσμα την αντίστοιχη αύξηση της αντικειμενικής αξίας.

Για πρώτη φορά στο σύστημα
Εκτός από τις περιοχές με μεγάλη αύξηση της τιμής ζώνης, κινητικότητα στις μεταβιβάσεις παρουσιάζονται και σε περιοχές που εντάχθηκαν για πρώτη φορά στο αντικειμενικό σύστημα υπολογισμού της αξίας τους, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλη αύξηση στην αντικειμενική αξία των ακινήτων.
Στις περιοχές αυτές καταγράφονται άλλωστε και οι μεγαλύτερες αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες.
Για παράδειγμα, στο Λαγονήσι η αύξηση της βάσης υπολογισμού της αντικειμενικής αξίας, δηλαδή η τιμή ζώνης, από 750 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο ανεβαίνει στα 1.450 ευρώ, διπλασιάζοντας, σχεδόν, την αντικειμενική αξία των ακινήτων και κατά συνέπεια την αξία των εξόδων μεταβίβασης.

Προβλήματα με τον ΕΝΦΙΑ
Βέβαια για να κάνει κάποιος τους υπολογισμούς του για την καλύτερη «εκμετάλλευση» των αλλαγών που θα κάνει στην περιουσιακή του κατάσταση, σημαντικό ρόλο έρχεται να «παίξει» και η φορολογική αντιμετώπιση της συσσώρευσης της περιουσίας σ’ ένα άτομο.
Είναι γνωστό ότι σήμερα για περιουσιακά στοιχεία αξίας πάνω των 250.000 ευρώ υπάρχει ο συμπληρωματικός φόρος πέρα από τον ΕΝΦΙΑ.
Η κυβέρνηση έχει εξαγγείλει αλλαγές στον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ, αλλά δεν έχει ακόμη υλοποιήσει, ή μάλλον για την ακρίβεια, δεν έχει ξεκαθαρίσει, τη θέση της πάνω σε αυτό το θέμα.
Αποτέλεσμα είναι να μην γνωρίζουμε σήμερα, ένα μήνα πριν από την ολοκλήρωση του 2021, τι ΕΝΦΙΑ θα πληρώσουν οι ιδιοκτήτες ακίνητων για το 2022, δηλαδή για τα ακίνητα που θα έχουν στην κατοχή τους την 1η Ιανουαρίου του 2022. Έως γνωστό ο ΕΝΦΙΑ υπολογίζεται πάνω στα ακίνητα που κατέχει ο φορολογούμενος την 1η Ιανουάριου εκάστου φορολογικού έτους. Δηλαδή αν κάποιος στις 2 Ιανουαρίου πουλήσει ένα ακίνητο, τον ΕΝΦΙΑ της χρονιάς θα τον πληρώσεις ο πωλητής, διότι αυτός κατείχε το ακίνητο την 1η Ιανουαρίου.

Εμπρόθεσμες δηλώσεις
Οι παρακάτω δηλώσεις κατατίθενται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του έτους που για το 2021 είναι η Παρασκευή 31 Δεκεμβρίου, και θεωρούνται εμπρόθεσμες, δηλαδή δεν έχουν πρόστιμο.
i. Δήλωση θανόντων
ii. Δηλώσεις κατοίκων εξωτερικού, που έγινε δεκτή η μεταφορά τους στη Δ.Ο.Υ. κατοίκων εξωτερικού.
iii. Δηλώσεις Αγροτών
iv. Υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων με φορολογικό έτος που λήγει στις 30 Ιουνίου
v. Δήλωση αναδρομικών αποδοχών, οι οποίες εισπράχθηκαν μέσα στο φορολογικό έτος 2020
vi. Λοιπές δηλώσεις αναδρομικών
Σύμφωνα με την απόφαση για τον τύπο και το περιεχόμενο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων φορολογικού έτους 2020 (Α.1118/2021 – ΦΕΚ 2226/Β’/27.5.2021):
«Οι τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που υποβάλλονται από μισθωτούς ή συνταξιούχους με αναδρομικά μισθών ή συντάξεων προηγουμένων ετών, αναδρομικά επιδομάτων ανεργίας, αμοιβών ιατρών του ΕΣΥ από απογευματινά ιατρεία νοσοκομείων του ΕΣΥ, παραλαμβάνονται χωρίς πρόστιμα και τόκους, μέχρι το τέλος του φορολογικού έτους στο οποίο εκδόθηκαν, κατά περίπτωση, οι βεβαιώσεις αποδοχών ή συντάξεων.
|Οι παραπάνω δηλώσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά από το φορολογικό έτος 2015 και εφεξής, ενώ για το φορολογικό έτος 2014 και προηγούμενα υποβάλλονται ή αποστέλλονται με τους προβλεπόμενους τρόπους στη Δ.Ο.Υ.
Οι τροποποιητικές δηλώσεις που υποβάλλονται εκπρόθεσμα, όχι λόγω υπαιτιότητας του δικαιούχου των εισοδημάτων, αλλά εξαιτίας εκπρόθεσμης αποστολής αρχικού ή τροποποιητικού ηλεκτρονικού αρχείου στην Α.Α.Δ.Ε., μηνιαίου ή ετήσιου, από τον εργοδότη/αρμόδιο φορέα που έχει την υποχρέωση, όπως και σε κάθε περίπτωση εκπρόθεσμης έκδοσης, διόρθωσης και χορήγησης βεβαίωσης από υπόχρεο φορέα, όταν αυτή είναι απαραίτητη για την συμπλήρωση και την υποβολή δήλωσης, θεωρούνται εμπρόθεσμες εφόσον υποβάλλονται εντός του φορολογικού έτους που εκδόθηκαν οι βεβαιώσεις από τον φορέα.
Προκειμένου να μην επιβληθούν πρόστιμα και να μην υπολογιστούν τόκοι, η υποβολή αυτών των τροποποιητικών δηλώσεων πραγματοποιείται χειρόγραφα ή με αποστολή με τους προβλεπόμενους τρόπους στη Δ.Ο.Υ. Πρόστιμα δεν επιβάλλονται και τόκοι δεν υπολογίζονται και στις περιπτώσεις που οι βεβαιώσεις αυτές χορηγούνται εκπρόθεσμα από φορέα αλλοδαπής.
Να θυμίσουμε ότι:
– Τροποποιητικές δηλώσεις που κατατίθεται μέχρι την ημερομηνία λήξης των φορολογικών δηλώσεων δεν έχουν πρόστιμο.
– Οι εμπρόθεσμές και εκπρόθεσμες αρχικές και τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος από το φορολογικό έτος 2015 και έπειτα υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου. Οι χειρόγραφες δηλώσεις υποβάλλονται είτε με ψηφιακή απεικόνιση (scan), μέσω μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στον Προϊστάμενο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. ή με φυσικό φάκελο, ταχυδρομικά ή με συστημένη επιστολή ή με υπηρεσία ταχυμεταφοράς. Επίσης, είναι δυνατή η κατάθεσή τους στο γραφείο πρωτοκόλλου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ.
Τα στοιχεία επικοινωνίας των Δ.Ο.Υ. είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα της Α.Α.Δ.Ε. στο διαδίκτυο (aade. gr/menoy/epikoinonia>ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ>ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ). Ως ημερομηνία υποβολής των δηλώσεων θεωρείται η ημερομηνία αποστολής του μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή η ημερομηνία που προκύπτει από τη σφραγίδα του Ταχυδρομείου ή της υπηρεσίας ταχυμεταφοράς. Το αυτοματοποιημένο μήνυμα που αποστέλλεται ως απάντηση στο ηλεκτρονικό μήνυμα του φορολογούμενου ή το αποδεικτικό του ταχυδρομείου ή της υπηρεσίας ταχυμεταφοράς, αποτελεί αποδεικτικό υποβολής των δηλώσεων και υπέχει θέση απόδειξης παραλαβής εκ μέρους του αποδέκτη.

Πως και πότε υποβάλλουμε την αίτηση για το επίδομα θέρμανσης;
Για να ζεσταθεί εκτός από σπίτι και το… πορτοφόλι μας
Θα πρέπει ακόμη να εντάξουμε στις, άμεσες, εκκρεμότητες την κατάθεση της αίτησης για το επίδομα θέρμανσης και αυτό γιατί οι προθεσμίες δεν είναι το τέλος του έτους αλλά η 15η Δεκεμβρίου.
Στις οδηγίες που έδωσε η ΑΑΔΕ, μεταξύ άλλων σημειώνει:

i. Μέχρι πότε έχω προθεσμία υποβολής αίτησης για το επίδομα θέρμανσης;
– Μέχρι και τις 15 Δεκεμβρίου 2021.
Σε περίπτωση που η αίτηση υποβληθεί έως και την 30ή Νοεμβρίου 2021 από αιτούντα που ήταν δικαιούχος του επιδόματος θέρμανσης και κατά τη χειμερινή περίοδο 2020/2021, λαμβάνει έως την 10η Δεκεμβρίου 2021 ως προκαταβολή του δικαιούμενου, σύμφωνα με την απόφαση Α.1243/2021, επιδόματος θέρμανσης το ποσό επιδόματος που του είχε καταβληθεί κατά τη χειμερινή περίοδο 2020/2021.Το ποσό της προκαταβολής θα αφαιρείται από τις αμέσως επόμενες καταβολές του επιδόματος.

ii Ποιες αγορές καυσίμων θέρμανσης θα συμμετέχουν στο επίδομα θέρμανσης της περιόδου 2021-2022;
Οι αγορές που αφορούν σε πετρέλαιο εσωτερικής καύσης θέρμανσης, φυσικό αέριο, υγραέριο, καυσόξυλα, βιομάζα (πέλετ) και θερμική ενέργεια μέσω τηλεθέρμανσης υπό τον όρο ο δικαιούχος να πραγματοποιήσει αγορές των επιδοτούμενων ειδών καυσίμων από 1 Οκτωβρίου 2021 έως και 31η Μαρτίου 2022 και ειδικά για το πετρέλαιο θέρμανσης οι αγορές που πραγματοποιούνται από 15 Οκτωβρίου 2021, ημερομηνία από την οποία αρχίζει η διάθεσή του.
Κατ’ εξαίρεση για τα καυσόξυλα οι αγορές πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί από την 1η Ιουνίου 2021 έως την 31η Μαρτίου 2022.
ΠΡΟΣΟΧΗ! Κάθε δικαιούχος δικαιούται επιδότησης ενός μόνο είδους καυσίμου θέρμανσης.

iii. Μέσω της εφαρμογής ΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΑ ΜΟΥ για ποια είδη καυσίμων θέρμανσης πρέπει να καταχωρίσω αποδείξεις;
Για όλα τα είδη καυσίμων θέρμανσης, εκτός του πετρελαίου θέρμανσης. Για το πετρέλαιο θέρμανσης, υποχρέωση καταχώρισης των παραστατικών στην Υπηρεσία μας, έχει ο διακινητής πετρελαίου θέρμανσης (ΔΙ.ΠΕ.ΘΕ.), στο πληροφοριακό σύστημα ΗΦΑΙΣΤΟΣ. Η εκπρόθεσμη καταχώριση, μετά το πέρας των 14 ημερών από την ημερομηνία αγοράς, επιφέρει πρόστιμο στο μέλος ΔΙ.ΠΕ.ΘΕ.

iv. Μέχρι πότε έχω προθεσμία καταχώρισης αποδείξεων αγοράς λοιπών καυσίμων (εκτός του πετρελαίου θέρμανσης);
Για αγορές από 1 Οκτωβρίου 2021 έως και 31 Μαρτίου 2022 η προθεσμία καταχώρισης είναι έως 15 Απριλίου 2022 και ειδικά για το φυσικό αέριο η προθεσμία καταχώρισης είναι έως 31 Μαΐου 2022, για παραστατικά με ημερομηνία έκδοσης έως την 16η Μαΐου 2022.

v. Πότε θα καταβληθεί το ποσό του επιδόματος θέρμανσης στον τραπεζικό μου λογαριασμό;
α) Έως την 30ή Δεκεμβρίου 2021 για το σύνολο των αγορών που θα τιμολογηθούν έως την 30ή Νοεμβρίου2021 και υπό την προϋπόθεση καταχώρισης των απαιτούμενων στοιχείων έως και την 15η Δεκεμβρίου 2021.
β) Έως την 28η Φεβρουαρίου 2022 για το σύνολο των αγορών που θα τιμολογηθούν έως την 31η Ιανουαρίου 2022 και υπό την προϋπόθεση καταχώρισης των απαιτούμενων στοιχείων έως και την 15η Φεβρουαρίου 2022.
γ) Έως την 29η Απριλίου 2022 για το σύνολο των αγορών που θα τιμολογηθούν έως την 31η Μαρτίου 2022 και υπό την προϋπόθεση καταχώρισης των απαιτούμενων στοιχείων έως και την 15η Απριλίου 2022.
Ειδικά για το φυσικό αέριο θα καταχωρούνται έως την 31η Μαΐου 2022 δικαιολογητικά αγορών της περιόδου 1.10.2021 έως 31.03.2022 με ημερομηνία έκδοσης του παραστατικού πληρωμής έως την 16η Μαΐου 2022 και το αντίστοιχο ποσό επιδόματος θα καταβάλλεται έως την 15η Ιουνίου 2022.

Σχετικά μπορείτε να δείτε όλες τις οδηγίες και διευκρινήσεις που έχει δώσει η ΑΑΔΕ: Επίδομα Θέρμανσης – Οδηγίες

*Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.