Δύσκολες ημέρες, κυρίως για τις εταιρίες αλλά και για τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, μιας και μέχρι τις 27 Μαΐου 2022 θα πρέπει να ολοκληρώσουν την ενημέρωση της πλατφόρμας myDATA με τα στοιχεία που έχουν εκδώσει το φορολογικό έτος 2021, αλλιώς κινδυνεύουν με πρόστιμο 100 ευρώ (102,40 μαζί με το χαρτόσημο). 

Απόστολος Αλωνιάτης*

Η ενημέρωση της πλατφόρμας myDATA είναι αναγκαία, όπως έχουμε ξαναγράψει, για να μπορέσει η ΑΑΔΕ μέχρι τις 10 Ιουνίου να δημοσιοποιήσει αυτά τα στοιχεία, ώστε οι επιχειρήσεις να μπορέσουν να ενημερωθούν αν έχουν όλα τα παραστατικά, που έχουν εκδοθεί από τους προμηθευτές τους, ώστε να υποβάλλουν σωστές φορολογικές δηλώσεις.

Περί παράτασης
Είναι κατανοητό ότι δεν μπορεί να δοθεί και νέα παράταση σe αυτή τη διαδικασία επειδή οι φορολογικές δηλώσεις λήγουν, θεωρητικά, στις 30 Ιουνίου. Να θυμίσουμε, επίσης, ότι λόγω αυτής της διαδικασίας, έχει ζητηθεί η παράταση της υποβολής των φορολογικών δηλώσεων τουλάχιστον μέχρι τις 25 Ιουλίου, ώστε και οι επιχειρήσεις να έχουν τη δυνατότητα να κάνουν σωστούς ελέγχους στα παραστατικά τους, αλλά και να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα που έχει ψηφιστεί για την αποπληρωμή του φόρου εισοδήματος.

Αποπληρωμή φόρου
Φόρος εισοδήματος που και για το φορολογικό έτος 2021 θα αποπληρωθεί σε οκτώ δόσεις, με την πρώτη δόση να εξοφλείτε στις 29 Ιουλίου 2022 και την τελευταία στις 28 Φεβρουαρίου 2023.

Παρέχεται η δυνατότητα εφάπαξ εξόφλησης εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας, του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων για το φορολογικό έτος 2021 με έκπτωση τρία τοις εκατό (3%) επί του συνολικού οφειλόμενου φόρου.
Όπως αναφέρεται στο άρθρο 78 του νόμου, όταν ο φόρος που οφείλεται, µε βάση την εκπρόθεσμη δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων φορολογικού έτους 2021, για τον οποίο παρέχεται η δυνατότητα εξόφλησης σε δόσεις, καταβληθεί εφάπαξ εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας για την καταβολή της πρώτης δόσης, δηλαδή, μέχρι την τελευταία εργάσιμή ημέρα του μηνός, την 29η Ιουλίου 2022, παρέχεται, στο συνολικό ποσό του φόρου και των λοιπών συμβεβαιούμενων µε αυτόν οφειλών, έκπτωση τρία τοις εκατό (3%).

Εκκαθαριστικά ΕΝΦΙΑ
Δύσκολές θα είναι και οι ημέρες για τους ιδιοκτήτες των ακίνητων, μιας και εκδόθηκαν ήδη τα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ, των οποίων η αποπληρωμή -μετά τις αλλαγές που έγιναν- ο ΕΝΦΙΑ καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση της πράξης προσδιορισμού φόρου ή σε έως δέκα (10) ισόποσες μηνιαίες δόσεις, κάθε μια από τις οποίες δεν μπορεί να είναι μικρότερη των δέκα (10) ευρώ, και από τις οποίες η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση της πράξης προσδιορισμού φόρου, οι δε επόμενες δόσεις μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα κάθε επόμενου μήνα.

Προσοχή! Η κυβέρνηση, λόγω της καθυστέρησης έκδοσης των εκκαθαριστικών για το 2022, κατέθεσε τροπολογία στη Βουλή:
Σύμφωνα με αυτήν από το 2022 και στο εξής «η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μήνα έκδοσης της πράξης προσδιορισμού φόρου, εφόσον αυτή εκδοθεί μέχρι τις 15 του μηνός». Στην περίπτωση αυτή δηλαδή φέτος η πληρωμή α’ δόσης προβλέπεται έως 31 Μαΐου. Σε διαφορετική περίπτωση, δηλαδή αν εκδοθεί από τις 16 του μηνός και μετά, η πληρωμή της α’ δόσεως θα γίνεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση της πράξης προσδιορισμού φόρου (δηλαδή από Ιούνιο και μετά). Η τελευταία δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Φεβρουαρίου του επόμενου έτους. Δηλαδή αν τα εκκαθαριστικά δε βγουν έως 15 Μαΐου, τότε οι 10 δόσεις μειώνονται αυτομάτως σε εννέα.

Τι έδειξαν τα εκκαθαριστικά
Πολλά ακούστηκαν για τις μειώσεις που επιφέρουν οι νέες αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ, που έγιναν με τον Ν.4916/2022, σε συνδυασμό βέβαια με την αύξηση των αντικειμενικών αξιών από 1.1.2022.
Το θέμα βέβαια, δεν είναι μόνο η μείωση αυτή καθαυτή, αλλά σε ποιες περιουσίες έγιναν αυτές οι μειώσεις.
Σύμφωνα με τα εκκαθαριστικά που έχουμε συλλέξει, οι μεγάλοι κερδισμένοι είναι όσοι έχουν μεγάλες περιουσίες, αφού στις μικρές περιουσίες το ποσοστό μειώσεων είναι πολύ μικρό.
Παραθέτουμε μερικά παραδείγματα:

1ο παράδειγμα
Αξία περιουσίας 1.732.000 ευρώ
ΕΝΦΙΑ 2021 13.825,79
ΕΝΦΙΑ 2022 6.394,90
Μείωση 53,75%

2ο παράδειγμα
Αξία περιουσίας 34.252 ευρώ
ΕΝΦΙΑ 2021 132,48
ΕΝΦΙΑ 2022 122,90
Μείωση 7,21%

3ο παράδειγμα
Αξία περιουσίας 194.941 ευρώ
ΕΝΦΙΑ 2021 537,60
ΕΝΦΙΑ 2022 523,29
Μείωση 2,66% 

Ποιοι χάνουν την έκπτωση
Αρκετές είναι οι περιπτώσεις , όπως μας αναφέρθηκε, που φορολογούμενοι με την ίδια περιουσιακή κατάσταση και πολύ μικρά εισοδήματα, έχασαν την έκπτωση του ΕΝΦΙΑ κατά 50% ή 100%.
Ως είναι γνωστό, βάσει νόμου, οι παρακάτω περιπτώσεις έχουν μείωση του φόρου κατά 50% ή 100%. 

Απαλλαγή κατά 50% του ΕΝΦΙΑ
Συγκεκριμένα, για να έχει ο φορολογούμενος την έκπτωση του 50%, θα πρέπει να έχει σωρευτικά τις παρακάτω προϋποθέσεις:
i. Το «συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα» του προηγούμενου έτους να μην έχει υπερβεί τις 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και για κάθε εξαρτώμενο μέλος της οικογένειας.
ii. Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων τα οποία κατέχει ο φορολογούμενος και τα λοιπά μέλη της οικογένειάς του να μην υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα.
iii. Η συνολική αντικειμενική αξία των κτισμάτων και των εντός σχεδίων πόλεων οικοπέδων, που κατέχει ο φορολογούμενος ή η οικογένειά του, να μην υπερβαίνει τα 85.000 ευρώ αν πρόκειται για άγαμο, τα 150.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο χωρίς παιδιά και τα 200.000 ευρώ αν πρόκειται για έγγαμο με ένα ή δύο εξαρτώμενα τέκνα.

Απαλλαγή κατά 100% του ΕΝΦΙΑ
Αντίστοιχα σε ότι αφορά στους τρίτεκνους, τους πολύτεκνους και τα άτομα με βαριά αναπηρία άνω του 80%, με βάση τα όσα ισχύουν σήμερα, δικαιούνται 100% απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ, σε περίπτωση που πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:
i.Το «συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα» του προηγούμενου έτους δεν έχει υπερβεί τις 12.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος και
ii. Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων, στα οποία κατέχουν δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας, ο υπόχρεος υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, η σύζυγος και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του δεν υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα.
Η μόνο αλλαγή που έχει γίνει με τον νέο νόμο, και αφορά τις παραπάνω εκπτώσεις, είναι ότι οι μειώσεις αυτές δίνονται με τα εισοδήματα που έχουν δηλωθεί την προηγούμενη φορολογική χρόνια, δηλαδή με τα εκκαθαριστικά του φορολογικού έτους 2020 για φέτος.
Ο συνδυασμός όμως της αύξησης των αντικειμενικών αξιών με την μη αναπροσαρμογή των προϋποθέσεων για την έκπτωση , στέρησε την έκπτωση αυτή από ιδιοκτήτες.
Για παράδειγμα φορολογούμενος που είχε αξία περιουσιακής κατάσταση για το 2021 50.823,00 και πήρε την σχετική έκπτωση γιατί πληρούσε όλες τις υπόλοιπες προϋποθέσεις, η ίδια περιουσιακή αξία, λόγω της αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών δηλώθηκε για το 2022 στις 91.615, και παρόλο που για το 2022 πληροί τις υπόλοιπες προϋποθέσεις έχασε την έκπτωση του 50%, αφού η περιουσιακή του κατάσταση ξεπέρασε τα 85.000 ευρώ αξία που θέτει ο νόμος.

Κοινωνικά επιδόματα
Πέρα από τις εκπτώσεις στον ΕΝΦΙΑ, μετά τις αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες, φορολογούμενοι κινδυνεύουν να χάσουν και κοινωνικά επιδόματα , αν οι προϋποθέσεις για την παροχή τους δεν αλλάξει. Συγκεκριμένα κινδυνεύουν να χαθούν εξαιτίας της αύξηση των αντικειμενικών τιμών:
α) Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, για το οποίο λαμβάνεται υπόψη η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας η οποία δεν θα πρέπει να υπερβαίνει στο σύνολο της τα 90.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως 150.000 ευρώ.
β) Το στεγαστικό επίδομα, για το οποίο η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού θα πρέπει να μην υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος, με ανώτατο όριο τα 180.000 ευρώ.
γ) Το κοινωνικό οικιακό τιμολόγιο της ΔΕΗ, για το οποίο η συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας του δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 120.000 ευρώ, για οικογένειες ή άλλα πολυπρόσωπα νοικοκυριά το όριο των 120.000 ευρώ προσαυξάνεται κατά 15.000 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος και έως ανώτατο όριο τα 180.000 ευρώ. 

Παρατάσεων συνέχεια….  

Έντυπο Ε4 (Πίνακας Προσωπικού)
Μέχρι 31 Ιουλίου παρατάθηκε η προθεσμία υποβολής του εντύπου Ε4 (Πίνακας Προσωπικού), συμπληρωμένου μόνο με τα στοιχεία της μεταβολής των αποδοχών, λόγω της αύξησης του κατώτατου μισθού και του κατώτατου ημερομισθίου ( Υπ. Εργασίας 42792/09.05.2022)
Βάσει νόμου, μετά την αλλαγή του κατώτερου μισθού , οι επιχειρήσεις θα έπρεπε μέχρι τις 15 του Μαΐου να υποβάλουν το εντύπου Ε4 (Πίνακας Προσωπικού), συμπληρωμένο με τα στοιχεία της μεταβολής των αποδοχών που προκύπτει από την αύξηση του κατώτατου μισθού και του κατώτατου ημερομισθίου από 1.5.2022, για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας.
Να θυμίσουμε ότι στην Υ.Α. 38866/21.4.2022 (ΦΕΚ Β’ 2030/21.4.2022) «Καθορισμός κατώτατου μισθού και κατώτατου ημερομισθίου για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας», ορίζονται:
«αποφασίζουμε:
Τον καθορισμό, σύμφωνα με το άρθρο 103 του Ν.4172/2013 (Α’ 167), του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, για πλήρη απασχόληση, για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας, χωρίς ηλικιακή διάκριση, ως εξής:
α) Για τους υπαλλήλους ο κατώτατος μισθός ορίζεται στα επτακόσια δεκατρία ευρώ (713,00 €).
β) Για τους εργατοτεχνίτες το κατώτατο ημερομίσθιο ορίζεται στα τριανταένα ευρώ και ογδόντα-πέντε λεπτά (31,85 €).
Η απόφαση αυτή ισχύει από 1 Μαΐου 2022.
Ακόμη στην παρ. 5.19 της Υ.Α. 40331/Δ1.13521/13-9-2019 (ΦΕΚ Β’ 3520/19.9.2019) «Επανακαθορισμός όρων ηλεκτρονικής υποβολής εντύπων αρμοδιότητας Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) και Οργανισμού Απασχολήσεως Εργατικού Δυναμικού (Ο.Α.Ε.Δ.)» ορίζονται:
«5.19 Ο εργοδότης υποβάλλει το έντυπο Ε4 συμπληρωμένο μόνο με προς τα στοιχεία της μεταβολής των αποδοχών εντός δεκαπέντε (15) ημερών από τη μεταβολή.». 

Ε11 ( Βιβλίο αδειών)
Σύμφωνα με την Απόφαση Υπ. Εργασίας 36170/14.4.2022, δόθηκε παράταση της προθεσμίας υποβολής του εντύπου Ε11 (γνωστοποίηση στοιχείων ετήσιας κανονικής άδειας), όπως προβλέπεται στην παρ. 4.23 του άρθρου 4 της υπό στοιχεία οικ.40331/Δ1.13521/13.9.2019 απόφασης του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων «Επανακαθορισμός όρων ηλεκτρονικής υποβολής εντύπων αρμοδιότητας Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) και Οργανισμού Απασχολήσεως Εργατικού Δυναμικού (Ο.Α.Ε.Δ.)» (Β’ 3520), για το έτος 2022.

Επιστροφή ΕΦΚ πετρελαίου DIESEL
Με την απόφαση Α.1057/3.5.2022 (ΦΕΚ 2314/Β’/11.5.2022), δόθηκε παράταση της προθεσμίας υποβολής των αιτήσεων επιστροφής Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης του πετρελαίου εσωτερικής καύσης (DIESEL) κίνησης που παραλήφθηκε από τους δικαιούχους επιστροφής Ε.Φ.Κ., κατά το έτος 2021, καθώς και των συνυποβαλλομένων δικαιολογητικών, κατ’ εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 3 της υπό στοιχεία Α.1072/22.2.2019 (Β’ 750) απόφασης του Διοικητή της ΑΑΔΕ.

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.