Πέρα από την έκδοση των αποφάσεων για τα έντυπα φορολογίας εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, η διοίκηση έδωσε στη δημοσιότητα και το νέο έντυπο του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) που θα ισχύει από την 1 Ιουλίου 2024.

Απόστολος Αλωνιάτης*

Οι αλλαγές που υπάρχουν στο έντυπο, ενσωματώνουν τις αλλαγές που έχουν γίνει τόσο στους συντελεστές του ΦΠΑ, όσο και στις λοιπές αλλαγές στον σχετικό κώδικα. Σύμφωνα με απόφαση  Α.1058/2024 Τύπος και περιεχόμενο του εντύπου της δήλωσης ΦΠΑ «050 – ΦΠΑ ΕΚΔΟΣΗ 2024, Φ2 TAXIS», (ΦΕΚ Β 2660/2.5.2024):
1. Προστέθηκαν κωδικοί 308 και 338 για εκροές ενδοκοινοτικές αποκτήσεις και πράξεις λήπτη με συντελεστή ΦΠΑ 4%.
2. Προστέθηκαν κωδικοί 309 και 339 για εκροές ενδοκοινοτικές αποκτήσεις και πράξεις λήπτη με συντελεστή ΦΠΑ 3% στα νησιά Αιγαίου και από λοιπή Ελλάδα προς τα νησιά αυτά.
3. Στον συντελεστή ΦΠΑ 4%  (3% για τα νησιά του Αιγαίου και προς τα νησιά αυτά) εντάσσεται:
Η παροχή υπηρεσιών βάσει συμβάσεων για εργασίες που προορίζονται αποκλειστικά για την υπέρβαση ή απομάκρυνση αρχιτεκτονικών εμποδίων που περιορίζουν την κινητικότητα ατόμων με αναπηρία σε κτίρια δημόσια ή ιδιωτικά ή κτίρια που εξυπηρετούν δημόσιο συμφέρον.
4. Προστέθηκαν οι κωδικοί 313, 314, 315
(313 – Πράξεις που δεν συμμετέχουν στον κύκλο εργασιών ΦΠΑ)
(314 – Ενδοκοινοτικές αποκτήσεις από υποκείμενους χωρίς δικαίωμα έκπτωσης)
(315 – Ενδοκοινοτικές λήψεις υπηρεσιών από υποκείμενους χωρίς δικαίωμα έκπτωσης ΦΠΑ)
4. Διαγράφηκε ο κωδικός 400, που αφορά την επιστροφή φόρου του άρθρου 41 (πώληση αγροτικών προϊόντων Χ3%)
5. Προστέθηκε ο κωδικός 912 (αξία απαλλασσόμενων πράξεων από και προς την περιοχή του Αγίου Όρους) – Εξαίρεση της περιοχής του Αγίου Όρους.
Με την παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 2859/2000 καθιερώνεται εξαίρεση από το πεδίο εφαρμογής του φόρου για την περιοχή του Αγίου Όρους, το οποίο άλλωστε διέπεται από ιδιαίτερο καθεστώς σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 105 του Συντάγματος του έτους 1975. Έτσι, σύμφωνα με τη διάταξη αυτή η περιοχή του Αγίου Όρους είναι εκτός του πεδίου εφαρμογής του ΦΠΑ, ο οποίος δεν ισχύει στον εθνικό αυτό χώρο της μοναστηριακής κοινότητας. Συνέπεια της ρύθμισης αυτής είναι ότι η εν λόγω περιοχή θεωρείται ως ιδιόρρυθμο φορολογικό έδαφος της χώρας. Αυτό συνεπάγεται ότι οι πράξεις που θα ενεργούνται μέσα στην περιοχή αυτή (παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών), δε υπάγονται στο φόρο. Επίσης, δε φορολογούνται οι παραδόσεις αγαθών που γίνονται από τον άλλο εθνικό χώρο προς την περιοχή του Αγίου Όρους, καθώς επίσης και οι εισαγωγές αγαθών από το εξωτερικό στην περιοχή αυτή (σχετική η 10/Π.4336/3162/1987).

Επισημάνσεις:
Η απόφαση επισημαίνει ότι:
1. Το έντυπο ισχύει για δηλώσεις ΦΠΑ που αφορούν πράξεις που πραγματοποιούνται από 1.7.2024 και εφεξής, ανεξαρτήτως του χρόνου υποβολής των δηλώσεων, για όλους τους υποκείμενους που έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης ΦΠΑ, ανεξαρτήτως εάν υποχρεούνται σε τήρηση διπλογραφικού, απλογραφικού λογιστικού συστήματος, ή είναι μη υπόχρεοι σε τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία.
2. Για τις δηλώσεις ΦΠΑ οι οποίες αφορούν φορολογικές περιόδους από 1.1.2022 έως 31.12.2023, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) προ-συμπληρώνει τις κατηγορίες εκροών και εισροών με τους αντίστοιχους φόρους στους σχετικούς κωδικούς των πινάκων της δήλωσης ΦΠΑ βάσει των δεδομένων που διαβιβάζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA της ΑΑΔΕ, και του χαρακτηρισμού αυτών, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες αποφάσεις.
3. Ειδικά ως προς τις εισροές ΦΠΑ, εφόσον δεν έχει προ-ηγηθεί χαρακτηρισμός των σχετικών δαπανών στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA, όλες οι δαπάνες προ-συμπληρώνονται στον κωδικό 361 (Αγορές και δαπάνες στο εσωτερικό της χώρας), εξαιρουμένων εκείνων που προέρχονται από παραστατικά με εκδότη οντότητα που έχει δηλώσει Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας (ΚΑΔ) σχετικό με το άρθρο 30 παρ. 4 ΚΦΠΑ. (ν. 2859/2000).
3. Η ορθή και ακριβής συμπλήρωση και υποβολή της δήλωσης Φ.Π.Α. συνιστά υποχρέωση και ευθύνη του υποκείμενου στο φόρο. Η προσυμπλήρωση των δηλώσεων ΦΠΑ έχει ως σκοπό τη διευκόλυνση του υποκειμένου στο φόρο κατά την υποβολή της δήλωσής του και δεν είναι δεσμευτική γι’ αυτόν. Τα προ-συμπληρωμένα ποσά στους κωδικούς της δήλωσης ΦΠΑ δύνανται να τροποποιούνται από τον υποκείμενο στον φόρο. 

Διευκρινήσεις:
Μετά την ανακοίνωση των αλλαγών που έχουν επέλθει στο έντυπο της δήλωσης ΦΠΑ, εκδόθηκε η εγκύκλιος 2030/2024, «Οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης Φ.Π.Α. (έντυπο 050 Φ.Π.Α. έκδοση 2024 – Φ2 TAXIS)». Σύμφωνα με τις οδηγίες:
1. Με την Απόφαση Διοικητή ΑΑΔΕ Α. 1058/2024 ορίστηκε ο τύπος και το περιεχόμενο του νέου εντύπου της δήλωσης ΦΠΑ «050 Φ.Π.Α. έκδοση 2024 – Φ2 TAXIS», που ισχύει για πράξεις που πραγματοποιούνται από 1.7.2024 και εφεξής σύμφωνα με τα ειδικότερα αναφερόμενα σε αυτή. Συνεπώς το έντυπο χρησιμοποιείται για δηλώσεις που υποβάλλονται για τον 7ο μήνα 2024 για τους υποκείμενους που υποχρεούνται σε τήρηση διπλογραφικού λογιστικού συστήματος και για το 3ο τρίμηνο 2024 για υποκείμενους που υποχρεούνται σε τήρηση απλογραφικού λογιστικού συστήματος, ή μη υπόχρεους σε τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία.
2. Με το νέο έντυπο της δήλωσης ΦΠΑ επέρχονται οι εξής τροποποιήσεις σε σχέση με το έντυπο της δήλωσης ΦΠΑ που είχε οριστεί με την ΑΓΓΔΕ ΠΟΛ 1084/2016 και ισχύει για πράξεις που πραγματοποιήθηκαν από 1.7.2016 έως και 30.6.2024:
i. Προστέθηκε ως επιλογή η ετήσια φορολογική περίοδος για τους υπόχρεους στην υποβολή δήλωσης ΦΠΑ οι οποίοι εκμεταλλεύονται πλοίο αναψυχής χαρακτηρισμένο ως επαγγελματικό σύμφωνα με το δίκαιο άλλης χώρας, υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου 8 ν.4926/2022 (A’ 82) (e-charter permission).
ii. Στον υποπίνακα α του πίνακα Β προστέθηκαν οι κωδικοί 308 και 309. Στους κωδικούς αυτούς καταχωρίζονται οι φορολογητέες εκροές που έχουν επιβαρυνθεί με τον μειωμένο συντελεστή του φόρου τέσσερα τοις εκατό (4%) και τρία τοις εκατό (3%) κατά περίπτωση και αντίστοιχα στους κωδικούς 338 και 339 το φόρο που αναλογεί, πολλαπλασιάζοντας τη φορολογητέα αξία με τον αντίστοιχο συντελεστή φόρου. Σημειώνεται ότι οι κωδικοί αυτοί αφορούν μόνο στην παροχή υπηρεσιών βάσει συμβάσεων για εργασίες που προορίζονται αποκλειστικά για την υπέρβαση ή απομάκρυνση αρχιτεκτονικών εμποδίων που περιορίζουν την κινητικότητα ατόμων με αναπηρία σε κτίρια δημόσια ή ιδιωτικά ή κτίρια που εξυπηρετούν δημόσιο συμφέρον σύμφωνα με την παρ. 11 του Κεφαλαίου Β’ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ του παραρτήματος ΙΙΙ του Κώδικα ΦΠΑ.
iii. Στον υποπίνακα α του πίνακα Β προστέθηκε ο κωδικός 313 «Πράξεις που δεν συμμετέχουν στο ΚΥΚΛΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Φ.Π.Α ».
Στον κωδικό αυτό αναγράφεται η αξία των πράξεων που έχουν περιληφθεί στους κωδικούς 301 έως 306,342,345,348,349 και 310, και δεν συμμετέχουν στον κύκλο εργασιών που χρησιμοποιείται για τις ανάγκες διακανονισμού του Φ.Π.Α. των εισροών, όπως ενδεικτικά:
– την αξία πώλησης επενδυτικών αγαθών,
– εργασίες της παραγρ. 3β’ του άρθρου 31 του Κώδικα Φ.Π.Α., εφόσον είναι παρεπόμενες της κύριας δραστηριότητας,
– οι αυτοπαραδόσεις αγαθών και οι ιδιοχρησιμοποιήσεις υπηρεσιών,
-οι ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών, ενδοκοινοτικές λήψεις υπηρεσιών (άρθρο 14 παρ. 2 α’) συμπεριλαμβανομένων των προκαταβολών που καταβλήθηκαν για τις ενδοκοινοτικές λήψεις των υπηρεσιών σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 2 α,
– οι μεταφορά αγαθών επιχείρησης σε άλλο κράτος μέλος, σύμφωνα με το άρθρο 7 παρ. 3 Κώδικα Φ.Π.Α.
– η αξία των αγορών σύμφωνα με την ΚΥΑ Π.2869/1987 και την ΠΟΛ 1128/97,
– η αξία πράξεων που πραγματοποιούνται (εισροές) σύμφωνα με το άρθρο 39α του Κώδικα Φ.Π.Α.
– η αξία των λοιπών πράξεων λήπτη.
iv. Στον υποπίνακα α του πίνακα Β προστέθηκαν οι κωδικοί 314 και 315
Οι κωδικοί αυτοί συμπληρώνονται μόνο από τους υποκείμενους στον φόρο που πραγματοποιούν ταυτόχρονα πράξεις με και χωρίς δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών και οι ενδοκοινοτικές αποκτήσεις ή/και λήψεις υπηρεσιών αφορούν αποκλειστικά τις απαλλασσόμενες πράξεις.
Ειδικότερα στον κωδικό 314 καταχωρίζεται η αξία των ενδοκοινοτικών αποκτήσεων αγαθών, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων που υπάγονται σε Ε.Φ.Κ.
Στον κωδικό 315 καταχωρίζεται η αξία των ενδοκοινοτικών λήψεων υπηρεσιών του άρθρου 14 παρ.2α του Κώδικα Φ.Π.Α. δηλαδή των λήψεων υπηρεσιών που περιλαμβάνονται στους Ανακεφαλαιωτικούς Πίνακες και όχι κάθε είδους υπηρεσίες που παρέχονται μεταξύ υποκειμένων εγκατεστημένων σε διαφορετικά κράτη μέλη. Στο κωδικό αυτό καταχωρίζεται και η αξία των προκαταβολών που αφορούν σε αυτές τις ενδοκοινοτικές λήψεις υπηρεσιών.
Επισημαίνεται ότι:
– οι κωδικοί 313,314 και 315 μειώνουν το κωδικό 31
– ο κωδικός 312 εκφράζει τον συνολικό κύκλο εργασιών της διαχειριστικής περιόδου, για τις ανάγκες του διακανονισμού Φ.Π.Α. και η συμπλήρωση του είναι υποχρεωτική ανεξάρτητα εάν ο υποκείμενος έχει υποχρέωση διακανονισμού των εκπτώσεών του.
v. Στον υποπίνακα δ του πίνακα Β καταργήθηκε ο κωδικός «400 – Επιστροφή φόρου αρ. 41 (πωλ. αγρ. Προϊοντ. Χ 3%)». Ο κωδικός «400» καταργείται λόγω τροποποίησης των σχετικών διατάξεων του άρθρου 41, με το άρθρο 47 του ν.4410/2016 (σχετ. και η εγκύκλιος ΠΟΛ 1201/2016).
vi. Στα πληροφοριακά στοιχεία προστέθηκε ο κωδικός 912 «Aξία απαλλασσόμενων πράξεων από και προς την περιοχή του Αγίου Όρους», καθώς η παροχή των πληροφοριών αυτών είναι αναγκαία προκειμένου για τον ορθό υπολογισμό της βάσης των ιδίων πόρων για σκοπούς ΦΠΑ και την συνεισφορά της Χώρας μας στον προϋπολογισμό της Ε.Ε. και για το σκοπό αυτό κρίνεται σημαντική η ορθή συμπλήρωση του κωδικού αυτού.
Σημειώνεται ότι, ο κωδικός 912 συμπληρώνεται μόνο από τους υποκείμενους στον φόρο που πραγματοποιούν απαλλασσόμενες από τον ΦΠΑ παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών από και προς την περιοχή του Αγίου Όρους, καθώς και εισαγωγές από το εξωτερικό στην περιοχή αυτή, σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση Π.7395/4269/1987, και σε αυτόν καταχωρείται ανά φορολογική περίοδο η αξία των πράξεων αυτών.
Για τη συμπλήρωση του νέου εντύπου της δήλωσης ΦΠΑ κατά τα λοιπά ισχύουν οι οδηγίες που έχουν δοθεί με τις εγκυκλίους ΠΟΛ 1082/2015, ΠΟΛ 1191/2015, 1093/2016 και Ε.2185/2020.

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.