Έχουμε γράψει και παλαιότερα για την αίτηση που είχε υποβάλει η κυβέρνηση για την κατ’ εξαίρεση εφαρμογή της καθολικής ηλεκτρονικής τιμολόγησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Απόστολος Αλωνιάτης*

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, λοιπόν, δημοσίευσε την πρότασή της για απάντηση στο αίτημα της Ελλάδας για την υποχρεωτικότητα στην ηλεκτρονική τιμολόγηση. Η πρόταση βρίσκεται στο στάδιο των διαβουλεύσεων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (14.1.2025). Η Επιτροπή με την πρότασή της αποδέχεται την εφαρμογή της υποχρεωτικής ηλεκτρονικής τιμολόγησης στην Ελλάδα από 1η Ιουλίου 2025.
Πιο συγκεκριμένα η χώρα μας, υπέβαλε αίτηση παρέκκλισης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή βάσει του άρθρου 395 της οδηγίας ΦΠΑ, προκειμένου να της επιτραπεί να εφαρμόσει την υποχρέωση έκδοσης ηλεκτρονικών τιμολογίων για συναλλαγές μεταξύ υποκειμένων στον φόρο εγκατεστημένων στην Ελλάδα. 

Πρόταση: COM(2025) 4 final | 2025/0001 (NLE) | Βρυξέλλες 13.1.2025
ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ με την οποία επιτρέπεται στην Ελλάδα να εφαρμόσει ειδικό μέτρο παρέκκλισης από τα άρθρα 218 και 232 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας
Μεταξύ άλλων η απόφαση αναφέρει:
«3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ
– Εκτίμηση επιπτώσεων
Η υποχρεωτική ηλεκτρονική τιμολόγηση θα έχει αντίκτυπο τόσο στη φορολογική διοίκηση όσο και στους υποκείμενους στον φόρο.
Η εφαρμογή της υποχρεωτικής ηλεκτρονικής τιμολόγησης θα παράσχει ταχύτερα και υψηλότερης ποιότητας δεδομένα στην πλατφόρμα myDATA, βοηθώντας τις φορολογικές αρχές στον εντοπισμό της μη υποβολής δηλώσεων ΦΠΑ ή της υποβολής δηλώσεων ΦΠΑ για χαμηλότερα ποσά. Θα τις βοηθήσει επίσης να καταπολεμήσουν την κυκλική ή αλυσιδωτή απάτη, δίνοντας στις φορολογικές αρχές τη δυνατότητα να εντοπίζουν τα εμπλεκόμενα μέρη εντός συντομότερου χρονικού διαστήματος.
Η Ελλάδα έχει ήδη μειώσει το έλλειμμα συμμόρφωσης με τον ΦΠΑ από 29,1% το 2017 σε 17,8% το 2021. Η εφαρμογή της υποχρεωτικής ηλεκτρονικής τιμολόγησης θα συμβάλει στην περαιτέρω μείωση αυτού του ποσοστού.
Επιπλέον, η εφαρμογή της υποχρεωτικής ηλεκτρονικής τιμολόγησης θα περιορίσει τα σφάλματα στην υποβολή των δεδομένων. Αυτό θα συμβάλει στη μείωση του κόστους που βαρύνει τόσο τη φορολογική διοίκηση όσο και τους υποκείμενους στον φόρο, αποφεύγοντας την επιβάρυνση που προκύπτει από τη διαδικασία διόρθωσης τέτοιων σφαλμάτων.
Η εφαρμογή της υποχρεωτικής ηλεκτρονικής τιμολόγησης δεν θα είναι ιδιαίτερα επαχθής για τις επιχειρήσεις, καθώς αποτελεί ήδη συνήθη πρακτική σε πολλούς τομείς της οικονομίας και καθίσταται υποχρεωτική στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων. Όπως εξηγείται ανωτέρω, σημαντικό μέρος της υποβολής στοιχείων στην πλατφόρμα myDATA πραγματοποιείται ήδη μέσω ηλεκτρονικών τιμολογίων.
Επιπλέον, η ηλεκτρονική τιμολόγηση θα διευκολύνει την έκδοση προσυμπληρωμένων δηλώσεων ΦΠΑ, γεγονός που θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις να συμμορφωθούν με τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά τον ΦΠΑ. Η ηλεκτρονική τιμολόγηση θα συμβάλει επίσης στην ταυτόχρονη εκπλήρωση περισσότερων της μίας υποχρεώσεων, με αντίστοιχο περιορισμό των σφαλμάτων και των διοικητικών δαπανών.
Το κόστος για τις επιχειρήσεις που προκύπτει από την προσαρμογή στην ηλεκτρονική τιμολόγηση θα πρέπει να αντισταθμιστεί, σύμφωνα με την Ελλάδα, από τη μείωση του κόστους που προκύπτει από την έκδοση, την αποστολή και την τήρηση τιμολογίων σε σύγκριση με την τρέχουσα κατάσταση, αλλά και από τα οφέλη για τους υποκείμενους στον φόρο, τα οποία προκύπτουν από τη βελτίωση των διαδικασιών τους μέσω της ψηφιοποίησης.
Για να μειωθεί η επιβάρυνση των επιχειρήσεων από αυτή τη μετάβαση, η Ελλάδα παρέχει φορολογικά κίνητρα στους υποκείμενους στον φόρο που μεταβαίνουν στην ηλεκτρονική τιμολόγηση έως την 31η Δεκεμβρίου 2024, παρέχει δε δωρεάν και την εφαρμογή «timologio», η οποία επιτρέπει τη συμμόρφωση με την υποχρέωση υποβολής στοιχείων.
Επιπλέον, το σύστημα ηλεκτρονικής τιμολόγησης και υποβολής στοιχείων θα ακολουθεί τα κύρια χαρακτηριστικά του συστήματος που περιλαμβάνεται στην πρόταση για τον ΦΠΑ στην ψηφιακή εποχή. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα αποφευχθεί η αλληλεπικάλυψη δαπανών για τους υποκείμενους στον φόρο και τη φορολογική διοίκηση.»

Τι είναι η ηλεκτρονική τιμολόγηση
Σύμφωνα με το άρθρο 14 του Ν.4308/2014 για τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα (ΕΛΠ):

Άρθρο 14: Ηλεκτρονικό Τιμολόγιο
«14.2.1 Η παράγραφος αυτή παραθέτει, σύμφωνα με τις διατάξεις της Οδηγίας 2006/112/ΕΕ, τον ορισμό του ηλεκτρονικού τιμολογίου, συμπεριλαμβανομένου του παραστατικού λιανικής πώλησης, ως το τιμολόγιο το οποίο περιέχει τις πληροφορίες που απαιτούνται από τον παρόντα νόμο και με την προϋπόθεση ότι έχει εκδοθεί και ληφθεί σε ηλεκτρονική μορφή.
14.2.2 Σύμφωνα με το νόμο, το ηλεκτρονικό τιμολόγιο απαιτείται να έχει εκδοθεί και να έχει ληφθεί με ένα (οποιοδήποτε) ηλεκτρονικό μορφότυπο. Η επιλογή του μορφότυπου αποφασίζεται από τις υποκείμενες οντότητες. Συνήθεις μορφότυποι περιλαμβάνουν τιμολόγια ως δομημένα μηνύματα (όπως XML) ή άλλα είδη ηλεκτρονικών μορφότυπων. Παραδείγματα άλλων μορφότυπων είναι ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με συνημμένο αρχείο PDF (Portable Document Format) ή μια τηλεομοιοτυπία που λαμβάνεται σε ηλεκτρονική και όχι σε έντυπη μορφή (με δεδομένο ότι απαιτείται έκδοση και λήψη σε ηλεκτρονική μορφή).
14.2.3 Είναι δυνατή η αποστολή και λήψη των ηλεκτρονικών τιμολογίων σε έναν μορφότυπο και η μετατροπή τους σε άλλον μορφότυπο στη συνέχεια.
14.2.4 Δεν θεωρούνται όλα τα τιμολόγια που δημιουργούνται σε ηλεκτρονική μορφή ως «ηλεκτρονικά τιμολόγια». Τα τιμολόγια που δημιουργούνται σε ηλεκτρονική μορφή, για παράδειγμα μέσω λογιστικού λογισμικού ή μέσω λογισμικού επεξεργασίας κειμένου, τα οποία αποστέλλονται και λαμβάνονται σε έντυπη μορφή δεν είναι ηλεκτρονικά τιμολόγια. Αντίθετα, τα τιμολόγια που δημιουργούνται σε έντυπη μορφή, σαρώνονται, αποστέλλονται και λαμβάνονται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου δύναται να θεωρηθούν ως ηλεκτρονικά τιμολόγια.
14.2.5 Ένα τιμολόγιο πρέπει να θεωρείται ότι εκδόθηκε όταν ο προμηθευτής ή ένα τρίτο μέρος που ενεργεί εκ μέρους του ή ο πελάτης, στην περίπτωση αυτοτιμολόγησης, διαθέτει το τιμολόγιο ούτως ώστε να μπορεί να παραληφθεί από τον πελάτη. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι το ηλεκτρονικό τιμολόγιο μεταβιβάζεται απευθείας στον πελάτη, παραδείγματος χάριν μέσω μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή ενός ασφαλούς συνδέσμου, ή έμμεσα μέσω ενός ή περισσότερων παρόχων υπηρεσιών, ή ότι διατίθεται και είναι προσβάσιμο για τον πελάτη μέσω διαδικτυακής πύλης ή οποιασδήποτε άλλης μεθόδου.»

Μέχρι σήμερα η ηλεκτρονική τιμολόγηση γίνεται μόνο μέσω ιδιωτικών Παρόχων Ηλεκτρονικής Τιμολόγησης, μιας και το κράτος δεν διαθέτει κάποια πιστοποιημένη τρίτη οντότητα που να παρέχει αυτή την υπηρεσία.
Όσες επιχειρήσεις έχουν επιλέξουν να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες των Παρόχων Ηλεκτρονικής Τιμολόγησης, μπορούν αυτόματα να διαβιβάζουν τα παραστατικά εσόδων, που εκδίδουν, στην πλατφόρμα myDATA.
Η διαβίβαση των παραστατικών ψηφιακής τιμολόγησης γίνεται με ευθύνη του Παρόχου, σε πραγματικό χρόνο, και αυτόματα, με την έκδοση των παραστατικών. Τα προς έκδοση ψηφιακά τιμολόγια υποβάλλονται σε βασικούς ελέγχους από την πλατφόρμα myDATA και σημαίνονται με τον «Μοναδικό Αριθμό Καταχώρισης» (ΜΑΡΚ), ο οποίος συνοδεύει υποχρεωτικά κάθε τιμολόγιο, που εκδίδεται από αδειοδοτημένο λογισμικό. Η ηλεκτρονική τιμολόγηση μέσω παρόχου βελτιώνει την αξιοπιστία των συναλλαγών, καθώς οποιοσδήποτε μπορεί να ελέγξει σε ιστοσελίδα του παρόχου την αυθεντικότητα ενός τιμολογίου, με χρήση του QR code, που φέρουν υποχρεωτικά τα ψηφιακά τιμολόγια.
Οι επιχειρήσεις, που επέλεξαν μέχρι τις 31.12.2024, να χρησιμοποιούν αποκλειστικά υπηρεσίες παρόχων ψηφιακής έκδοσης στοιχείων για την έκδοση παραστατικών εσόδων, έλαβαν και τα φορολογικά κίνητρα, που προβλέπονται από το νόμο.

Πάροχοι Ηλεκτρονικής Τιμολόγησης
Οι Πάροχοι Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Έκδοσης Στοιχείων (Υ.ΠΑ.Η.Ε.Σ.) παρέχουν διαδικτυακές υπηρεσίες Φορολογικής Σήμανσης Παραστατικών και Υπηρεσίες Ηλεκτρονικής Τιμολόγησης.
Η επιχείρηση που χρησιμοποιεί Πάροχο μπορεί εναλλακτικά να μην έχει εγκαταστήσει φορολογικό μηχανισμό – ΕΑΦΔΣΣ αλλά να συνδέεται με ασφαλή διαδικτυακή σύνδεση με έναν πάροχο για έκδοση παραστατικών που πρέπει να εκδίδονται με φορολογική σήμανση.
Οι Υ.ΠΑ.Η.Ε.Σ. είναι υπόχρεοι σε διαφύλαξη των δεδομένων των παραστατικών για κάθε φορολογούμενο, και σε διαβίβαση των παραστατικών σε πραγματικό χρόνο στην πλατφόρμα MyDATA.

Ποια ήταν τα κίνητρα
Να θυμίσουμε ότι τα κίνητρα που έχουν δοθεί, στους χρήστες της ηλεκτρονικής τιμολόγησης μέσω παρόχου, που εντάχθηκαν μέχρι τις 31.12.2024 είναι τα παρακάτω.
– Η προθεσμία φορολογικής παραγραφής της χρήσης, περιορίζεται κατά δύο (2) έτη, δηλαδή από 5 έτη γίνεται 3 έτη.
– Η δαπάνη για την αρχική προμήθεια τεχνικού εξοπλισμού και λογισμικού που απαιτείται για την εφαρμογή της ηλεκτρονικής τιμολόγησης, αποσβένεται πλήρως στο έτος πραγματοποίησής της, προσαυξημένη κατά ποσοστό εκατό τοις εκατό (100%).
– Η δαπάνη για την παραγωγή, διαβίβαση και ηλεκτρονική αρχειοθέτηση ηλεκτρονικών τιμολογίων για το πρώτο έτος έκδοσης των παραστατικών πώλησης μέσω ηλεκτρονικής τιμολόγησης προσαυξάνεται κατά ποσοστό εκατό τοις εκατό (100%).
– Η προθεσμία για τα αιτήματα επιστροφής φόρου, τα οποία αφορούν το φορολογικό έτος ή τα φορολογικά έτη, για τα οποία οι εκδότες επιλέγουν και εφαρμόζουν αποκλειστικά την ηλεκτρονική τιμολόγηση, ορίζεται σε σαράντα πέντε (45) ημέρες.
Προσοχή! Η παραγραφή δίνεται για τα φορολογικά έτη που η επιχείρηση ήταν στην ηλεκτρονική τιμολόγηση και εφόσον αυτή ήταν σε πλήρη ηλεκτρονική τιμολόγηση, δηλαδή εξέδιδε τα παραστατικά της αποκλειστικά μέσω παρόχου. 

Πρόταση: COM(2025) 4 final | 2025/0001 (NLE) | Βρυξέλλες 13.1.2025 ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ με την οποία επιτρέπεται στην Ελλάδα να εφαρμόσει ειδικό μέτρο παρέκκλισης από τα άρθρα 218 και 232 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.