Ενίσχυση επιχειρήσεων με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής

*Γιώργος Α. Κορομηλάς

1. Γενικά
   α) Πρόκειται για προσωρινό μέτρο κρατικής ενίσχυσης με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής^(Π1), προβλεπόμενο στο άρθρο τρίτο της από 30.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, αφορά επιχειρήσεις που επλήγησαν οικονομικά λόγω της εμφάνισης και διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19 και χορηγείται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην C(2020) 1863/19.3.2020 Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Προσωρινό πλαίσιο για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό να στηριχθεί η οικονομία κατά τη διάρκεια της τρέχουσας έξαρσης της νόσου COVID-19» και κατόπιν έγκρισης σχετικού καθεστώτος ενίσχυσης από την Επιτροπή. Ουσιαστικά είναι μια μορφή κρατικής χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις, η οποία μερικά ή ολικά θα επιστραφεί μελλοντικά στο κράτος, χορηγούμενη σύμφωνα με τους κανόνες που έχει καθορίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση αναφορικά με τις κρατικές ενισχύσεις.
   Προσοχή : Δεν έχει καμία σχέση με την προκαταβολή φόρου εισοδήματος που θα προκύψει με την υποβολή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος.
   β) Οι δικαιούχοι, το ύψος της ενίσχυσης, οι προϋποθέσεις χορήγησης και επιστροφής της, η διαδικασία υποβολής σχετικής αίτησης, τα απαιτούμενα στοιχεία, ο τρόπος καταβολής και επιστροφής της ενίσχυσης, οι υποχρεώσεις των δικαιούχων, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την εφαρμογή των ανωτέρω θα καθοριστούν με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
   γ) Η ενίσχυση με τη μορφή της επιστρεπτέας προκαταβολής είναι ακατάσχετη, αφορολόγητη (κατά το μέρος που δεν θα επιστραφεί) και δεν συμψηφίζεται με οποιαδήποτε οφειλή.

2. Χαρακτηριστικά και παράμετροι της επιστρεπτέας προκαταβολής
   Σύμφωνα και με το από 3.4.2020 σχετικό Δελτίο Τύπου του Υπουργείου Οικονομικών, πρόκειται για ένα χρηματοδοτικό σχήμα του Υπουργείου Οικονομικών για την περαιτέρω στήριξη μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε όλο το εύρος της οικονομίας, ανεξαρτήτως κλάδου, και πλήττονται από τις οικονομικές επιπτώσεις λόγω της εμφάνισης και διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19.
   Το αρχικό συνολικό ύψος του χρηματοδοτικού σχήματος είναι 1 δισ. ευρώ και η λειτουργία του συνίσταται στην άμεση χρηματοδοτική ενίσχυση επιχειρήσεων, η οποία είναι, συνολικώς ή μερικώς, επιστρεπτέα προς το κράτος ανάλογα και με την πορεία της επιχείρησης.
   Ειδικότερα, τα χαρακτηριστικά και οι παράμετροι του σχήματος της επιστρεπτέας προκαταβολής διαμορφώνονται ως εξής:
   α) Απευθύνεται, κατά κύριο λόγο, σε μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δηλαδή επιχειρήσεις με προσωπικό από 1 έως 500 εργαζόμενους, και αφορά σε όλους τους κλάδους της ελληνικής οικονομίας.
   β) Ανταποκρίνεται στα ζητήματα προσβασιμότητας σε χρηματοδότηση και πιστωτικού προφίλ που έχουν πολλές μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, και τα οποία επιδεινώνονται υπό τις παρούσες συνθήκες.
   γ) Χορηγείται προς τις επιχειρήσεις απευθείας από το Κράτος, στο πλαίσιο του συστήματος της φορολογικής διοίκησης (Taxis).
   δ) Χαρακτηρίζεται ως επιστρεπτέα διότι, είτε εις ολόκληρον είτε μερικώς (συναρτάται με τη βιωσιμότητα της επιχείρησης), θα επιστραφεί στο Κράτος μέσα στα επόμενα χρόνια, με εξαιρετικά χαμηλό επιτόκιο.
   ε) Η συνολική διάρκεια του σχήματος είναι πενταετής.
   αα) Το πρώτο έτος αποτελεί περίοδο χάριτος, χωρίς υποχρέωση καταβολής δόσεων.
   ββ) Η αποπληρωμή πραγματοποιείται τα επόμενα τέσσερα έτη, σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις.
   στ) Η επιλεξιμότητα των επιχειρήσεων εδράζεται στην αποτύπωση της τρέχουσας κατάστασής τους σε σύγκριση με την προγενέστερη. Η αποτύπωση θα προκύπτει μέσω ενός, τυποποιημένου, μηχανισμού παρακολούθησης και αξιολόγησης του Υπουργείου Οικονομικών (Γ.Λ.Κ. και Α.Α.Δ.Ε.), με βάση φορολογικά δεδομένα και λοιπούς σχετικούς οικονομικούς και επιχειρηματικούς δείκτες.
   ζ) Το ύψος της ενίσχυσης προς την κάθε επιχείρηση θα προσδιορίζεται, τυποποιημένα, από τη μεταβολή της τρέχουσας κατάστασης της επιχείρησης, λαμβάνοντας υπόψη και λοιπά χαρακτηριστικά της.
   η) Η ενίσχυση μέσω του σχήματος της Επιστρεπτέας Προκαταβολής δεν θα μπορεί, ως ανώτατο όριο, να ξεπεράσει το ποσό των 500.000,00 ευρώ ανά επιχείρηση και θα είναι ακατάσχετη, αφορολόγητη και μη συμψηφιστέα.
   θ) Το σχήμα της Επιστρεπτέας Προκαταβολής έχει ως βασική στόχευση τη στήριξη επιχειρήσεων ώστε να μπορέσουν να διατηρήσουν τις θέσεις απασχόλησης. Συνεπώς, οι επιχειρήσεις που αξιοποιούν το σχήμα, δεσμεύονται από τη ρήτρα μη απολύσεων, η οποία ισχύει από την 30^η Μαρτίου 2020.
   ι) Η εν λόγω ενίσχυση προβλέπεται να χορηγηθεί σύμφωνα με τα προβλεπόμενα πλαίσια (τακτικά και έκτακτα) της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις κρατικές ενισχύσεις.
   ια) Το σχήμα της Επιστρεπτέας Προκαταβολής θα χρηματοδοτηθεί τόσο από κοινοτικούς πόρους, στο πλαίσιο του ειδικού χρηματοδοτικού εργαλείου για την αντιμετώπιση της κρίσης του κορονοϊού, όσο και από πόρους του Κρατικού Προϋπολογισμού.

3. Υπαγόμενες επιχειρήσεις
   Οι επιχειρήσεις που δύνανται να υποβάλουν εκδήλωση ενδιαφέροντος πρέπει να έχουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
   α) Να είναι ιδιωτικές επιχειρήσεις οποιασδήποτε νομικής μορφής (ατομικές, Ο.Ε., Ε.Ε., Ε.Π.Ε., Ι.Κ.Ε., Α.Ε. κ.λπ.) και ανεξαρτήτως κλάδου, οι οποίες απασχολούν από 1 έως 500 εργαζόμενους, έχουν την έδρα τους ή μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα και έχουν πληγεί οικονομικά λόγω της εμφάνισης και διάδοσης του κορονοϊού.
   β)  Να είναι επιχειρήσεις που:
   αα) Δεν είναι προβληματικές^(Π2), κατά την έννοια του Κανονισμού 651/2014 (ΕΕ L 187/26.6.2014^(Π3) ή δεν ήταν προβληματικές στις 31 Δεκεμβρίου 2019 αλλά αντιμετώπισαν προβλήματα ή κατέστησαν προβληματικές στη συνέχεια συνεπεία της εμφάνισης και διάδοσης του κορονοϊού (σχετικό το Προσωρινό Πλαίσιο C(2020)1863/19.03.2020)^(Π4) και δεν έχουν στη διάθεσή τους προηγούμενη ενίσχυση, η οποία έχει κηρυχθεί ασυμβίβαστη με απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ή
   ββ) Πληρούν τις προϋποθέσεις του Κανονισμού 1407/2013 (ΕΕ L351/24.12.2013)^(Π5) για τις ενισχύσεις de minimis (ενισχύσεις ήσσονος σημασίας – auxilium de minimis) και δεν έχουν ήδη εξαντλήσει το τιθέμενο στον Κανονισμό ανώτατο όριο ενίσχυσης, για την τριετία 2018 – 2020. ^{(Π6) (Π7)}
   γγ) Δεν είναι σε αδράνεια από τον Απρίλιο του 2019 και μετά, όπως αυτό προκύπτει από τα στοιχεία που τηρούνται στο φορολογικό Μητρώο της Α.Α.Δ.Ε. ή από την υποβολή μηδενικών δηλώσεων Φ.Π.Α. καθ’ όλη την περίοδο αυτή.

4. Υλοποίηση μέτρου
   Για την υλοποίηση του ανωτέρω προσωρινού μέτρου εκδόθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης και επενδύσεων Α.1076/2020 (Φ.Ε.Κ. 1135/Β/2.4.2020) «Ηλεκτρονική πλατφόρμα για την υλοποίηση του προσωρινού μέτρου ενίσχυσης με τη μορφή Επιστρεπτέας Προκαταβολής σε επιχειρήσεις που επλήγησαν οικονομικά λόγω της εμφάνισης και διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19 και διαδικασία υποβολής εκδήλωσης ενδιαφέροντος».
   Ειδικότερα, στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) δημιουργήθηκε διαδικτυακή ηλεκτρονική πλατφόρμα με τίτλο «myBusinessSupport», μέσω της οποίας υποβάλλονται  τα  αιτήματα  χορήγησης  ενίσχυσης  με  τη μορφή προκαταβολής, η οποία είναι επιστρεπτέα, εν όλω ή εν μέρει, (Επιστρεπτέα Προκαταβολή) σε επιχειρήσεις που επλήγησαν οικονομικά λόγω της εμφάνισης και διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο τρίτο της από 30.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου «Μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 και άλλες κατεπείγουσες διατάξεις.», (https://www.aade.gr/mybusinesssupport).

Επισημάνσεις
i) Η πλατφόρμα συνδέεται ηλεκτρονικά με τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) κάθε επιχείρησης για τον οποίο η Α.Α.Δ.Ε. διαθέτει τα απαραίτητα στοιχεία από το φορολογικό Μητρώο.

ii) Για την υποβολή της αίτησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος δεν αποτελεί προϋπόθεση η υπαγωγή της επιχείρησης σε κάποιον από τους κωδικούς αριθμούς δραστηριότητας (Κ.Α.Δ.) που περιλαμβάνονται στις εκάστοτε εκδιδόμενες υπουργικές αποφάσεις για την αναστολή φορολογικών υποχρεώσεων και τη χορήγηση κάθε είδους ενισχύσεων προς πληττόμενες επιχειρήσεις λόγω του κορωνοϊού COVID-19.

5. Απαιτούμενα στοιχεία
   α) Οι επιχειρήσεις, κατά την εκδήλωση ενδιαφέροντος, συμπληρώνουν στην πλατφόρμα τα κατωτέρω στοιχεία:

⁽¹⁾ Το σύνολο των εξόδων προσδιορίζεται από τον κωδικό 580 του εντύπου Ε3, μειούμενο κατά τον κωδικό 581 (παροχές σε εργαζόμενους) και κατά τον κωδικό 585 (διάφορα λειτουργικά έξοδα) στο μέρος που αφορά σε δαπάνες ενοικίου της επιχείρησης.

β) Για τους μήνες Απρίλιο 2020 έως και Δεκέμβριο 2020, οι επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως λογιστικού συστήματος (απλογραφικό ή διπλογραφικό) συμπληρώνουν τον κύκλο εργασιών Φ.Π.Α. ή τα ακαθάριστα έσοδα κάθε μήνα, κατά περίπτωση, μέχρι τη δέκατη ημέρα του επόμενου μήνα.
Προσοχή : Τα στοιχεία, των ανωτέρω περιπτώσεων α’ και β’, που συμπληρώνονται από την επιχείρηση, επαληθεύονται από τις δηλώσεις Φ.Π.Α. και Εισοδήματος, στις αντίστοιχες φορολογικές χρήσεις, όταν αυτές υποβληθούν.

6. Προθεσμία για την εκδήλωση ενδιαφέροντος και για την υποβολή στοιχείων
   Η εκδήλωση ενδιαφέροντος και τα ως άνω συνοδευτικά στοιχεία υποβάλλονται στην πλατφόρμα έως την 21.4.2020, (σ.σ. Η αρχική καταληκτική ημερομηνία ήταν η 10.4.2020 αλλά με την απόφαση Α.1080/2020 τροποποιήθηκε η απόφαση Α.1076/2020 και η καταληκτική ημερομηνία παρατάθηκε έως την 21.4.2020).
7. Λοιπά θέματα
   α) Για τη συμπλήρωση της εικόνας της επιχείρησης και τον έλεγχο πλήρωσης των προϋποθέσεων χορήγησης της ενίσχυσης, η Α.Α.Δ.Ε. δύναται να αποτυπώνει στην πλατφόρμα λοιπές πληροφορίες, που τηρούνται στα ηλεκτρονικά αρχεία αυτής ή αποστέλλονται σε αυτή από άλλους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Ενδεικτικά, αυτά μπορεί να είναι, συγκριτικά στοιχεία εσόδων και δαπανών προηγούμενων περιόδων, όπως προκύπτουν από τις δηλώσεις των επιχειρήσεων.
   β) Η πλατφόρμα προσφέρεται ως εφαρμογή του Ο.Π.Σ. TAXISnet της Α.Α.Δ.Ε. και η είσοδος σε αυτήν διενεργείται με τη χρήση των σχετικών διαπιστευτηρίων.
   γ) Με την είσοδο στην εφαρμογή και την υποβολή της εκδήλωσης ενδιαφέροντος, η επιχείρηση πιστοποιεί την ακρίβεια των δηλούμενων στοιχείων και συναινεί στην επεξεργασία των διαθέσιμων στοιχείων της Α.Α.Δ.Ε. καθώς και των υποβαλλόμενων στοιχείων, προκειμένου να διενεργηθεί αυτοματοποιημένος έλεγχος προϋποθέσεων χορήγησης και υπολογισμός του ύψους ενίσχυσης. Επιπρόσθετα, ελέγχεται αυτοματοποιημένα και ως προϋπόθεση η δήλωση λογαριασμού ΙΒΑΝ από την επιχείρηση στην προσωποποιημένη πληροφόρηση του TAXISnet, η συντακτική εγκυρότητά του καθώς και η επαλήθευσή του από το αντίστοιχο ίδρυμα πληρωμών.
   δ) Η υποβολή αίτησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την υπαγωγή στο μέτρο της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, δεν δημιουργεί οιοδήποτε δικαίωμα ή αξίωση στις αιτούσες επιχειρήσεις.
8. Προϋποθέσεις υπαγωγής, διαδικασία, τρόπος υπολογισμού ύψους ενίσχυσης, προϋποθέσεις και διαδικασία επιστροφής
   Οι προϋποθέσεις υπαγωγής  στο  μέτρο  της  Επιστρεπτέας Προκαταβολής, η διαδικασία αίτησης και χορήγησης της ενίσχυσης, ο τρόπος υπολογισμού του ύψους της ενίσχυσης οι προϋποθέσεις και η διαδικασία επιστροφής της εν όλω ή εν μέρει, καθώς και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια θα καθοριστούν με νέα απόφαση η οποία θα εκδοθεί μετά την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής των αιτημάτων της απόφασης Α.1076/2020.

Παράρτημα

^(Π1) Επιστρεπτέα προκαταβολή σύμφωνα με το στοιχείο 21 του άρθρου 2 του Κανονισμού υπ’ αριθμόν 651/2014 (ΕΕ L 187/26.6.2014), είναι δάνειο για έργο, το οποίο χορηγείται σε μία ή περισσότερες δόσεις και οι όροι αποπληρωμής του οποίου εξαρτώνται από το αποτέλεσμα του έργου.

^(Π2) Προβληματική Επιχείρηση σύμφωνα με το στοιχείο 18 του άρθρου 2 του Κανονισμού υπ’ αριθμόν 651/2014 (ΕΕ L 187/26.6.2014), είναι η επιχείρηση για την οποία συντρέχει τουλάχιστον μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις :
α) Εάν πρόκειται για εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, πλην Μικρομεσαίας Επιχείρησης (ΜΜΕ) που δεν έχει συμπληρώσει τριετία από τη σύστασή της ή, όσον αφορά την επιλεξιμότητα για ενίσχυση χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου, ΜΜΕ που δεν έχει συμπληρώσει επταετία από την πρώτη εμπορική της πώληση, η οποία πληροί τα κριτήρια για επενδύσεις χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου κατόπιν ελέγχου με τη δέουσα επιμέλεια από τον επιλεγμένο ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό], όταν έχει απωλεσθεί πάνω από το ήμισυ του εγγεγραμμένου της κεφαλαίου λόγω συσσωρευμένων ζημιών. Αυτό ισχύει όταν από την αφαίρεση των συσσωρευμένων ζημιών από τα αποθεματικά (και όλα τα άλλα στοιχεία που θεωρούνται εν γένει ως μέρος των ιδίων κεφαλαίων της εταιρείας) προκύπτει αρνητικό σωρευτικό ποσό που υπερβαίνει το ήμισυ του εγγεγραμμένου κεφαλαίου. Για την εφαρμογή της παρούσας διάταξης, ο όρος «εταιρεία περιορισμένης ευθύνης» παραπέμπει ειδικότερα στα είδη εταιρειών που αναφέρονται στο παράρτημα I της οδηγίας 2013/34/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και ο όρος «κεφάλαιο» περιλαμβάνει, ενδεχομένως, και κάθε διαφορά από έκδοση υπέρ το άρτιο.
β) Εάν πρόκειται για εταιρεία στην οποία τουλάχιστον ορισμένα μέλη έχουν απεριόριστη ευθύνη για τα χρέη της εταιρείας (πλην ΜΜΕ που δεν έχει συμπληρώσει τριετία από τη σύστασή της ή, όσον αφορά την επιλεξιμότητα για ενίσχυση χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου, ΜΜΕ που δεν έχει συμπληρώσει επταετία από την πρώτη εμπορική της πώληση, η οποία πληροί τα κριτήρια για επενδύσεις χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου κατόπιν ελέγχου με τη δέουσα επιμέλεια από τον επιλεγμένο ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό), εφόσον έχει απωλεσθεί πάνω από το ήμισυ του κεφαλαίου της, όπως εμφαίνεται στους λογαριασμούς της εταιρείας, λόγω συσσωρευμένων ζημιών. Για την εφαρμογή της παρούσας διάταξης, ο όρος «εταιρεία στην οποία τουλάχιστον ορισμένα μέλη έχουν απεριόριστη ευθύνη για τα χρέη της εταιρείας» παραπέμπει ειδικότερα στα είδη εταιρειών που αναφέρονται στο παράρτημα II της οδηγίας 2013/34/ΕΕ.
γ) Εάν πρόκειται για εταιρεία που υπάγεται σε συλλογική πτωχευτική διαδικασία ή πληροί τις προϋποθέσεις του εθνικού δικαίου που τη διέπει όσον αφορά την υπαγωγή της σε συλλογική πτωχευτική διαδικασία μετά από αίτημα των πιστωτών της.
δ) Εάν πρόκειται για επιχείρηση που έχει λάβει ενίσχυση διάσωσης και δεν έχει ακόμη αποπληρώσει το δάνειο ή λύσει τη σύμβαση εγγύησης ή που έχει λάβει ενίσχυση αναδιάρθρωσης και υπόκειται ακόμη σε σχέδιο αναδιάρθρωσης.
ε) Εάν πρόκειται για άλλη επιχείρηση εκτός ΜΜΕ, εφόσον τα τελευταία δύο έτη:
αα) ο δείκτης χρέους προς ίδια κεφάλαια της επιχείρησης είναι υψηλότερος του 7,5 και
ββ) ο δείκτης κάλυψης χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων της επιχείρησης (EBITDA interest coverage ratio) είναι κάτω του 1,0.

^(Π3) Κανονισμός 651/2014
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32014R0651&from=EL

^(Π4) Προσωρινό Πλαίσιο
C(2020)1863/19.03.2020
https://ec.europa.eu/competition/state_aid/what_is_new/sa_covid19_temporary-framework_el.pdf

Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με το ανωτέρω πλαίσιο πρόκειται για ενισχύσεις με τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, επιστρεπτέων προκαταβολών ή φορολογικών πλεονεκτημάτων πέραν των υφιστάμενων δυνατοτήτων βάσει του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ’ της ΣΛΕΕ, προσωρινά περιορισμένα ποσά ενίσχυσης σε επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν αιφνίδια έλλειψη ή ακόμη και ανυπαρξία ρευστότητας μπορούν να αποτελέσουν κατάλληλη, αναγκαία και στοχευμένη λύση υπό τις παρούσες συνθήκες. Η Επιτροπή θα θεωρήσει ότι οι εν λόγω κρατικές ενισχύσεις συμβιβάζονται με την εσωτερική αγορά βάσει του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο β’ της ΣΛΕΕ, υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται πλήρως όλοι οι ακόλουθοι όροι :
α) Η ενίσχυση δεν υπερβαίνει τα 800.000,00 ευρώ ανά επιχείρηση υπό μορφή άμεσων επιχορηγήσεων, επιστρεπτέων προκαταβολών, φορολογικών πλεονεκτημάτων ή πλεονεκτημάτων πληρωμών, (όλα τα αριθμητικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται είναι ακαθάριστα, δηλαδή προ της αφαίρεσης φόρων ή άλλης επιβάρυνσης).
β) Η ενίσχυση χορηγείται βάσει καθεστώτος με εκτιμώμενο προϋπολογισμό.
γ) Η ενίσχυση μπορεί να χορηγείται σε επιχειρήσεις που δεν ήταν προβληματικές, κατά την έννοια του γενικού κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία, στις 31 Δεκεμβρίου 2019, (μπορεί να χορηγείται σε επιχειρήσεις που δεν είναι προβληματικές και/ή επιχειρήσεις που δεν ήταν προβληματικές στις 31 Δεκεμβρίου 2019, αλλά οι οποίες αντιμετώπισαν προβλήματα ή κατέστησαν προβληματικές στη συνέχεια συνεπεία της έξαρσης της νόσου COVID-19).
δ) Η ενίσχυση χορηγείται το αργότερο μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020.
ε) Η ενίσχυση που χορηγείται σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη μεταποίηση και την εμπορία γεωργικών προϊόντων συνοδεύεται από την υποχρέωση μη μετακύλισής της εν μέρει ή εξ ολοκλήρου σε πρωτογενείς παραγωγούς και δεν καθορίζεται με βάση την τιμή ή την ποσότητα των προϊόντων που αγοράζονται από τους πρωτογενείς παραγωγούς ή που διατίθενται στην αγορά από τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις.
Κατά παρέκκλιση, για τους τομείς της γεωργίας, της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, ισχύουν οι ακόλουθοι ειδικοί όροι :
α) η ενίσχυση δεν υπερβαίνει τα 120.000,00 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας18 ή σε 100.000,00 ευρώ ανά επιχείρηση που δραστηριοποιείται στην πρωτογενή παραγωγή γεωργικών προϊόντων, (όλα τα αριθμητικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται είναι ακαθάριστα, δηλαδή προ της αφαίρεσης φόρων ή άλλης επιβάρυνσης).
β) οι ενισχύσεις στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην πρωτογενή παραγωγή γεωργικών προϊόντων πρέπει να μην καθορίζονται με βάση την τιμή ή την ποσότητα των προϊόντων που διατίθενται στην αγορά.
γ) οι ενισχύσεις σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας δεν αφορούν καμία από τις κατηγορίες ενισχύσεων που αναφέρονται στο άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχεία α’ έως ια’ του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 717/2014 της Επιτροπής.
δ) όταν μια επιχείρηση δραστηριοποιείται σε περισσότερους του ενός τομείς στους οποίους ισχύουν διαφορετικά μέγιστα ποσά (800.000,00 ή 120.000,00 ή 100.000,00), το οικείο κράτος μέλος διασφαλίζει, με κατάλληλα μέσα όπως ο λογιστικός διαχωρισμός, ότι για καθεμία από τις δραστηριότητες αυτές τηρείται το σχετικό ανώτατο όριο και συνολικά δεν σημειώνεται υπέρβαση του υψηλότερου δυνατού ποσού.
ε) εφαρμόζονται όλες οι άλλες προβλεπόμενες προϋποθέσεις.
Επισημαίνεται ότι, εάν η ενίσχυση χορηγείται με τη μορφή φορολογικών πλεονεκτημάτων, η εν λόγω προθεσμία δεν ισχύει και η ενίσχυση θεωρείται χορηγηθείσα με τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της φορολογικής δήλωσης του 2020.

^(Π5) Κανονισμός 1407/2013
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32013R1407&from=EL

^(Π6) Σύμφωνα με το άρθρο 1 του Κανονισμού υπ’ αριθμόν 651/2014 1407/2013 (ΕΕ L351/24.12.2013), ο κανονισμός αυτό εφαρμόζεται στις ενισχύσεις που χορηγούνται σε επιχειρήσεις σε όλους τους τομείς, εκτός από:
α) Ενισχύσεις προς επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, που εμπίπτουν στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 104/2000 του Συμβουλίου.
β) Ενισχύσεις που χορηγούνται σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην πρωτογενή παραγωγή γεωργικών προϊόντων.
γ) Ενισχύσεις που χορηγούνται σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της μεταποίησης και της εμπορίας γεωργικών προϊόντων, στις ακόλουθες περιπτώσεις :
αα) Όπου το ποσό της ενίσχυσης καθορίζεται με βάση την τιμή ή την ποσότητα τέτοιων προϊόντων που πωλούνται από πρωτογενείς παραγωγούς ή διατίθενται στην αγορά από τις οικείες επιχειρήσεις,
ββ) Όπου η ενίσχυση συνοδεύεται από την υποχρέωση απόδοσής της εν μέρει ή εξ ολοκλήρου σε πρωτογενείς παραγωγούς.
δ) Ενισχύσεις για δραστηριότητες που σχετίζονται με εξαγωγές προς τρίτες χώρες ή προς κράτη μέλη, ιδίως δε ενισχύσεις που συνδέονται άμεσα με τις εξαγόμενες ποσότητες, με τη δημιουργία και λειτουργία δικτύου διανομής ή με άλλες τρέχουσες δαπάνες που σχετίζονται με την εξαγωγική δραστηριότητα.
ε) Ενισχύσεις για τις οποίες τίθεται ως όρος η χρήση εγχώριων αγαθών αντί των εισαγόμενων.
Στην περίπτωση επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους τομείς οι οποίοι αναφέρονται στα ανωτέρω στοιχεία α’, β’ ή γ’ και δραστηριοποιούνται επίσης σε έναν ή περισσότερους από τους τομείς οι οποίοι εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού ή ασκούν άλλες δραστηριότητες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται σε ενισχύσεις χορηγούμενες στους τελευταίους αυτούς τομείς ή δραστηριότητες, υπό την προϋπόθεση ότι τα οικεία κράτη μέλη διασφαλίζουν, με κατάλληλα μέσα, όπως ο διαχωρισμός των δραστηριοτήτων ή η διάκριση του κόστους, ότι οι δραστηριότητες στους τομείς που εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού δεν τυγχάνουν ενίσχυσης ήσσονος σημασίας που χορηγείται δυνάμει του παρόντος κανονισμού.

^(Π7) Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 3 του Κανονισμού υπ’ αριθμόν 1407/2013 (ΕΕ L351/24.12.2013), το συνολικό ποσό των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας που χορηγούνται ανά κράτος μέλος σε μία ενιαία επιχείρηση δεν υπερβαίνει το ποσό των 200.000,00 ευρώ σε οποιαδήποτε περίοδο τριών οικονομικών ετών.

*O Γιώργος Κορομηλάς είναι Λογιστής-Φοροτεχνικός, Σύμβουλος Επιχειρήσεων, Συγγραφέας λογιστικών και φορολογικών βιβλίων, Εισηγητής Λογιστικών και Φορολογικών σεμιναρίων, Πρόεδρος Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών