Ακούμε προσεκτικά όσα εξαγγέλλονται από τη Διοίκηση για θέματα που αφορούν στα φορολογικά αντικείμενα και όχι μόνο. Θα θέλαμε να ακούμε όμως αλήθειες και λόγια ουσίας που αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα. Σίγουρα η ψηφιακή μεταρρύθμιση που συντελείται αποτελεί μεγάλο στοίχημα για όλους. Γιατί όμως κάνουμε αυτή την παρατήρηση; Γιατί τις τελευταίες ημέρες ακούσαμε από επίσημα χείλη κάποια πράγματα, που μάλλον δεν εκφράζουν την πραγματικότητα. 

Απόστολος Αλωνιάτης

Ειπώθηκε λοιπόν, και έγινε και “λεζάντα” σε σχετικά άρθρα, ότι το 60% των προ συμπληρωμένων δηλώσεων ΦΠΑ δεν είχαν απόκλιση από το myDATA. Δεν γνωρίζω από που υπάρχει αυτή η πληροφόρηση προς τη διοίκηση, αλλά απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Δεν το γράφουμε με κακή πρόθεση, αλλά με την ελπίδα ότι κάποιοι θα πούνε τα σωστά στοιχεία στη διοίκηση για να διορθώσει τα κακώς κείμενα.
Επιπρόσθετα, η κατάργηση των Συγκεντρωτικών Καταστάσεων Πελατών Προμηθευτών, δεν αποτελεί και κανένα κατόρθωμα. Η μη ολοκληρωμένη λειτουργία του myDATA σε συνδυασμό με την κατάργηση των ΜΥΦ για το 2021, μάλλον προβλήματα, χαμένες εργατοώρες και σύγχυση έχει επιφέρει τόσο στις επιχειρήσεις όσο και στις ελεγκτικές υπηρεσίες. Θα επιμείνουμε για μια ακόμη φορά τα προβλήματα δυσλειτουργίας των myDATA είναι πολλά. Το εγχείρημα μεγαλεπήβολο, όμως ακούστε για μια ακόμα φορά τους άμεσα εμπλεκόμενους που το χειρίζονται και το δουλεύουν, δεν κάνει κακό να ακούτε τις όποιες αστοχίες υπάρχουν γιατί έτσι θα διορθωθούν και όλοι μαζί θα συμβάλλουμε στην πάταξη της φοροδιαφυγής. 

ΕΦΚΑ – Διατακτικές σίτισης

Νέες διευκρινήσεις δόθηκαν από τον ΕΦΚΑ, σχετικά με τις διατακτικές σιτίσεις.
Πιο συγκεκριμένα, με την εγκύκλιο e-ΕΦΚΑ 22/2023 «Ασφαλιστικές εισφορές επί των διατακτικών σίτισης – Τροποποίηση της παρ. 1 του άρθρου 145 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου», ο ΕΦΚΑ δίνει διευκρινήσεις σχετικά με το πότε υπάρχουν ασφαλιστικές εισφορές στις διατακτικές σίτισης και πότε όχι.

Αποδοχές με ασφαλιστικές εισφορές
Σύμφωνα με την εγκύκλιο, με τις διατάξεις των άρθρων 17 και 19 του Κανονισμού Ασφάλισης του τ. Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., της παρ. 4 του άρθρου 25 Α.Ν.1846/1951, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 4 του Ν.4476/1965 και τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 του Ν.825/1978, ορίζεται η έννοια των αποδοχών επί των οποίων υπάρχει υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών.
Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, αλλά και τη δικαστηριακή νομολογία αποδοχές επί των οποίων υπολογίζονται εισφορές θεωρούνται οι κάθε είδους παροχές σε χρήμα και σε είδος που χορηγούνται από τον εργοδότη προς τον εργαζόμενο, τακτικά ή έκτακτα, είτε από συμβατική ή νόμιμη υποχρέωση, είτε οικειοθελώς, ως αντάλλαγμα για την εργασία τους, εκτός από τις παροχές κοινωνικού χαρακτήρα που είναι τα δώρα λόγω γάμου του ασφαλισμένου ή των τέκνων του, ή λόγω γέννησης τέκνων του ασφαλισμένου και το βοήθημα σε οικογένεια θανόντος ασφαλισμένου.
Επίσης σύμφωνα με το άρθρο 19 του Κ.Α. του τ. Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. ως αποδοχές επί των οποίων υπάρχει υποχρέωση καταβολής εισφορών θεωρούνταν τα χρηματικά ποσά (φιλοδωρήματα ή άλλου είδους αμοιβές) που τυχόν καταβάλλονται κατά συνήθεια από τρίτους και που υπολογίζονται βάσει σχετικών πινάκων.
Με τη σύσταση του e-ΕΦΚΑ και σύμφωνα με την παρ.1 του άρθρου 38 του Ν.4387/2016, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 34 του Ν.4670/2020, το συνολικό ποσοστό εισφοράς κύριας σύνταξης ασφαλισμένου μισθωτού και εργοδότη ορίζεται σε 20% επί των πάσης φύσεως αποδοχών των εργαζομένων, με εξαίρεση τις κοινωνικού χαρακτήρα έκτακτες παροχές λόγω γάμου, γεννήσεως τέκνων, θανάτου και βαριάς αναπηρίας.
Με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου του άρθρου 9 του Ν.2336/1995, το οποίο κωδικοποιήθηκε στην παράγραφο 1 του άρθρου 145 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου ορίστηκε ότι οι παροχές σε είδος προς τους εργαζόμενους, οι οποίες χορηγούνται αυτούσιες εξ ελευθεριότητας του εργοδότη, δεν περιλαμβάνονται στις τακτικές αποδοχές των εργαζομένων, δεν θεωρούνται εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, και δεν υπόκεινται σε κοινωνικο-ασφαλιστικές εισφορές ή άλλες κρατήσεις, εφόσον:
– Εξυπηρετούν λειτουργικές ανάγκες της επιχείρησης, συμβάλουν στην αύξηση της παραγωγικότητάς της και στην ποιότητα των συνθηκών εργασίας ή αποτελούν μέτρα για την υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων, και
– Χορηγούνται προσωπικά προς τους δικαιούχους, μόνο αυτούσια και όχι σε χρήμα.
Με τις διατάξεις του δεύτερου εδαφίου του άρθρου 9 του Ν.2336/1995 ορίζεται ότι στην έννοια των ανωτέρω παροχών περιλαμβάνεται η χορήγηση τροφής (ελαφρύ γεύμα, γεύμα, δείπνο), κατά την διάρκεια του ημερήσιου εργάσιμου χρόνου και κατά την ώρα του διαλείμματος, ανεξάρτητα εάν χρόνος του διαλείμματος είναι αμειβόμενος.

Μη καταβολή εισφορών
Στη συνέχεια η εγκύκλιος αναφέρει τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται εκ μέρους του εργοδότη προκειμένου να μην υπάρχει υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών επί των διατακτικών σίτισης.
Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με τις κοινοποιούμενες διατάξεις οι χορηγούμενες από τον εργοδότη διατακτικές σίτισης σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή προς τους εργαζόμενους εμπίπτουν στην έννοια των παροχών σε είδος του πρώτου και δεύτερου εδαφίου, και συνεπώς δεν υπόκεινται σε ασφαλιστικές εισφορές, εφόσον:
i. Χορηγούνται σε μηνιαία βάση από τον εργοδότη στους εργαζόμενους για την κάλυψη των αναγκών διατροφής τους κατά την διάρκεια της εργασίας τους.
ii. Η αξία τους δεν υπερβαίνει το ποσό των έξι (6) ευρώ ανά εργάσιμη ημέρα.
iii. Ανταλλάσσονται μόνο με γεύματα, έτοιμα φαγητά, τρόφιμα έτοιμα προς κατανάλωση, ροφήματα, και
iv. Η ανωτέρω ανταλλαγή θα πρέπει να γίνεται σε συμβεβλημένο δίκτυο καταστημάτων, στη βάση συμβάσεων μεταξύ του εκδότη των διατακτικών σίτισης και των καταστημάτων, στις οποίες ρυθμίζεται ο τρόπος αποδοχής και ανταλλαγής των διατακτικών σίτισης από τους δικαιούχους εργαζόμενους.
Η εγκύκλιος επίσης διευκρινίζει ότι, οι ανωτέρω προϋποθέσεις πρέπει να πληρούνται αθροιστικά εκ μέρους του εργοδότη. Ως εκ τούτου τα ελεγκτικά όργανα του e – Ε.Φ.Κ.Α. προκειμένου να κρίνουν για την υποχρέωση η μη καταβολής εισφορών επί των χορηγούμενων εκ μέρους του εργοδότη διατακτικών σίτισης, θα πρέπει να εξετάζουν, εκτός των άλλων, τόσο την ύπαρξη σύμβασης μεταξύ αυτού και του δικτύου καταστημάτων, όσο και τους όρους αυτής.
Σε περίπτωση μη τήρησης και των τεσσάρων προϋποθέσεων οι χορηγούμενες από τον εργοδότη διατακτικές σίτισης, υπόκεινται σε ασφαλιστικές εισφορές και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 38 του Ν.4387/2016, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 34 του Ν.4670/2020.
Σύμφωνα με το άρθρο 46 του Ν.5006/2022 ή ισχύς των ανωτέρω διατάξεων αρχίζει από την 1/1/2023.
Με την εγκύκλιο πέρα από τους εργοδότες, με ευθύνη των Προϊσταμένων Τοπικών Διευθύνσεων και Τμημάτων, πρέπει αν λάβει γνώση και το προσωπικό του ΕΦΚΑ. 

Ορθή συμπλήρωση Εντύπου E9

Μιλάμε συχνά στις τελευταίες μας δημοσιεύσεις για το Ε9. Αυτό συμβαίνει, επειδή  πλησιάζει η καταληκτική ημερομηνία για τη διόρθωση των στοιχείων στο Έντυπο.
Σήμερα θα δούμε ποιοι κωδικοί του Ε9 δίνουν τη σωστή ταυτότητα του ακινήτου, ώστε να υπολογίζονται σωστά οι φόροι.
Αναλυτικότερα, και σύμφωνα με την απόφαση Α.1175/5.8.2021 του διοικητή της ΑΑΔΕ ορίζονται τα στοιχεία εκείνα, που συνιστούν τη φορολογική ταυτότητα του ακινήτου και επιδρούν στον ορθό υπολογισμό του φόρου, για τις ανάγκες του πιστοποιητικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. τα οποία είναι τα ακόλουθα:
1. Τα στοιχεία που συνιστούν τη φορολογική ταυτότητα του ακινήτου και επιδρούν στον ορθό υπολογισμό του φόρου
Πίνακας 1 της δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9)
α. στοιχεία διεύθυνσης ακινήτου (στήλη 3, 4, 4α, 5, 6, 7 και 28. Συγκεκριμένα: νομός, δήμος ή κοινότητα, δημοτικό ή κοινοτικό διαμέρισμα, οδός-αριθμός, λοιποί δρόμοι οικοδομικού τετραγώνου, προσόψεις επί των οδών και πλήθος προσόψεων),
β. ένδειξη ΑΠΑΑ (στήλη 26),
γ. κατηγορία ακινήτου, όροφος, επιφάνεια, έτος κατασκευής κτίσματος καθώς και επιφάνεια οικοπέδου (στήλη 9, 11, 12, 13, 14 και 18),
δ. είδος δικαιώματος, ποσοστό συνιδιοκτησίας και, σε περίπτωση ύπαρξης επικαρπωτή, το έτος γέννησης αυτού (στήλη 15, 16, 17, 19, 20 και 21),
ε. ειδικές συνθήκες, εφόσον έχει συμπληρωθεί η αντίστοιχη στήλη (στήλη 10),
στ. ηλεκτροδότηση ακινήτου σε κτίσμα που δεν έχει ακόμα αποπερατωθεί και είναι κενό (στήλη 30 και 32), ζ. ειδική κατηγορία στην οποία εντάσσεται το ακίνητο, εφόσον έχει συμπληρωθεί η αντίστοιχη στήλη (στήλη 32),
η. κατηγορία χρήσης κτίσματος/οικοπέδου, εφόσον έχει συμπληρωθεί η αντίστοιχη στήλη (στήλη 33),
θ. στοιχεία οικοπέδου, όπου απαιτείται, και σε κάθε περίπτωση στις μονοκατοικίες και στα ειδικά κτίρια.
II. Πίνακας 2 της δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9)
α. στοιχεία διεύθυνσης ακινήτου (στήλη 3, 4, 4α, 5 και 6. Συγκεκριμένα: νομός, δήμος ή κοινότητα, δημοτικό ή κοινοτικό διαμέρισμα, οδός-αριθμός ή θέση, πρόσοψη σε οδό),
β. απόσταση από θάλασσα (στήλη 7),
γ. εδαφική έκταση απαλλοτριωτέα, εφόσον έχει συμπληρωθεί η αντίστοιχη στήλη ή αρδευόμενη έκταση (στήλη 8 και 9),
δ. επιφάνεια του γηπέδου ανάλογα με την κατηγορία αυτού (στήλη 10, 11, 12, 13, 14, 15 και 16),
ε. επιφάνεια κτισμάτων που βρίσκονται στο αγροτεμάχιο ανάλογα με την κατηγορία τους (στήλη 17α, 17β, 17γ και 17),
στ. ειδικές χρήσεις γης (στήλη 29),
ζ. είδος δικαιώματος, ποσοστό συνιδιοκτησίας και, σε περίπτωση ύπαρξης επικαρπωτή, το έτος γέννησης αυτού (στήλη 18, 19 και 20),
η. ειδική κατηγορία στην οποία εντάσσεται το ακίνητο, εφόσον έχει συμπληρωθεί η αντίστοιχη στήλη (στήλη 26),
θ. κατηγορία χρήσης γηπέδου, εφόσον έχει συμπληρωθεί η αντίστοιχη στήλη (στήλη 28),
ι. στοιχεία γηπέδου, όπου απαιτείται.

2. Δεν επηρεάζουν τη φορολογική Ταυτότητα
Το παρακάτω στοιχεία που δεν συνιστούν τη φορολογική ταυτότητα των ακινήτων, γιατί δεν επηρεάζουν τον ορθό υπολογισμό του ΕΝ.Φ.Ι.Α.:
α. αριθμός ταυτότητας ακινήτου (ΑΤΑΚ) και κωδικός ακινήτου (ΚΑΕΚ) (στήλη 1 και 27 πίνακα 1 και 2),
β. ταχυδρομικός κώδικας και αριθμός οικοδομικού τετραγώνου (στήλη 25 πίνακα 1 και 2 και στήλη 8 πίνακα 1), γ. μήκος πρόσοψης (στήλη 29 πίνακα 1),
δ. αριθμός παροχής ηλεκτρικού/ εργοταξιακού ρεύματος (στήλη 31 πίνακα 1 και στήλη 21 και 22 πίνακα 2).
Ειδικά, εξαιρείται από τα στοιχεία που συνιστούν τη φορολογική ταυτότητα των ακινήτων, η συνολική επιφάνεια κτισμάτων στο οικόπεδο (στήλη 22 πίνακα 1), λόγω αδυναμίας του συμβολαιογράφου και του υποθηκοφύλακα/προϊστάμενου του κτηματολογικού γραφείου να διαγνώσουν την ακρίβεια των δηλωθέντων.

Τι πρέπει να προσέξουμε ακόμη:
i. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες στο πιστοποιητικό ταυτίζονται με τα αναγραφόμενα στο συμβολαιογραφικό έγγραφο, ο νομός, ο δήμος ή η κοινότητα, το δημοτικό ή το κοινοτικό διαμέρισμα, στα οποία βρίσκεται το ακίνητο και διαφοροποιείται η οδός, ο αριθμός ή η θέση, το πιστοποιητικό θεωρείται ορθό, εφόσον είναι πρόδηλο στον συμβολαιογράφο ότι πρόκειται για το ίδιο ακίνητο. Η διεύθυνση του ακινήτου θεωρείται ορθή ανεξάρτητα αν αναγράφεται σύμφωνα με τον Ν.2539/1997(Α’ 244) (ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ) ή τον Ν.3852/2010 (Α’ 87) (ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ).
ii. Αν δεν συμπίπτουν με τα αναγραφόμενα στο συμβολαιογραφικό έγγραφο, ο νομός, ο δήμος ή η κοινότητα, στα οποία βρίσκεται το ακίνητο, τότε το πιστοποιητικό θεωρείται ως μη επισυναφθέν. Ως μη επισυναφθέν θεωρείται και το πιστοποιητικό στο οποίο υπάρχει διαφοροποίηση ως προς τον όροφο. Ως μη επισυναφθέν θεωρείται και το πιστοποιητικό στο οποίο σωρευτικά υπάρχει διαφοροποίηση ως προς το είδος εμπράγματου δικαιώματος και το ποσοστό συνιδιοκτησίας επί του ακινήτου. Αν υπάρχει διαφοροποίηση είτε ως προς το είδος εμπράγματου δικαιώματος είτε ως προς το ποσοστό συνιδιοκτησίας επί του ακινήτου, το πιστοποιητικό θεωρείται ανακριβές.
iii. Στην περίπτωση κατά την οποία το ακίνητο έχει περισσότερες των δύο προσόψεων και στο πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. έχουν αναγραφεί μόνο οι δύο εξ αυτών, το πιστοποιητικό θεωρείται ορθό, εφόσον δεν επηρεάζεται η Τιμή Ζώνης ή η φορολογητέα αξία του ακινήτου. Το ίδιο ισχύει και στις περιπτώσεις που το οικόπεδο ή το κτίσμα έχει αναγραφεί στις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων για όλα ή κάποια από τα έτη με δύο προσόψεις, ενώ αυτό έχει περισσότερες ή λιγότερες ή είναι τυφλό, εκτός από τις περιπτώσεις που η πρόσοψη του ακινήτου, η οποία δεν έχει δηλωθεί, επηρεάζει αυξητικά τον ΕΝ.Φ.Ι.Α..
iv. Το πιστοποιητικό θεωρείται ορθό αν για όλα ή κάποια από τα έτη έχει αναγραφεί επ’ αυτού κατηγορία ακινήτου μονοκατοικία αντί κατηγορίας ακινήτου κατοικία. Επίσης, το πιστοποιητικό θεωρείται ορθό αν γήπεδο, οικόπεδο ή κτίσμα έχει αναγραφεί για όλα ή κάποια από τα έτη με επιφάνεια μεγαλύτερη της οριστικής εγγραφής στο κτηματολόγιο ή, αν δεν υπάρχει τέτοια, με επιφάνεια μεγαλύτερη του τίτλου του ή, αν δεν υπάρχει τίτλος, με επιφάνεια μεγαλύτερη της πραγματικής του κατάστασης καθώς και στην περίπτωση αναγραφής κάθετης ιδιοκτησίας ως αυτοτελούς οικοπέδου, εφόσον δεν προκύπτει απώλεια φόρου.
v. Θεωρείται ορθή η αναγραφή στο πιστοποιητικό διαφορετικού έτους κατασκευής για όλα ή κάποια από τα έτη, αποκλειστικά στις περιπτώσεις εκείνες κατά τις οποίες δεν μειώνεται ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. εξ αυτού του λόγου.
vi. Το πιστοποιητικό θεωρείται ορθό αν για όλα ή κάποια από τα έτη αναγράφεται διαφορετικό έτος γέννησης επικαρπωτή, αποκλειστικά στις περιπτώσεις εκείνες κατά τις οποίες δεν μειώνεται ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. εξ αυτού του λόγου.

Έκδοση πιστοποιητικών
Να θυμίσουμε ότι οι φορολογούμενοι μπορούν να διορθώσουν το Ε9 ή να εκδώσουν πιστοποιητικά από την διεύθυνση Δήλωση Ε9 / ΕΝΦΙΑ
Για την έκδοση των πιστοποιητικών, πρέπει να ακολουθηθούν τα παρακάτω βήματα:
Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ
Εάν επιθυμείτε να εκδώσετε πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. (άρθρο 54Α Ν.4174/2013), θα πρέπει να ακολουθήσετε τα παρακάτω βήματα:
– Επιλέξτε το τρέχον έτος.
– Επιλέξτε την καρτέλα Πιστοποιητικά και από τις Διαθέσιμες ενέργειες την έκδοση νέου πιστοποιητικού για χρήση στο τρέχον έτος.
– Επιλέξτε χρήση και πληκτρολογήστε τον εντεκαψήφιο Α.Τ.ΑΚ. του εμπραγμάτου δικαιώματος, για το οποίο θέλετε να εκδώσετε πιστοποιητικό.
– Για κάθε Α.Τ.ΑΚ. εκδίδεται ξεχωριστό πιστοποιητικό.
– Από τις διαθέσιμες ενέργειες, κάντε κλικ στην επιλογή δικαιώματος για έκδοση πιστοποιητικού.
– Μπορείτε να κάνετε εκτύπωση προεπισκόπησης πιστοποιητικού, για να ελέγξετε τα στοιχεία του πιστοποιητικού πριν αυτό εκδοθεί.
– Επιλέξτε έκδοση πιστοποιητικού και στη συνέχεια εκτύπωση.

Έκδοση Υπεύθυνης Δήλωσης
Εάν επιθυμείτε να εκδώσετε υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του Ν.1599/1986 αντί του πιστοποιητικού, θα πρέπει να ακολουθήσετε τα παρακάτω βήματα:
– Επιλέξτε το τρέχον έτος.
– Επιλέξτε την καρτέλα Υπεύθυνες Δηλώσεις και από τις διαθέσιμες ενέργειες την υποβολή υπεύθυνης δήλωσης του Ν.1599/1986.
– Συμπληρώστε τα στοιχεία που ζητούνται στην υπεύθυνη δήλωση (περιγραφικά στοιχεία ακινήτου κ.λπ.).
– Επιλέξτε από τις διαθέσιμες ενέργειες Υποβολή υπεύθυνης δήλωσης και στη συνέχεια εκτύπωση.

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.