Νέα COVID-19 εποχή, νέα ήθη και πως διαμορφώνονται οι εκατέρωθεν υποχρεώσεις κράτους-πολίτων

Απόστολος Αλωνιάτης*

Το είδαμε κι αυτό! Αναγκαστήκαμε να κάνουμε τις δηλώσεις αναστολών για τους εργαζόμενους μετά τον νέο εγκλεισμό μας (και ελληνιστί lockdown), μόνο με τις οδηγίες που έβγαλε το ΕΡΓΑΝΗ.
Μέχρι σήμερα είχαμε το χρονικό κενό μεταξύ εξαγγελιών και νομοθέτησης. Στη δεύτερη καραντίνα «προχωρήσαμε» ένα βήμα ακόμη. Να κάνουμε τις όποιες δηλώσεις χωρίς τις σχετικές αποφάσεις αλλά μόνο με τις οδηγίες συμπλήρωσης.
Ήμαρτον Κύριε!! Αλλά και εσύ έχεις άλλες δουλειές τώρα!

 Νόμοι κι εξαγγελίες
Κάποια από τα μέτρα νομοθετήθηκαν με το νόμο 4753/2020 (ΦΕΚ A’/227/18.11.2020) ενώ κάποια αλλά εξαγγέλθηκαν και περιμένουμε τη νομοθέτησή τους.
Ας δούμε τα μέτρα που νομοθετήθηκαν μέχρι τώρα: 

i. Αναστολές εργασίας
Οι αιτήσεις έγιναν με τις οδηγίες που έδωσε το ΕΡΓΑΝΗ και όχι με Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ). Σε δημόσια εμφάνιση της στα ΜΜΕ η Γεν. Γραμματέας του Υπ. Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Άννα Στρατινάκη, κάλεσε τους λογιστές να υποβάλλουν τις δηλώσεις αναστολών στο ΠΣ «ΕΡΓΑΝΗ» και να μην περιμένουν τη δημοσίευση της ΚΥΑ. Όπως σημείωσε, «έχει ανοίξει η πλατφόρμα κανονικά, όλα θα είναι τακτοποιημένα νομοθετικά και κανονιστικά πριν τις πληρωμές».
Νέα ήθη λοιπόν στην εφαρμογή των νόμων και των γραφών. Πρώτα καταθέτεις και μετά νομοθετείς.
Το ερώτημα είναι αυτονόητο. Γιατί δεν μοιράζουν τα χρήματα, μετά να νομοθετήσουν και τέλος να κάνουμε τις αιτήσεις;
Να θυμίσουμε ότι όσοι βγουν σε αναστολή τον Οκτώβριο θα πάρουν 534 ευρώ, αν δεν τα έχουν πάρει γιατί οι πληρωμές είχαν ανακοινωθεί μέχρι 19 Νοεμβρίου. Όσοι θα βγουν σε αναστολή τον Νοέμβριο θα πάρουν όχι 800 ευρώ όπως διατείνονται όλοι από την κυβέρνηση, αλλά αναλογία των 800 ευρώ ανάλογα με το πότε βγήκαν σε αναστολή.
Τα υπόλοιπα θεωρητικά θα τα πληρώσει ο εργοδότης, μιας και οι περισσότεροι βγήκαν σε αναστολή από 7 Νοεμβρίου και μετά.

ii. Αναστολή ΦΠΑ και δόσεων
Για τις επιχειρήσεις που αναστέλλεται η λειτουργία τους με εντολή δημόσιας αρχής, παρέχεται δυνατότητα αναστολής καταβολής του ΦΠΑ, καθώς και αναστολής πληρωμής των δόσεων ρυθμισμένων φορολογικών οφειλών.
Το ίδιο μέτρο ισχύει και για τους εργαζόμενους των οποίων η σύμβαση εργασίας τους τίθεται σε αναστολή, τους δίνεται η δυνατότητα αναστολής πληρωμής των δόσεων ρυθμισμένων φορολογικών οφειλών.

iii. Μείωση ενοικίων 40%
Αναλυτικά αναφερθήκαμε σε προηγούμενο άρθρο με τίτλο “Στη μάχη για τον κορωνοϊό «έπεσαν» και τα ενοίκια“, το οποίο αναφέρεται και στα ενοίκια Οκτωβρίου και ειδικά στις περιπτώσεις που μπορεί το ενοίκιο του μήνα αυτού να μειωθεί υποχρεωτικά σε 40%.
Ακόμη να επαναλάβουμε ότι η υποχρεωτική μείωση του Νοεμβρίου κατά 40%, ισχύει και για την κύρια κατοικία που μισθώνουν εργαζόμενοι που τίθενται σε αναστολή σύμβασης εργασίας, αλλά και για τη φοιτητική κατοικία που μισθώνουν τα τέκνα τους.
Επιπλέον, από τον μήνα Νοέμβριο, για τους ιδιοκτήτες που εκμισθώνουν αυτά τα ακίνητα, το 1/2 της ζημίας τους θα τους καταβάλλεται άμεσα και απευθείας.
Η σχετική διάταξη αναφέρεται στο Άρθρο 33 του Ν.4753/2020 «Επέκταση της μείωσης μισθώματος επαγγελματικών μισθώσεων, μισθώσεων κύριας κατοικίας, μισθώσεων εξαρτημένων μελών-φοιτητών και μισθώσεων ναυτικών»

iv. 4η Επιστρεπτέα Προκαταβολή
Άνοιξε η πλατφόρμα για την 4η Επιστρεπτέα Προκαταβολή. H προθεσμία υποβολής ήταν μέχρι 30 Νοεμβρίου 2020 και η σχετική απόφαση η ΚΥΑ ΓΔΟΥ 281/13.11.2020.
Δικαίωμα συμμετοχής έχουν, πλέον, όλες οι ατομικές επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως εάν απασχολούν εργαζόμενους ή διαθέτουν ταμειακή μηχανή, συμπεριλαμβανομένων ελευθέρων επαγγελματιών και επιστημόνων, υπό την προϋπόθεση ότι παρουσιάζουν μείωση τζίρου 20% τους μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο, και έχουν ελάχιστο τζίρο αναφοράς τα 300 ευρώ.
Ειδικά οι επιχειρήσεις των οποίων η δραστηριότητα έχει ανασταλεί με κρατική εντολή ή έχουν έδρα σε περιοχές που έχουν πληγεί από τον «Ιανό», δικαιούνται να συμμετάσχουν στη χρηματοδότηση, ανεξαρτήτως πτώσης τζίρου.
Επίσης, αποκτούν δικαίωμα συμμετοχής και οι νέες επιχειρήσεις που έχουν θετικά έσοδα για πρώτη φορά μετά τον Φεβρουάριο 2020, με βάση αναφοράς τον τζίρο Ιουλίου – Αυγούστου για όσες τηρούν διπλογραφικό σύστημα, και με βάση τον τζίρο του 3ου τριμήνου για όσες τηρούν απλογραφικό σύστημα.
Υπενθυμίζεται ότι το 50% του ποσού της ενίσχυσης δεν επιστρέφεται, με τον όρο η επιχείρηση να διατηρήσει το ίδιο επίπεδο απασχολούμενων μέχρι τις 31 Μαρτίου 2021.
Με το δελτίο τύπου του υπουργείου δόθηκαν αναλυτικές οδηγίες , που έχουν αναρτηθεί και στην πλατφόρμα και η διαδικασία υποβολής:
«Η διαδικασία υποβολής της αίτησης ολοκληρώνεται σε 2 βήματα:
Βήμα 1ο: Συμπληρώνονται τα απαραίτητα στοιχεία εσόδων-εξόδων της επιχείρησης στην εφαρμογή «ΤΑ ΕΣΟΔΑ ΜΟΥ» στην πλατφόρμα “myBusinessSupport”. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί κατά τη συμπλήρωση των στοιχείων αυτών, διότι μετά την οριστικοποίησή τους δεν είναι δυνατή η τροποποίησή τους.
Βήμα 2ο: Μετά την οριστικοποίηση της δήλωσης στην εφαρμογή «ΤΑ ΕΣΟΔΑ ΜΟΥ», πρέπει να συμπληρωθεί και να υποβληθεί οριστικοποιημένη αίτηση χορήγησης μέσω της πλατφόρμας “myBusinessSupport”, και ειδικότερα μέσω της εφαρμογής «ΕΠΙΣΤΡΕΠΤΕΑ ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ 4: ΑΙΤΗΣΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ». Σε περίπτωση μη ορθής συμπλήρωσης της αίτησης, η αίτηση τροποποιείται μόνο αυθημερόν.»

v. Επιταγές
Με βάση το Άρθρο 35 του Ν.4753/2020 δόθηκε αναστολή των προθεσμιών λήξης, εμφάνισης και πληρωμής αξιογράφων, ρυθμίσεις για την παροχή ευεργετήματος μη καταχώρησης αξιογράφων σε αρχεία δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς καθώς και αναστολή έκδοσης διαταγών πληρωμής.
Ποιο συγκεκριμένα νομοθετήθηκε η αναστολή κατά 75 ημέρες οι πληρωμές επιταγών, που λήγουν έως 31 Δεκεμβρίου 2020.
Το μέτρο αφορά επιχειρήσεις που βρίσκονται σε αναστολή με κρατική εντολή ή έχουν πληγεί δραστικά από την πανδημία.
Ως πληγείσες επιχειρήσεις θεωρούνται αυτές που εμφανίζουν μειωμένο κύκλο εργασιών κατά το διάστημα Απριλίου – Σεπτεμβρίου 2020 μεγαλύτερο του 50% σε σχέση με τον κύκλο εργασιών του αντίστοιχου διαστήματος του 2019.
Δεν καταχωρίζονται σε αρχεία δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς, αξιόγραφα από τις εν λόγω επιχειρήσεις, επί των οποίων έχει βεβαιωθεί αδυναμία πληρωμής από την πληρώτρια τράπεζα, από την 6η Νοεμβρίου έως τη δημοσίευση του Νόμου , εάν αποδεδειγμένα εξοφληθούν εντός 75 ημερών από τη σφράγιση ή τη λήξη τους.

vi. Μειωμένος ΦΠΑ
Παρατείνεται έως και την 30η Απριλίου 2021 (ισχύει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020) ο μειωμένος συντελεστής Φ.Π.Α. έξι τοις εκατό (6%) [από είκοσι τέσσερα τοις εκατό (24%) που ίσχυε], στα είδη ατομικής υγιεινής και προστασίας (ιατρικές μάσκες και γάντια, σαπούνι, αντισηπτικά, αιθυλική αλκοόλη), όπως αυτά έχουν προστεθεί στο Κεφάλαιο Α του Παραρτήματος III του Κώδικα Φ.Π.Α. (άρθρο 39)

vii. Παράταση δηλώσεων «Πόθεν Έσχες»
Βάσει του άρθρου 59 του Ν.4753/2020 παρατείνεται η υποβολή δήλωσης «ΠΟΘΕΝ ΕΣΧΕΣ» για το οικονομικό έτος 2019.
Ποιο συγκεκριμένα με το «Άρθρο 59 – Παράταση προθεσμίας υποβολής δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης και οικονομικών συμφερόντων.
Κατ’ εξαίρεση των οριζομένων στην παρ. 2 του άρθρου 1 και στο άρθρο 19 του ν.3213/2003 (Α’ 309), δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης και οικονομικών συμφερόντων, αρχικές με απόκτηση ιδιότητας υπόχρεου από 1.1.2020 έως και 30.11.2020 και ετήσιες του έτους 2020 (χρήση 2019), υποβάλλονται μέχρι και τις 28.2.2021.»
Να θυμίσουμε ότι η υποβολή της δήλωσης δίνεται μέσα σε 90 μέρες από τη λήξη των φορολογικών δηλώσεων και για το 2020 έπρεπε να υποβληθεί κανονικά μέχρι 30 Νοεμβρίου 2020.

viii. Με τηλεδιάσκεψη οι Γενικές Συνελεύσεις
Βάσει του άρθρου 27 του Ν.4753/2020 δόθηκε παράταση στη δυνατότητα διεξαγωγής της Γενικής Συνέλευσης μετόχων ή εταίρων οποιουδήποτε νομικού προσώπου ή οποιασδήποτε νομικής οντότητας, με τηλεδιάσκεψη, το περιεχόμενο της σχετικής πρόσκλησης, καθώς και τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων των διοικητικών συμβουλίων των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου με τηλεδιάσκεψη, παρατείνεται από την ημερομηνία λήξης της έως την 28η.2.2021. (Άρθρο 27 «Δυνατότητα τηλεδιάσκεψης»).

Αλλαγή στο ωράριο λειτουργίας του δημοσίου και ειδικότερα των Δ.Ο.Υ
Αλλαγή στη λειτουργία των ΔΟΥ σύμφωνα με την απόφαση ΔΔΑΔ/Α/1134388/ΕΞ 2020 σχετικά με τον καθορισμό του ωραρίου εργασίας, των βαρδιών και των ωρών εισόδου του κοινού σε Υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), για την αντιμετώπιση της ανάγκης περιορισμού της διασποράς του κορωνοϊού και λοιπών εξαιρετικών περιπτώσεων.
Σύμφωνα με το έγγραφο καθορίζεται το ωράριο εργασίας και τις βάρδιες των υπαλλήλων των Περιφερειακών Υπηρεσιών (Δ.Ο.Υ.) της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικής Διοίκησης (Γ.Δ.Φ.Δ.) καθώς και τις ώρες εισόδου του κοινού σε αυτές από 23/11/2020 και καθ’ όλη την περίοδο εφαρμογής των έκτακτων μέτρων για την αντιμετώπιση της ανάγκης περιορισμού της διασποράς του κορωνοϊού και για όσο χρονικό διάστημα διαρκούν τα έκτακτα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας από τον κίνδυνο περαιτέρω διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, ως εξής:
1. Ώρες προσέλευσης και αποχώρησης των υπαλλήλων: 07:00-19:00.
Για τον προγραμματισμό της πρωινής και της απογευματινής βάρδιας λαμβάνεται υπόψη η αποσυμφόρηση τόσο των υπηρεσιών όσο και των μέσων μαζικής μεταφοράς, ιδίως για τις περιπτώσεις εκείνες που απαιτείται η χρήση αυτών για την προσέλευση και την αποχώρηση από τον χώρο της υπηρεσίας. Για το προσωπικό της πρωινής βάρδιας ισχύουν τα διακριτά ωράρια εργασίας 07:00 -15:00, 08:00-16:00 και 09:00-17:00.
Η παροχή εργασίας διεξάγεται εκ περιτροπής σε πρωινή βάρδια, απογευματινή βάρδια και εξ αποστάσεως εργασία. Η εναλλαγή γίνεται τουλάχιστον σε εβδομαδιαία βάση ή και σε συντομότερα διαστήματα.
Βάσει των ανωτέρω οι βάρδιες διαμορφώνονται ως κάτωθι:
Στην πρωινή βάρδια (07:00-15:00, 08:00-16:00, 09:0017:00), παρευρίσκεται στο κτίριο της υπηρεσίας ποσοστό μεταξύ 33% και 44% του συνόλου του προσωπικού.
Στην απογευματινή βάρδια (10:00-14:00 και 15:0019:00), συμμετέχει ποσοστό μεταξύ του 23% και 33% του συνόλου του προσωπικού.
Το σύνολο των υπαλλήλων που παρευρίσκονται στο κτίριο της υπηρεσίας στις δύο ως άνω βάρδιες ημερησίως δεν δύναται να υπερβαίνει το 67% του συνόλου του προσωπικού που υπηρετεί στην εν λόγω υπηρεσία. Το υπόλοιπο προσωπικό, ήτοι το 33% αυτού, παρέχει εξ αποστάσεως εργασία (κυρίως ελεγκτές, ευπαθείς ομάδες που δύνανται να παρέχουν εξ αποστάσεως εργασία κ.λπ.).
Οι υπάλληλοι της απογευματινής βάρδιας παρέχουν εξ αποστάσεως εργασία κατά το πρώτο τετράωρο της βάρδιας (ήτοι 10:00-14:00) και αυτοπροσώπως στην υπηρεσία για το υπόλοιπο της βάρδιας (ήτοι 15:00-19:00).
2. Οι ώρες λειτουργίας για τις Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες (Δ.Ο.Υ.) διαμορφώνονται ως εξής:
Α) Ώρες εισόδου του κοινού: 08.00-17.00.
Β) Οι ταμειακές συναλλαγές πραγματοποιούνται από 08.00 έως 15.00.
Γ) Μεταξύ των ωρών 17:00 και 19:00 εξυπηρετούνται μόνο κλήσεις προς τη Γραμματεία των Δ.Ο.Υ. για τον προγραμματισμό συναντήσεων.
Το συναλλασσόμενο κοινό προσέρχεται στις ως άνω Υπηρεσίες μόνο κατόπιν προηγούμενης συνεννόησης (ραντεβού) και εφόσον το αίτημά τους δεν δύναται να ικανοποιηθεί με άλλο τρόπο, κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις των άρθρων 2, 3, 4 της υπό στοιχεία ΔΔΑΔΑ 1037653 ΕΞ 2020/13-03-2020 (Β’ 858) απόφασης του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε.
3. Οι υπόλοιπες υπηρεσίες της Α.Α.Δ.Ε., με ευθύνη του εκάστοτε Προϊσταμένου, λειτουργούν με το αναγκαίο προσωπικό, προς παροχή αυτοπρόσωπης εργασίας, προκειμένου να επιτυγχάνεται ο προβλεπόμενος σκοπός τους και η εκπλήρωση του έργου τους, σε ποσοστό που δεν θα ξεπερνάει το 50%.
4. Σε άκρως εξαιρετικές περιπτώσεις οι Υπηρεσίες, με ειδική αιτιολογημένη έκθεση του Προϊσταμένου τους, δύνανται στο πλάνο εργασιών τους να αιτιολογούν την ανάγκη παρέκκλισης από τα ως άνω ποσοστά.

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος – φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.