Δουλευμένα Έξοδα
Με τον όρο «Δουλευμένα Έξοδα» εννοούμε έξοδα για υπηρεσίες ή είδη που έχουμε ήδη λάβει ή έχουν τεθεί αμετάκλητα στη διάθεσή μας σε παρελθόντα χρόνο και βεβαίως αφορούν την επιχειρησιακή μας δραστηριότητα, ανεξάρτητα αν το τίμημα έχει καταβληθεί ή οφείλεται.

Χάρης Τσοχαντάρης*

Η περίπτωση που μας απασχολεί είναι όταν ο παρελθών αυτός χρόνος είναι στην προηγούμενη χρήση αυτής της έκδοσης του τιμολογίου. Με απλά λόγια, όταν ο προμηθευτής μας κόβει το τιμολόγιο την επόμενη χρονιά απ’ αυτή που αφορά το έξοδο.
Έτσι κι αλλιώς, για να λογιστικοποιηθεί ένα έξοδο ή έσοδο, δηλαδή για να υπολογιστεί στα οικονομικά αποτελέσματα της επιχείρησης, πρέπει πρώτα να απεικονιστεί στα λογιστικά της βιβλία ή αρχεία. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει το έσοδο ή το έξοδο να απεικονιστεί σε ένα κατάλληλο παραστατικό. Το παραστατικό θα φέρει την ημερομηνία στην οποία εκδίδεται αφού κάτι διαφορετικό όχι μόνο είναι παράνομο, αλλά πλέον θα δημιουργούσε προβλήματα στη διαβίβαση των δεδομένων στο myDATA.
Επομένως, ο ΦΠΑ πρέπει να εκπέσει στην περιοδική δήλωση του μήνα ή του τριμήνου, στο οποίο εμπίπτει η ημερομηνία έκδοσης του παραστατικού (τιμολογίου), ενώ το έξοδο που περιγράφεται στο τιμολόγιο αναγνωρίζεται και συνυπολογίζεται στο οικονομικό έτος το οποίο αφορά, βάσει της αρχής του δεδουλευμένου, το οποίο είναι στην περίπτωση αυτή, το προηγούμενο του τρέχοντος.

Για παράδειγμα:
Τιμολόγιο το οποίο αφορά παροχή υπηρεσιών από ελεύθερο επαγγελματία καθ’ όλη τη διάρκεια του 2021, εκδίδεται προς την εταιρεία μας στις αρχές Ιανουαρίου, π.χ. 5 Ιανουαρίου 2022. Ο ΦΠΑ θα πρέπει να συμψηφιστεί εντός του Φεβρουαρίου του 2022 (υποθέτοντας ότι τηρούμε διπλογραφικά βιβλία) ενώ η αξία του εξόδου θα μειώσει τα κέρδη του 2021 για τη φορολογία εισοδήματος. 

Διαδικασία:
Πίσω στο 2021 (προηγούμενη χρήση) θα χρεώσουμε με Λογιστική Εγγραφή το λογαριασμό του εξόδου (π.χ. 64.01.01.0824 Αμοιβές και έξοδα φοροτεχνικών υποκείμενες σε παρακράτηση φ.ε. 20%) και θα πιστώσουμε το λογαριασμό υποχρέωσης, π.χ. 56.01.01.ΧΧΧΧ Έξοδα χρήσεως δουλευμένα – μη συνδεδεμένες οντότητες.
Για να διαβιβάσουμε αυτή την εγγραφή στο mydata θα χρησιμοποιήσουμε το Παραστατικό 17.5 Λοιπές Εγγραφές Τακτοποίησης Εξόδων – Λογιστική Βάση, κατηγορία 2_12 Λοιπές Εγγραφές Τακτοποίησης Εξόδων, κατηγορία ΦΠΑ 8 (χωρίς ΦΠΑ γιατί αυτόν θα τον συμψηφίσουμε στο 2022) και χαρακτηρισμό Ε3 ανάλογα με το έξοδο π.χ. Ε3_585_009 Λοιπές Αμοιβές για υπηρεσίες ημεδαπής.
Στην τρέχουσα χρήση του 2022, με την παραλαβή του τιμολογίου χρεώνουμε τον λογαριασμό 56.01.01.ΧΧΧΧ Έξοδα χρήσεως δουλευμένα – μη συνδεδεμένες οντότητες (που κλείνει) και τον ΦΠΑ που αναλογεί και θα πιστώσουμε το λογαριασμό του Προμηθευτή και, στην περίπτωση αυτή, τον λογαριασμό υποχρέωσης για τον παρακρατηθέντα φόρο 20% (54.03.02.0120 Φόρος αμοιβών ελευθέρων επαγγελματιών 20% Ν. 4172/2013, άρθρο 64, παρ. 1δ΄).
Το παραστατικό θα διαβιβαστεί στο mydata από τον προμηθευτή των αγαθών ή των υπηρεσιών. Εμείς θα χαρακτηρίσουμε το παραστατικό με κατηγορία 2_10 Έξοδα προηγουμένων Χρήσεων, κατηγορία ΦΠΑ ανάλογα το συντελεστή (π.χ. 1 για 24%), την παρακράτηση 20% και κενό χαρακτηρισμό Ε3, καθώς η καταχώρηση αφορά τακτοποίηση λογαριασμών ισολογισμού.
Στα απλογραφικά βιβλία η κατάσταση είναι λίγο πιο εύκολη, καθώς δεν υπάρχουν λογαριασμοί ισολογισμού. Στο 2021 (προηγούμενη χρήση) θα χρεώσουμε με Λογιστική Εγγραφή το λογαριασμό του εξόδου (π.χ. 64.01.01.0824 Αμοιβές και έξοδα φοροτεχνικών υποκείμενες σε παρακράτηση φ.ε. 20%) και δεν θα πιστώσουμε τίποτα, καθώς απλά δεν υπάρχει εδώ ο λογαριασμός «γέφυρα» μεταξύ των δύο χρήσεων (56.01.01.ΧΧΧΧ) και απλώς θα προσθέσουμε το ποσόν του εξόδου σε αυτά της χρήσης 2021.
Για να διαβιβάσουμε αυτή την εγγραφή στο mydata θα χρησιμοποιήσουμε ακριβώς την ίδια διαδικασία με πριν, δηλαδή το Παραστατικό 17.5 Λοιπές Εγγραφές Τακτοποίησης Εξόδων – Λογιστική Βάση, κατηγορία 2_12 Λοιπές Εγγραφές Τακτοποίησης Εξόδων, κατηγορία ΦΠΑ 8 (χωρίς ΦΠΑ γιατί αυτόν θα τον συμψηφίσουμε στο 2022) και χαρακτηρισμό Ε3 ανάλογα με το έξοδο π.χ. Ε3_585_009 Λοιπές Αμοιβές για υπηρεσίες ημεδαπής.
Στην τρέχουσα χρήση (2022) Το Τιμολόγιο θα διαβιβαστεί στο mydata από τον προμηθευτή των αγαθών ή των υπηρεσιών. Εμείς θα χαρακτηρίσουμε το παραστατικό με κατηγορία 2_10 Έξοδα προηγουμένων Χρήσεων, κατηγορία ΦΠΑ ανάλογα το συντελεστή (π.χ. 1 για 24%), την παρακράτηση 20% και κενό χαρακτηρισμό Ε3

Έσοδα επομένων χρήσεων
Αντίστοιχα δουλεύει το σύστημα με τα «Έσοδα επομένων χρήσεων». Με τον όρο αυτό εννοούμε έσοδα για παροχή υπηρεσιών ή πωλήσεις που αφορούν τη λειτουργία της επιχείρησης και θα έχει ή επιχείρηση σε μέλλοντα χρόνο και για τα οποία, ασχέτως εάν το τίμημα έχει καταβληθεί ή οφείλεται, έχουμε ήδη εκδώσει παραστατικό προς τον πελάτη μας (για συμβατικούς ή άλλους λόγους).
Μάλιστα εδώ η διαδικασία είναι πιο σωστή χρονικά:
Στο 2021, που έχει εκδοθεί το πραγματικό παραστατικό (τιμολόγιο), χρεώνουμε τον Πελάτη (30.01.00.ΧΧΧΧ) με το σύνολο του τιμολογίου και πιστώνουμε τον λογαριασμό 56.02.01.ΧΧΧΧ Έσοδα επόμενων χρήσεων – μη συνδεδεμένες οντότητες και τον ΦΠΑ προς απόδοση εντός της τρέχουσας περιόδου, εφόσον υπάρχει πάντα.
Το Τιμολόγιο Πώλησης ή Παροχής Υπηρεσιών (κωδικοί mydata 1.1 ή 2.1) θα διαβιβαστεί στο myData με κατηγορία 1_9 Έσοδα Επομένων Χρήσεων, κατηγορία ΦΠΑ ανάλογα το συντελεστή (π.χ. 1 για 24%) και κενό χαρακτηρισμό Ε3, καθώς η καταχώρηση αφορά στην ουσία τακτοποίηση λογαριασμών ισολογισμού.
Στο 2022, με Λογιστική Εγγραφή χρεώνουμε τον λογαριασμό 56.02.01.ΧΧΧΧ Έσοδα επόμενων χρήσεων – μη συνδεδεμένες οντότητες και τον «κλείνουμε», με πίστωση του πραγματικού εσόδου (π.χ. κάποιος λογαριασμός σαν τον 70.07.01.0000 Πωλήσεις υπηρεσιών σε μη συνδεδεμένες οντότητες), χωρίς ΦΠΑ γιατί αυτό έχει συμψηφιστεί στο 2021.
Θα χρησιμοποιηθεί (και διαβιβαστεί) το παραστατικό mydata 17.3 Λοιπές Εγγραφές Τακτοποίησης Εσόδων – Λογιστική Βάση με κατηγορία 1_10 Λοιπές Εγγραφές Τακτοποίησης Εσόδων, κατηγορία ΦΠΑ 8 (χωρίς ΦΠΑ γιατί αυτόν τον συμψηφίσαμε στο 2021) και χαρακτηρισμό Ε3 ανάλογα με το έσοδο π.χ. E3_561_001 Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών Χονδρικές – Επιτηδευματιών.
Στα Απλογραφικά λειτουργεί ανάλογα με πριν. Απλά δεν υπάρχει εδώ ο λογαριασμός «γέφυρα» μεταξύ των δύο χρήσεων (56.02.01.ΧΧΧΧ) και απλώς θα προσθέσουμε το ποσόν του τιμολογίου στα έσοδα της χρήσης 2022, χρησιμοποιώντας ακριβώς τα ίδια παραστατικά.

Σημείωση: Εξυπακούεται ότι οι εγγραφές είσπραξης από πελάτη ή πληρωμής σε προμηθευτή, καταχωρούνται στα λογιστικά αρχεία, υποχρεωτικά μόνο στα διπλογραφικά και δεν διαβιβάζονται στο mydata!

* Ο Χάρης Τσοχαντάρης είναι λογιστής – φοροτεχνικός, μέλος της διοίκησης της Prosvasis και συγγραφέας.