Ε9 – Παράταση υποβολής
Με την απόφαση Α.1033/2023, παρατάθηκε η υποβολή του εντύπου της δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9) για το έτος 2023, μέχρι και την Τετάρτη 12.4.2023.

Απόστολος Αλωνιάτης*

Να θυμίσουμε ότι η προθεσμία υποβολής, σύμφωνα με το νόμο είναι η 31η Μαρτίου, κάθε χρόνο, ώστε μέσα στον Απρίλιο να μπορέσει η ΑΑΔΕ να βγάλει τα εκκαθαριστικά για τον ΕΝΦΙΑ.

Νέοι κωδικοί
Με την απόφαση Α.1035/2023 (ΦΕΚ 1831/Β’/23.3.2023), προστέθηκαν νέοι κωδικοί στο έντυπο της δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9).
i. Δόθηκε στην δημοσιότητα ο νέος τύπος και το περιεχόμενο της δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9) φυσικών και νομικών προσώπων, που θα ισχύει από το φορολογικό έτος 2023 και μετά.
ii. Κατά την αναγραφή στη δήλωση στοιχείων ακινήτων δικαιωμάτων ψιλής κυριότητας επί ακινήτων ή δικαιωμάτων επί ακινήτων που εξομοιώνονται φορολογικά με ψιλή κυριότητα, αναγράφεται υποχρεωτικά ο ΑΦΜ του επικαρπωτή.
iii. Κατά την αναγραφή στη δήλωση στοιχείων ακινήτων δικαιωμάτων επί οικοπέδου ή γηπέδου τα οποία βρίσκονται εντός Ειδικών Σχεδίων Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων του ν. 3986/2011 ή εντός Σχεδίου Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης του ν. 4062/2012, μέχρι τη μεταβίβασή τους από τον φορέα της επένδυσης προς τρίτους, συμπληρώνονται επιπλέον στοιχεία για την ένταξή τους στο αντίστοιχο φορολογικό καθεστώς, σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. δ) της παρ. 1 και της περ. η) της παρ. 2 της ενότητας Β’ του άρθρου 4 ν.4223/2013.
Ειδικότερα, εάν πρόκειται για οικόπεδο στη στήλη 32 «ΕΙΔΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ» του Πίνακα 1 της δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9) συμπληρώνεται ο κωδικός αριθμός 9, ενώ εάν πρόκειται για γήπεδο, στη στήλη 26 «ΕΙΔΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ» του Πίνακα 2 της δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9) συμπληρώνεται ο κωδικός αριθμός 5.
iv. Κατά την αναγραφή στη δήλωση στοιχείων ακινήτων δικαιωμάτων επί κτίσματος, μελλοντικού ή μη αποπερατωμένου, ανεγειρόμενης οικοδομής σε οποιοδήποτε στάδιο, εφόσον η μεταβίβαση έχει γίνει από κατασκευαστή, ο οποίος έχει υποχρέωση να το αποπερατώσει με βάση τον τίτλο κτήσης, στη στήλη 10 «ΕΙΔΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ» του Πίνακα 1 της δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9) συμπληρώνεται ο κωδικός αριθμός 89 «Κτίσμα μελλοντικό ή μη αποπερατωμένο που έχει αποκτηθεί από κατασκευαστή».
Ειδικότερα, εφόσον κατά την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας δεν έχουν ξεκινήσει οι εργασίες κατασκευής του κτίσματος (μελλοντικό κτίσμα), στη στήλη 9 «ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ» του Πίνακα 1 της δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9) συμπληρώνεται ο κωδικός αριθμός που αναφέρεται σε οικόπεδο και στη στήλη 10 «ΕΙΔΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ» του Πίνακα 1 συμπληρώνεται ο κωδικός αριθμός 89. Από την κατασκευή του σκελετού του κτίσματος και μέχρι και το αντίστοιχο στάδιο αποπεράτωσης ανά κατηγορία ακινήτου (μη αποπερατωμένο κτίσμα), εφόσον το ακίνητο δεν έχει ποτέ ηλεκτροδοτηθεί ή ηλεκτροδοτείται με εργοταξιακό ρεύμα και είναι κενό, συμπληρώνονται αθροιστικά οι ενδείξεις:
– στη στήλη 10 «ΕΙΔΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ» του Πίνακα 1 αναγράφεται ο κωδικός αριθμός 89,
– στη στήλη 30 «ΤΟ ΑΚΙΝΗΤΟ ΕΙΝΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΔΟΤΟΥΜΕΝΟ» του Πίνακα 1 αναγράφεται η ένδειξη ΟΧΙ για τα μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα, ή, αν αναγραφεί η ένδειξη ΝΑΙ, συμπληρώνεται ο αριθμός της εργοταξιακής παροχής ηλεκτρικού ρεύματος και
– στη στήλη 32 «ΕΙΔΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ» του Πίνακα 1 συμπληρώνεται ο κωδικός αριθμός 8 «Κενό κτίσμα».
Κατά τα λοιπά, ως προς τον τρόπο αναγραφής των ακινήτων, τα δικαιολογητικά που συνυποβάλλονται και τη διαδικασία υποβολής της δήλωσης στοιχείων ακινήτων, ισχύουν τα οριζόμενα στις ΠΟΛ.1052/17.2.2014 και ΠΟΛ.1200/2014 αποφάσεις ΓΓΔΕ.

Ισχύ
«Η παρούσα απόφαση εφαρμόζεται για δηλώσεις στοιχείων ακινήτων έτους 2023 και επομένων, με την επιφύλαξη της παρ. 2, η οποία εφαρμόζεται για δηλώσεις που υποβάλλονται από τη δημοσίευση της παρούσας».

POS – ΦΗΜ

Χρόνος αναβάθμισης
Είδαμε σε προηγούμενο άρθρο τα όσα αφορούν στη διασύνδεση των ταμειακών μηχανισμών με το σύστημα των POS (EFT/POS).
Πριν προλάβει να ψηφιστεί ο νόμος από τη Βουλή, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), έσπευσε να έκδοση τεχνικές προδιαγραφές και ημερομηνίες ολοκλήρωσης της αναβάθμισης των Φορολογικών Ηλεκτρονικών Μηχανισμών [Α.1021/24.2.2023 (ΦΕΚ Β’ 1826/22.3.2023)]. Σύμφωνα με την απόφαση  καθορίζονται οι τεχνικές απαιτήσεις και οι προθεσμίες αναβάθμισης για τις περίπου 300.000 εν λειτουργία Φορολογικές Ταμειακές Μηχανές (ΦΤΜ) και ΑΔΗΜΕ (Αυτόνομες Δημοσιονομικές Μονάδες Επεξεργασίας).
Με την ολοκλήρωση της αναβάθμισης, οι υφιστάμενες εν λειτουργία ΦΤΜ και ΑΔΗΜΕ θα μπορούν να διασυνδέονται με τερματικά αποδοχής καρτών πληρωμών (EFT/POS), προκειμένου να μεταδίδουν σε αυτό το ποσό πληρωμής με κάρτα και ταυτόχρονα να διασφαλίζεται η έκδοση της σχετικής απόδειξης.
Επίσης, στην απόφαση καθορίζονται προδιαγραφές για την διαβίβαση συμπληρωματικών πληροφοριών από τους ΦΗΜ προς την ΑΑΔΕ, σχετικές με την πληρωμή με κάρτες, και για τη δυνατότητα αναβάθμισης λογισμικού χωρίς την επιτόπια επίσκεψη τεχνικού.
Για τις επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών έως 100.000€, ως ημερομηνία ολοκλήρωσης της αναβάθμισης ορίζεται η 30.6.2023, ενώ για τις επιχειρήσεις που ο κύκλος εργασιών υπερβαίνει τις 100.000€, ορίζεται η 31.07.2023.
Διευκρινίζεται ότι οι υφιστάμενοι φορολογικοί μηχανισμοί (ΕΑΦΔΣΣ) δεν περιλαμβάνονται στην παρούσα αναβάθμιση, καθότι έχουν ήδη εκδοθεί προδιαγραφές για κατασκευή νέου τύπου μηχανισμών (ΦΗΜΑΣ). Η ΑΑΔΕ είναι σε συνεργασία με τους φορείς της αγοράς για να καθορισθεί το πλάνο μετάβασης στους νέου τύπου μηχανισμούς το συντομότερο δυνατόν.
Στόχος της ΑΑΔΕ είναι, εντός του 2023, όλες οι επιχειρήσεις να λειτουργούν με σύγχρονους ΦΗΜ, οι οποίοι θα είναι κατάλληλοι για τις συναλλαγές λιανικής που θα πραγματοποιούν, με δυνατότητα διασύνδεσης με POS για πληρωμή με κάρτα.

Απόσυρση παλαιών μηχανισμών
Υποβολή δήλωσης παύσης στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. συντρέχει στις παρακάτω περιπτώσεις:
1) Εκπρόθεσμη δήλωση παύσης ή απώλεια ΦΗΜ.
2) Αδυναμία εμφάνισης των τελικών προοδευτικών συνόλων στο Δελτίο Ημερήσιας Κίνησης «Ζ». Στην περίπτωση αυτή το Δελτίο Ημερήσιας Κίνησης «Ζ» συνοδεύεται από Δελτίο Ανάγνωσης Φορολογικής Μνήμης, όπου αναγράφονται τα προοδευτικά σύνολα εσόδων και Φ.Π.Α. από ενάρξεως λειτουργίας της φορολογικής μνήμης. Εναλλακτικά, σε περίπτωση τεχνικής αδυναμίας έκδοσης του Δελτίου Ανάγνωσης Φορολογικής Μνήμης, το Δελτίο Ημερήσιας Κίνησης «Ζ» συνοδεύεται από υπεύθυνη δήλωση με την οποία δηλώνονται τα προαναφερόμενα προοδευτικά σύνολα.
3) Το τελευταίο εκδοθέν Δελτίο Ημερήσιας Κίνησης «Ζ» φέρει ημερομηνία προγενέστερη των έξι (6) μηνών της ημερομηνίας έκδοσης της Τεχνικής Αναφοράς Βλάβης, η οποία συνυποβάλλεται με το ως άνω δελτίο και την δήλωση παύσης λόγω βλάβης.
Σε περίπτωση βλάβης του ΦΗΜ, και εφόσον το τελευταίο εκδοθέν Δελτίο Ημερήσιας Κίνησης «Ζ» φέρει ημερομηνία εντός των προηγούμενων έξι (6) μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της Τεχνικής Αναφοράς Βλάβης, η δήλωση παύσης λόγω βλάβης υποβάλλεται από την επιχείρηση που κατέχει την άδεια καταλληλότητας ή την άδεια τεχνικής υποστήριξης του ΦΗΜ, για λογαριασμό του κατόχου του ΦΗΜ.
Οι κωδικοί οριστικής παύσης ΦΗΜ στις εξής περιπτώσεις είναι:
23   Παύση λόγω πλήρωσης μνήμης
41   Απόσυρση ΦΗΜ
10   Αυτοπαράδοση λόγω παύσης εργασιών της επιχείρησης
24   Παύση λόγω θανάτου
38   Ασυμβατότητα με δεκαδικά των συντελεστών ΦΠΑ
25   Παύση λόγω βλάβης φορολογικής μνήμης

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.