Μια ακόμη παράταση δόθηκε στην προθεσμία υποβολής δηλώσεων στοιχείων ακινήτων (Ε9) έτους 2023. 

Απόστολος Αλωνιάτης*

Σύμφωνα με την απόφαση Α.1094/2023, η προθεσμία υποβολής δηλώσεων στοιχείων ακινήτων (Ε9) έτους 2023, που προβλέπεται στο δεύτερο εδάφιο της περ. ε της παρ. 3 του άρθρου 6 του ν. 4223/2013, παρατείνεται μέχρι και την 31η.7.2023.
Σύμφωνα με το άρθρο του νόμου 4223/2013, και του άρθρου 6 παράγραφος 3:
«ε) Ειδικά για το έτος 2022, ο φορολογούμενος μπορεί να τροποποιήσει τα στοιχεία των ακινήτων του που περιλαμβάνονται στη δήλωση του άρθρου 23 του ν. 3427/2005 (Α’ 312) εμπρόθεσμα μέχρι και την 29η Ιουλίου 2022 και να καταβάλει τον φόρο σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις όχι μικρότερες των δέκα (10) ευρώ μέχρι και την 28η Φεβρουαρίου 2023. Ειδικά για το έτος 2023, ο φορολογούμενος μπορεί να τροποποιήσει τα στοιχεία των ακινήτων του που περιλαμβάνονται στη δήλωση του άρθρου 23 του ν. 3427/2005 (Α’ 312), εμπρόθεσμα μέχρι και την 30ή Ιουνίου 2023 και να καταβάλει τον φόρο σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις όχι μικρότερες των δέκα (10) ευρώ μέχρι και την 29η Φεβρουαρίου 2024.
Σε περίπτωση υποβολής τροποποιητικής δήλωσης από την οποία προκύπτει μείωση φόρου, εκδίδεται πράξη προσδιορισμού του φόρου σύμφωνα με τα άρθρα 32 και 34 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4987/2022 Α’ 206). Με απόφαση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), καθορίζονται τα όργανα, οι όροι, οι προϋποθέσεις, τα κριτήρια, ο τρόπος, η διαδικασία και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την επαλήθευση της ορθότητας και πληρότητας των υποβαλλόμενων δηλώσεων.
Με απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. καθορίζονται η μηχανογραφική σύνθεση των δηλώσεων ΕΝ.Φ.Ι.Α., η διαδικασία και ο τρόπος αποκατάστασης λαθών και ελλείψεων σε στοιχεία ακινήτων, των σχετικών δηλώσεων και σε δηλώσεις στοιχείων ακινήτων. Τα έντυπα με τα οποία πραγματοποιούνται διορθώσεις, τα οποία επέχουν θέση τροποποιητικής δήλωσης, τα υποδείγματα χορήγησης απαλλαγών και ο τρόπος υποβολής τους, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία διαδικασία και λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος.
Ακίνητα που έχουν ουσιώδεις ελλείψεις στην περιγραφή, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατός ο υπολογισμός του ΕΝ.Φ.Ι.Α., θεωρούνται ως μη δηλωθέντα.»

Διορθώσεις στις αντικειμενικές αξίες και ένταξη νέων περιοχών στο σύστημα

Νέες αντικειμενικές αξίες σε δεκάδες περιοχές
Μιας και μιλάμε για τον ΕΝΦΙΑ, να σημειώσουμε ότι περιμένουμε τη σχετική απόφαση για την αλλαγή της τιμής ζώνης σε αρκετές περιοχές της χώρας, αλλά παράλληλα και την απόφαση για ένταξη στο σύστημα των αντικειμενικών αξιών, δεκάδων περιοχών που σήμερα είναι εκτός του συστήματος.
Στην πρώτη περίπτωση δεκάδες είναι οι δήμοι που προσέφυγαν στη σχετική επιτροπή για μείωση των αντικειμενικών αξιών που νομοθετήθηκαν από 1.1.2022.
Περίπου 145 δήμοι ζήτησαν με αιτιολογημένη γνώμη τη μείωση αντικειμενικών αξιών των ακινήτων που τέθηκαν σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2022.
Στην Αττική μόνο, εκτός από το Δήμο Αθηναίων, αιτήματα για μείωση των τιμών ζώνης έχουν υποβληθεί επίσης από τους Δήμους Γλυφάδας, Καλλιθέας, Αμαρουσίου, Βριλησσίων, Ζωγράφου, Αγίου Δημητρίου, Παλλήνης και Μοσχάτου-Ταύρου.
Ο Δήμος Αθηναίων έχει αιτηθεί τη μείωση των αυξήσεων που έχουν γίνει κατά 50% σε 30 ζώνες της αρμοδιότητάς του. Στο Μαρούσι ζητείται η γενική μείωση των αντικειμενικών αξιών στις περιοχές με χρήση αμιγούς κατοικίας, ώστε αυτές να επιστρέψουν στο επίπεδο που βρίσκονταν το 2018.
Για να γίνει κατανοητό το πρόβλημα που προέκυψε με τις νέες τιμές ζώνης, τη βάση δηλαδή του υπολογισμού της αντικειμενικής αξίας, μπορούμε να μεταφέρουμε μια από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις που μας ανάφεραν, που από την έρευνα που κάναμε δεν ήταν και η μοναδική.
Σε περιοχή της Αττικής η τιμή ζώνης από 1.150 ευρώ ανέβηκε στα 1.950 ευρώ, χωρίς στην περιοχή να γίνει κάποιο έργο που να δικαιολογεί αυτή την αύξηση της αξίας. Ούτε δηλαδή μία πλατεία, μια στάση του Μετρό ή κάποιο άλλο έργο ανάπλασης της περιοχής. Ούτε βέβαια και η «εμπορική αξία» των ακινήτων δικαιολογούσε μια τέτοια αύξηση, μιας και στην περιοχή υπάρχουν παλιά σπίτια τις δεκαετίας του 60 και του 70.
Έτσι ένας φορολογούμενος βρέθηκε την 31.12.2021 να έχει ένα ισόγειο διαμέρισμα 44 τετραγωνικά, που κατασκευάστηκε το 1964, με αντικειμενική αξία 27.324,00 ευρώ.
Την επόμενη 1.1.2022 ημέρα το ίδιο διαμέρισμα είχε αντικειμενική αξία 46.332,00. Δηλαδή μια αύξηση στην αντικειμενική του 19.008,00 ευρώ (41%) σε ένα ακίνητο στην ίδια περιοχή χωρίς καμία ανακαίνιση χωρίς να έχει γίνει καμία παρέμβαση.
Σύμφωνα με το σχεδιασμό ο επανακαθορισμός των αντικειμενικών τιμών θα γίνει στις περιοχές όπου θα αποδειχθεί η βασιμότητα των αιτημάτων των τοπικών δημοτικών αρχών. Ο σχεδιασμός ήταν, σύμφωνα με την αναφορά των με αρμόδιων στελεχών, τα αποτελέσματα να δοθούν στην δημοσιότητα μετά της εκλογές. Άρα ήλθε η ώρα να μάθουμε σε ποιες περιοχές θα έχουμε αλλαγές.

Νέες περιοχές
Η διοίκηση, με την συνεργασία ιδιωτών πιστοποιημένων εκτιμητών ακινήτων, ετοιμάζεται να εκπονήσει τις τιμές ζώνης σε 2.167 περιοχές σε όλη τη χώρα που παραμένουν εκτός αντικειμενικού συστήματος.
Πρόκειται για το υπολειπόμενο 1,5% της Επικράτειας όπου έλειπαν τα απαιτούμενα πολεοδομικά στοιχεία, καθώς σε πολλές περιοχές είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αποτυπωθεί η αξία των ακινήτων, καθώς όχι μόνο δεν γίνονται πράξεις για να υπάρξει μια πρώτη εκτίμηση, αλλά πρόκειται για περιοχές με πολύ μικρό αριθμό κατοίκων ακόμα και για ερειπωμένα χωριά.
Στην Αττική οι περιοχές στις οποίες θα επεκταθεί το σύστημα των αντικειμενικών τιμών ζώνης είναι από τη Βάρκιζα έως τα Λεγραινά, Αγία Μαρίνα, Χάρακας, Δασκαλειό, περιοχές από το Πόρτο Ράφτη, περιοχές σε Σαλαμίνα, Κύθηρα, Αίγινα.
Στην υπόλοιπη Ελλάδα αναμένεται να αποκτήσουν για πρώτη φορά αντικειμενικές αξίες περιοχές στην Αχαΐα (Διακοπτό, Αιγείρα, Πλάτανος, Σελιανίτικα, Ψαθόπυργος), στην Ηλεία (Κυλλήνη, Αρχαία Ολυμπία), στα Τρίκαλα (Περτούλι, Ελάτη, Πύλη, Καστράκι) στη Φλώρινα (Αμύνταιο, Αγιος Παντελεήμονας, Πρέσπες, Φιλώτας, Δροσοπηγή, Πισοδέρι, Κρυσταλλοπηγή, Μελίτη).

Νέα ηλεκτρονική εφαρμογή
Παράλληλα προχωράει και η δημιουργία του νέου πληροφοριακού συστήματος, που θα παρακολουθεί τις τάσεις της αγοράς των ακινήτων και όπου εντοπίζει αυξομειώσεις στις εμπορικές τιμές θα παρεμβαίνει αυτόματα αναπροσαρμόζοντας τις τιμές ζώνης. 

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.