Με πολλές εκκρεμότητες κυλάει ο χρόνος, καθώς περιμένουμε το πολυνομοσχέδιο για να κλείσουν οι τελευταίες εκκρεμότητες, από τις εξαγγελίες της κυβέρνησης.

Απόστολος Αλωνιάτης*

Στο νομοσχέδιο θα περιλαμβάνονται οι διατάξεις που θα προβλέπουν την αναβίωση της ρύθμισης των 120 δόσεων γι’ αυτούς που την έχασαν, αλλά και την εφαρμογή νέας ρύθμισης 36-72 δόσεων, για τα χρέη που δημιουργήθηκαν από την 1η Νοεμβρίου 2021 και μετά. Επιπλέον, θα περιλαμβάνει ανάλογες διατάξεις για τη δυνατότητα επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ), από τους κατ’ επάγγελμα αγρότες, που επιβαρύνονται με το πετρέλαιο το οποίο χρησιμοποιούν για την παραγωγική τους δραστηριότητα.
Στο νομοσχέδιο θα προβλέπεται, επίσης, η παράταση της εφαρμογής των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε μεταφορές, καφέ, εστίαση και στο τουριστικό «πακέτο», αλλά και σε άλλα αγαθά και υπηρεσίες, μέχρι το τέλος του 2023.
Θα περιλαμβάνει ακόμη τη δυνατότητα πληρωμής τελών κυκλοφορίας με το μήνα, την καταβολή χρηματικών αμοιβών σε όσους πολίτες καταγγέλλουν στην Α.Α.Δ.Ε. παραβάσεις φοροδιαφυγής μέσω της εφαρμογής «Appodixi» και θα προβλέπει επίσης τη θέσπιση μιας μόνιμης διαδικασίας εξωδικαστικής επίλυσης φορολογικών διαφορών, για όσους φορολογούμενους έχουν ήδη προσφύγει στη Δικαιοσύνη κατά αποφάσεων της Α.Α.Δ.Ε.

myDATA
Mε δελτίο τύπου που εκδόθηκε πριν εκπνεύσει η προθεσμία για την αποστολή των εσόδων του 2022, έγινε μετάθεση των προθεσμιών διαβίβασης δεδομένων στην πληροφοριακή πλατφόρμα myDATA. Οι νέες ημερομηνίες για την αποστολή δεδομένων στην πλατφόρμα είναι:
Για το 2021
– Παράλειψη – Απόκλιση διαβίβασης δεδομένων: Έως 2.5.2023
Για το 2022
– Έσοδα τιμολόγησης, έξοδα αυτοτιμολόγησης και τίτλοι κτήσης: Έως 31.3.2023
– Έσοδα λιανικής ΦΗΜ μέσω ERP ή Ειδικής Φόρμας Καταχώρησης: Έως 31.10.2023
– Έξοδα τιμολόγησης, έσοδα αυτοτιμολόγησης: Έως 31.10.2023
– Παράλειψη – Απόκλιση διαβίβασης δεδομένων: Έως 30.11.2023
– Εγγραφές τακτοποίησης εσόδων – εξόδων: Έως 31.12.2023
Για το 2023
– Έσοδα τιμολόγησης, έξοδα αυτοτιμολόγησης και τίτλοι κτήσης: Έως 28.02.2024
– Έξοδα τιμολόγησης, έσοδα αυτοτιμολόγησης: Έως 31.03.2024
– Παράλειψη – Απόκλιση διαβίβασης δεδομένων: Έως 30.04.2024
– Εγγραφές τακτοποίησης εσόδων – εξόδων: Έως την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.

Νόμος 5024/2023
Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 41/Α’/24.2.2023 ο νόμος 5024/2023 «Ρυθμίσεις για την εξαγορά κατεχομένων ακινήτων της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου, ακινήτων του Ταμείου Εθνικής Άμυνας, λοιπές διατάξεις για την ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Οικονομικών», με τον οποίο έγιναν νόμος του κράτους οι φοροαπαλλαγές και οι γενικότερα οι αλλαγές στον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ για το 2023, θέμα με το οποίο ασχοληθήκαμε σε προηγούμενο άρθρο.
Στον ίδιο νόμο περιλαμβάνονται, επίσης, οι αλλαγές που ψηφίστηκαν για τον εξωδικαστικό διακανονισμό των χρεών των φορολογουμένων και των επιχειρήσεων, καθώς και ορισμένες αλλαγές στον ΦΠΑ.

ΦΠΑ
Μια από τις σημαντικότερες αλλαγές στον ΦΠΑ είναι αυτή που αφορά τη διάταξη με την οποία καταργείται η υποχρέωση γνωστοποίησης των εκπτώσεων λόγω τζίρου. Για τα αγαθά επένδυσης (ακίνητα) παύει ο περιορισμός της χρήσης του ακινήτου για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 9 χρόνων.

Κατάργηση της υποχρέωσης γνωστοποίησης στην Α.Α.Δ.Ε. των εκπτώσεων λόγω κύκλου εργασιών
Άρθρο 31: Με την προτεινόμενη ρύθμιση τροποποιείται η περ. α) της παρ. 5 του άρθρου 19 του Κώδικα ΦΠΑ και ορίζεται ότι στη φορολογητέα αξία δεν περιλαμβάνονται οι χορηγούμενες στον αγοραστή ή τον λήπτη εκπτώσεις, συμπεριλαμβανομένων των εκπτώσεων λόγω κύκλου εργασιών, χωρίς να υφίσταται πλέον η υποχρέωση γνωστοποίησης των παρεχόμενων ποσοστών έκπτωσης, στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. του πωλητή ή του παρέχοντος υπηρεσίες, τουλάχιστον τέσσερις (4) μήνες πριν από την πραγματοποίησή τους. Με αυτή την τροποποίηση, επέρχεται εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με το άρθρο 79 της Οδηγίας ΦΠΑ όπου δεν υπάρχει αναφορά σε χρονικό διάστημα για την αναγνώριση της μείωσης της φορολογητέας αξίας.
Έτσι οι επιχειρήσεις μπορούν να παράσχουν εκπτώσεις λόγω τζίρου στο τέλος του οικονομικού έτους, χωρίς να έχουν την υποχρέωση να γνωστοποιούν στη Δ.Ο.Υ. τέσσερις μήνες νωρίτερα κατάσταση με την οποία να γνωστοποιούνται οι όροι των εκπτώσεων αυτών.
Σύμφωνα με τη διάταξη που ψηφίστηκε:
– Αντικατάσταση περ. α’ παρ. 5 άρθρου 19 του Κώδικα Φ.Π.Α.
Η περ. α’ της παρ. 5 του άρθρου 19 του Κώδικα Φ.Π.Α. (Ν.2859/2000, Α’ 248) αντικαθίσταται, και η παρ. 5 του άρθρου 19 διαμορφώνεται ως εξής:
«5. Στη φορολογητέα αξία δεν περιλαμβάνονται:
α) Οι χορηγούμενες στον αγοραστή ή τον λήπτη εκπτώσεις, συμπεριλαμβανομένων των εκπτώσεων λόγω κύκλου εργασιών.
β) Οι επιστροφές του τιμήματος, σε περίπτωση ολικής ή μερικής ακύρωσης της παράδοσης αγαθών ή της παροχής υπηρεσιών.
γ) Τα ποσά τα οποία λαμβάνει ο υποκείμενος στο φόρο από τον αγοραστή των αγαθών ή τον λήπτη των υπηρεσιών, για κάλυψη δαπανών που πραγματοποιεί στο όνομα και για λογαριασμό του αγοραστή ή του λήπτη, εφόσον:
– έχουν καταχωρηθεί σε προσωρινό λογαριασμό στα λογιστικά του βιβλία,
– τα οικεία παραστατικά έχουν εκδοθεί στο όνομά του αγοραστή των αγαθών ή του λήπτη των υπηρεσιών, από τα οποία προκύπτει το πραγματικό ποσό των δαπανών και παραδίδονται στον αγοραστή των αγαθών ή το λήπτη των υπηρεσιών που αφορούν.
Οι διατάξεις των περιπτώσεων α’ και β της παραγράφου αυτής δεν ισχύουν για τις χορηγούμενες εκπτώσεις και τη μερική επιστροφή τιμήματος σε περίπτωση παροχής υπηρεσιών από τα πρόσωπα της παραγράφου 5 του άρθρου 49 του Ν.2238/1994 (ΦΕΚ 151 Α’ ).».

Κατάργηση της προϋπόθεσης για χρήση του ακινήτου για τουλάχιστον εννέα (9) έτη
Άρθρο 32: Με την προτεινόμενη ρύθμιση τροποποιείται η περ. α) της παρ. 4 του άρθρου 33 του Κώδικα ΦΠΑ (κυρ. Ν.2859/2000, Α’ 248) και ορίζεται ότι ως αγαθά επένδυσης θεωρούνται τα ενσώματα αγαθά, που ανήκουν κατά κυριότητα στην επιχείρηση και τίθενται από αυτή σε διαρκή εκμετάλλευση, καθώς και τα κτίσματα ή άλλου είδους κατασκευές που κατασκευάζονται από την υποκείμενη στο φόρο επιχείρηση σε ακίνητο που δεν ανήκει κατά κυριότητα σε αυτήν, αλλά έχει, βάσει οποιασδήποτε έννομης σχέσης, τη χρήση του ακινήτου αυτού, χωρίς να υφίσταται πλέον ο περιορισμός της χρήσης του ακινήτου για χρονικό διάστημα τουλάχιστον εννέα (9) χρόνων. Με αυτή την τροποποίηση, επέρχεται εξορθολογισμός στην έννοια των αγαθών επένδυσης για την εφαρμογή των διατάξεων του Κώδικα ΦΠΑ.
Να θυμίσουμε ότι για να μπορέσει μία επιχείρηση να εκπέσει το ΦΠΑ σε περίπτωση που διενεργούσε εργασίες επισκευή ή ανακαινίσεις σε ακίνητο που έχει ανεγείρει σε ακίνητο (οικόπεδο) τρίτων ή έχει ενοικιάσει, η ενοικίαση αυτή θα έπρεπε να είναι πάνω από 9 έτη και σε ορισμένες περιπτώσεις να είχε γίνει και μεταγραφεί στο Κτηματολόγιο.
Με την τροποποίηση αυτή καταργείται η υποχρέωση των εννέα (9) χρόνων.
«Το πρώτο εδάφιο της περ. α’ της παρ. 4 του άρθρου 33 του Κώδικα Φ.Π.Α. (Ν.2859/2000, Α’ 248) τροποποιείται ως προς την κατάργηση της προϋπόθεσης για χρήση του ακινήτου για τουλάχιστον εννέα (9) έτη από την επιχείρηση και η παρ. 4 του άρθρου 33 διαμορφώνεται ως εξής:
«4. Ως αγαθά επένδυσης, για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος νόμου, θεωρούνται: α) Τα ενσώματα αγαθά, που ανήκουν κατά κυριότητα στην επιχείρηση και τίθενται από αυτή σε διαρκή εκμετάλλευση, καθώς και τα κτίσματα ή άλλου είδους κατασκευές που κατασκευάζονται από την υποκείμενη στο φόρο επιχείρηση σε ακίνητο που δεν ανήκει κατά κυριότητα σε αυτήν, αλλά έχει, βάσει οποιασδήποτε έννομης σχέσης, τη χρήση του ακινήτου αυτού. Αν κατά τη διάρκεια του πενταετούς διακανονισμού λήξει η χρήση του ακινήτου, στο οποίο κατασκευάστηκαν τα ανωτέρω κτίσματα ή άλλου είδους κατασκευές, ενεργείται εφάπαξ διακανονισμός κατά τις διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου 3. Στην αξία των αγαθών επένδυσης δεν περιλαμβάνονται οι δαπάνες επισκευής και συντήρησης.
Ως αγαθά επένδυσης της παρούσας περίπτωσης νοούνται και εκείνα που εκμεταλλεύονται, σύμφωνα με τον σκοπό τους, οι εταιρείες του άρθρου 2 του Ν.1665/1986 (ΦΕΚ 194 Α’ ).
Ως αγαθά επένδυσης της παρούσας περίπτωσης νοούνται επίσης και οι δαπάνες που καταβάλλει η επιχείρηση, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Ν.2773/1999, όπως ισχύει, για την κατασκευή μη ιδιόκτητου δικτύου σύνδεσης του σταθμού αυτοπαραγωγής ή ανεξάρτητης παραγωγής μέχρι το δίκτυο της Δ.Ε.Η. Α.Ε. ή του Δ.Ε.Σ.Μ.Η.Ε. Α.Ε..
β) τα δικαιώματα χρησιμοποίησης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, σχεδίου, υποδείγματος, εμπορικού ή βιομηχανικού σήματος και άλλων παρόμοιων, εφόσον εξυπηρετούν περισσότερες από μία χρήσεις.»

Φορολογική ενημερότητα 

Ακίνητα
Με την απόφαση Α.1020/2023 δεν απαιτείται προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας, εάν πρόκειται για διανομή ή ανταλλαγή κοινών ακινήτων, σύσταση οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας ή τροποποίηση αυτών χωρίς τίμημα, από τον οφειλέτη που θα αποκτήσει εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου αξίας τουλάχιστον ίσης ή μεγαλύτερης της αξίας του εμπράγματου δικαιώματος που είχε, όπως αυτή προσδιορίζεται για την επιβολή του φόρου μεταβίβασης ακινήτων.

Άλλες περιπτώσεις
Βάσει του καθεστώτος που ισχύει, δεν απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας και για πράξεις και συναλλαγές:
– Από το Ελληνικό Δημόσιο, το Δημόσιο άλλων Κρατών, τους Διεθνείς Οργανισμούς, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα ΝΠΔΔ, καθώς και τα ιδρύματα που είχαν συσταθεί με τον Ν.2039/1939 (Α’ 455) και συνιστώνται με τις διατάξεις του Κώδικα Κοινωφελών Περιουσιών-Σχολαζουσών Περιουσιών.
– Από το σύνδικο της πτώχευσης φυσικού ή νομικού προσώπου για πράξεις ή συναλλαγές που αφορούν την πτωχευτική περιουσία, τον εκκαθαριστή επιχείρησης για τις πράξεις της εκκαθάρισης, τον κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς, όταν ενεργεί αποδεδειγμένα για πράξεις εκκαθάρισης της σχολάζουσας κληρονομιάς, καθώς και τον εκκαθαριστή κληρονομιάς για πράξεις ή συναλλαγές που αφορούν την κληρονομιά.

– Από μόνιμους κατοίκους εξωτερικού, είτε αλλοδαπούς, είτε ομογενείς, που έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό και διατηρούν την ελληνική υπηκοότητα, εφόσον δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα.
– Από τους δικαιούχους είσπραξης αμοιβών ή πάγιας αντιμισθίας γενικά από παροχή εξαρτημένης εργασίας, συντάξεων, διατροφής, εξόδων παράστασης δημοσίων λειτουργών, εξόδων νοσηλείας και κηδείας, εφόσον η πληρωμή γίνεται απευθείας στον δικαιούχο μισθωτό, συνταξιούχο ή στην οικογένειά του ή σε πρόσωπο νόμιμα εξουσιοδοτημένο.
– Από τους δικαιούχους ασφαλιστικών αποζημιώσεων και αποζημιώσεων από αδικοπραξία, που επιδικάζονται με δικαστική απόφαση.
– Για τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου.
– Για δικαιούχους των κατά τις κείμενες διατάξεις λοιπών ακατάσχετων χρηματικών απαιτήσεων, όπως αυτές προσδιορίζονται από την υπηρεσία που διενεργεί την εκκαθάριση.

Παρατάσεις 

Ενοίκια
Με την απόφαση Α.1018/2023(ΦΕΚ Β 1070/24.2.2023), περί τροποποίηση της υπό στοιχεία ΠΟΛ.1162/2018 απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων «Υποβολή Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω διαδικτύου» (Β’ 3579), δόθηκε παράταση στην κατάθεση της λήξης της μίσθωσης ενός ακινήτου με ημερομηνία 31.12.2022.
Πιο συγκεκριμένα με την απόφαση, η παρ. 2 του άρθρου 9 της υπό στοιχεία ΠΟΛ.1162/2018 απόφασης του Διοικητή της ΑΑΔΕ (Β’ 3579) αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Σε περίπτωση που συμφωνία μίσθωσης, για την οποία έχει υποβληθεί ηλεκτρονικά ή έχει κατατεθεί στη Δ.Ο.Υ. «Δήλωση Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας», έχει λυθεί μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2022, ο εκμισθωτής υποχρεούται να δηλώσει μέχρι την 31η Μαρτίου 2023 την ημερομηνία της λύσης, διαφορετικά η συμφωνία της μίσθωσης θεωρείται ότι είναι σε ισχύ».
Μήπως αυτή η παράταση είναι ο προάγγελος μιας ακόμη προσπάθειας να γίνει η προσυμπλήρωση του εντύπου Ε2 (Αναλυτική Κατάσταση για τα Μισθώματα Ακινήτων);

Συμβολική γεωργία
Με την απόφαση 30808 ΕΞ 2023 (ΦΕΚ 1075/Β’ /24.2.2023), δόθηκε παράταση στην καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης των δικαιολογητικών και του ελέγχου των προϋποθέσεων για την απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος επί κερδών από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα και κάθε αναγκαίας λεπτομέρειας για την εφαρμογή των προβλέψεων αυτών σύμφωνα με τα άρθρα 4 και 15 του Ν.4935/2022, καθώς και του τύπου και του ελάχιστου περιεχομένου των συμβάσεων συμβολαιακής γεωργίας για την εφαρμογή των ως άνω άρθρων (Β’ 4760).
Να θυμίσουμε ότι η ημερομηνία για την κατάθεση των δικαιολογητικών ήταν η 28 Φεβρουαρίου 2023.
Με την νέα απόφαση η ημερομηνία αυτή παρατείνεται έως την 31η Μαΐου και η εξέταση των δικαιολογητικών θα γίνει έως την 30η Ιουνίου 2023.
«2. α) Για την εφαρμογή της απαλλαγής από τον φόρο κατά πενήντα τοις εκατό (50%) επαγγελματιών αγροτών σύμφωνα με το άρθρο 1, τα στοιχεία των σχετικών συμβάσεων συμβολαιακής γεωργίας που αφορούν πωλήσεις προϊόντων που έχουν διενεργηθεί εντός του 2022 βάσει συμβάσεων εντός του 2022 ή νωρίτερα, υποβάλλονται στην εφαρμογή της Α.Α.Δ.Ε. πριν την υποβολή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2022 και το αργότερο μέχρι και τις 31/5/2023 και επιβεβαιώνονται ή απορρίπτονται από τον αγοραστή μέχρι και τις 30/6/2023. Σε περίπτωση που η προθεσμία επιβεβαίωσης ή απόρριψης των στοιχείων από τον αγοραστή παρέλθει άπρακτη, τεκμαίρεται ότι ο αγοραστής επιβεβαιώνει τα υποβληθέντα στοιχεία.
β) Για την εφαρμογή της απαλλαγής από τον φόρο κατά τριάντα τοις εκατό (30%) παραγωγών σύμφωνα με το άρθρο 2, τα στοιχεία των σχετικών συμβάσεων συμβολαιακής γεωργίας που συντάχθηκαν από 26/5/2022 και έως 31/12/2022, για την εφαρμογή του ευεργετήματος από το επόμενο φορολογικό έτος, υποβάλλονται μέχρι και τις 31/5/2023 και επιβεβαιώνονται ή απορρίπτονται από τον αγοραστή μέχρι και τις 30/6/2023. Σε περίπτωση που η προθεσμία επιβεβαίωσης ή απόρριψης των στοιχείων από τον αγοραστή παρέλθει άπρακτη, τεκμαίρεται ότι ο αγοραστής επιβεβαιώνει τα υποβληθέντα στοιχεία». 

ΟΕΕ – Λογιστές 

Παράταση υποβολής Υ.Δ. λογιστή-φοροτεχνικού
Σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο που διέπει το επάγγελμα του λογιστή – φοροτεχνικού, το Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδας μετά το τέλος του διμήνου κάθε έτους υποχρεούται να διαβιβάσει στην ΑΑΔΕ το αρχείο των λογιστών – φοροτεχνικών, που πληρούν τις προϋποθέσεις για την ηλεκτρονική υποβολή των φορολογικών δηλώσεων. Στο αρχείο είναι καταχωρημένοι οι λογιστές – φοροτεχνικοί που έχουν υποβάλει εντός του πρώτου διμήνου κάθε έτους την προβλεπόμενη Υπεύθυνη Δήλωση του άρθρου 8 του Ν.1599/1986.
Προκειμένου να διασφαλισθεί η ταυτοποίηση των λογιστών – φοροτεχνικών στο TAXISNET και να μην αφαιρεθεί η πρόσβασή τους στα συστήματα της ΑΑΔΕ για το έτος 2023, παρακαλούμε για την έγκαιρη υποβολή της ΥΔ μέχρι την Παρασκευή 17 Μαρτίου 2023.

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.