Μετά από τις ειδοποιήσεις που έστειλε στο τέλος του περασμένου έτους, επί δίκαιων να αδίκων να θυμίσουμε, για τη λειτουργεία των ΦΗΜ και για την αποστολή στοιχείων στο πληροφοριακό τους σύστημα e-sent, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσιών Εσόδων, συνεχίζει τη χρήση των email για να στείλει ειδοποιήσεις στους φορολογούμενους. 

Απόστολος Αλωνιάτης*

Πρώτοι είναι περισσότεροι από 15.000 φορολογούμενοι, που θα λάβουν το επόμενο διάστημα «μήνυμα από την εφορία», για παλαιότερες υποχρεώσεις τους, κυρίως του 2017, τις οποίες… προσπέρασαν ή αμέλησαν να εξοφλήσουν.
Αφορούν εισοδήματα που ενώ έχουν εισπραχθεί και δεν έχουν δηλωθεί, όπως αναδρομικά από συντάξεις και μισθούς, εισοδήματα από το εξωτερικό, καθώς και ενοίκια από ακίνητα, που επίσης δεν δηλώθηκαν.
Ακόμη σε ορισμένες περιπτώσεις οι φορολογούμενοι δεν έχουν καν υποβάλει δήλωση.
Οι φορολογικές αρχές σπεύδουν, καθώς είναι ανοιχτές οι φορολογικές υποθέσεις του 2017 καθώς παραγράφονται στο τέλος του έτους.
Τα εκκαθαριστικά που θα στείλουν θα είναι κατ’ εκτίμηση, με βάση τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι Αρχές. Οι φορολογούμενοι θα λάβουν την ειδοποίηση στην προσωπική τους θυρίδα στην ψηφιακή πύλη myAADE και θα έχουν τη δυνατότητα να δουν και να εκτυπώσουν την εκδοθείσα πράξη προσδιορισμού φόρου. Επίσης όσοι έχουν δώσει διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου θα λάβουν και ειδοποίηση στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.
Συγκεκριμένα, οι εφοριακοί προχωρούν με βάση τις οδηγίες της ΑΑΔΕ στους εξής ελέγχους και διασταυρώσεις:
i. Τα ηλεκτρονικά αρχεία βεβαιώσεων αποδοχών ή συντάξεων, αμοιβών από επιχειρηματική δραστηριότητα και εισοδημάτων από μερίσματα, τόκους, δικαιώματα.
ii. Διαθέσιμα στοιχεία που αφορούν λοιπά εισοδήματα και αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης ή απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, τα οποία αποστέλλονται ετησίως ή περιλαμβάνονται στην τελευταία προ του έτους για το οποίο εκδίδεται πράξη εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου, υποβληθείσα δήλωση φόρου εισοδήματος και στην περιουσιακή κατάσταση του εκάστοτε έτους, όπως αυτή προκύπτει από το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Περιουσιολογίου της ΑΑΔΕ.
iii. Την ηλεκτρονική βάση δεδομένων, που είναι διαθέσιμη στην ΑΑΔΕ, και δύνανται να αφορούν την άσκηση επαγγελματικής ή επιχειρηματικής δραστηριότητας, καθώς επίσης και από στοιχεία που λήφθηκαν στο πλαίσιο της ανταλλαγής πληροφοριών για την εφαρμογή της διεθνούς διοικητικής συνεργασίας στο πεδίο της άμεσης φορολογίας.
iv. Κάθε διαθέσιμη πληροφορία από τρίτους.
Σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες της ΑΑΔΕ, στις περιπτώσεις που οι φορολογούμενοι, φυσικά πρόσωπα, παρά την υποχρέωσή τους να υποβάλουν δήλωση φόρου εισοδήματος δεν την υπέβαλαν, εκδίδεται πράξη εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων υπό την προϋπόθεση ότι από τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η φορολογική διοίκηση προκύπτει φορολογητέα ύλη για τον κατ’ εκτίμηση προσδιορισμό της φορολογικής υποχρέωσης και ποσό φόρου προς βεβαίωση για τον φορολογούμενο που υπερβαίνει το ποσό των 30 ευρώ.
Στα εκκαθαριστικά που θα λάβουν θα αναφέρεται ότι η φορολογική διοίκηση προέβη στον εκτιμώμενο προσδιορισμό φόρου λόγω μη υποβολής δήλωσης του φορολογούμενου μέχρι την ημερομηνία έκδοσης της πράξης εκτιμώμενου προσδιορισμού του φόρου.
Επίσης, Θα αναγράφονται τα στοιχεία εκείνα που έλαβε υπόψη της μέχρι την ως άνω ημερομηνία για τον κατ’ εκτίμηση προσδιορισμό της φορολογικής του υποχρέωσης.
Τα στοιχεία αυτά δύνανται να αναφέρονται και σε ξεχωριστό φύλλο, όπως είναι οι βεβαιώσεις αποδοχών που εκδίδονται κάθε χρόνο μαζί με την φορολογική δήλωση και περιέχουν όλα τα στοιχεία που έχουν προσυμπληρωθεί στην δήλωση και τις πηγές από τις οποίες προέρχονται, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της πράξης του εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου (εκκαθαριστικού) . Μετά την έκδοση της πράξης εκτιμώμενου προσδιορισμού του φόρου, ο φορολογούμενος δύναται να υποβάλει στην αρμόδια ΔΟΥ δήλωση φορολογίας εισοδήματος για το οικείο φορολογικό έτος, συνυποβάλλοντας και τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Κατά της πράξης εκτιμώμενου προσδιορισμού φόρου, ο φορολογούμενος έχει τη δυνατότητα άσκησης ενδικοφανούς προσφυγής, εντός προθεσμίας 30 ημερών από την κοινοποίησή της.

Τροποποιητικές δηλώσεις με φόρο έως 100 ευρώ χωρίς πρόστιμο
Σύμφωνα με το άρθρο 77 του Ν.4916/2022 περί μη επιβολή προστίμου για ποσά φόρου έως εκατό ευρώ, το οποίο τροποποιεί τα άρθρα 54 και 72 ν. 4174/2013, στο άρθρο 72 προστίθεται νέα παρ. 57 ως εξής:
«57. Πράξεις επιβολής προστίμου που εκδόθηκαν για εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, από τις οποίες το επιπλέον ποσό φόρου που προέκυψε προς καταβολή σε σχέση με την αρχική δήλωση, είναι έως εκατό (100) ευρώ, για τις οποίες δεν έχει παρέλθει η προθεσμία άσκησης ενδικοφανούς προσφυγής ή εκκρεμούν ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών ή των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων ή δεν έχει παρέλθει η προθεσμία άσκησης δικαστικής προσφυγής, ακυρώνονται ή, εφόσον έχουν εισπραχθεί, συμψηφίζονται με οφειλές και, στην περίπτωση που δεν υπάρχει οφειλή, επιστρέφονται.»
Με τις διευκρινήσεις που δόθηκα από την διοίκηση, με την εγκύκλιο Ε.2053/2022, οι διατάξεις αυτές αφορούν μόνο σε πράξεις επιβολής προστίμων για εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων και όχι σε πράξεις επιβολής προστίμων για εκπρόθεσμες αρχικές δηλώσεις.
Προκειμένου να εξεταστεί η επιβολή ή όχι του πρόστιμου του άρθρου 54 του ΚΦΔ σε υποβληθείσα εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση, αυτή συγκρίνεται με την αρχικώς και εμπροθέσμως υποβληθείσα δήλωση για το ίδιο φορολογικό έτος. Ως αρχική δήλωση νοείται και η τυχόν τροποποιητική ή τροποποιητικές που έχουν υποβληθεί εντός της νόμιμης προθεσμίας υποβολής της αρχικής φορολογικής δήλωσης, αφού σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 19 του ΚΦΔ, στην περίπτωση αυτή η τροποποιητική φορολογική δήλωση επέχει θέση αρχικής.
Στην περίπτωση υποβολής περισσότερων εκπρόθεσμων τροποποιητικών για το ίδιο φορολογικό έτος, οι διατάξεις του άρθρου 54 ΚΦΔ αυτές, εφαρμόζονται για όλες τις τροποποιητικές δηλώσεις, εφόσον αθροιστικά το ποσό του φόρου που προκύπτει δεν υπερβαίνει τα 100 ευρώ σε σχέση με την αρχική δήλωση. Για την πληρέστερη κατανόηση των ανωτέρω παρατίθενται τα κάτωθι παραδείγματα:
α) Φορολογούμενος υποβάλλει πρώτη εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση και προκύπτει επιπλέον φόρος για καταβολή σαράντα (40) ευρώ. Δεν επιβάλλεται πρόστιμο, αφού ο επιπλέον προς καταβολή φόρος είναι μικρότερος από εκατό (100) ευρώ.
Στη συνέχεια υποβάλει και δεύτερη (εκπρόθεσμη) τροποποιητική, από την οποία προκύπτει επιπλέον φόρος για καταβολή πενήντα (50) ευρώ σε σχέση με αυτόν που προσδιορίστηκε με την αμέσως προηγούμενη υποβληθείσα (πρώτη εκπρόθεσμη) τροποιητική δήλωση. Δεν επιβάλλεται πρόστιμο ούτε σε αυτήν τη δήλωση, αφού αθροιστικά το ποσό των φόρων που προσδιορίστηκαν και από τις δύο εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις (40+50=90) δεν υπερβαίνει τα 100 ευρώ σε σχέση με την αρχική εμπρόθεσμη δήλωση.
β) Φορολογούμενος υποβάλλει πρώτη εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση και προκύπτει επιπλέον φόρος για καταβολή σαράντα (40) ευρώ. Δεν επιβάλλεται πρόστιμο, αφού ο επιπλέον προς καταβολή φόρος είναι μικρότερος από εκατό (100) ευρώ.
Στη συνέχεια υποβάλει και δεύτερη (εκπρόθεσμη) τροποποιητική, από την οποία προκύπτει επιπλέον φόρος για καταβολή εβδομήντα (70) ευρώ σε σχέση με αυτόν που προσδιορίστηκε με την αμέσως προηγούμενη υποβληθείσα (πρώτη) τροποιητική δήλωση. Επιβάλλεται πρόστιμο σε αυτήν τη δήλωση, αφού αθροιστικά το ποσό των φόρων που προσδιορίστηκαν και από τις δύο τροποποιητικές δηλώσεις (40+70=110) υπερβαίνει τα 100 ευρώ σε σχέση με την αρχική. 

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.