Το σημαντικό έργο του myDATA καθίσταται τόσο πολύπλοκο, που ακυρώνει κάθε προσπάθεια πάταξης της φοροδιαφυγής 

Απόστολος Αλωνιάτης*

Ας αρχίσουμε να απαριθμούμε λοιπόν τα «όμορφα» της ελληνικής διοίκησης!

Στις καλένδες ξανά
Όπως έχουμε γράψει πολλές φορές, το MyDATA είναι ένα εγχείρημα εκσυγχρονισμού των ελληνικών επιχειρήσεων, που όμως κινδυνεύει να αποτύχει, από την εμμονή των ανθρώπων που το σχεδίασαν, γιατί αντί να φτιάξουν ένα σύστημα που να «ελέγχει» τη φοροδιαφυγή και την απώλεια στην είσπραξη του ΦΠΑ, προσπαθούν να βάλουν σε ένα καλάθι όλα τα πρέπει και γίγνεσθαι του ελληνικού κράτους από την… τουρκοκρατία.
Δεν κάνουν όμως μόνο αυτό. Αντί να προσαρμόσουν το myDATA στους νόμους που υπάρχουν μέχρι σήμερα, προσπαθούν να τροποποιήσουν τους νόμους έτσι ώστε να τους προσαρμόσουν σε αυτά που θέλουν εκείνοι, δημιουργώντας αναστάτωση στην αγορά και τεράστια προβλήματα στις επιχειρήσεις και κύρια στη ραχοκοκαλιά της οικονομίας που είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες.
Ένα σύστημα όπου ο εκδότης θα ανέβαζε τα στοιχεία των πωλήσεων του και ο λήπτης θα αποδεχόταν αυτά τα στοιχεία, θα ήταν αρκετό έτσι ώστε το υπουργείο Οικονομικών, αλλά και η ΑΑΔΕ να ελέγχει τη ροή των τιμολογίων, αλλά και την είσπραξη του ΦΠΑ διαπιστώνοντας αν υπάρχει απώλεια εσόδων ή φοροαποφυγή.
Όλα αυτά όμως που ζητούνται, και μάλιστα από την πρώτη τους εφαρμογή, είναι πρακτικά δύσκολα έως ανεφάρμοστα. Τι εννοούμε; Θέλουν να συμπληρώνεται αυτόματα από τα στοιχεία που υποβάλλει κάθε οντότητα και η δήλωση του ΦΠΑ, αλλά και η συμπλήρωση του εντύπου Ε3, δηλαδή το σύνολο των φορολογικών δηλώσεων.
Πολύ φιλόδοξο το όλο εγχείρημα αλλά πολύ φοβόμαστε ότι αντί να προάγουν το έργο του myDATA, θα γίνει τόσο πολύπλοκο που θα ακυρωθεί κάθε προσπάθεια πάταξης της φοροδιαφυγής εν τη γενέσει της.
Μια ευκαιρία λοιπόν που έχουμε να φτιάξουμε κάτι σωστό και αποτελεσματικό, όπως η μηχανογράφηση της αγοράς και η συγκέντρωση στοιχείων από την διοίκηση, επαρκών για να κάνει διασταυρώσεις, με την βιαιότητα που ζητείται να εφαρμοστεί κινδυνεύει να αποτύχει, πριν καν να ξεκινήσει γιατί απλά ο σχεδιασμός γίνεται στο χαρτί και όχι εν τοις πράγμασι. 

Παράταση myDATA
Όπως ήταν αναμενόμενο λοιπόν για μια ακόμη φορά δόθηκε παράταση στην έναρξη εφαρμογής του μέτρου.
Παράταση που η ΑΑΔΕ έδωσε καθώς και οι φορείς ζητούσαν αφού ακόμα δεν έχουν λυθεί τα προβλήματα, όμως κύρια γιατί εκείνη δεν είναι ακόμη έτοιμη να εφαρμόσει, αυτά που έχει εξαγγείλει. Σύμφωνα λοιπόν με τα όσα λέει η ΑΑΔΕ, σταδιακά από τον Σεπτέμβριο 2021, ξεκινά η υποχρεωτική διαβίβαση παραστατικών στο myDATA και η διασύνδεση ταμειακών μηχανών με την ΑΑΔΕ.
Ως αιτιολογία αναφέρει τις επιπτώσεις της πανδημίας στη λειτουργία των επιχειρήσεων, καθώς και τη βελτίωση των υγειονομικών συνθηκών, καθορίζεται η σταδιακή υποχρεωτική διαβίβαση παραστατικών στην πλατφόρμα myDATA και η διασύνδεση των φορολογικών μηχανισμών με την ΑΑΔΕ ως εξής:
1. Διαβίβαση παραστατικών εσόδων στην πλατφόρμα myDATA
– Από 1.10.2021 διαβιβάζουν υποχρεωτικά τα παραστατικά εσόδων τους, που εκδίδουν από την ημερομηνία αυτή και μετά:
–Οι επιχειρήσεις (φυσικά και νομικά πρόσωπα) με διπλογραφικά βιβλία με τζίρο άνω των 50.000 €.
–Οι επιχειρήσεις (φυσικά και νομικά πρόσωπα) με απλογραφικά βιβλία με τζίρο άνω των 100.000 €.
– Από 1.11.2021 διαβιβάζουν υποχρεωτικά τα παραστατικά εσόδων τους όλες οι υπόλοιπες επιχειρήσεις.
– Τα παραστατικά εσόδων που έχουν εκδώσει ή θα εκδώσουν οι επιχειρήσεις μέχρι την ημερομηνία έναρξης υποχρεωτικής διαβίβασης, πρέπει να διαβιβαστούν στην πλατφόρμα του myDATA το αργότερο έως την 31.03.2022.
Σημειώνεται ότι ειδικά για το 2021 η υποχρέωση διαβίβασης αφορά μόνο τα παραστατικά εσόδων και όχι τους λογιστικούς χαρακτηρισμούς εξόδων.
2. Διασύνδεση φορολογικών μηχανισμών (ταμειακών μηχανών κ.λπ.) με την ΑΑΔΕ
Σταδιακά, και μέχρι τον Νοέμβριο του 2021, οι επιχειρήσεις που διαθέτουν φορολογικούς ηλεκτρονικούς μηχανισμούς (ΦΗΜ) υποχρεούνται:
– να αναβαθμίσουν τους φορολογικούς μηχανισμούς τους, ώστε να παράγουν αποδείξεις με ενσωματωμένο το QR Code ταυτοποίησης του φορολογικού μηχανισμού και της απόδειξης,
– να διασυνδεθούν, ώστε να διαβιβάζουν τις συναλλαγές τους ανά συναλλαγή (1 προς 1) σε πραγματικό χρόνο στην πλατφόρμα myDATA,
– να αποσύρουν πλήρως παλαιούς φορολογικούς μηχανισμούς που δεν έχουν τη δυνατότητα διασύνδεσης, τακτοποιώντας την εικόνα τους στο Φορολογικό Μητρώο.
Η υποχρέωση διασύνδεσης και οι αντίστοιχες προθεσμίες αναβάθμισης-απόσυρσης για τις επιχειρήσεις που διαθέτουν ΦΗΜ διαμορφώνονται ως εξής:
– Από 1.9.2021 διασυνδέουν τους φορολογικούς μηχανισμούς οι επιχειρήσεις που:
— βάσει ΚΑΔ, δεν επλήγησαν από την πανδημία και
— το 2019 είχαν τζίρο πάνω από 100.000 €.
– Από 1.10.2021 διασυνδέουν τους φορολογικούς μηχανισμούς οι επιχειρήσεις που:
— βάσει ΚΑΔ, δεν επλήγησαν από την πανδημία και
— το 2019 είχαν τζίρο μέχρι 100.000 €.
– Από 1.11.2021 διασυνδέουν τους φορολογικούς μηχανισμούς τους οι υπόλοιπες επιχειρήσεις.

Φαίνεται ότι εκεί στην Καραγεώργης Σερβίας δεν έχουν ακούσει τίποτε για το τέταρτο κύμα της πανδημίας και τη μετάλλαξη “Δ” κι έχουν λυθεί και όλα τ’ άλλα προβλήματα!

Πιστοποιητικά επιστρεπτέων
Ένας ακόμη τραγελαφικό είχαμε την εβδομάδα που πέρασε με το «Ενιαίο Πιστοποιητικό Δικαστικής Φερεγγυότητας», που είναι αναγκαίο να κατατεθεί από τις επιχειρήσεις που έλαβαν Επιστρεπτέα Προκαταβολή μέσω του Προσωρινού Πλαισίου.
Αφού χάσαμε 2-3 μεροκάματα για τα διαδικαστικά του Πιστοποιητικού Δικαστικής Φερεγγυότητας, να το λάβουμε, να το σκανάρουμε, να το ανεβάσουμε στο Mybusiness Support και για ένα σκασμό αιτήσεις χωριστά, ώστε να εξυπηρετήσουμε άλλη μια φορά τους επιχορηγούμενους, έρχεται τελευταία στιγμή το υπουργείο και μας λένε το αυτονόητο ότι η ΑΑΔΕ θα το αναζητάει αυτεπαγγέλτως από τα Πρωτοδικεία.
α) Πού ακούστηκε το κράτος να δίνει πρώτα τα λεφτά στους επιχειρηματίες και κατόπιν εορτής να ψάχνει να βρει εάν είναι φερέγγυοι!
β) Γιατί σε αυτή τη χώρα θα πρέπει αφού ολοκληρωθεί μια δουλειά, να ανακοινώνει το κράτος ότι μπορεί να ζητήσει τα δικαιολογητικά από μόνο του «αυτεπαγγέλτως».
Όπως λέει κι ένας φίλος λογιστής «Δόξα τω θεώ, δουλάκια θα υπάρχουν ακόμα άφθονα σε αυτήν τη χώρα για να ξεπληρώνουν τα κερατιάτικα και τον 22ο αιώνα… και ο νοών νοείτω»
Ας δούμε όμως και την είδηση. Με τροποποιήσεις που έγιναν στις αποφάσεις για τις επιστρεπτέες προκαταβολές παρατείνεται η προθεσμία για την υποβολή του «Ενιαίου Πιστοποιητικού Δικαστικής Φερεγγυότητας».

Συγκεκριμένα αφού οι αποφάσεις απαιτούσαν, εφόσον η επιχείρηση έχει ενισχυθεί βάσει του Προσωρινού Πλαισίου, τα παρακάτω δικαιολογητικά:
«Β. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ
Υπεύθυνη δήλωση του λογιστή της επιχείρησης που να βεβαιώνει ότι η επιχείρηση την 31.12.2019 (ανάλογα με την νομική μορφή και το είδος βιβλίων της επιχείρησης), σύμφωνα με τα αναγραφόμενα στο σημείο Α του Παραρτήματος Ι «Ορισμός Προβληματικής Επιχείρησης»:
– είτε δεν είχε απωλέσει πάνω από το ήμισυ του εγγεγραμμένου της κεφαλαίου λόγω συσσωρευμένων ζημιών,
– είτε δεν είχε απωλέσει πάνω από το ήμισυ του κεφαλαίου της, όπως εμφαίνεται στους λογαριασμούς της εταιρείας, λόγω συσσωρευμένων ζημιών.
Το ανωτέρω δεν απαιτείται στην περίπτωση ανεξάρτητων ατομικών επιχειρήσεων, καθώς και στην περίπτωση των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων.
Επιπλέον, εάν πρόκειται για μεγάλη επιχείρηση, να βεβαιώνει ότι τα τελευταία δύο έτη:
– ο δείκτης χρέους προς ίδια κεφάλαια της επιχείρησης δεν ήταν υψηλότερος του 7,5 και
– ο δείκτης κάλυψης χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων της επιχείρησης (EBITDA interest coverage ratio) δεν ήταν κάτω του 1,0.
Ενιαίο Πιστοποιητικό Δικαστικής Φερεγγυότητας.» 

Προσοχή: Η υποχρέωση κατάθεσης για το «Ενιαίο Πιστοποιητικό Δικαστικής Φερεγγυότητας», είναι υποχρεωτική για όλες τις επιχειρήσεις που πήραν επιδότηση μέσω του Προσωρινού Πλαισίου. Οι ατομικές επιχειρήσεις και οι Πολύ Μικρές και Μικρές επιχειρήσεις δεν χρειάζεται να καταθέσουν κανένα άλλο δικαιολογητικό. Η κατάθεση γίνεται με την ανάρτηση του Πιστοποιητικού στις επιστρεπτέας που έχει εισπράξει η κάθε επιχείρηση.
Η σχετική παράγραφος τροποποιήθηκε σε όλες τις αποφάσεις των επιστρεπτέων προκαταβολών, και το Ενιαίο Πιστοποιητικό Δικαστικής Φερεγγυότητας, για τα πρωτοδικεία που διαθέτουν ηλεκτρονικό σύστημα, αναζητείται αυτεπαγγέλτως, με παροχή σχετικών στοιχείων από την ΑΑΔΕ.”
Να προσθέσουμε εδώ ότι στις περιοχές που δεν υπάρχει σύνδεση με το σύστημα solon.gov,τα πρωτοδικεία δίνουν ημερομηνία παραλαβής του σχετικού εντύπου πάνω από ένα μήνα. Αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν από την διοίκηση γιατί μάλλον θα χρειαστεί να δώσει και άλλη παράταση.

Μεταβίβαση ακίνητων
Από 29 Ιουνίου, τα έγγραφα για τις μεταβιβάσεις ακινήτων υποβάλλονται υποχρεωτικά και μόνο μέσω της εφαρμογής myPROPERTY, σύμφωνα με τις διευκρινήσεις που δόθηκαν με την Ε.2129/28.06.2021.
Πιο συγκεκριμένα το σχετικό έγγραφο αναφέρει ότι:
1. Με την απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ Α.1031/2021 (Β’ 839) καθιερώθηκε η ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων φόρου μεταβίβασης ακινήτων, μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής my property, που αφορούν αρχικές εμπρόθεσμες δηλώσεις φόρου μεταβίβασης ακινήτων, ενόψει σύνταξης συμβολαιογραφικού εγγράφου πώλησης για ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές στις οποίες ισχύει το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων και δηλώσεις που αφορούν τη ματαίωση σύνταξης του συμβολαιογραφικού εγγράφου, εφόσον οι αρχικές έχουν υποβληθεί με τον ίδιο τρόπο.
Με την ίδια αυτή απόφαση ορίστηκε ότι για το χρονικό διάστημα μέχρι και την 31/5/2021, η υποβολή των δηλώσεων μέσω της εφαρμογής myPROPERTY δεν είναι υποχρεωτική, αλλά υπάρχει η δυνατότητα υποβολής αυτών σε έντυπη μορφή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., με τη διαδικασία που ορίζεται στην απόφαση Α.1137/2020 (Β’ 2423). Ακολούθως, με την απόφαση Α.1126/2021 (Β’ 2315) παρατάθηκε η ως άνω δυνατότητα έως και την 28/6/2021.
Συνεπώς, από την 29η/6/2021 όλες οι προαναφερόμενες δηλώσεις υποβάλλονται πλέον υποχρεωτικά και μόνο μέσω της εφαρμογής myPROPERTY.
Δηλώσεις που αφορούν οποιαδήποτε άλλη περίπτωση επιβολής φόρου μεταβίβασης ακινήτων, όπως δηλώσεις που αφορούν συμβολαιογραφικά έγγραφα συστάσεων ή τροποποιήσεως συστάσεων οριζοντίων ή καθέτων ιδιοκτησιών, δηλώσεις φόρου χρησικτησίας, πλασματικές δηλώσεις, δηλώσεις για πώληση ακινήτου σε εκτέλεση προσυμφώνου, δηλώσεις για επανάληψη ή διόρθωση συμβολαίου, δηλώσεις για μεταγραφή δικαστικών αποφάσεων, δεν υποβάλλονται με τη χρήση της ηλεκτρονικής εφαρμογής my property, αλλά με τη διαδικασία που ορίζεται με την Α.1137/2020.
2. Δηλώσεις που έχουν υποβληθεί μέχρι και την 28/6/2021 σε έντυπη μορφή και όχι μέσω της εφαρμογής my property, διεκπεραιώνονται από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ χωρίς να απαιτείται η εκ νέου ηλεκτρονική υποβολή μέσω της ως άνω εφαρμογής. Εφόσον οι συμβαλλόμενοι επιθυμούν να τις υποβάλουν μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής, τότε υποχρεούνται να ανακαλέσουν τις χειρόγραφες δηλώσεις ενημερώνοντας παράλληλα και τη Δ.Ο.Υ..
3. Τέλος, υπενθυμίζεται ότι για οποιαδήποτε διευκρίνιση για τη χρήση της ηλεκτρονικής εφαρμογής «myPROPERTY» λειτουργεί η τηλεφωνική γραμμή +30 213 162 1000 του Κ.Ε.Φ. (Κέντρο Εξυπηρέτησης Φορολογουμένων) της Α.Α.Δ.Ε.. Μέσα από το σχετικό μενού επιλέγετε “1” (“υπηρεσίες TAXISnet”) και στη συνέχεια το “2” (myPROPERTY).

Υ.Γ. Η κατάσταση θα μπορούσε να είναι για γέλια, αν και με όσα έχουν γίνει έως τώρα, τον τελευταίο χρόνο, μάλλον είναι παντελώς για κλάματα αυτά που ζούμε. Το κράτος μας αποδεικνύεται για ακόμη μια φορά τραγικά ανέτοιμο, χωρίς να μπορεί να διαχειριστεί τα τρέχοντα θέματα που όμως είναι ζωτικής σημασίας για την εύρυθμη λειτουργία του.
Δεν μιλάμε μόνο για τα θέματα της πανδημίας και για τα «μέτρα» για τους ανεμβολίαστους ή τους αναποφάσιστους ή τους αρνητές που δικαίως ή αδίκως στην εστίαση δεν ξέρουμε που θα μπουν και γίνεται το αλαλούμ, καθώς το κράτος δεν παίρνει την ευθύνη να ορίσει τι θα γίνει, αλλά χρήζει τους μαγαζάτορες αστυφύλακες να διευθετήσουν το ζήτημα εκείνοι, ρίχνοντας το μπαλάκι σε αυτούς να εξαναγκάσουν τους πολίτες σε εμβολιασμό δίνοντας τους πλεονεκτήματα γιατί αλλιώς τα υπόλοιπα είναι ημίμετρα.
Η ίδια τακτική ακολουθείτε σε όλους τους τομείς. Το κράτος δεν γνωρίζει που έχει δώσει χρήματα με αποτέλεσμα να μην έχουν ανέβει ακόμη οι επιδοτήσεις που έχουν δοθεί για την Covid-19 και να μην μπορούν να γίνουν δηλώσεις σε πολλές περιπτώσεις, ενάμιση μήνα μετά το υποτιθέμενο άνοιγμα της πλατφόρμας για την υποβολή τους.
Θα μου πείτε αυτά είναι γνωστά, τα γράφετε και τα ξαναγράφετε, αλλά όπως λέει και μια λαϊκή παροιμία… στου κουφού την πόρτα όσο θέλεις βρόντα.

*Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος – φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.