Αναφερθήκαμε και παλιότερα για την αλλαγή της υποβολής των χαρτοσήμων των τιμολογίων. 

Απόστολος Αλωνιάτης*

Να θυμίσουμε ότι η απόδοσή τους σύμφωνα με το άρθρο 30 του καταργημένου από το 2011 Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (ΚΒΣ), που παρέμενε σε ισχύ, ήταν μέχρι την εικοστή (20) ημέρα του μεθεπόμενου μήνα από την λήξη του ημερολογιακού τριμήνου.
Εν ολίγης, η δήλωση χαρτοσήμου υποβαλλόταν, μέχρι τώρα, για το προηγούμενο ημερολογιακό τρίμηνο μέχρι την 20ή ημέρα των μηνών Φεβρουαρίου, Μαΐου, Αυγούστου και Νοεμβρίου. Εξαιρετικά για τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις και πράκτορες αυτών, μέχρι την 20ή ημέρα των μηνών Μαρτίου, Μαΐου, Αυγούστου και Νοεμβρίου (Π.Δ.99/1977, άρθρο 30, που διατηρείται σε ισχύ με το άρθρο 39, παρ. 10 του ΚΒΣ).

Χρόνος απόδοσης χαρτοσήμων
Με την εγκύκλιο Ε 2007/26.1.2024 και με θέμα «Διευκρινίσεις αναφορικά με τον χρόνο απόδοσης των οφειλόμενων τελών χαρτοσήμου», δόθηκαν περαιτέρω διευκρινήσεις.
Το αντικείμενο της εγκυκλίου είναι ο χρόνος απόδοσης των τελών χαρτοσήμου, μετά την τροποποίηση της παρ. 1 του άρθρου 3 του Κώδικα Τελών Χαρτοσήμου, με το άρθρο 51 του ν.4955/2022 (Α’ 139).

Ποιους αφορά
Αφορά τα φυσικά και νομικά πρόσωπα/οντότητες, συμβολαιογράφους, υποθηκοφύλακες, δικαστικούς και λοιπούς λειτουργούς ως προς την κατάρτιση πράξεων και την είσπραξη των τελών χαρτοσήμου, καθώς και τις υπηρεσίες της φορολογικής αρχής.
Με την παρούσα εγκύκλιο παρέχονται διευκρινίσεις αναφορικά με τον χρόνο απόδοσης των οφειλόμενων τελών χαρτοσήμου.

Νομοθετικό πλαίσιο
Με τις διατάξεις του άρθρου 51 του ν.4955/2022 (Α’ 139) τροποποιήθηκε η παρ. 1 του αρ. 3 του Κ.Ν.Τ.Χ., σύμφωνα με την οποία η πληρωμή των τελών χαρτοσήμου διενεργείται το αργότερο μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από την ημερομηνία του εγγράφου που χαρτοσημαίνεται.
Οι εν λόγω διατάξεις ισχύουν από τις 14.7.2022 σύμφωνα με το αρ. 68 του ίδιου νόμου και κοινοποιήθηκαν με την υπ’ αριθ. Ο. ΔΕΑΦ 1064803 ΕΞ 18.7.2022 Οδηγία του Διοικητή της ΑΑΔΕ.
Δεδομένου ότι με την ανωτέρω διάταξη για την αλλαγή του χρόνου απόδοσης των τελών χαρτοσήμου, δεν προβλέφθηκε διατήρηση ισχύος των επιμέρους προθεσμιών που είχαν οριστεί με κανονιστικές αποφάσεις, αλλά ούτε και καθορίστηκε χρόνος απόδοσης τελών χαρτοσήμου για τα στοιχεία που καταλάμβανε το καταργηθέν π.δ. 99/1977, όλες αυτές οι επιμέρους προθεσμίες έπαυσαν να ισχύουν από τις 14.7.2022, οπότε και τέθηκε σε ισχύ το αρ. 51 του ν.4955/2022.

Ποια χαρτόσημα αφορά
Συνεπώς, τα τέλη χαρτοσήμου αποδίδονται στην προβλεπόμενη από το ως άνω άρθρο προθεσμία για τις κατωτέρω πράξεις:
α) τέλη χαρτοσήμου σε συμβάσεις,
β) τέλη χαρτοσήμου από εγγραφές στα λογιστικά βιβλία,
γ) τέλη χαρτοσήμου επί δανείων κινούμενων ως τρεχούμενων δοσοληπτικών λογαριασμών. Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση αυτή τα τέλη χαρτοσήμου καταβάλλονται εμπρόθεσμα έως το τέλος του επόμενου μήνα που έπεται της λήξης της προθεσμίας που προβλέπεται στην παράγραφο 3 του άρθρου 6 του ν.4308/2014
δ) τέλη χαρτοσήμου που προβλέπονταν από τις διατάξεις του άρθρου 30 του π.δ.99/1977.
ε) τέλη χαρτοσήμου που οφείλονται για τα πινάκια επιταγών που εφεξής θα αποδίδονται συγκεντρωτικά για όλο τον προηγούμενο μήνα.
στ) τέλη χαρτοσήμου στις συμβάσεις χορήγησης πιστωτικών καρτών από εταιρείες μη τράπεζες, καθώς και τις ανανεώσεις ή αυξήσεις του πιστωτικού ορίου.

Ποια παραμένουν
Εξακολουθούν, όμως, να αποδίδονται κατά τον χρόνο που αποδίδονται σήμερα τα τέλη χαρτοσήμου των κατωτέρω περιπτώσεων, διότι αυτές ρυθμίζονται από άλλες διατάξεις:

i. τα τέλη χαρτοσήμου που αποδίδονται με άμεση καταβολή (άρθρο 3 παρ. 7 Κ.Ν.Τ.Χ.),
“ΚΝΤΧ – ΠΔ της 28ης Ιουλίου 1931 Άρθρο 3.
«7. Εις ας περιπτώσεις κατά τας ενεργουμένας πληρωμάς εις τα Δημόσια, Δημοτικά ή Κοινοτικά Ταμεία, ως και τα τοιαύτα νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, οφείλονται οιαδήποτε αναλογικά τέλη, ταύτα εισπράττονται δι’ αμέσου καταβολής.”

ii. τα τέλη χαρτοσήμου των μισθωμάτων ακινήτων που αποδίδονται μαζί με την δήλωση φορολογίας εισοδήματος (άρθρο 13 παρ. 2 περ. γ’ και θ ),
“ΚΝΤΧ – ΠΔ της 28ης Ιουλίου 1931 Άρθρο 13.
2… γ) Tο τέλος της παρούσης παραγράφου συμβεβαιούται και συνεισπράττεται μετά του φόρου του αναλογούντος εις το εξ οικοδομών εισόδημα του φορολογουμένου επί τη βάσει της διά τον φόρον τούτον ακολουθουμένης διαδικασίας, μη εφαρμοζομένων εφεξής, ως προς το τέλος τούτο, των περί προκαταβολής διατάξεων των N. Διαταγμάτων 3323/1955 και 3843/1958.
Eπί υπερημέρου καταβολής των τελών χαρτοσήμου, λόγω εκπροθέσμου ή ανακριβούς δηλώσεως ή παραλείψεως δηλώσεως φόρου εισοδήματος μεθ’ ου συμβεβαιούνται και τα τέλη ταύτα, επιβάλλεται πρόστιμον εις ποσοστόν επί του οφειλομένου τέλους ίσον προς το ποσοστόν του προσθέτου φόρου, το οριζόμενον εκάστοτε εν τη φορολογία εισοδήματος….
θ) Aι διατάξεις των περιπτώσεων α έως και η της παρούσης παραγράφου εφαρμόζονται αναλόγως και επί εισοδημάτων εξ εκμισθώσεως γαιών.”

iii. τα τέλη χαρτοσήμου που αποδίδονται μαζί με τον παρακρατούμενο φόρο (απόφαση Υπουργού Οικονομικών Α.1125/2020, Β 2434, άρθρο 15ε παρ. 6 Κ.Ν.Τ.Χ.),
“ΚΝΤΧ – ΠΔ της 28ης Ιουλίου 1931
Άρθρο 15ε.
Eις τέλος 3% υπόκειται η υπό των προσώπων των αναφερομένων εις την παράγραφον 1 του άρθρου 15δ του παρόντος εξόφλησις κατά τινα των εν τη πρώτη περιόδω του εδαφίου α της παραγράφου 4 του άρθρου 32 του παρόντος αναφερομένων τρόπων ή και άλλως προμηθειών, μεσιτειών, αμοιβών ή άλλων παροχών (πλην των υπό ασφαλιστικών εν γένει και συνταξιοδοτικών Tαμείων ή Oργανισμών καταβαλλομένων παροχών), προς τραπέζας, εμπορικούς αντιπροσώπους, παραγγελιοδόχους, ανταποκριτάς, μεσίτας, πράκτορας οιουσδήποτε, ως και προς οιουσδήποτε άλλους επιτηδευματίας ή και προς ιδιώτας.
Tο κατά την παρούσαν παράγραφον τέλος δεν οφείλεται επί: α) τόκων εκ καταθέσεων χρημάτων παρά τραπέζη ή άλλη ανωνύμω εταιρεία ή νομικώ προσώπω, δικαιουμένοις να δέχωνται καταθέσεις, β) προμηθείας καταβαλλομένης υφ’ οιουδήποτε προσώπου εις τους διαθέτοντας Γραμμάτια Kρατικών Λαχείων και γ) εάν το κατά δικαιούχον ποσόν εκάστης καταβολής ή πιστώσεως τόκων, προμηθειών κ.λπ., δεν υπερβαίνει το ποσόν των 0,29 ευρώ.
Tο εν λόγω τέλος καταβάλλεται, εις ην μεν περίπτωσιν υφίσταται υποχρέωσις υποβολής εις τον Oικονομικόν Έφορον των υπό του άρθρου 45 του K.Φ. Στοιχείων οριζομένων στοιχείων διά τριπλοτύπου κατά την υποβολήν των στοιχείων τούτων, εις πάσαν δε άλλην περίπτωσιν κατά την κατά τινα των ανωτέρω τρόπων εξόφλησιν της προμηθείας κ.λπ.
Eξαιρετικώς, το χαρτόσημον καταβάλλεται, προκειμένου περί των άνω προμηθειών κ.λπ. α) υπέρ τραπεζών, δι’ ου αποδεικτικού και ο φόρος κύκλου εργασιών, και β) εξοφλουμένων συμβολαιογραφικώς, κατά την τοιαύτην εξόφλησιν.
T’ ανωτέρω εφαρμόζονται αναλόγως και προκειμένου περί τόκων, το επ’ αυτών όμως τέλος υπολογίζεται επί τη βάσει των περί του τέλους της συμβάσεως ή της συναλλαγής, εξ ης οι τόκοι απέρρευσαν, διατάξεων.”

iv. τα τέλη χαρτοσήμου που αποδίδονται με ηλεκτρονικό παράβολο (αρ.3 παρ.5 Κ.Ν.Τ.Χ.).
“Μεταβατικές διατάξεις
Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση που εκ παραδρομής αποδόθηκαν τέλη χαρτοσήμου σε προθεσμία σύμφωνα με τις προϊσχύσασες διατάξεις από την οριζόμενη στο αρ.51 του ν. 4955/2022 και ως εκ τούτου επιβλήθηκαν τόκοι και πρόστιμα, επιστρέφονται ή διαγράφονται κατόπιν αιτήματος του φορολογούμενου, μέσω της εφαρμογής «Τα Αιτήματά μου», με την επιφύλαξη των διατάξεων περί παραγραφής.”

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.