Πολλά ακούστηκαν και γράφτηκαν για την ασφάλιση των ακινήτων και τη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10%.

Απόστολος Αλωνιάτης*

Το θέμα δεν είναι μόνο φορολογικό αλλά και ασφαλιστικό. Για το λόγο αυτό ζητήσαμε από τον Απόστολο Γιανκάκη, Λογιστή Φοροτεχνικό και Προέδρο του Δικτύου Λογιστών Ασφαλιστών, να μας ενημερώσει σχετικά
Όπως μας είπε ο κ. Γιανκάκης, όλοι γνωρίζουμε ότι έχει ψηφιστεί και είναι σε ισχύ ο Νόμος 5045/2023, ο οποίος στο άρθρο 44 περιλαμβάνει μείωση στον ΕΝΦΙΑ. Πιο συγκεκριμένα στο άρθρο 3 του Ν. 4223/2013 (Α’ 287), περί απαλλαγών από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), προστίθεται παρ. 7Ζ ως εξής:
«7Ζ. Για τα έτη 2024 και επόμενα, ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. μειώνεται κατά δέκα τοις εκατό (10%) για κατοικίες φυσικών προσώπων που ασφαλίζονται σε ασφαλιστική επιχείρηση εγγεγραμμένη στο Μητρώο Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων, που τηρείται στη Διεύθυνση Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης της Τράπεζας της Ελλάδος, για σεισμό, πυρκαγιά και πλημμύρα, εφόσον η ασφάλιση καλύπτει το σύνολο της αξίας του ακινήτου. Ως αξία του ακινήτου, για τις ανάγκες εφαρμογής του πρώτου εδαφίου, λαμβάνεται η αξία ανακατασκευής του κτίσματος ή των κτισμάτων, μη υπολογιζόμενης της αξίας του οικοπέδου, η οποία δεν μπορεί να υπολείπεται των χιλίων (1.000) ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Προϋπόθεση για την εφαρμογή του παρόντος είναι η ασφάλιση να αφορά το προηγούμενο έτος με διάρκεια τουλάχιστον τριών (3) μηνών. Αν η διάρκεια της ασφάλισης του πρώτου εδαφίου είναι μικρότερη του ενός (1) έτους, η μείωση του ΕΝ.Φ.Ι.Α. προσαρμόζεται αναλογικά.». 

Οι ελάχιστες καλύψεις
Οι καλύψεις που θα πρέπει να υπάρχουν στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο για να επωφεληθούν την έκπτωση του 10% στον ΕΝΦΙΑ είναι οι εξής:

1. 1. Πυρκαγιά-Κεραυνός
   2. Ζημιές συνεπεία Κλοπής
   3. Σεισμός και/ή Πυρκαγιά εκ Σεισμού
   4. Πυρκαγιά εκ Δάσους
   5. Βραχυκύκλωμα σε Α’ Κίνδυνο
   6. Ευρεία Έκρηξη
   7. Τρομοκρατικές Ενέργειες
   8. Στάσεις-Απεργίες-Πολιτικές Ταραχές-Οχλαγωγίες
   9. Κακόβουλες Ενέργειες
   10. Εκκαθάριση Συντριμμάτων
   11. Πτώση Αεροσκαφών
   12. Αστική Ευθύνη συνεπεία Πυρκαγιάς
   13. Πρόσκρουση Οχήματος
   14. Ζημιές από Καπνό
   15. Διάρρηξη – Υπερχείλιση Δεξαμενών Σωληνώσεων
   16. Πλημμύρα, Καταιγίδα, Θύελλα

Έκτος όμως από το φορολογικό όφελος ο συγκεκριμένος νόμος «εισάγει» στην ελληνική κοινωνία και μια κουλτούρα ασφάλισης της περιουσίας και έρχεται να επιλύσει χρόνια προβλήματα τα οποία έχουμε να κάνουν με τα εξής: 

Φυσικές καταστροφές και επιπτώσεις
Οι φυσικές καταστροφές αποτελούν στιγμιαίες, συνηθώς, εκδηλώσεις φυσικών φαινομένων τα οποία μπορεί να εκδηλώνονται, με μεγάλη ένταση ή να συνιστούν μακροχρόνιες φυσικές διεργασίες, επιδρώντας στην ανθρώπινη ζωή και δραστηριότητα με την πρόκληση θανάτων, τραυματισμών, ζημίων σε περιουσιακά στοιχειά και υποδομές. Λαμβάνουν χώρα ανεξάρτητα από το εάν ο άνθρωπος είναι εκτεθειμένος σε αυτά ή όχι.
Κατά τον 20ο αιώνα, από το 1970 και μετά ο αριθμός των καταστροφικών γεγονότων σε παγκόσμιο επίπεδο παρουσιάζει ραγδαία αύξηση: Από λιγότερα των 100 γεγονότων ετησίως πριν το 1970, ο αριθμός τους έχει ανέλθει σε περισσότερα των 700. Ο αριθμός των θανόντων δεν ακολουθεί σταθερά αυξητική πορεία όπως των συμβάντων, με τις ανθρώπινες απώλειες να παρουσιάζουν μείωση σε αντίθεση με το ύψος των υλικών καταστροφών. Στην Ελλάδα η παγκόσμια τάση έχει εφαρμογή με μέσο ορό φυσικών καταστροφών τα 4 συμβάντα ανά έτος.

Η Ελλάδα και οι φυσικές καταστροφές τα τελευταία 25 χρόνια
Η Ελλάδα λόγω της γεωφυσικής της θέσης αλλά και της κλιματικής αλλαγής που γίνεται εντονότερα αντιληπτή, πλέον, είναι ευάλωτη σε φυσικούς κινδύνους. Σεισμοί, πλημμύρες, πυρκαγιές κ.λπ. πλήττουν δυστυχώς συχνά τη χώρα μας αφήνοντας πίσω τους εμφανείς τις καταστροφικές τους συνέπειες έχοντας τόσο κοινωνικό όσο και οικονομικό αντίκτυπο στην καθημερινότητα των πολίτων.

Σεισμοί
Η θέση της Ελλάδος στα όρια επαφής και σύγκλισης της Ευρασιατικής με την Αφρικανική πλάκα, «εγγυάται» την έντονη σεισμική δραστηριότητα που καταγράφεται σε βάθος χρόνων και την κατατάσσει στις πρώτες θέσεις των Ευρωπαϊκών χωρών με υψηλή σεισμικότητα αλλά και παγκοσμίως.

Πλημμύρες
Παράλληλα με τους σεισμούς οι πλημμύρες αποτελούν τον πιο συχνό από τους φυσικούς κινδύνους που απειλούν την χώρα μας και τη δεύτερη αιτία θανάτου από φυσικές καταστροφές. Τα τελευταία χρόνια τα φαινόμενα είναι εντονότερα λόγω της κλιματικής αλλαγής, της έντονης και άναρχης αστικοποίησης μέσω των άστοχων ανθρωπίνων παρεμβάσεων και του άναρχα δομημένου αστικού περιβάλλοντος.

Πυρκαγιές
Οι πυρκαγιές που σημειώθηκαν τα τελευταία έτη προκάλεσαν μια πρωτοφανή για τα ελληνικά δεδομένα καταστροφή η οποία εκτός από την περιβαλλοντική της διάσταση οδήγησε σε τεράστιες οικονομικές απώλειες και στον τραγικό απολογισμό της απώλειας ανθρωπίνων ζωών.
Σαφώς και η μεγαλύτερη απώλεια είναι η απώλεια της ανθρώπινης ζωής και είναι κάτι το οποίο δεν αντιμετωπίζεται. Πρέπει να εξετάσουμε όμως και τις οικονομικές απώλειες που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν μετά την επέλευση του κάθε γεγονότος.

Κρατική αποζημίωση και επιστροφή στην κανονικότητα
Το ζητούμενο μετά από κάθε φυσική καταστροφή είναι η άμεση αποκατάσταση των ζημίων και η όσο το δυνατόν γρηγορότερη επιστροφή στην κανονικότητα. Η παροχή αποζημιώσεων, η χρηματική ή οποιουδήποτε αλλού είδους αρωγή που παρέχεται από το κράτος αποτελεί μέρος του κύκλου της διαχείρισης καταστροφών. Στόχος της είναι η συμβολή στην ταχύτερη ανάκαμψη του πληθυσμού στο προ φυσικής καταστροφής επίπεδο.
Στη συγκυρία που μια καταστροφή λαμβάνει χώρα, το κράτος με την ιδιότητα του προστατευτικού – εξασφαλιστικού κοινωνικού κράτους υποχρεούται συνταγματικά να εξασφαλίζει τα απαραίτητα για την ανεμπόδιστη άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αποτελεί υποχρέωση η παροχή των αγαθών τα οποία είναι αναγκαία για την ανακούφιση των πληγών και την επίλυση των προβλημάτων που προκύπτουν. Ένα από τα πρώτα που προκύπτουν μετά από φυσικές καταστροφές είναι αυτό της στέγασης.
Στις περισσότερες από τις παραπάνω καταστροφές που συντελέστηκαν στη πατρίδα μας, το κράτος προσπάθησε να επουλώσει την οικονομική καταστροφή που έχει συντελεστεί με τη μορφή παρόχων επιδοματικού χαρακτήρα που υπολείπονταν κατά πολύ του πραγματικού κόστους αποκατάστασης και είχε σαν αποτέλεσμα την πολύ αργή και σε πολλές περιπτώσεις μηδαμινή επαναφορά του στην προηγουμένη του ζημιογόνου γεγονότος κατάσταση.
Οι επιπτώσεις των καταστροφών στη χώρα μας δεδομένης και της οικονομικής κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει τα τελευταία χρόνια επηρεάζει το ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ, το εμπορικό ισοζύγιο, το δημοσιονομικό έλλειμμα καθώς και το χρέος της λόγω κυρίως της μη ασφαλιστικής χρηματοδότησης πριν την καταστροφή.
Δυστυχώς τα φαινόμενα αυτά θα επαναληφθούν και στο μέλλον με τις ίδιες ή ακόμα και πιο δυσάρεστες συνέπειες για τους πολίτες με τεράστιο κοινωνικό αντίκτυπο, πολιτικό κόστος, επιπτώσεις στον τουρισμό και στην οικονομία της χώρας.
Το Δίκτυο Λογιστών Ασφαλιστών κάνοντας μια εμπεριστατωμένη έρευνα μακράς διάρκειας, αξιοποιώντας τις γνώσεις των μελών της εξειδικευμένης του ομάδας και αφουγκραζόμενο τις ανάγκες της κοινωνίας θεώρησε υποχρέωση του να καταθέσει κοστολογημένη μελέτη το 2019 προς το Υπουργείο Οικονομικών το 2019 για μείωση κατά 100% του ΕΝΦΙΑ μέσω της ασφάλισης περιουσίας η οποία βασίζεται στο τρίπτυχο οικονομικής ελάφρυνσης των πολίτων από τον ΕΝΦΙΑ, χωρίς μείωση των εσόδων για το κράτος και με βασικό σκοπό της βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών όπως κάθε σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος δικαίου που σέβεται και προνοεί για τους πολίτες του.

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.