Απόστολος Αλωνιάτης
Τα νέα μέτρα, τα ημίμετρα και τα μέτρα που έχουν ήδη εξαγγελθεί
Κάνοντας τον απολογισμό των φετινών δηλώσεων στη ΔΕΘ, φαίνεται ότι δεν λύνεται το πρόβλημα με τις παρατάσεις.
Παραδείγματος χάριν η παράταση για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων, που έληξε στις 15 Σεπτεμβρίου, δόθηκε χωρίς να καλύπτει τον αναγκαίο χρόνο για την αποστολή τους επειδή το πρόβλημα έχει πιο βαθιές ρίζες τις οποίες θα δούμε σε άλλο μας άρθρο. Απλά να θυμίσουμε ότι στις 17 Σεπτεμβρίου οι φορολογούμενοι έπρεπε να εξοφλήσουν διπλή δόση (Ιουλίου – Αυγούστου) και στις 30 Σεπτεμβρίου να εξοφλήσουν την τρίτη δόση του φόρου εισοδήματος.
Απόστολος Αλωνιάτης*
Επειδή, ο Σεπτέμβριος προβλέπεται βαρύς για τους φορολογούμενους, συζητείται να μετατεθεί η πληρωμή του ΕΝΦΙΑ. Η λύση που προκρίνεται είναι η πρώτη και η δεύτερη δόση να πληρωθεί την Παρασκευή 29 Οκτωβρίου, τελευταία εργάσιμη ημέρα του μήνα.
Εξαγγελίες Θεσσαλονίκης…
Για μια ακόμη χρονιά οι πολιτικοί αρχηγοί χρησιμοποιούν το βήμα της έκθεσης Θεσσαλονίκης για να αναπτύξουν τις θέσεις τους για την οικονομία και την κοινωνία. Τον χορό, όπως είθισται, άνοιξε ο πρωθυπουργός. Ο οποίος, κατά την ομιλία του στην 85η ΔΕΘ αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων σε μία σειρά από οικονομικά, εργατικά και φορολογικά θέματα. Πολλά από αυτά θέλουν ιδιαίτερη εξειδίκευση για να δούμε ποια είναι η έκταση της εφαρμογής τους.
Παρακάτω παρουσιάζουμε τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού και προσπαθούμε να εξηγήσουμε τι έχει νομοθετηθεί και τι στοιχεία έχουμε για την εφαρμογή των μέτρων αυτών.
Γενικές εξαγγελίες
– Νέοι έως 29 ετών χωρίς προϋπηρεσία θα ενισχύονται για 6 μήνες από την πολιτεία με 1.200 ευρώ στην πρώτη πρόσληψη. Τα 600 θα πηγαίνουν στους εργοδότες και τα υπόλοιπα 600 θα κατευθύνονται στους νέους πέραν του μισθού τους για να τα ξοδέψουν όπως θέλουν.
– Από το 2022 οι επιδοτούμενες νέες θέσεις εργασίας αυξάνονται στις 150.000 από τις 100.000.
– Επέκταση στεγαστικού επιδόματος 1000 ευρώ/έτος και στους σπουδαστές δημοσίων ΙΕΚ.
– Από 1.1.2022 μηδενίζεται για τους νέους κάτω των 29 ετών το ειδικό τέλος κινητής τηλεφωνίας και data, όσο για τους εφήβους 15 έως 17 ετών αυτοί που θα έχουν εμβολιαστεί θα τους προσφέρουμε 50 δωρεάν gb data στο κινητό τους.
– Καθιέρωση ψηφιακής κάρτας, ένα ψηφιακό πορτοφόλι, όπου θα συγκεντρώνονται όλες οι παροχές του κράτους προς τους νέους.
– Από 1.1.2022 καταργείται ο φόρος στις γονικές παροχές και δωρεές έως 800.000 ευρώ.
Για τις εν λόγω δωρεές/γονικές παροχές, στις οποίες ο φόρος υπολογίζεται με βάση τη φορολογική κλίμακα της Α’ κατηγορίας του άρθρου 29 του Κώδικα, ισχύει ο θεσμός του συνυπολογισμού των προγενέστερων δωρεών/γονικών παροχών (κατά τα άρθρα 4 και 36 του ιδίου Κώδικα), δηλαδή λαμβάνονται υπόψη τυχόν προγενέστερες δωρεές/γονικές παροχές του ιδίου γονέα προς το ίδιο τέκνο, εφόσον γι’ αυτές η φορολογική υποχρέωση έχει γεννηθεί από την 1.1.2004, αλλά και αυτές συνυπολογίζονται σε τυχόν μεταγενέστερες. Συνεπώς, εάν πρόκειται για την πρώτη δωρεά/γονική παροχή του ιδίου γονέα προς το αυτό τέκνο, γι’ αυτήν προκύπτει μηδενική φορολογική επιβάρυνση μέχρι του ύψους των 150.000 ευρώ (αφορολόγητο ποσό της κλίμακας της Α’ κατηγορίας).
Να θυμίσουμε ότι η κλίμακα φορολογίας για την πρώτη κατηγορία είναι:
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Α’ |
||||
Κλιμάκια (σε ευρώ) |
Συντελεστής κλιμακίου % |
Φόρος κλιμακίου (σε ευρώ) |
Φορολογητέα περιουσία (σε ευρώ) |
Φόρος που αναλογεί (σε ευρώ) |
150.000 | — | — | 150.000 | — |
150.000 | 1 | 1.500 | 300.000 | 1.500 |
300.000 | 5 | 15.000 | 600.000 | 16.500 |
Υπερβάλλον | 10 |
Σύμφωνα με τις εξαγγελίες μέχρι και το ποσό των 800.000 η μεταβίβαση για αυτή την κατηγορία θα είναι αφορολόγητη είτε αφορά σε ακίνητο ή μετρητά.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με ότι ίσχυε και όπως βλέπουμε στον πίνακα, τα πρώτα 150.000 ευρώ της αξίας του μεταβιβαζόμενου περιουσιακού στοιχείου είναι αφορολόγητα, τα επόμενα 150.000 ευρώ φορολογούνται με 1% και τα επόμενα 300.000 ευρώ με 5%.
Δηλαδή σε συνολική αξία 300.000 ευρώ αναλογεί φόρος 1.500 ευρώ, ενώ σε συνολική αξία 600.000 ευρώ αντιστοιχεί φόρος 16.500 ευρώ. Εάν η αξία υπερβαίνει τα 600.000 ευρώ, τότε το μεγαλύτερο του ποσού των 600.000 ευρώ τμήμα της αξίας φορολογείται με 10%.
Συνεπώς με αυτά τα δεδομένα για την μεταβίβαση μιας κατοικίας αξίας 800.000 ευρώ θα έπρεπε να καταβληθεί φόρος ύψους 36.500 ευρώ ενώ τώρα είναι αφορολόγητη.
Επιχειρήσεις – Φόροι:
Για τη ενίσχυση της επιχειρηματικότητας εξήγγειλε:
– Άμεση μειώνεται αμέσως στο μισό ο φόρος για την συγκέντρωση κεφαλαίου.
Να θυμίσουμε ότι ο φόρος κεφαλαίου έχει καταργηθεί κατά την ίδρυση της εταιρίας (ΠΟΛ.1133/8.5.2014) ενώ στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου σήμερα επιβάλλεται όρου συγκέντρωσης κεφαλαίων (1%). Με την εξαγγελία ο φόρος θα είναι πλέον στις αυξήσεις μετοχικού ή εταιρικού κεφαλαίου 0,5%.
– Υπερεκπτώσεις για μικρομεσαίες επιχειρήσεις που πραγματοποιούν πράσινες και ψηφιακές επενδύσεις.
– Επεκτείνεται για όλο το 2022 η απαλλαγή από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα, (σ.σ. το μέτρο αυτό έχει ήδη νομοθετηθεί).
– Επεκτείνεται για όλο το 2022 η μείωση κατά τρεις μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών στον ιδιωτικό τομέα, (σ.σ. το μέτρο αυτό έχει ήδη νομοθετηθεί και επεκτείνεται ).
– Ιδιώτες και επιχειρήσεις θα πληρώνουν τέλη 10% κινητής τηλεφωνίας από το 2022, αντί για 12% έως 20% που είναι σήμερα.
– Συγχωνεύσεις και εξαγορές: Από τον Ιανουάριο του 2022 και έως το 2025, για μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις με εργαζόμενους (που έχουν συσταθεί για τουλάχιστον 3 έτη) που συγχωνεύονται σε νέο νομικό πρόσωπο ή που συγχωνεύονται δια απορροφήσεως από υφιστάμενο νομικό πρόσωπο, παρέχεται έκπτωση 30% επί του ποσού του οφειλόμενου φόρου για τρία έτη.
– Μείωση φόρου επιχειρήσεων από το 24% στο 22% από το φορολογικό έτος 2021 (πληρωτέος το 2022) σε μόνιμη βάση, (σ.σ. το μέτρο αυτό έχει ήδη νομοθετηθεί από τον Μάιο).
Απασχόληση – Επενδύσεις
– Διαγραφή 50% οφειλής από όλες τις επιστρεπτέες προκαταβολές
Υπενθυμίζεται ότι μέχρι σήμερα στις επιστρεπτέες 1 έως 3 επιστρεφόταν από 60% έως και 100% ανάλογα με την πτώση τζίρου και την διατήρηση των θέσεων εργασίας, ενώ για όλες τις επιχειρήσεις στις επιστρεπτέες 4 έως 7 επιστρεφόταν το 50%.
– Έκπτωση 30% στο φόρο εισοδήματος για τις επιχειρήσεις που προχωρούν σε συγχωνεύσεις/εξαγορές
– Επεκτείνεται το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ έως τέλος του 2021
– Θέσπιση υπερεκπτώσεων 100% για τις ΜΜΕ που πραγματοποιούν πράσινες και ψηφιακές επενδύσεις
– Δίνεται αποζημίωση ειδικού σκοπού για τους καλλιτέχνες για άλλους 2 μήνες (για τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο) και τους ξεναγούς για άλλους δύο μήνες (Μάιο και Ιούνιο)
Μειωμένος ΦΠΑ
Εξαγγέλθηκε η επέκταση μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ από 24% σε 13% στις μεταφορές, τον καφέ και μη αλκοολούχα ποτά, τους κινηματογράφους και το τουριστικό πακέτο από 1η Οκτωβρίου 2021 έως την 30η Ιουνίου του 2022.
Θυμίζουμε τι ισχύει σήμερα:
Με τις διατάξεις των παρ. 1 και 2 τροποποιούνται από την 1η Ιουνίου 2020 έως και την 31η Οκτωβρίου 2020 οι διατάξεις του Παραρτήματος III του Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Κώδικας ΦΠΑ που κυρώθηκε με τον ν.2859/2000) και επεκτείνεται η εφαρμογή του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ (13%) σε συγκεκριμένα αγαθά και υπηρεσίες. Ειδικότερα, με τις νέες διατάξεις προβλέπεται ότι στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ υπάγονται:
Α. τα μη αλκοολούχα ποτά, ήτοι:
– Ποτά, με προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ή αρωματισμένα [π.χ. μεταλλικά νερά, αναψυκτικά ποτά τύπου κόλα, λεμονάδα, πορτοκαλάδα, λεμονίτα, βυσσινάδα, παγωμένο τσάι (ice-tea)]
– Μπύρα χωρίς αλκοόλη (μόνο εφόσον έχει μηδενική περιεκτικότητα αλκοόλης)
– Αλλά μη αλκοολούχα ποτά έτοιμα προς πόση [π.χ. καφές, τσάι, υποκατάστατα του γάλακτος (όπως «γάλα» σόγιας), σοκολατούχο γάλα, φρουτοχυμοί, νέκταρ χυμών]
– Τονωτικά παρασκευάσματα, ισοτονικά παρασκευάσματα, ενεργειακά ποτά (π.χ. για αθλητές) και πόσιμοι ηλεκτρολύτες.
Εξαιρούνται όλα τα αγαθά της ΔΚ 2202 που περιέχουν σε οποιοδήποτε βαθμό αλκοόλη.
Β. Τα εισιτήρια κινηματογράφων και οι μεταφορές προσώπων και των αποσκευών τους
Επίσης, διευρύνεται η εφαρμογή του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ που ισχύει για τις υπηρεσίες εστίασης και στις επιτόπιες καταναλώσεις των μη αλκοολούχων ποτών, χυμών και ροφημάτων. Οι προτεινόμενες διατάξεις εντάσσονται στο πλαίσιο της επείγουσας και απρόβλεπτης συγκυρίας για την αντιμετώπιση των αρνητικών οικονομικών συνεπειών λόγω της εμφάνισης του κορωνοϊού COVID-19 και έχουν στόχο τη διατήρηση σε χαμηλά επίπεδα ή και τη μείωση των τελικών τιμών των ανωτέρω αγαθών και υπηρεσιών για τους καταναλωτές, καθώς και τη διατήρηση της ανταγωνιστικής θέσης της Χώρας στον τουριστικό τομέα γενικά.
Προσοχή: Θεωρούμε ότι πρέπει να εξεταστεί ο χρόνος που παρατείνονται τα μέτρα γιατί όσο αφορά την εστίαση και τον τουρισμό, και ειδικά των τουρισμό, θα είναι παράδοξο να υπάρχουν δύο τιμές στα δωμάτια για παράδειγμα των ξενοδοχείων μία με μειωμένο ΦΠΑ και μία με κανονικό ΦΠΑ. Μην ξεχνάμε ότι τα τουριστικά πακέτα «κλείνονται» πολύ πριν την άφιξη των τουριστών και η ύπαρξη δύο περιόδων ΦΠΑ δεν θα ωφελήσει την «τουριστική βιομηχανία»
Άλλες παρεμβάσεις
Εκτός από τα παραπάνω ο πρωθυπουργός εξήγγειλε ακόμη:
– Μειώνεται ο συντελεστής ΦΠΑ στα γυμναστήρια και τις σχολές χορού από το 24% σε 13% από 1η Οκτωβρίου 2021 έως τον Ιούνιο του 2022
– Μείωση ΦΠΑ ζωοτροφών στο 6% για τους αγρότες
– Τα περισσότερα νοικοκυριά θα πληρώσουν το 2022 χαμηλότερο ΕΝΦΙΑ απ’ ό,τι το 2021. (Αναμένουμε να εξειδικευτεί το μέτρο με την κατάθεση του προϋπολογισμού)
– Επεκτείνεται το πρόγραμμα επιδότησης δόσεων δανείων νοικοκυριών που επλήγησαν από την Πανδημία «ΓΕΦΥΡΑ» για τρεις μήνες με κάλυψη 40% επί των δόσεων δανείων. (σ.σ. το μέτρο αυτό έχει ήδη νομοθετηθεί και βρίσκεται σε ισχύ με ημερομηνία λήξης 30.9.2021. Δηλαδή θα επεκταθεί έως το τέλος του έτους. ΘΑ περιμένουμε να διευκρινιστεί αν θα αφορά ενήμερα και κόκκινα δάνεια ή μόνο τα ενήμερα)
– Νέο ταμείο ενεργειακής μετάβασης για την κάλυψη του 80% των αυξήσεων ηλεκτρικού ρεύματος απευθείας στο λογαριασμό κάθε νοικοκυριού σε ΟΛΟ τον πληθυσμό της χώρας
– Αύξηση επιδόματος θέρμανσης κατά 20%
– Κατάργηση ειδικού τέλους τηλεπικοινωνιών για νέους έως 29 ετών και μείωση στο 10% flat για τον υπόλοιπο πληθυσμό
– Επεκτείνεται η αναστολή πληρωμής τέλους συνδρομητικής τηλεόρασης έως τον Ιούνιο του 2022 [Η αναστολή έχει δοθεί από τον Οκτώβριο του 2020 με το άρθρο 12 του ν.4728/2020. Οι οδηγίες που είχαν δοθεί για την εφαρμογή της διάταξης με την Ε.2175/03.11.2020 «Κοινοποίηση των διατάξεων του αρ. 12 του ν.4728/2020 (Α’ 186)» είναι οι παρακάτω:
Κοινοποιούμε τις διατάξεις του αρ.12 του ν.4728/2020 (Α’ 186) για ενημέρωσή σας, σύμφωνα με τις οποίες αναστέλλεται η επιβολή του τέλους στη συνδρομητική τηλεόραση του αρ.54 του ν.4389/2016 από 1.10.2020 έως 30.9.2021. Κατά συνέπεια για την περίοδο αυτή οι εταιρείες παροχής υπηρεσιών συνδρομητικής τηλεόρασης δεν επιβάλουν, δεν εισπράττουν και δεν αποδίδουν στην Φορολογική Διοίκηση το τέλος του άρθρου 54 του ν.4389/2016.
Λογαριασμοί που εκδίδονται, προς τους καταναλωτές από τους παρόχους των εν λόγω υπηρεσιών, δεν επιβαρύνονται με τέλος συνδρομητικής τηλεόρασης κατά το μέρος που αφορούν περίοδο κατανάλωσης μετά την ημερομηνία αναστολής (1.10.2020)].
– 30% μείωση φορολογίας εισοδήματος στα φυσικά πρόσωπα που πραγματοποιούν δαπάνες έως 5.000 ευρώ μέσω ηλεκτρονικών συναλλαγών σε συγκεκριμένους κλάδους (πχ υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, οικιακές υπηρεσίες, γυμναστήρια, ταξί, νομικές υπηρεσίες κοκ).
Αντιμετώπιση ακρίβειας
Εκτός από ορισμένα συγκεκριμένα μέτρα, όπως ο χαμηλός συντελεστής ΦΠΑ σε προϊόντα μαζικής κατανάλωσης, για παράδειγμα ο καφές και τα αναψυκτικά, οι εξαγγελίες Μητσοτάκη σχετικά με την ανάσχεση του κύματος ακρίβειας, ο πρωθυπουργός προανάγγειλέ αυστηρό έλεγχο του ανταγωνισμού και εφαρμογή του νομικού πλαισίου περί αισχροκέρδειας «γιατί στην Ελλάδα οι τιμές εύκολα αυξάνονται, αλλά δύσκολα αποκλιμακώνονται.
«Προειδοποιώ κάποιους επιτήδειους να μην εκμεταλλευτούν ένα παγκόσμιο φαινόμενο για να αυξήσουν τα περιθώρια κέρδους τους», είπε και υποσχέθηκε κρατική στήριξη «απέναντι σε ανατιμήσεις οι οποίες επηρεάζουν ευθέως τα οικιακά κάθε ελληνικού σπιτιού» κάνοντάς ειδική αναφορά στις αυξήσεις στις τιμές του ρεύματος. Μένει να δούμε πως ακριβώς θα λειτουργήσει το περίφημο « Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης» και πόσα λεφτά από αυτό θα δει στην τσέπη του, το κάθε νοικοκυριό.
Τέλος, για τους πραγματικά ευάλωτους πολίτες, ο κ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι η Πολιτεία αποφάσισε να παρέχει και μία πρόσθετη οικονομική στήριξη. Γι’ αυτό και τον Δεκέμβριο, σε όλους τους δικαιούχους του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος θα καταβληθεί το διπλάσιο ποσό από αυτό που θα λάμβαναν κανονικά.
*Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.