Οι τελευταίες υποχρεώσεις του μήνα από παρατάσεις και γιατί …ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες.

Απόστολος Αλωνιάτης*

Δηλωτικές υποχρεώσεις μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου – Πρώτες εντυπώσεις από τις διαρροές για τη «μείωση» του ΕΝΦΙΑ.
Έχουμε μάθει πια να ζούμε, με δελτία τύπου, και με διαρροές από στελέχη των υπουργείων. Βέβαια θα μου πείτε τι παραπονιέστε; Όλο το 2020 και αρκετές φορές το 2021, το υπουργείο Εργασίας μας έδινε πρώτα τις οδηγίες για τις αναστολές, τις άδειες κ.λπ. και μετά μας έβγαζε τις όποιες αποφάσεις, συνήθως λίγο πριν λήξη η προθεσμία ή μερικές φορές και λίγες μέρες μετά, αλλά πάντα με ημερομηνία πρότερη της έκδοσης των οδηγιών, για να είμαστε και… νομικά καλυμμένοι.
Στο προηγούμενο σημείωμα μας γράφαμε ότι δεν θα ασχοληθούμε με τις εξαγγελίες του ΕΝΦΙΑ, περιμένοντας τη νομοθέτησή τους, για να δούμε αυτές τις λεπτομέρειες. Από τις διαρροές που είχαμε αυτή την εβδομάδα, είδαμε ότι είχαμε δίκιο στις επιφυλάξεις μας.

Μειώσεις για έχοντες

Διέρρευσαν πληροφορίες για τους νέους πίνακες για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ. Αν κάποιος μελετήσει προσεκτικά τις διαρροές αυτές, θα δει ότι η εξαγγελία για 13% οριζόντια μείωση του ΕΝΦΙΑ και για συμπληρωματικό φόρο για τα ακίνητα πάνω από 400.000 ευρώ, δεν είναι και τόσο σωστές. Το μόνο σίγουρο στην όλη ιστορία είναι ότι τα οφέλη από τη μείωση αυτή θα τα καρπωθούν όχι οι φορολογούμενοι με μεσαία και μικρή ιδιοκτησία αλλά αυτοί με τη μεγάλη ιδιοκτησία. Πολύ δε περισσότερο αν εφαρμοστεί η αλλαγή που διέρρευσε, δηλαδή η κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου για τα φυσικά πρόσωπα, και η διατήρησή του μόνο για τα νομικά πρόσωπα. Ειδικά, αν ο συμπληρωματικός φόρος εφαρμοστεί μόνο σε μεμονωμένα ακίνητα αντικειμενικής αξίας άνω των 400.000 ευρώ, στα οποία θα επιβάλλεται φόρος που θα προκύπτει με βάση την κλίμακα του κύριου φόρου συν μία προσαύξηση με συγκεκριμένους συντελεστές.

Σύμφωνα με τις διαρροές όσο πιο μεγάλη είναι η αξία του ακινήτου τόσο πιο υψηλός θα είναι ο φόρος. Αυτό σημαίνει ότι αν κάποιος έχει δύο ακίνητα αξίας το καθένα 250.000 ευρώ, δεν θα επιβαρυνθεί με τον νέο αυτόν φόρο ακόμη και αν το άθροισμα της αντικειμενικής αξίας της ατομικής περιουσίας του ανέρχεται σε 500.000 ευρώ, δηλαδή μεγαλύτερη από 400.000 ευρώ.

Νέες παρατάσεις

Πόθεν Έσχες
Νέα παράταση για την υποβολή δηλώσεων, έως τις 28 Φεβρουαρίου παρατείνεται εκ νέου η προθεσμία για την υποβολή δηλώσεων για το Πόθεν Έσχες του φορολογικού έτους 2021.
Υπενθυμίζεται ότι αρχικά η προθεσμία υποβολής δηλώσεων θα έληγε στις 16 Φεβρουαρίου. Όπως αναφέρεται σε τροπολογία που κατατέθηκε σε νομοσχέδιο που φέρει τον τίτλο «Κύρωση της από 28.01.2022 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου “Επείγουσες φορολογικές, τελωνειακές και συναφείς ρυθμίσεις, επείγουσες διατάξεις για τη διασφάλιση του δικαιώματος αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας” (Α’14)» και το οποίο βρίσκεται προς ψήφιση στη Βουλή, παρατείνεται μέχρι και την 28η.2.2022 (λήγει την 16η.2.2022) η προθεσμία υποβολής από τους υπόχρεους των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης και οικονομικών συμφερόντων (αρχικών με απόκτηση ιδιότητας υπόχρεου από την 1η.1.2021 έως και την 30η.11.2021 και ετήσιων του έτους 2021), κατ’ εξαίρεση των κειμένων διατάξεων (ν.3213/2003).

Εξοικονομώ
Άλλη μία παράταση δόθηκε στην προθεσμία για την υποβολή αιτήσεων για ένταξη στο πρόγραμμα «Νέο Εξοικονομώ», με τους ενδιαφερόμενους να έχουν το περιθώριο πλέον να κάνουν την αίτηση τους έως και τις 15 Μαρτίου.

Υποχρεώσεις μέχρι τέλος του μήνα
Να θυμίσουμε ότι μέχρι το τέλος του μήνα υπάρχουν πολλές υποχρεώσεις που πρέπει να έχει στην ατζέντα του ο φορολογούμενος (και ο λογιστής – φοροτεχνικός).
Πιο συγκεκριμένα στις 28 Φεβρουαρίου 2022, πέρα από την τρέχουσες υποχρεώσεις, π.χ. ΦΠΑ διπλογραφικών, παρακρατούμενους φόρους Δεκεμβρίου 2021, ΙΚΑ – ΑΠΔ Ιανουαρίου μαζί με το Δώρο Χριστουγέννων 2021, τελευταίες δόσεις ΕΝΦΙΑ 2021 και Φόρου εισοδήματος 2021, πρέπει να προσέξουν ακόμη:

Δήλωση Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών
Σημειώνουμε αυτή την υποχρέωση για να υπενθυμίσουμε ότι μαζί με τις αποδοχές από τους μισθούς του Δεκεμβρίου του 2021 και το Δώρο Χριστουγέννων, οι επιχειρήσεις πρέπει να δηλώσουν και τα ποσά που προκύπτουν από τις παροχές σε είδος στους εργαζόμενους, τους εταίρους και μετόχους καθώς και τα συγγενικά τους πρόσωπο, όπως προκύπτουν από το άρθρο 13 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Ν.4172/2013).
Να θυμίσουμε ότι αυτά τα ποσά προκύπτουν από παροχές που έχει δώσει η επιχείρηση, είτε από παραχώρηση οχήματος, είτε από δάνεια, είτε από άλλες παροχές που είναι πάνω από 300 ευρώ. Αναλυτικές οδηγίες έχει δώσει η διοίκηση με την Ε.2197/10/12/2020.

Δηλώσεις που έληγαν 31.12.2021
Παρατείνεται έως την 28η Φεβρουαρίου 2022 η προθεσμία υποβολής των κάτωθι δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων των οποίων η καταληκτική προθεσμία υποβολής είναι η 31η Δεκεμβρίου 2021:
1) Τροποποιητικές δηλώσεις με αγροτικές ενισχύσεις και επιδοτήσεις που ανάγονται σε προηγούμενα έτη, εφόσον η βεβαίωση για τα εν λόγω ποσά εκδόθηκε από τον ΟΠΕΚΕΠΕ εντός του 2021.
2) Δηλώσεις φορολογικού έτους 2020, σε περίπτωση θανάτου του φορολογούμενου, για τις οποίες υπόχρεοι σε υποβολή είναι οι κληρονόμοι του.
3) Δηλώσεις φορολογούμενων, των οποίων έγινε δεκτό το αίτημα μεταφοράς της φορολογικής τους κατοικίας στην αλλοδαπή εντός του 2021 ή δεν έγινε δεκτό το αίτημά τους, λόγω του γεγονότος ότι τα δικαιολογητικά που προσκόμισαν εμπρόθεσμα δεν κρίθηκαν επαρκή και ακριβή (σχετ. ΠΟΛ.1201/2017, άρθρο 5).
4) Τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, με αναδρομικά μισθών ή συντάξεων προηγουμένων ετών, αναδρομικά επιδομάτων ανεργίας, αναδρομικά αμοιβών ιατρών του ΕΣΥ, από απογευματινά ιατρεία νοσοκομείων του ΕΣΥ, καθώς και με λοιπά εισοδήματα, που, ομοίως, ανάγονται σε παλαιότερο έτος, εφόσον οι βεβαιώσεις αποδοχών ή συντάξεων εκδόθηκαν εντός του 2021.
5) Τροποποιητικές δηλώσεις, που υποβάλλονται μετά την καταληκτική προθεσμία, όχι λόγω υπαιτιότητας του δικαιούχου των εισοδημάτων, αλλά εξαιτίας εκπρόθεσμης αποστολής αρχικού ή τροποποιητικού ηλεκτρονικού αρχείου στην Α.Α.Δ.Ε., μηνιαίου ή ετήσιου, ή εξαιτίας εκπρόθεσμης χορήγησης, για οποιονδήποτε λόγο, έντυπης βεβαίωσης από τον εργοδότη/αρμόδιο φορέα που έχει την υποχρέωση, εφόσον οι βεβαιώσεις από τον φορέα εκδόθηκαν ή τροποποιήθηκαν εντός του 2021.
6) Δηλώσεις που περιλαμβάνουν ανείσπρακτες δεδουλευμένες αποδοχές προηγούμενων ετών και α) είτε φορολογούνται στο έτος που ανάγονται, εφόσον αναγράφονται διακεκριμένα στην ετήσια βεβαίωση αποδοχών που χορηγήθηκε στον δικαιούχο εντός του 2021 ή προκύπτει με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο το έτος στο οποίο ανάγονται, β) είτε φορολογούνται στο έτος καταβολής τους (φορολογικό έτος 2020), λόγω του ότι δεν χορηγήθηκε βεβαίωση αποδοχών και δεν μπορεί να αποδειχθεί με άλλο πρόσφορο μέσο το έτος ή τα έτη, στα οποία αυτές ανάγονται.
Προσοχή: Από την 1.1.2022 και μέχρι την 28.2.2022, οι παραπάνω δηλώσεις υποβάλλονται αποκλειστικά μέσω της εφαρμογής «ΤΑ ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΜΟΥ» στην ψηφιακή πύλη myAADE (myaade.gov.gr) και εκκαθαρίζονται από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ..
Ειδικά οι τροποποιητικές δηλώσεις με αγροτικές ενισχύσεις και επιδοτήσεις, που ανάγονται σε προηγούμενα έτη, πέραν του χρονικού διαστήματος από 1.1.2022 μέχρι και 28.2.2022, δύνανται να υποβάλλονται μέσω της εφαρμογής «ΤΑ ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΜΟΥ» και μέχρι την 31.12.2021, προκειμένου να εκκαθαριστούν από τις Δ.Ο.Υ., σύμφωνα με τις συνυποβαλλόμενες βεβαιώσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Αίτηση ρύθμισης κορονο-χερών σε δόσεις
Λήγει στις 28.2.2022 η υποβολή αίτησης υπαγωγής σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής οφειλών (σε έως 72 μηνιαίες δόσεις), που έχουν βεβαιωθεί στις Δ.Ο.Υ. και τα Ελεγκτικά Κέντρα κατά το διάστημα από 1.3.2020 έως και 31.7.2021.
Να δούμε αν η απροθυμία για ένταξη στην ρύθμιση αυτή θα αναγκάσει την κυβέρνηση να δώσει και νέα παράταση.

Τέλη κυκλοφορίας 2022
Ολοκληρώνεται στις 28.02.2022, η καταβολή τελών κυκλοφορίας οχημάτων έτους 2022 και ηλεκτρονική υποβολή δήλωσης θέσης σε εκούσια ακινησία (ψηφιακή «κατάθεση» πινακίδων).

Βεβαιώσεις αποδοχών και συντάξεων
Υποβολή βεβαιώσεων αποδοχών ή συντάξεων, βεβαιώσεων αμοιβών από επιχειρηματική δραστηριότητα και βεβαιώσεων εισοδημάτων από μερίσματα, τόκους, δικαιώματα, για το φορολογικό έτος 2021, εκτός των περιπτώσεων καταβολής μερισμάτων σε φυσικά πρόσωπα από νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες με απλογραφικά βιβλία.

Επιστροφή ΕΦΚ πετρελαίου κίνησης
Υποβολή αιτήσεων από τους δικαιούχους επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης πετρελαίου κίνησης (βιομηχανικές, βιοτεχνικές, ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και τα δημόσια και ιδιωτικά νοσηλευτικά και Προνοιακά ιδρύματα), για το προηγούμενο εξάμηνο ή έτος.

Μητρώο Ακίνητων Βραχυχρόνιας Διαμονής
Οριστικοποίηση από τον διαχειριστή ακινήτου βραχυχρόνιας μίσθωσης, της εικόνας του «Μητρώου Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής» για το προηγούμενο έτος και υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων βραχυχρόνιας διαμονής.

Ξεχωριστές δηλώσεις συζύγων
Υποβολή ανέκκλητης δήλωσης, για τη δυνατότητα επιλογής υποβολής ξεχωριστών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος συζύγων.

Υποβολή υπεύθυνης δήλωσης λογιστή – φοροτεχνικού στο Ο.Ε.Ε.
ΛΟΓΟΣ «ΑΝΩΤΕΡΑΣ ΒΙΑΣ» Η ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΛΟΓΩ COVID – 19
Χωρίς πρόστιμο οι δηλώσεις από νοσήσαντα
Η ΔΕΔ θεώρησε ως λόγος ανωτέρας βίας την νοσηλεία λόγω covid-19 και προχώρησε την διαγραφή προστίμου εκπρόθεσμης δήλωσης ΦΠΑ
Τα σκεπτικά της ΔΕΔ:
Επειδή σύμφωνα με το άρθρο 61 του Ν.4174/2013:
«1. Ο φορολογούμενος δύναται να ζητά απαλλαγή από τόκους η πρόστιμα σε περίπτωση ανωτέρας βίας.
Απαλλαγή δεν χορηγείται, αν δεν έχουν εξοφληθεί, πριν από το αίτημα απαλλαγής, όλοι οι φόροι για τους οποίους επιβλήθηκαν τα πρόστιμα.
Απαλλαγή δεν χορηγείται για τόκους και πρόστιμα που επιβάλλονται για ανακριβή δήλωση, καθώς και για τα πρόστιμα που επιβάλλονται για παραβάσεις φοροδιαφυγής…..»
Επειδή περαιτέρω σύμφωνα με την πολ. 1252/20-11-2015 παροχή διευκρινίσεων για την εφαρμογή των διατάξεων του δέκατου κεφαλαίου του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Ν.4174/2013, άρθρα 53-62). πρόστιμα και τόκοι, προβλέπονται στο άρθρο 13 τα ακόλουθα:
«13. Απαλλαγή λόγω ανωτέρας βίας (άρθρο 61)
Με τις διατάξεις του άρθρου 61 παρέχεται η δυνατότητα στον φορολογούμενο να ζητά απαλλαγή από τόκους και πρόστιμα λόγω ανωτέρας βίας, υπό την προϋπόθεση της εξόφλησης πριν την υποβολή του αιτήματος όλων των φόρων για τους οποίους επιβλήθηκαν τα πρόστιμα.
Λαμβάνοντας υπόψη την κείμενη νομοθεσία και νομολογία, ως περίπτωση ανωτέρας βίας γενικά θα μπορούσε να θεωρηθεί οποιοδήποτε ανυπαίτιο για το φορολογούμενο, έκτακτο ή εξαιρετικής φύσης γεγονός, το οποίο δεν αναμενόταν και δεν ήταν δυνατό να προληφθεί ή να αποτραπεί παρά την επίδειξη από πλευράς του κάθε δυνατής επιμέλειας και σύνεσης, ανεξάρτητα εάν το γεγονός είναι αντικειμενικό (φυσικές καταστροφές κλπ.) ή όχι. Τα γεγονότα αυτά, εφόσον αποδεικνύονται με τα στοιχεία που υποβάλλει ο φορολογούμενος, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 61, εκτιμώνται από το αρμόδιο όργανο, το οποίο χορηγεί την απαλλαγή κατά την κρίση του.
Επειδή κατά γενική αρχή του δικαίου [πρβλ. άρθρ. 255 ΑΚ, παρ. 6 άρθρου 10 του ν.2690/1999 (Κ.Διοικ.Διαδ.), παρ. 5 άρθρου 27 του π.δ. 18/1989, παρ.1 άρθρ. 152 ΚΠολΔ] συνιστά περίπτωση ανωτέρας βίας οποιοδήποτε ανυπαίτιο γεγονός εντελώς εξαιρετικής φύσης, το οποίο δεν αναμενόταν, ούτε ήταν δυνατό να προληφθεί ή να αποτραπεί, ούτε με μέτρα άκρας επιμέλειας και σύνεσης, ανεξάρτητα αν το γεγονός είναι εσωτερικό ή όχι.
Επειδή ειδικότερα με τις παρ. 1 και 6 του άρθρου 10 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (Ν.2690/1999) προβλέπονται τα ακόλουθα: «1. Οι προθεσμίες για την υποβολή αίτησης, αναφοράς, δήλωσης ή άλλου εγγράφου του ενδιαφερομένου, καθώς και για οποιαδήποτε άλλη ενέργειά του είναι αποκλειστικές, εκτός αν χαρακτηρίζονται ενδεικτικές από τις διατάξεις που τις προβλέπουν… 6. Υπέρβαση των προθεσμιών συγχωρείται σε περίπτωση ανωτέρας βίας, καθώς και όταν ο ενδιαφερόμενος επικαλείται τη συνδρομή γεγονότων γνωστών στην υπηρεσία.»
Επειδή περαιτέρω, η συνδρομή λόγων ανώτερης βίας στο πρόσωπο εκείνου που την επικαλείται, συνιστά θέμα πραγματικό και κρίνεται κατά περίπτωση από τα πραγματικά περιστατικά και τα αποδεικτικά στοιχεία που θα προσκομισθούν. Συνεπώς, η ανωτέρα βία, κατά την έκταση και στο μέτρο που είναι αυτό εφικτό, συνιστά λόγο άρσης δυσμενών συνεπειών, οι οποίες προκαλούνται από τη μη εκπλήρωση ή τη μη έγκαιρη εκπλήρωση, εκ μέρους του ανωτέρω, των υποχρεώσεων, οι οποίες επιβάλλονται σε αυτόν από συγκεκριμένες διατάξεις νόμου.
Επειδή, εν προκειμένω, η προσφεύγουσα υπέβαλλε εκπρόθεσμα την υπ’ αριθμ………… /2021 στις 31/01/2021 αρχική περιοδική δήλωση Φ.Π.Α., από την οποία δεν προέκυψε φόρος για καταβολή, φορολογικής περιόδου 01.10.2020 έως 31.12.2020, η προθεσμία της οποίας έληγε σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις και οδηγίες την 29.01.2021. Σύμφωνα με το άρθ. 1 παρ. 1 της ΠΟΛ.1108/2014 η περιοδική δήλωση υποβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από τη λήξη της φορολογικής περιόδου την οποία αφορά.
Επειδή η προσφεύγουσα με την ενδικοφανή προσφυγή προβάλλει λόγους ανωτέρας βίας και συγκεκριμένα προσκομίζει αντίγραφο της από 29/01/2021 βεβαίωσης του καρδιολόγου -επιμελητή Α’……… στην οποία αναφέρει ότι πάσχει από covid-19 και χρήζει νοσηλείας πέντε ημερών. Άρα το γεγονός ήταν εξαιρετικά σοβαρό και απρόβλεπτο, το οποίο δεν μπορούσε να προληφθεί ή να αποτραπεί. Συνεπώς θα πρέπει να γίνει δεκτός ο σχετικός ισχυρισμός της προσφεύγουσας ότι η μη εμπρόθεσμη υποβολή της δήλωσης οφειλόταν σε λόγους ανωτέρας βίας και το επιβληθέν πρόστιμο να διαγραφεί.

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.