Απόδοση ΑΦΜ
Με την απόφαση Α.1177/9.11.2023 (ΦΕΚ 6447/Β’/10.11.2023) του διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσιών Εσόδων, αποδόθηκε Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) σε όλους τους πολίτες από 12 ετών και πάνω.

Απόστολος Αλωνιάτης*

Σκοπός
Σκοπός της απόφασης είναι η Φορολογική Διοίκηση προκειμένου να τηρεί στο Φορολογικό Μητρώο της τα στοιχεία των εξαρτωμένων ανηλίκων τέκνων, που αναγράφονται στη Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων (εφεξής ΔΦΕΦΠ) εκάστου Φορολογικού Έτους, με οίκοθεν κεντρικές διαδικασίες και με βάση τα στοιχεία των ΑΜΚΑ των γονέων, χωρίς την υποβολή δήλωσης στο Μητρώο, αποδίδει ΑΦΜ στα εξαρτώμενα ανήλικα άγαμα τέκνα. Για την πρώτη, με οίκοθεν διαδικασίες, απόδοση ΑΦΜ θα λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία της ΔΦΕΦΠ Φορολογικού Έτους 2022 και θα αποδοθεί ΑΦΜ κατά προτεραιότητα στα ανήλικα άγαμα εξαρτώμενα τέκνα των δώδεκα (12) ετών και άνω και σε ύστερο χρόνο και στα ανήλικα άγαμα εξαρτώμενα τέκνα κάτω των δώδεκα (12) ετών.

Διαδικασία
1. Η αρμόδια υπηρεσία της Γενικής Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (εφεξής ΓΔΗΛΕΔ) της ΑΑΔΕ, αποστέλλει στην αρμόδια υπηρεσία της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Κοινωνικής Ασφάλισης ΑΕ (εφεξής ΗΔΙΚΑ), αρχείο στο οποίο περιλαμβάνονται οι αναγραφόμενοι στη ΔΦΕΦΠ ΑΜΚΑ του υπόχρεου και του/της συζύγου/μέλους συμφώνου συμβίωσης (ΜΣΣ), όπως αναφέρεται στην Α.1034/2022 (εφόσον υποβάλλεται κοινή δήλωση) ή του υπόχρεου (εφόσον υποβάλλονται χωριστές δηλώσεις). Η ΗΔΙΚΑ επιστρέφει αρχείο, στο οποίο περιλαμβάνονται τα στοιχεία των εξαρτωμένων τέκνων, όπως είναι καταγεγραμμένα στο πληροφοριακό σύστημά της, ήτοι AMKA γονέα, ΑΜΚΑ, επώνυμο, όνομα, πατρώνυμο, μητρώνυμο και ημερομηνία γέννησης τέκνου. Εν συνεχεία, από το Μητρώο Πολιτών αντλούνται τα υπόλοιπα απαραίτητα στοιχεία για την Απόδοση ΑΦΜ, ήτοι τόπος γέννησης στην Ελλάδα ή χώρα γέννησης στο εξωτερικό, υπηκοότητα, επώνυμο πατέρα και μητέρας. Η ΓΔΗΛΕΔ, κατόπιν ελέγχων των δεδομένων του αρχείου, αποδίδει οίκοθεν ΑΦΜ στα ανήλικα άγαμα τέκνα που αναγράφονται ως εξαρτώμενα μέλη στη ΔΦΕΦΠ εφόσον η ακρίβεια των δεδομένων επαληθεύεται μεταξύ ΗΔΙΚΑ και Μητρώου Πολιτών.
2. Ως διεύθυνση κατοικίας του ανήλικου τέκνου αναγράφεται:
2.1. η διεύθυνση κατοικίας της μητέρας στο Φορολογικό Μητρώο, όταν τα ανήλικα εξαρτώμενα τέκνα αναγράφονται και από τους δύο γονείς:
– Σε κοινή ΔΦΕΦΠ των γονέων συζύγων/ΜΣΣ,
– σε χωριστές ΔΦΕΦΠ των γονέων συζύγων/ΜΣΣ ή γονέων που τελούν σε διάσταση ή είναι διαζευγμένοι.
Στην τελευταία αυτή περίπτωση, εφόσον η επιμέλεια έχει ανατεθεί με οποιονδήποτε τρόπο στον πατέρα του ανήλικου τέκνου ή το τέκνο συνοικεί το περισσότερο διάστημα με τον πατέρα, ο πατέρας δύναται να ζητήσει να καταγραφεί στο Φορολογικό Μητρώο ως κατοικία του ανήλικου τέκνου η δική του κατοικία, μέσω υποβολής αιτήματος στην ψηφιακή πύλη myAADE (myaade.gov.gr) στην πλατφόρμα «Τα Αιτήματά μου», συνυποβάλλοντας τα σχετικά έγγραφα που αποδεικνύουν τα ανωτέρω.
2.2. η διεύθυνση κατοικίας του υπόχρεου όταν τα ανήλικα εξαρτώμενα τέκνα αναγράφονται στη ΔΦΕΦΠ από τον ένα και μόνο γονέα που:
– Είναι έγγαμος/η/ΜΣΣ και υποβάλλει χωριστή δήλωση,
– τελεί σε χηρεία,
– τελεί σε διάσταση ή είναι διαζευγμένος/η
– αποτελεί μονογονεϊκή οικογένεια.
3. Ο ΑΦΜ του ανηλίκου τέκνου, κατά την απόδοσή του, συνδέεται με σχέση ασκούντος γονική μέριμνα: α) με τον ΑΦΜ του γονέα στον οποίο είναι έμμεσα ασφαλισμένο στην ΗΔΙΚΑ, εφόσον τα στοιχεία του γονέα επαληθεύονται και από το Μητρώο Πολιτών και β) με τον ΑΦΜ του ετέρου γονέα, εφόσον και τα στοιχεία αυτού επαληθεύονται από το Μητρώο Πολιτών.

Ενημέρωση
Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας απόδοσης ΑΦΜ, αποστέλλεται ηλεκτρονική ειδοποίηση στη δηλωθείσα στην Ενότητα «Στοιχεία Επικοινωνίας» της ψηφιακής πύλη της ΑΑΔΕ διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου εκάστου των γονέων και αναρτάται σχετικό μήνυμα στην εφαρμογή «Τα Μηνύματά μου» του λογαριασμού τους στην ίδια ψηφιακή πύλη, με το οποίο τους γνωστοποιείται ο ΑΦΜ που αποδόθηκε στο ανήλικο άγαμο τέκνο.

Έναρξη Ισχύος
Η απόφαση αυτή ισχύει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 

ΑΑΔΕ: Συχνές ερωτήσεις – απαντήσεις για την αυτόματη απόδοση ΑΦΜ σε ανηλίκους
Χρήσιμες πληροφορίες και διευκρινίσεις για την αυτόματη απόδοση ΑΦΜ σε ανηλίκους άνω των 12 ετών δίνει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων χρησιμοποιώντας τις πιο συχνές ερωτήσεις για τη διαδικασία.

Ε. Αποδόθηκε αυτόματα ΑΦΜ στο παιδί μου και παρότι διαθέτει ταυτότητα, δεν είναι ενημερωμένο το πεδίο Αριθμού Δελτίου Ταυτότητας (ΑΔΤ). Τι πρέπει να κάνω;
Α. Η αυτόματη ενημέρωση του Φορολογικού Μητρώου της ΑΑΔΕ με τον ΑΔΤ των ανήλικων τέκνων προβλέπεται να υλοποιηθεί κεντρικά από την ΑΑΔΕ σε επόμενο στάδιο, χωρίς να απαιτείται κάποια ενέργεια από εσάς. Σε περίπτωση που προκύψει ανάγκη έκδοσης Κλειδαρίθμου για το παιδί σας νωρίτερα, μπορείτε να ενημερώσετε το σχετικό πεδίο υποβάλλοντας αίτημα μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE στην πλατφόρμα “Τα Αιτήματά μου” στη διαδρομή Νέο αίτημα/Φορολογία (ως εκπρόσωπος – ασκών τη γονική μέριμνα) / Θεματική Μητρώο / Διαδικασία Μεταβολής Στοιχείων Φυσικού Προσώπου.

Ε. Τι πρέπει να κάνω σε περίπτωση που αποδόθηκε αυτόματα νέος ΑΦΜ για το παιδί μου, το οποίο είχε ήδη ΑΦΜ;
Α. Εάν δεν έχουμε ήδη επικοινωνήσει μαζί σας, μπορείτε να υποβάλετε αίτημα για απενεργοποίηση του νέου ΑΦΜ μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE, στην πλατφόρμα “Τα Αιτήματά μου”, στη διαδρομή Νέο αίτημα/Φορολογία (ως εκπρόσωπος – ασκών τη γονική μέριμνα)/Θεματική Μητρώο/Διαδικασία Απενεργοποίηση ΑΦΜ.
Επισημαίνεται πως στο αίτημα απενεργοποίησης, συμπληρώνετε για απενεργοποίηση τον τελευταίο ΑΦΜ και παραμένει σε ισχύ ο ΑΦΜ που έχετε ήδη εκδώσει για το παιδί σας.

Ε. Εάν το παιδί μου λάβει ΑΦΜ, πρέπει να λάβει οπωσδήποτε και κλειδάριθμο;
Α. Η έκδοση Κλειδαρίθμου για το παιδί σας δεν είναι απαραίτητη μετά την αυτόματη απόδοση ΑΦΜ. Απαιτείται να εκδοθεί μόνον όταν προκύψει λόγος ενεργοποίησης των κωδικών του (όπως για την υποβολή φορολογικής δήλωσης στο όνομα του παιδιού σας).

Ε. Αποδόθηκε αυτόματα ΑΦΜ στο παιδί μου κι επιθυμώ να εκδοθεί και Κλειδάριθμος, αλλά δεν διαθέτει ταυτότητα. Τι πρέπει να κάνω για να βγάλω Κλειδάριθμο στο παιδί μου;
Α. Για την έκδοση Κλειδαρίθμου, το ανήλικο τέκνο άνω των δώδεκα ετών είναι απαραίτητο να διαθέτει Αστυνομική Ταυτότητα. Επομένως, για να αποκτήσει Κλειδάριθμο, πρέπει:
–  να προηγηθεί η έκδοση της Αστυνομικής του Ταυτότητας
–  να δηλωθεί ο Αριθμός Δελτίου Ταυτότητας στο Φορολογικό Μητρώο της ΑΑΔΕ μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE, στην πλατφόρμα “Τα Αιτήματά μου”, στη διαδρομή Νέο αίτημα/Φορολογία (ως εκπρόσωπος – ασκών τη γονική μέριμνα)/Θεματική Μητρώο/Διαδικασία “Μεταβολές στοιχείων φυσικού προσώπου πλην δήλωσης θανάτου και κληρονόμων”.
–  να υποβληθεί αίτημα για την έκδοση Κλειδαρίθμου, μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE, στην εφαρμογή ΑΦΜ & Κλειδάριθμος, επιλέγοντας Εγγραφή. Η διαδικασία ολοκληρώνεται είτε μέσω βιντεοκλήσης με την υπηρεσία myAADElive είτε με αυτοπρόσωπη παρουσία στην αρμόδια ΔΟΥ, κατόπιν ραντεβού.

Ε. Αποδόθηκε αυτόματα ΑΦΜ στο παιδί μου και δεν έλαβα ειδοποίηση, ούτε έγινε η ενημέρωση στην εικόνα του Μητρώου μου στο myAADE. Τι πρέπει να κάνω;
Α. Δεν απαιτείται από εσάς κάποια ενέργεια. Η διαδικασία ενημέρωσης του Μητρώου σας στο myAADE θα ολοκληρωθεί σε μεταγενέστερο χρόνο και θα ενημερωθείτε με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από την ΑΑΔΕ.

Ε. Μετά την αυτόματη απόδοση ΑΦΜ στο παιδί μου, ενημερώθηκε η εικόνα του Μητρώου μου στην ψηφιακή πύλη myAADE ως προς τη σχέση μου μαζί του, όχι όμως και ως προς τη σχέση μου με το άλλο παιδί/τα άλλα παιδιά μου, που είχε/αν ήδη λάβει ΑΦΜ σε προγενέστερο χρόνο. Τι πρέπει να κάνω;
Α. Η εικόνα του Μητρώου σας στο myAADE ως προς τη σχέση σας με το ανήλικο τέκνο σας ενημερώθηκε αποκλειστικά στο πλαίσιο της αυτόματης απόδοσης ΑΦΜ σε αυτό. Η διαδικασία ενημέρωσης του Μητρώου σας με τις σχέσεις των λοιπών παιδιών σας, εφόσον έχει δηλωθεί ορθά από εσάς ή/και τον έτερο γονέα στη σχετική δήλωση φορολογίας εισοδήματος, θα ολοκληρωθεί κεντρικά, σε μεταγενέστερο χρόνο, χωρίς να απαιτείται από εσάς, κάποια ενέργεια και θα ενημερωθείτε με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από την ΑΑΔΕ.
Σε περίπτωση που προκύψει ανάγκη ενημέρωσης νωρίτερα, μπορείτε να ενημερώσετε το σχετικό πεδίο υποβάλλοντας αίτημα μέσω της ψηφιακής πύλης myAADE στην πλατφόρμα “Τα Αιτήματά μου” στη διαδρομή Νέο αίτημα/Φορολογία (ως εκπρόσωπος – ασκών τη γονική μέριμνα) / Θεματική Μητρώο / Διαδικασία “Μεταβολές στοιχείων φυσικού προσώπου πλην δήλωσης θανάτου και κληρονόμων”. 

Νομοθετικό Πλαίσιο:
–  Α.1177/09-11-2023 (ΦΕΚ Β’ 6447/10-11-2023)
–  Α.1082/10-04-2020 (ΦΕΚ Β’ 1303/11-04-2020)

* Ο Απόστολος Αλωνιάτης είναι οικονομολόγος-φοροτεχνικός, Α’ Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών & Φορολογικών Μελετών (Ι.Ο.ΦΟ.Μ), Σύμβουλος Διοίκησης της PROSVASIS AEBE και συγγραφέας.